Những yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc của công nhân tại khu công nghiệp Tân Đông Hiệp A

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

----------------------------------------

Nguyễn Hoàng Tiên

NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ÁP LỰC CÔNG

VIỆC CỦA CÔNG NHÂN TẠI KHU CÔNG NGHIỆP

TÂN ĐÔNG HIỆP A

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2015

Trang i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn này “Những yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc

của công nhân tại khu công nghiệp Tân Đông Hiệp A” là bài nghiên cứu của

chính tôi.

Ngoài trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công

bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn

này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường

đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP.Hồ Chí Minh, Năm 2015

Tác giả bài luận văn

Nguyễn Hoàng Tiên

Trang ii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên tôi xin trân trọng cảm ơn Thầy Phó Giáo Sư Tiến Sĩ Nguyễn Minh Hà,

người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn, truyền đạt những kiến

thức, kinh nghiệm quý báu và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn

thành luận văn này.

Tôi cũng xin trân trọng cám ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại Học Mở TP. Hồ Chí

Minh, quý thầy cô Khoa Đào Tạo Sau Đại Học, quý thầy cô giảng viên đã tận

tâm, tổ chức, giảng dạy, truyền đạt những kiến thức tốt và bổ ích, tạo điều kiện

tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập tại trường.

Xin trân trọng cảm ơn quý đồng nghiệp tại các công ty có trụ sở sản xuất đặt tại

khu công nghiệp Tân Đông Hiệp A đã hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện nghiên

cứu này.

Cuối cùng, tôi cũng xin cám ơn các anh chị đồng nghiệp, gia đình, bạn bè, các

bạn cùng lớp MBA12B đã khuyến khích, động viên, chia sẽ, hết lòng hỗ trợ tôi

trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn này.

TP.Hồ Chí Minh, Năm 2015

Tác giả bài luận văn

Nguyễn Hoàng Tiên

Trang iii

TÓM TẮT

Trong thời gian gần đây, áp lực công việc đã thu hút sự quan tâm của nhiều doanh

nghiệp và đặc biệt là các nhà lãnh đạo của các công ty. Cả doanh nghiệp và các cấp

bậc lãnh đạo trong công ty phải chú ý hơn đến con người và môi trường làm việc

xung quanh doanh nghiệp. Áp lực công việc là một ý tưởng khá mới. Bởi lẽ, khi

người lao động bị áp lực trong công việc thì họ sẽ làm việc kém hiệu quả dẫn đến

hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ giảm. Vì thế, đối với

các doanh nghiệp sản xuất thì nghiên cứu về áp lực công việc của công nhân là một

điều cần thiết.

Nghiên cứu luận văn: “Những yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc của công

nhân: Tình huống nghiên cứu của khu công nghiệp Tân Đông Hiệp A” nhằm

mục đích xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của một số yếu tố ảnh hưởng

đến áp lực công việc của người công nhân đang làm việc tại khu công nghiệp Tân

Đông Hiệp A Phường Tân Đông Hiệp, Tân Bình và Đông Hòa, Thị xã Dĩ An, Tỉnh

Bình Dương.

Nghiên cứu được thực hiện thông qua hai giai đoạn: Nghiên cứu sơ bộ và nghiên

cứu chính thức. Nghiên cứu sơ bộ với phương pháp thảo luận tay đôi với 10 công

nhân tại khu công nghiệp này nhằm phát triển thang đo các yếu tố ảnh hưởng đến

áp lực công việc và đã xác định 5 yếu tố cho nghiên cứu chính thức, khảo sát thử 10

công nhân tại khu công nghiệp cũng được thực hiện để hiệu chỉnh bản câu hỏi cho

phù hợp sẵn sàng cho việc nghiên cứu chính thức. Nghiên cứu chính thức được

thực hiện bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và gửi bản câu hỏi khảo sát bằng

cách đưa cho công nhân tự trả lời. Kết quả là 220 bản khảo sát hợp lệ được sử dụng

để làm dữ liệu cho nghiên cứu. Dữ liệu được nhập, mã hóa, làm sạch và phân tích

thông qua phần mềm SPSS 20.0.

Trang iv

Sau khi đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng Cronbach Alpha đã loại đi 13 biến

quan sát không đạt chất lượng, mô hình còn lại 31 biến quan sát đảm bảo chất

lượng tốt được sử dụng cho phân tích nhân tố. Kết quả phân tích nhân tố khám phá

(EFA) đã khẳng định các biến quan sát của thang đo đều đạt yêu cầu và có 5 nhân

tố được rút ra và đặt tên là: Môi trường làm việc, khối lượng công việc, không rõ

ràng vai trò, hiệu quả làm việc, quan hệ nơi làm việc.

Phân tích hồi quy đa biến và kiểm định giả thuyết của mô hình đã khẳng định như

sau: Áp lực công việc của công nhân chịu sự ảnh hưởng bởi 5 nhân tố đó là: Môi

trường làm việc (MT), khối lượng công việc (KL), không rõ ràng vai trò (KR), hiệu

quả làm việc (HQ) và quan hệ nơi làm việc (QH). Tất cả các yếu tố trên đều có tác

động làm tăng áp lực công việc.

Kiểm định T-test và phân tích Anova cho các kết quả như sau: Không có sự khác

biệt trong đánh giá áp lực công việc giữa những người công nhân theo giới tính.

Không có sự khác biệt trong đánh giá áp lực công việc giữa những người công nhân

có hộ khẩu Bình Dương và không có hộ khẩu Bình Dương. Có sự khác biệt trong

đánh giá áp lực công việc giữa những người công nhân theo tình trạng hôn nhân.

Có sự khác biệt trong đánh giá áp lực công việc giữa các nhóm có độ tuổi khác

nhau. Có sự khác biệt trong đánh giá áp lực công việc giữa các nhóm có mức thu

nhập khác nhau. Có sự khác biệt trong đánh giá áp lực công việc giữa các nhóm có

thời gian gắn bó với công ty của mình khác nhau.

Từ kết quả nghiên cứu, đã gợi ý một số giải pháp nhằm làm giảm áp lực cho người

công nhân tại khu công nghiệp Tân Đông Hiệp A.

Trang v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................................ii

TÓM TẮT...........................................................................................................................iii

DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ ......................................................................................ix

DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................... x

DANH MỤC VIẾT TẮT...................................................................................................xii

Chƣơng 1: GIỚI THIỆU................................................................................................... 1

1.1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................... 1

1.2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................ 2

1.3. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 2

1.4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3

1.5. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 3

1.5.1. Phương pháp nghiên cứu định tính ................................................................. 3

1.5.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng .............................................................. 3

1.6. Ý nghĩa của nghiên cứu ......................................................................................... 4

1.7. Kết cấu của nghiên cứu.......................................................................................... 5

Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ............................... 6

2.1. Lý thuyết áp lực ..................................................................................................... 6

2.1.1. Sự phát triển của khái niệm áp lực.................................................................. 6

2.1.2. Khái niệm áp lực theo sinh lý học................................................................... 6

2.1.3. Khái niệm áp lực theo tâm lý học ................................................................... 7

2.1.4. Khái niệm áp lực công việc............................................................................. 7

2.2. Lý thuyết áp lực công việc..................................................................................... 8

2.2.1. Lý thuyết vai trò .............................................................................................. 8

Trang vi

2.2.2. Lý thuyết sự phù hợp giữa con người và môi trường ................................... 10

2.2.3. Lý thuyết giao dịch........................................................................................ 11

2.3. Các yếu tố tác động đến áp lực công việc............................................................ 12

2.3.1. Môi trường làm việc và áp lực công việc...................................................... 12

2.3.2. Khối lượng công việc và áp lực công việc.................................................... 13

2.3.3. Không rõ ràng vai trò và áp lực công việc .................................................... 13

2.3.4. Hiệu quả làm việc và áp lực công việc ......................................................... 14

2.3.5. Quan hệ nơi làm việc và áp lực công việc .................................................... 15

2.4. Các nghiên cứu trước ........................................................................................... 16

2.4.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc trong ngành giao thông vận

tải của (Gretchen, 2002 )............................................................................................. 16

2.4.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc trong thư viện (Elisa,

2007)…. ...................................................................................................................... 17

2.4.3. Tác động của áp lực công việc đến sự hài lòng của những người điều khiển

giao thông hàng không dân dụng (Muhammad, 2012)............................................... 18

2.5. Mô hình nghiên cứu đề xuất ................................................................................ 19

2.6. So sánh các mô hình nghiên cứu trước và mô hình nghiên cứu đề xuất ............. 19

Chƣơng 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................... 23

3.1. Thiết kế nghiên cứu.............................................................................................. 23

3.1.1. Giai đoạn nghiên cứu sơ bộ........................................................................... 23

3.1.2. Nghiên cứu chính thức .................................................................................. 25

3.2. Mô Hình nghiên cứu ............................................................................................ 25

3.3. Xây dựng thang đo............................................................................................... 26

3.3.1. Thành phần môi trường làm việc .................................................................. 26

3.3.2. Thành phần khối lượng công việc................................................................. 27

3.3.3. Thành phần không rõ ràng vai trò ................................................................. 28

3.3.4. Thành phần hiệu quả làm việc ...................................................................... 29

3.3.5. Thành phần quan hệ nơi làm việc ................................................................. 30

Trang vii

3.3.6. Thang đo chính thức áp lực công việc .......................................................... 31

3.4. Phương pháp chọn mẫu và xử lý số liệu.............................................................. 32

3.4.1. Phương pháp chọn mẫu................................................................................. 32

3.4.2. Phương pháp xử lý số liệu............................................................................. 33

Chƣơng 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................... 36

4.1. Thống kê mẫu nghiên cứu.................................................................................... 36

4.2. Thống kê mô tả các yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc của công nhân....... 39

4.3. Thống kê mô tả các yếu tố áp lực công việc của người công nhân .................... 45

4.4. Phân tích thang đo các yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc .......................... 46

4.4.1. Thang đo hệ số Cronbach's Alpha................................................................. 46

4.4.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) các yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công

việc……...................................................................................................................... 51

4.5. Phân tích thang đo áp lực công việc .................................................................... 55

4.5.1. Thang đo hệ số Cronbach’s alpha ................................................................. 55

4.5.2. Phân tích nhân tố thang đo áp lực công việc của công nhân......................... 56

4.6. Đánh giá độ phù hợp, kiểm định độ phù hợp của mô hình và hiện tượng đa cộng

tuyến…........................................................................................................................... 57

4.7. Phân tích tương quan và phân tích hồi quy.......................................................... 58

4.8. Phương trình hồi quy ........................................................................................... 62

4.9. Kiểm định giả thuyết và thảo luận kết quả nghiên cứu........................................ 63

4.9.1. Kiểm định các giả thuyết của mô hình.......................................................... 63

4.9.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu ....................................................................... 64

4.10. Kiểm định sự khác biệt của các biến định tính .................................................... 69

Chƣơng 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................... 77

5.1. Kết luận ................................................................................................................ 77

5.2. Đóng góp của đề tài............................................................................................... 78

Trang viii

5.3. Ý nghĩa thực tiễn kết quả nghiên cứu và kiến nghị một số gải pháp áp dụng kết quả

nghiên cứu....................................................................................................................... 79

5.3.1. Ý nghĩa thực tiễn kết quả nghiên cứu .............................................................. 79

5.3.2. Kiến nghị một số giải pháp để áp dụng kết quả nghiên cứu ............................. 80

5.4. Các hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................... 83

5.4.1. Hạn chế của nghiên cứu ................................................................................ 83

5.4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo.......................................................................... 83

Tài Liệu Tham Khảo ...................................................................................................... 85

Phụ lục A: Gới Thiệu Khu Công Nghiệp Tân Đông Hiệp A......................................... 90

Phục lục B: Dàn Bài Thảo Luận Nghiên Cứu Sơ Bộ..................................................... 93

Phụ lục C: Bản Câu Hỏi Khảo Sát ................................................................................. 94

Phụ lục D: Dữ liệu từ SPSS ........................................................................................... 99

Trang ix

DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ

Hình 2.1 Mô hình nghiên cứu của Gretchen (2002 )......................................................... 16

Hình 2.2 Mô hình nghiên cứu của Elisa (2007). ............................................................... 17

Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu của Muhammad (2012). .................................................... 18

Hình 2.4 Mô hình nghiên cứu đề xuất............................................................................... 19

Hình 3.1 Mô hình nghiên cứu............................................................................................ 26

Đồ thị 4.1 Biểu đồ tần số Histogram ................................................................................ 62

Hình 4.2 Kết quả mô hình nghiên cứu............................................................................... 69

Trang x

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1 Thang đo môi trường làm việc........................................................................... 27

Bảng 3.2 Thang đo khối lượng công việc ......................................................................... 28

Bảng 3.3 Thang đo không rõ ràng vai trò.......................................................................... 29

Bảng 3.4 Thang đo hiệu quả làm việc ............................................................................... 30

Bảng 3.5 Thang đo quan hệ nơi làm việc .......................................................................... 31

Bảng 3.6 Thang đo áp lực công việc ................................................................................. 32

Bảng 4.1 kết quả khảo sát số lượng công nhân theo giới tính........................................... 36

Bảng 4.2 khảo sát số lượng công nhân theo độ tuổi.......................................................... 37

Bảng 4.3 khảo sát số lượng công nhân theo thời gian gắn bó với công ty........................ 37

Bảng 4.4 khảo sát số lượng công nhân theo mức thu nhập ............................................... 38

Bảng 4.5: Kết quả khảo sát số lượng công nhân theo tình trạng hôn nhân....................... 38

Bảng 4.6: Kết quả khảo sát số lượng công nhân theo hộ khẩu ......................................... 39

Bảng 4.7: Thống kê mô tả thành phần hiệu quả làm việc ................................................. 40

Bảng 4.8: Thống kê mô tả thành phần không rõ ràng vai trò............................................ 41

Bảng 4.9: Thống kê mô tả thành phần môi trường làm việc ............................................. 42

Bảng 4.10: Thống kê mô tả thành phần khối lượng công việc.......................................... 43

Bảng 4.11: Thống kê mô tả thành phần quan hệ nơi làm việc .......................................... 44

Bảng 4.12 thống kê mô tả các biến thuộc thành phần áp lực công việc............................ 45

Bảng 4.13 kết quả phân tích thang đo hiệu quả công việc ( lần 2).................................... 47

Bảng 4.14 kết quả phân tích thang đo không rõ ràng vai trò (lần 2)................................. 48

Bảng 4.15 kết quả phân tích thang đo môi trường làm việc (lần 2).................................. 49

Bảng 4.16 kết quả phân tích thang đo khối lượng công việc (lần 2)................................. 50

Bảng 4.17 kết quả phân tích thang đo quan hệ nơi làm việc (lần 2) ................................. 51

Bảng 4.18 Kết quả phân tích nhân tố khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến áp lực công việc

........................................................................................................................................... 52

Bảng 4.19 Kết quả phân tích thang đo áp lực công việc của công nhân........................... 55

Bảng 4.20 kết quả phân tích nhân tố áp lực công việc của công nhân.............................. 56

Bảng 4.21 Bảng đánh giá sự phù hợp của mô hình........................................................... 58