Lý luận chung về công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm và xd kết quả kinh doanh trong doanh

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

PHÇn I

Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô

thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong

doanh nghiÖp s¶n xuÊt

1.1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh

kÕtqu¶ tiªu thô

1.1.1-Kh¸i niÖm

Tiªu thô thµnh phÈm

Tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña thµnh

phÈm, tøc lµ ®Ó chuyÓn ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt (hµng)

sang h×nh th¸i gi¸ trÞ (tiÒn). Tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng cña chu tr×nh t¸i s¶n

xuÊt. Th«ng qua qu¸ tr×nh tiªu thô nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ mÆt gi¸ trÞ sö

dông ®îc tho¶ m·n vµ ngêi b¸n thùc hiÖn ®îc gi¸ trÞ cña thµnh phÈm.

KÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô:

KÕt qu¶ ho¹t ®éng tiªu thô lµ c¸c kho¶n l·i hoÆc lç vÒ tiªu thô, ®ã chÝnh

lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ

chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.

Doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn lµ ba chØ tiªu c¬ b¶n mµ mçi doanh nghiÖp

®Òu ph¶i quan t©m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy, ho¹t ®éng tiªu

thô trong doanh nghiÖp cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ ®Õn lîi nhuËn vµ cã ¶nh hëng

lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc tiªu thô nµy cã

tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c hoÆc cña c¸ nh©n trong vµ

ngoµi doanh nghiÖp ®îc gäi lµ tiªu thô ra ngoµi. Thµnh phÈm còng cã thÓ ®îc

cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ trong cïng mét C«ng ty, Tæng C«ng ty,... ®îc gäi lµ

tiªu thô néi bé.

1.1.2. VÞ trÝ, vai trß cña c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh

kÕt qu¶ tiªu thô

Trong mçi doanh nghiÖp, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh gåm nhiÒu giai

®o¹n, trong ®ã hai giai ®o¹n chÝnh lµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô. S¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò

cho tiªu thô. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

tiªu dïng, cã vËy s¶n phÈm míi b¸n nhanh, b¸n ch¹y. V× tiªu thô chÝnh lµ kh©u

cuèi cïng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn nã

quyÕt ®Þnh sù tån t¹i hay suy vong cña doanh nghiÖp. ChØ th«ng qua tiªu thô,

doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o thu håi vèn ®Çu t, cã tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më

réng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc. Ngoµi ra

chØ cã th«ng qua tiªu thô th× tÝnh h÷u Ých cña s¶n phÈm míi ®îc thÞ trêng thõa

nhËn.

§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tiªu thô lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thÆng

d cña doanh nghiÖp, tiªu thô lµ nghiÖp vô kinh doanh c¬ b¶n thùc hiÖn môc ®Ých

kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã lµ lîi nhuËn, ®Ó tõ ®ã chi phèi c¸c ho¹t ®éng

kh¸c cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, tæ chøc tèt kh©u tiªu thô t¹o ®iÒu kiÖn cho

doanh nghiÖp cã quan hÖ mËt thiÕt víi kh¸ch hµng, t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng

vµ ®©y chÝnh lµ vò khÝ m¹nh mÏ cña doanh nghiÖp víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh

trªn thÞ trêng.

Trong ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, viÖc tiªu thô s¶n phÈm ë mçi

doanh nghiÖp lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng

trong lu th«ng, gi÷a cung vµ cÇu, gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gi÷a c¸c ngµnh víi

nhau, ®¶m b¶o sù c©n ®èi trong tõng ngµnh còng nh toµn bé nÒn kinh tÕ quèc

d©n. ChÝnh vËy ho¹t ®éng tiªu thô lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®èi toµn bé nÒn

kinh tÕ, ho¹t ®éng tiªu thô cµng hiÖu qu¶, cµng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn,

x· héi v¨n minh. Ngîc l¹i, khi ho¹t ®éng nµy suy yÕu nã sÏ k×m h·m c¸c ho¹t

®éng kinh tÕ nãi riªng vµ c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung trong sù ngõng trÖ.

Nh vËy, ho¹t ®éng tiªu thô cã vai trß rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n

còng nh ®èi víi doanh nghiÖp. Bëi vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nhiÒu

biÖn ph¸p kh¸c nhau vµ sö dông c¸c c«ng cô kh¸c nhau ®Ó tæ chøc vµ qu¶n lý

tèt c«ng t¸c tiªu thô, trong ®ã kÕ to¸n lµ mét c«ng cô rÊt quan träng vµ cã hiÖu

lùc nhÊt ®Ó ph¶n ¸nh mét c¸ch kh¸ch quan vµ gi¸m ®èc mét c¸ch toµn diÖn

nhÊt. ChÝnh v× vËy, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm lµ

c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu trong mçi doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh

kinh doanh ®óng ®¾n.

1.1.3. Yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

* §Ó qu¶n lý tèt c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm, mçi doanh nghiÖp cÇn:

- S¾p xÕp bè trÝ lao ®éng, tæ chøc s¶n xuÊt ë c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt còng nh

c©n ®èi gi÷a c¸c lùc lîng lao ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp trªn toµn doanh nghiÖp

mét c¸ch khoa häc ®Ó sao cho c¸c chi phÝ bá ra lµ Ýt nhÊt nhng lîi nhuËn lµ cao

nhÊt.

- Hµng ngµy, kÕ to¸n ph¶i theo dâi t×nh h×nh NhËp –XuÊt –Tån cña tõng lo¹i

mÆt hµng vµ lËp “ B¶ng b¸o c¸o t×nh h×nh hµng tån kho”. C¨n cø vµo ®ã, kÕ to¸n

theo dâi ®îc mÆt hµng nµo b¸n ®îc nhiÒu, mÆt hµng b¸n ®îc Ýt, lîi nhuËn cña

tõng lo¹i mÆt hµng. Tõ ®ã theo dâi lîng hµng tån kho, cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ

dù tr÷ hµng hîp lý cho tõng lo¹i mÆt hµng tr¸nh tån kho qu¸ nhiÒu hay thiÕu

hµng b¸n

- Cuèi th¸ng, kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng “B¸o c¸o b¸n hµng theo mÆt hµng” theo

tõng th¸ng vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt hµng ®Ó xem sè lîng cña tõng mÆt hµng ®· b¸n

t¨ng hay gi¶m, lîi nhuËn nh thÕ nµo, mÆt hµng nµo kh«ng b¸n ®îc, mÆt hµng

nµo l·i Ýt Tõ ®ã, doanh nghiÖp cã nh÷ng biÖn ph¸p xóc tiÕn tiªu thô. …

- Ngoµi ra qu¶n lý kh©u tiªu thô cßn ph¶i n¾m v÷ng c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, c¸c

lo¹i thuÕ ®Ó ®¶m b¶o nép ng©n s¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi.

Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh doanh, kÕ to¸n gi÷ mét phÇn quan träng, lµ

mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, cã vai

trß tÝch cùc trong qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña

doanh nghiÖp. KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cã mèi

quan hÖ chÆt chÏ, t¸c ®éng lÉn nhau vµ cã vai trß quan träng trong viÖc qu¶n lý

tiªu thô thµnh phÈm.

* §Ó cung cÊp c¸c th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, kÕ to¸n tiªu

thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô cô thÓ sau:

+ KÕ to¸n ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c sù vËn ®éng cña khèi

lîng hµng ho¸ b¸n ra, sè lîng hµng ®· giao cho c¸c cöa hµng, sè hµng göi b¸n,

…vµ t×nh h×nh tiªu thô sè hµng ®ã.

+ X¸c ®Þnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ doanh thu b¸n hµng, gi¸m s¸t chÆt chÏ t×nh h×nh

thanh to¸n, tæ chøc tèt kÕ to¸n chi tiÕt ë kh©u b¸n hµng c¶ vÒ sè lîng, chñng

lo¹i, gi¸ trÞ. Tõ ®ã kÕ to¸n cung cÊp kÞp thêi t×nh h×nh tiªu thô, phôc vô tèt cho

viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. B¸o c¸o thêng

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

xuyªn, kÞp thêi t×nh h×nh thanh to¸n cña kh¸ch hµng theo tõng lo¹i hµng, ®¬n

®Æt hµng, ph¶n ¸nh, kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô, kÕ ho¹ch lîi

nhuËn vµ qu¶n lý chÆt chÏ tiÒn b¸n hµng.

+ TÝnh to¸n chÝnh x¸c trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt

qu¶ tiªu thô, gi¸m s¸t kÕt qu¶ kinh doanh còng nh t×nh h×nh ph©n phèi lîi

nhuËn, ®Ó tõ ®ã cung cÊp sè liÖu cho viÖc lËp quyÕt to¸n ®îc ®Çy ®ñ, kÞp thêi,

®óng chÕ ®é.

§Ó c¸c nhiÖm vô trªn ®îc thùc hiÖn tèt, kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cÇn thùc hiÖn mét sè néi dung cô thÓ sau:

- Tæ chøc tèt hÖ thèng chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng

tõ.

- B¸o c¸o kÞp thêi, thêng xuyªn t×nh h×nh tiªu thô, t×nh h×nh thanh to¸n víi

kh¸ch hµng theo tõng lo¹i hµng, tõng lo¹i hîp ®ång kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o ®¸p øng

yªu cÇu qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n trªn c¸c mÆt: sè lîng, chÊt lîng,

chñng lo¹i. §«n ®èc viÖc thu tiÒn b¸n hµng vÒ doanh nghiÖp kÞp thêi, tr¸nh hiÖn

tîng tiªu cùc sö dông tiÒn hµng cho môc ®Ých c¸ nh©n.

- Tæ chøc vËn dông tèt hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n phï

hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô cña m×nh sÏ ®em l¹i

hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho c«ng t¸c tiªu thô nãi riªng vµ cho ho¹t ®éng cña doanh

nghiÖp nãi chung. Nã gióp cho ngêi sö dông nh÷ng th«ng tin cña kÕ to¸n n¾m

®îc toµn diÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp cho nhµ qu¶n lý chØ

®¹o kinh doanh kÞp thêi, phï hîp t×nh h×nh biÕn ®éng thùc tÕ cña thÞ trêng còng

nh viÖc lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng kinh doanh trong t¬ng lai.

1.2. KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm

1.2.1- TÝnh gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho

Gi¸ thµnh thµnh phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ

lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n

phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh. §Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho cã

thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau:

a/ Ph¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho trong kú ®îc tÝnh theo

c«ng thøc sau:

Gi¸ thùc tÕ thµnh

phÈm xuÊt kho =

Sè lîng thµnh

phÈm xuÊt kho x Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n

Trong ®ã: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cã thÓ tÝnh theo mét trong ba c¸ch sau:

C¸ch 1:

Gi¸ ®¬n vÞ b×nh Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú

qu©n c¶ kú dù tr÷ Lîng thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú

C¸ch 2:

Gi¸ ®¬n vÞ b×nh Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu (hoÆc cuèi kú tríc)

qu©ncuèikú tríc Lîng thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu kú (hoÆc cuèi kú tríc)

C¸ch 3:

Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho sau mçi lÇn nhËp

sau mçi lÇn nhËp Lîng thùc tÕ thµnh phÈm tån kho sau mçi lÇn nhËp

b/ Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO):

Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt r»ng sè thµnh phÈm nµo nhËp tríc th× xuÊt

tríc, xuÊt hÕt sè nhËp tríc th× míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè

hµng xuÊt.

c/ Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc (LIFO):

Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng thµnh phÈm mua sau cïng sÏ ®îc

xuÊt tríc tiªn, ngîc l¹i víi víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc ë trªn. Ph¬ng

ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc thÝch hîp trong trêng hîp l¹m ph¸p.

d/ Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:

Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý, theo dâi thµnh

phÈm theo tõng l« hµng vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt kho (trõ

trêng hîp ®iÒu chØnh). Khi xuÊt thµnh phÈm nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña

thµnh phÈm ®ã. Do vËy, ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö dông víi c¸c lo¹i thµnh

phÈm cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh t¸ch biÖt.

e/ Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:

Theo ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé thµnh phÈm biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh

theo gi¸ h¹ch to¸n ( gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong kú). Cuèi kú,

kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc:

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm Gi¸ h¹ch to¸n thµnh HÖ sè gi¸

xuÊt b¸n trong kú = phÈm xuÊt b¸n trong kú x thµnh phÈm

(hoÆc tån kho cuèi kú)

HÖ sè gi¸ thµnh phÈm cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm thµnh phÈm chñ

yÕu tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.

HÖ sè gi¸ Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu vµ nhËp trong kú

thµnh phÈm Lîng thùc tÕ thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú

Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn tiªu thô, tuú thuéc

vµo ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i hµng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tuú thuéc vµo yªu cÇu

cña doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p trªn.

ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng tiªu thô lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña thµnh

phÈm sao cho phï hîp.

1.2.2- C¸c ph¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm

- Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp: Tiªu thô trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho

ngêi mua trùc tiÕp t¹i kho (hay trùc tiÕp t¹i c¸c ph©n xëng kh«ng qua kho) cña

doanh nghiÖp. Sè hµng nµy khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®îc chÝnh thøc gäi lµ

tiªu thô vµ ngêi b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy. Ngêi mua thanh to¸n

hay chÊp nhËn thanh to¸n sè hµng mµ ngêi b¸n ®· giao.

- Ph¬ng thøc chuyÓn hµng chê chÊp nhËn: Tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn

hµng chê chÊp nhËn lµ ph¬ng thøc mµ bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo

®Þa ®iÓm ghi trong hîp ®ång. Sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña bªn b¸n.

Khi ®îc bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vÒ sè hµng chuyÓn

giao (mét phÇn hay toµn bé) th× sè hµng ®îc bªn mua chÊp nhËn nµy míi ®îc

coi lµ tiªu thô vµ bªn b¸n mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®ã.

- Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi: B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph¬ng thøc

mµ bªn chñ hµng (gäi lµ bªn giao ®¹i lý) xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý,

ký göi (gäi lµ bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n. Bªn b¸n ®¹i lý sÏ ®îc hëng thï lao ®¹i lý díi

h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸. §Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi, hai bªn ph¶i cã

hîp ®ång ®¹i lý víi nh÷ng ®iÒu kho¶n thÝch hîp.

- Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp: B¸n hµng tr¶ gãp lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu

tiÒn nhiÒu lÇn. Ngêi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn

cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tØ lÖ l·i

6

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

xuÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, sè tiÒn tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau, trong ®ã

bao gåm mét phÇn doanh thu gèc vµ mét phÇn tr¶ chËm. VÒ thùc chÊt, chØ khi

ngêi mua thanh to¸n hÕt sè tiÒn hµng th× doanh nghiÖp míi mÊt quyÒn së h÷u.

- Ph¬ng thøc ®æi hµng: Theo ph¬ng thøc nµy, ngêi b¸n sÏ ®em b¸n s¶n phÈm

cña m×nh ®Ó ®æi lÊy vËt t, hµng ho¸ cña ngêi mua. Trªn thùc tÕ, ®©y lµ qu¸ tr×nh

trao ®æi hµng ho¸. VÒ nguyªn t¾c, khi xem xÐt hµng ho¸ trao ®æi kÕ to¸n coi nh

mua hµng, viÖc thanh to¸n tiÒn hµng trao ®æi theo nguyªn t¾c bï trõ tiÒn nî.

Theo luËt thuÕ, trong trêng hîp trao ®æi hµng ho¸ ®· nªu ë trªn mäi bªn tham

gia trao ®æi ®Òu ph¶i nép thuÕ, tÝnh theo thuÕ cña hµng ho¸ ®a ®i trao ®æi.

- Ph¬ng thøc tiªu thô néi bé: Tiªu thô néi bé lµ ph¬ng thøc tiªu thô s¶n phÈm,

hµng ho¸, lao vô dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty,

Tæng C«ng ty, h¹ch to¸n toµn ngµnh. …

Ngoµi ra cßn mét sè h×nh thøc kh¸c ®îc coi lµ tiªu thô néi bé nh dïng vËt t,

hµng ho¸, dÞch vô ®Ó biÕu tÆng, qu¶ng c¸o, chµo hµng, hay sö dông s¶n phÈm

phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh hay tr¶ l¬ng, tr¶ thëng cho c«ng nh©n b»ng

s¶n phÈm, vËt t, hµng ho¸.

- Ph¬ng thøc tiªu thô hµng gia c«ng: §©y lµ trêng hîp doanh nghiÖp nhËn gia

c«ng vËt t, hµng ho¸ cho kh¸ch hµng. Trong trêng hîp nµy doanh nghiÖp ph¶i

bá ra c¸c chi phÝ ®Ó gia c«ng, chÕ biÕn vµ khi s¶n phÈm gia c«ng xong ®îc ngêi

®Æt hµng chÊp nhËn th× doanh nghiÖp sÏ nhËn ®îc mét kho¶n thu vÒ gia c«ng

(doanh thu gia c«ng).

Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× cã nhiÒu ph¬ng thøc tiªu thô

kh¸c nhau, ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× c¸c ph¬ng thøc tiªu thô rÊt ®a

d¹ng. Tuy nhiªn, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm tiªu thô vµ chiÕn lîc

kinh doanh cña m×nh mµ doanh nghiÖp kÕt hîp c¸c h×nh thøc tiªu thô hîp lý.

1.2.3- Tµi kho¶n sö dông

* Tµi kho¶n 155 Thµnh phÈm : “ ” Ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ biÕn ®éng c¸c

lo¹i thµnh phÈm do c¸c bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh bíc

chÕ biÕn cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®îc kiÓm nghiÖm nhËp kho.

7

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

* Tµi kho¶n 157 Hµng göi b¸n : “ ” §îc dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ s¶n phÈm, dÞch

vô (theo gi¸ thµnh c«ng xëng) vµ hµng ho¸ ®· göi b¸n hoÆc chuyÓn ®Õn cho

kh¸ch hµng (chê chÊp nhËn) hoÆc nhê ®¹i lý b¸n.

* Tµi kho¶n 632 Gi¸ vèn hµng b¸n : “ ” Dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña hµng

ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú.

* Tµi kho¶n 511 Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô : “ ” Dïng ®Ó ph¶n

¸nh tæng doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn

vµ c¸c kho¶n gi¶m doanh thu. Tõ ®ã tÝnh ra doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô trong

kú. Tæng sè doanh thu b¸n hµng ghi nhËn ë ®©y cã thÓ lµ tæng gi¸ thanh to¸n

(víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp còng nh ®èi

víi c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT ) hoÆc gi¸ b¸n kh«ng cã thuÕ GTGT

(®èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ ).

* Tµi kho¶n 512 Doanh thu néi bé : “ ” Dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu vµ c¸c

kho¶n ghi gi¶m doanh thu vÒ sè hµng ho¸, dÞch vô, s¶n phÈm tiªu thô néi bé

gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty, Tæng C«ng ty, h¹ch to¸n …

toµn ngµnh. Ngoµi ra, tµi kho¶n nµy cßn sö dông ®Ó theo dâi mét sè kho¶n ®îc

coi lµ tiªu thô néi bé kh¸c nh sö dông s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô vµo ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay tr¶ l¬ng, thëng, cho c«ng nh©n viªn …

* Tµi kho¶n 531 Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i : “ ” Dïng ®Ó theo dâi doanh thu cña sè

hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i. §©y lµ tµi

kho¶n ®iÒu chØnh cña tµi kho¶n 511, 512 ®Ó tÝnh to¸n doanh thu vÒ tiªu thô s¶n

phÈm, hµng ho¸, dÞch vô.

* Tµi kho¶n 532 Gi¶m gi¸ hµng b¸n : “ ” §îc sö dông ®Ó theo dâi toµn bé c¸c

kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp nhËn cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn

vÒ lîng hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô.

* Tµi kho¶n 521 ChiÕt khÊu th “ ¬ng m¹i : ” §îc sö dông ®Ó theo dâi toµn bé

c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i chÊp nhËn cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶

thuËn vÒ sè lîng hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô.

1.2.4- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n.

KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn (®èi víi

c¸c doanh nghiÖp thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu

trõ).

8