LÝ LUẬN CHUNG VỀ THANH TRA, GIÁM SÁT CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG ĐỐI VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.DOC

Lêi nãi ®Çu

Mét hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng tèt phô thuéc mét phÇn vµo sù ®iÒu

khiÓn cña Ng©n Hµng Trung ¦¬ng ( NHT¦ ) hay nãi mét c¸ch kh¸c réng

h¬n lµ phô thuéc vµo sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng - ®ã lµ sè tiÒn göi cña anh

ta ®îc cÊt gi÷ mét c¸ch tèt nhÊt vµ nhanh chãng ®îc rót tiÒn ra khi cÇn thiÕt.

Tr¸ch nhiÖm chÝnh cña c¸c ng©n hµng lµ ph¶i c xö nh nh÷ng c«ng d©n tèt

trong kinh doanh: dï kh¶ n¨ng sinh lêi vÉn ®îc coi lµ mèi quan t©m chÝnh,

nhng ®«i khi ph¶i g¸c ®iÒu nµy l¹i ®Ó u tiªn cho nh÷ng nguyªn t¾c ®¹o ®øc cã

tÝnh ®Õn lîi Ých cña nh÷ng ngêi kh¸c–nh÷ng kh¸ch hµng cña ng©n hµng.

§Ó hÖ thèng ng©n hµng ho¹t ®éng theo ®óng ®Þnh híng, chÝnh s¸ch,

ph¸p luËt, gi÷ g×n kØ c¬ng, trËt tù trong qu¶n lý, thanh tra gi¸m s¸t cña

NHT¦ lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó thùc hiÖn sù qu¶n lý Nhµ níc trong lÜnh

vùc ho¹t ®éng ng©n hµng.

Thanh tra Ng©n hµng Nhµ níc lµ thanh tra nhµ níc chuyªn ngµnh vÒ

ng©n hµng, ®îc tæ chøc thµnh mét hÖ thèng thuéc bé m¸y cña Ng©n hµng

Nhµ níc. Thanh tra ng©n hµng cã nhiÖm vô quan träng lµ thanh tra, gi¸m s¸t

viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng

cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c tæ chøc kh¸c cã ho¹t ®éng ng©n hµng, nh»m

duy tr× sù æn ®Þnh cña gi¸ trÞ ®ång tiÒn, gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng

ng©n hµng vµ hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông, ®¶m b¶o an toµn tµi s¶n cña

kh¸ch hµng, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi theo ®Þnh híng x· héi chñ

nghÜa.

Thanh tra gi¸m s¸t cña Ng©n hµng Nhµ níc ®èi víi c¸c ng©n hµng th-

¬ng m¹i lµ mét vÊn ®Ò quan träng nh»m gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng

c¸c tæ chøc tÝn dông, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi göi tiÒn,

phôc vô viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Do vËy, víi lîng kiÕn thøc

cßn h¹n hÑp nªn trong ph¹m vi bµi tiÓu luËn nµy em chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè

vÊn ®Ò chung nhÊt, c¬ b¶n nhÊt vÒ thanh tra ng©n hµng ®èi víi c¸c ng©n hµng

th¬ng m¹i vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ trong

c«ng t¸c thanh tra cña Ng©n hµng Nhµ níc hiÖn nay.

Tuy nhiªn, mÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng trong qu¸ tr×nh viÕt song kh«ng

thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn tõ c¸c ThÇy

C«.

1

PhÇn I

Lý luËn chung vÒ thanh tra, gi¸m s¸t

cña ng©n hµng trung ¬ng ®èi víi c¸c

ng©n hµng th¬ng m¹i.

1. TÇm quan träng cña ho¹t ®éng thanh tra ®èi víi c¸c Ng©n

hµng th¬ng m¹i quèc doanh:

Thanh tra lµ mét ph¹m trï lÞch sö, nã g¾n liÒn víi Nhµ níc vµ lµ c«ng

cô phôc vô cho giai cÊp thèng trÞ x· héi, lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng￾êi ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Tuy tªn gäi vµ h×nh thøc tæ chøc cã thÓ kh¸c nhau

nhng thanh tra ®Òu lµ c«ng cô cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, lµ ph¬ng thøc

®¶m b¶o ph¸p chÕ, t¨ng cêng kØ luËt trong qu¶n lý Nhµ níc vµ thùc hiÖn

quyÒn d©n chñ.

Ho¹t ®éng thanh tra kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp chØ huy, qu¶n lý

®iÒu hµnh, kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng cña c¬ quan chuyªn m«n trong bé m¸y

qu¶n lý Nhµ níc mµ lµ ho¹t ®éng ®¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt,

gi÷ g×n kØ c¬ng, trËt tù trong qu¶n lý. Do vËy thanh tra cã vai trß ®Æc biÖt

quan träng trong toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ níc.

§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, ®ã lµ mét ngµnh kinh doanh

®Æc thï trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã ¶nh hëng rÊt

lín ®Õn c¸c lÜnh vùc kh¸c trong ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Bëi do

ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a ngêi göi tiÒn vµ ngêi cÇn vay vèn, quan hÖ

®ã rÊt quan träng vµ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau.

XÐt vÒ ph¬ng diÖn tµi chÝnh quèc gia, ng©n hµng chÝnh lµ mét kh©u

träng yÕu. V× vËy, khi mét ng©n hµng mÊt æn ®Þnh sÏ ¶nh hëng ®Õn c¸c kh©u

kh¸c trong toµn bé hÖ thèng tµi chÝnh.

XÐt vÒ ph¬ng diÖn kinh doanh, ho¹t ®éng ng©n hµng cã nh÷ng ®Æc thï

riªng biÖt, kh¸c h¼n c¸c ngµnh nghÒ kh¸c v× ®ã lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi

ro nhÊt. C¸c ng©n hµng muèn kinh doanh ph¶i cã vèn, mµ vèn chñ yÕu trong

c¸c ng©n hµng lµ vèn huy ®éng ®Ó cho vay, nÕu ngêi ®i vay kh«ng hoµn tr¶

®îc nî th× ng©n hµng sÏ gÆp nhiÒu rñi ro vµ cã thÓ sÏ bÞ vì nî; khi mét ng©n

hµng bÞ vì nî sÏ cã thÓ dÉn ®Õn sù ®æ vì cña c¶ hÖ thèng ng©n hµng.

ChÝnh v× lÏ ®ã mµ ho¹t ®éng thanh tra ng©n hµng rÊt quan träng, gãp

phÇn ®¶m b¶o an toµn cho hÖ thèng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, ®ång thêi b¶o

2