Phân tích các nhân tố tác động đến tăng trưởng tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

iii

TÓM TẮT

Đề tài nghiên cứu này đƣợc thực hiện với mục tiêu phân tích các nhân tố tác

động đến tăng trƣởng tín dụng tại các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam. Dựa trên việc

khảo sát các lý thuyết liên quan và các nghiên cứu trƣớc đã đƣợc thực hiện ở các nƣớc

trên thế giới, đề tài này đã xây dựng mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu

nhằm phân tích và tìm ra các nhân tố tác động đến tăng trƣởng tín dụng tại các ngân

hàng thƣơng mại Việt Nam.

Nghiên cứu đã tiến hành các kỹ thuật hồi quy đa biến dựa trên bộ dữ liệu của 22

ngân hàng thƣơng mại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2013. Các thủ

tục hồi quy đƣợc sử dụng kết hợp với những kiểm định liên quan nhằm tìm ra những

biến có tác động đến tăng trƣởng tín dụng cũng nhƣ việc lựa chọn mô hình và phƣơng

pháp thích hợp để diễn giải kết quả nghiên cứu.

Kết quả thực nghiệm cho thấy tốc độ tăng trƣởng tín dụng năm trƣớc, lợi nhuận

ròng/tổng tài sản (ROA), tỷ lệ nợ xấu và tăng trƣởng vốn huy động có tác động đến

tăng trƣởng tín dụng tại các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam.

Từ kết quả thu đƣợc, đề tài nghiên cứu có một số đóng góp hữu ích trong vấn

đề học thuật, cho cơ quan quản lý và các nhà quản trị ngân hàng trong vấn đề kiểm

soát tăng trƣởng tín dụng. Cũng từ kết quả này, nhiều hƣớng nghiên cứu mới có thể

phát triển dựa trên nền tảng nghiên cứu này.

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

TÓM TẮT ..................................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................viii

DANH MỤC CÁC HÌNH...........................................................................................ix

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ..............................................................1

1.1. Vấn đề nghiên cứu .......................................................................................1

1.2. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................2

1.3. Mục tiêu nghiên cứu.....................................................................................2

1.4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................2

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu..............................................................................3

1.6. Ý nghĩa của luận văn....................................................................................3

1.7. Kết cấu của luận văn ....................................................................................4

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT.............................................................................6

2.1. Tổng quan về tăng trƣởng tín dụng...............................................................6

2.1.1. Tín dụng.......................................................................................................6

2.1.2. Tăng trƣởng tín dụng....................................................................................7

2.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tăng trƣởng tín dụng của các Ngân hàng .............8

2.2.1. Tốc độ tăng trƣởng tín dụng năm trƣớc ........................................................8

2.2.2. Suất sinh lời của tài sản (ROA) ....................................................................9

2.2.3. Nợ xấu .........................................................................................................9

2.2.4. Tăng trƣởng vốn huy động .........................................................................10

2.2.5. Thanh khoản ngân hàng (Liquidity) ...........................................................11

2.3. Các nghiên cứu trƣớc .................................................................................12

2.3.1. Mô hình nghiên cứu Tamirisa và Igan (2007).............................................12

2.3.2. Mô hình nghiên cứu của Burcu (2008) .......................................................13

2.3.3. Mô hình nghiên cứu của Guo và Stepanyan (2011) ....................................13

2.3.4. Mô hình nghiên cứu của Dƣơng và Yến (2011).........................................13

2.3.5. Mô hình nghiên cứu của Ly (2013) ............................................................14

v

2.3.6. Nhận xét về các nghiên cứu thực nghiệm ...................................................16

2.4. Tóm tắt chƣơng 2 .......................................................................................16

CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................17

3.1. Quy trình nghiên cứu..................................................................................17

3.2. Mô hình nghiên cứu ...................................................................................19

3.2.1. Xác định các biến đƣa vào mô hình............................................................19

3.2.2. Đo lƣờng các biến ......................................................................................21

3.3. Dữ liệu nghiên cứu.....................................................................................25

3.4. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................25

3.5. Quy trình phân tích dữ liệu.........................................................................26

3.5.1. Phân tích hồi quy........................................................................................26

3.5.2. Lựa chọn mô hình........................................................................................30

3.6. Kết luận Chƣơng 3 .....................................................................................31

CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................32

4.1. Tổng quan về tình hình hoạt động của ngân hàng thƣơng mại Việt Nam ....32

4.1.1. Thực trạng tăng trƣởng tín dụng của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam

giai đoạn 2005-2013 ..............................................................................................32

4.1.2. Khả năng sinh lời .......................................................................................36

4.1.3. Nguồn vốn huy động và tín dụng................................................................36

4.1.4. Nợ xấu .......................................................................................................37

4.2. Phân tích kết quả ........................................................................................40

4.2.1. Phân tích thống kê mô tả ............................................................................40

4.2.2. Phân tích kết quả hồi quy ...........................................................................41

4.2.3. Kiểm định mô hình hồi quy........................................................................45

4.2.4. Thảo luận kết quả.......................................................................................45

4.3. Kết luận Chƣơng 4 .....................................................................................46

CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ............................................47

5.1. Kết luận......................................................................................................47

5.2. Hàm ý chính sách.........................................Error! Bookmark not defined.

5.2.1. Về tỷ lệ nợ xấu...........................................................................................48

5.2.2. Về tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA)..............................................50

vi

5.2.3. Về tăng trƣởng vốn huy động .....................................................................53

5.3. Hạn chế của nghiên cứu và hƣớng nghiên cứu tiếp theo .............................54

5.3.1. Hạn chế của nghiên cứu .............................................................................54

5.3.2. Hƣớng nghiên cứu tiếp theo .......................................................................55

TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................56

Phụ lục A: Phân loại ngân hàng thƣơng mại Việt Nam theo quy mô vốn điều lệ........59

Phụ lục B: Kết quả mô hình sử dụng POOL...............................................................60

Phụ lục C: Kết quả mô hình sử dụng FEM.................................................................61

Phụ lục D: Kiểm định redundant lựa chọn FEM và POOL.........................................62

Phụ lục E : Kết quả mô hình sử dụng REM................................................................63

Phụ lục F: Kiểm định hausman lựa chọn FEM và REM.............................................64

Phụ lục G: Kiểm định phƣơng sai sai số thay đổi mô hình FEM ................................66

Phụ lục H: Kết quả mô hình sử dụng DGMM ( GMM sai phân bậc 1).......................67

Phụ lục I: Kiểm tra tƣơng quan chuỗi ........................................................................68

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam

NHTMNN Ngân hàng thƣơng mại nhà nƣớc

NHTMTN Ngân hàng thƣơng mại tƣ nhân

NHTMCP Ngân hàng thƣơng mại cổ phần

TCTD

VN

NHTM

GDP

Tổ chức tín dụng

Việt Nam

Ngân hàng thƣơng mại

Tốc độ tăng trƣởng kinh tế

CSTT Chính sách tiền tệ

ABB NHTMCP An Bình

ACB NHTMCP Á Châu

BIDV NHTM Đầu Tƣ Và Phát Triển Việt Nam

CTG NHTMCP Công Thƣơng Việt Nam

VCB NHTMCP Ngoại Thƣơng Việt Nam

EIB NHTMCP Xuất Nhập Khẩu

HDB NHTMCP Phát triển Nhà TPHCM

MHB NHTMCP Phát triển Nhà đồng bằng song cửu long

MSB NHTMCP Hàng Hải

MBB NHTMCP Quân Đội

SHB NHTMCP Sài Gòn – Hà Nội

SGB NHTMCP Sài Gòn Công Thƣơng

STB NHTMCP Sài Gòn Thƣơng Tín

SCB NHTMCP Sài Gòn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tổng hợp các nghiên cứu trƣớc.......................................................................15

Bảng 3.1. Các nhân tố tác động đến tăng trƣởng tín dụng của ngân hàng ........................21

Bảng 3.2. Mô tả các biến của mô hình nghiên cứu ..........................................................23

Bảng 4.1. Thống kê mô tả các biến .................................................................................40

Bảng 4.2. Kết quả phân tích hồi quy mô hình theo 4 phƣơng pháp..................................41

Bảng 4.3. Kiểm định Wald lựa chọn giữa Pool OLS và FEM .........................................42

Bảng 4.4. Kiểm định Hausman lựa chọn FEM và REM..................................................43

Bảng 4.5. Kết quả kiểm định phƣơng sai sai số thay đổi mô hình FEM...........................43

Bảng 4.6. Kết quả phân tích hồi quy mô hình DGMM....................................................44