Nghệ thuật trần thuật trong tiểu thuyết lịch sử huyền trân công chúa của hoàng quốc hải.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA NGỮ VĂN

----------------

KHÓA LUÂN T ̣ ỐT NGHIÊP Đ̣ ẠI HỌC

NGÀNH CỬ NHÂN VĂN HỌC

Đề tài:

NGHỆ THUẬT TRẦN THUẬT TRONG TIỂU

THUYẾT LỊCH SỬ HUYỀN TRÂN CÔNG CHÚA

CỦA HOÀNG QUỐC HẢI

Người hướng dẫn:

TS. Nguyễn Thanh Trường

Người thực hiện:

Nguyễn Thị Ngọc

Đà Nẵng, tháng 5/2013

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự

hướng dẫn của TS. Nguyễn Thanh Trường. Tôi xin chịu trách nhiệm về nội

dung khoa học của công trình này.

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2013

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Ngọc

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến thầy giáo TS.

Nguyễn Thanh Trường - người đã nhiệt tình, chu đáo hướng dẫn tôi hoàn

thành khóa luận này. Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Ngữ văn

Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng đã chỉ bảo giúp đỡ tôi trong quá trình thực

hiện đề tài. Nhân dịp này, tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè và người thân đã

ủng hộ, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này.

Mặc dù có nhiều cố gắng, song do trình độ còn hạn chế nên không

tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp chân thành của thầy

cô, bạn bè để đề tài được hoàn thiện hơn.

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2013

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Ngọc

MUC L ̣ UC̣

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 2

1. Lý do chọn đề tài....................................................................................... 2

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................. 4

4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 5

5. Bố cục khóa luận....................................................................................... 5

NỘI DUNG....................................................................................................... 7

Chương 1. Khái quát về nghệ thuật trần thuật và tiểu thuyết lịch sử

của Hoàng Quốc Hải ................................................................... 7

1.1. Trần thuật và các phương diện của trần thuật trong tiểu thuyết ............ 7

1.1.1. Khái niệm trần thuật ....................................................................... 7

1.1.2. Các phương diện của trần thuật ..................................................... 8

1.2. Tiểu thuyết lịch sử - Thể loại tạo dựng tên tuổi của Hoàng Quốc Hải 11

1.2.1. Tiểu thuyết lịch sử - Thế mạnh trong sáng tác của Hoàng Quốc Hải.... 11

1.2.2. Huyền Trân Công chúa - Đỉnh cao của tiểu thuyết lịch sử Hoàng

Quốc Hải. ................................................................................................ 15

Chương 2. Huyền Trân công chúa của Hoàng Quốc Hải

- Nhìn từ kĩ thuật tổ chức văn bản........................................... 20

2.1. Sự đan xen luân chuyển giữa các điểm nhìn........................................ 20

2.1.1. Trần thuật từ ngôi thứ ba.............................................................. 20

2.1.2. Sự di chuyển điểm nhìn giữa các nhân vật ................................... 25

2.1.3. Sự di chuyển điểm nhìn giữa người kể chuyện ............................. 28

2.2. Kết cấu văn bản.................................................................................... 30

2.2.1. Kết cấu - theo trình tự tuyến tính thời gian................................... 31

2.2.2. Kết cấu - truyện lồng truyện ......................................................... 34

Chương 3. Huyền Trân công chúa của Hoàng Quốc Hải

- Nhìn từ một sốphương thức trần thuật ................................................... 38

3.1. Ngôn ngữ trần thuật ............................................................................. 38

3.1.1. Ngôn ngữ đối thoại - Lời nửa trực tiếp......................................... 38

3.1.2. Ngôn ngữ độc thoại - Lời trực tiếp tự do...................................... 43

3.1.3. Ngôn ngữ phân tích giàu chất triết luận....................................... 47

3.1.4. Ngôn ngữ đời thường, suồng sã.................................................... 49

3.1.5. Lớp từ ngữ chính trị, xã hội.......................................................... 51

3.2. Giọng điệu trần thuật ........................................................................... 53

3.2.1. Giọng triết lý, biện minh ............................................................... 53

3.2.2. Giọng trang trọng, Ca ngợi .......................................................... 55

3.2.3. Giọng ngậm ngùi, xót xa............................................................... 57

KẾT LUẬN.................................................................................................... 60

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................ 61

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Lịch sử vẻ vang của đất nước trong mỗi thời kỳ đã được tái hiện thật sinh

động qua các cây bút viết tiểu thuyết Lịch sử, tiêu biểu như Lan Khai với Ai lên

phố cát, Đỉnh non thần; Phan Trần Chúc với Hồi chuông Thiên Mụ, Cần Vương,

Giọt máu sau cùng; Nguyễn Triệu Luật với Hòm đựng người, Bà chúa Chè;

Nguyễn Quang Thân với Hội thề; Nguyễn Xuân Khánh với Hồ Quý Ly… và đặc

biệt là sự đóng góp của Hoàng Quốc Hải - một nhà văn gặt hái được khá nhiều

thành công về mảng đề tài này.

Bằng tà

i năng cũng như tấm lòng nhiêt huy ̣ ết của mình công v ̣ ớ

i bề dày lich ̣

sử vốn có

, Hoàng Quốc Hải đã đem đến với độc giả hai bô ̣tiểu thuyết lich s ̣ ử đồ sô ̣

Bão táp triều Trần và Tám triều vua Lý

. Vớ

i hơn 4000 trang tiểu thuyết nhà văn đã

tá

i hiên kh ̣ á đầy đủ và sinh đông v ̣ ề triều đai Ḷ ý

, Trần. Trong đó, tác giả đã khắc

họa đậm nét bản sắc văn hóa Đại Việt, tái hiện lại những chiến công chói lọi, vẻ

vang của cha ông ta trong sự nghiệp đấu tranh và bảo vệ độc lập của dân tộc. Tác

phẩm đã được trao tặng giải thưởng Bùi Xuân Phái - vì tình yêu Hà Nội năm 2008.

Với những thành công đó, bộ tiểu thuyết không chỉ đặc sắc về mặt nội dung mà

còn là những đóng góp lớn về mặt nghệ thuật. Tiêu biểu là nghệ thuật trần thuật

trong tiểu thuyết lịch sử Huyền Trân công chúa.

Nghiên cứu Nghệ thuật trần thuật trong tiểu thuyết lịch sử Huyền Trân Công

chúa của Hoàng Quốc Hải cũng chính là đi tìm hiểu giá trị tác phẩm và phong cách

nghệ thuật của người nghệ sĩ. Từ đó, giúp chúng tôi thấy được những đóng góp của

Hoàng Quốc Hải trong nền văn học Việt Nam đương đại.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Từ khi bộ tiểu thuyết lịch sử Bão táp triều Trần trong đó có Huyền Trân

công chúa đến với bạn đọc, đã nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Tuy nhiên,