Miễn dịch chương 11.pdf

Chương 11

TÍNH TỰ MIỄN VÀ BỆNH TỰ MIỄN

11.1. Tính tự miễn

Những năm của thập niên vừa qua đã mang lại cho chúng ta nhiều hiểu

biết về sự điều hòa hệ thống miễn dịch ở người bình thường. Thế nhưng

những hiểu biết trong lĩnh vực tự miễn thì tỏ ra rất chậm, phần nào là do vấn

đề của trung tâm điều hòa miễn dịch chưa được giải đáp đầy đủ: sự dung nạp

của hệ thống miễn dịch đối với kháng nguyên bản thân đã được xác lập và

duy trì thế nào?

Trong lúc chờ đợi câu trả lời chính xác cho vấn đề này, chúng ta có

thể đặt thêm những câu hỏi khác. Một cách tóm tắt, vấn đề tự miễn hiện nay

bao gồm ba vấn đề sau:

(1) Có phải tự miễn nhằm vào cơ chế bình thường của điều hòa miễn

dịch không?

(2) Đáp ứng tự miễn có phải xảy ra qua trung gian của các tiểu quần

thể tế bào T hoặc tế bào B đặc biệt không?

(3) Tính tự miễn có phụ thuộc kháng nguyên không?

Chúng ta hãy lần lượt xem xét các vấn đề này.

11.1.1. Có phải phản ứng tự miễn nhằm vào cơ chế bình thường của

điều hòa miễn dịch?

Sự hình thành một đáp ứng kháng thể bình thường đối với đa số kháng

nguyên protein đòi hỏi sự tham gia của 3 loại tế bào: B, T, và tế bào trình

diện kháng nguyên (Hình 1). Việc sản xuất tự kháng thể cũng vậy, nó đòi

hỏi không chỉ tế bào B mà cả tế bào T. Ta có thể thấy bằng chứng về điều

này qua thí nghiệm của David Wofsy (1985) và Seaman (1987). Chuột

NZB/NZW là nơi thể hiện của mô hình luput ban đỏ hệ thống ở người. Bằng

cách xử lý chúng với kháng thể đơn clôn chống tế bào T CD4+ thì các chuột

này sẽ mất tế bào T giúp đỡ. Nếu ta cho xử lý sớm khi chuột còn rất non thì

có thể phòng được phản ứng tự miễn. Còn nếu xử lý sau khi đã có phản ứng

tự miễn thì cũng có thể giúp ngăn chặn sự phát triển thêm của bệnh. Cateron

và cộng sự đã chứng minh rằng chỉ cần tiêm cho chuột NZB/NZW những

mảnh F(ab’)2 của kháng thể kháng CD4 là có thể ngăn ngừa được bệnh tự

miễn cho nó. Người ta thấy ở chuột được tiêm kháng thể này các tế bào T

lưu động được bọc bởi F(ab’)2 của anti-CD4 nhưng các tế bào này không bị