luận văn tiến sĩ cải thiện môi trường đầu tư các tỉnh trung du và miền núi phía bắc



 



 


 




 





 
















Chuyªn ng nh Chuyªn ng nh 

 



M sè M sè  ! !  ! !

"#$%%&'%()*'%+&

Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:

,-(&( ./0

&( 12




 

i

LI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cu ca

riêng tôi. Các s liu và trích d"n nêu trong lu#n án là

hoàn toàn trung th$c. K&t qu( nghiên cu ca lu#n án

chưa t*ng ñư+c ngư,i khác công b trong b/t kì công

trình nào.

Hà N2i, ngày 2 tháng 10 năm 2011

Tác gi lun án

ð Hi H

ii

MC LC

LI CAM ðOAN............................................................................................................... i

DANH MC T VIT TT........................................................................................ iv

DANH MC BNG BI!U.............................................................................................. v

DANH MC SƠ ð%....................................................................................................... vi

DANH MC HÌNH V' ................................................................................................. vi

PH)N M* ð)U ............................................................................................................... 1

CHƯƠNG 1: T.NG QUAN NGHIÊN C1U VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN C1U.................................................................................................................. 7

1.1. T5ng quan các công trình nghiên c>u....................................................... 7

1.1.1. Các công trình nghiên cu trong nưc ......................................................... 7

1.1.2. Các công trình nghiên cu ca nưc ngoài ................................................ 15

1.2. Phương pháp nghiên c>u cDa lun án .................................................... 23

1.2.1. Phương pháp phân tích t!ng h"p................................................................ 23

1.2.2. Phương pháp kh%o sát b(ng phi)u............................................................. 25

1.2.3. Phương pháp phân tích SWOT .................................................................. 30

1.2.4. Các phương pháp nghiên cu khác ............................................................ 31

1.3. Khung lô G gíc cDa ñJ tài .......................................................................... 32

TI!U KT CHƯƠNG 1 ............................................................................................... 34

CHƯƠNG 2: CƠ S* LÍ LUMN VÀ THNC TION CI THIPN MÔI

TRƯNG ð)U TƯ....................................................................................................... 36

2.1. Cơ sT lí lun ............................................................................................. 36

2.1.1. ð2u tư và vai trò ca ñ2u tư....................................................................... 36

2.1.2. Môi trư6ng ñ2u tư...................................................................................... 39

2.1.3. C%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư ....................................................................... 51

2.2. Cơ sT thVc tiWn vJ ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư...................................... 63

2.2.1. B;i c%nh qu;c t) và trong nưc tác ñ=ng ñ)n vi8c c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư

> các t?nh TDMNPB.................................................................................. 63

2.2.2. Kinh nghi8m c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư trong và ngoài nưc................... 68

TI!U KT CHƯƠNG 2 ............................................................................................... 86

CHƯƠNG 3 : THNC TR]NG V^ MÔI TRƯNG ð)U TƯ * CÁC

T_NH TRUNG DU, MI^N NÚI PHÍA BC ............................................................ 88

3.1. nh hưTng cDa ñiJu kiYn tV nhiên, kinh tc G xã hfi và hY thgng

pháp lut ............................................................................................................. 88

iii

3.1.1. Dnh hư>ng ca ñiEu ki8n tF nhiên, kinh t) H xã h=i.................................... 88

3.1.2. Dnh hư>ng ca h8 th;ng luLt pháp............................................................. 93

3.2. Quá trình ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh TDMNPB .............. 100

3.2.1. Giai ñoNn tO năm 1987H2000 ................................................................... 100

3.2.2. Giai ñoNn tO năm 2001H2010 ................................................................... 102

3.3. ðánh giá chung vJ ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh TDMNPB 110

3.3.1. NhQng k)t qu% ñNt ñư"c........................................................................... 110

3.3.2. NhQng hNn ch) và nguyên nhân .............................................................. 117

TI!U KT CHƯƠNG 3 ............................................................................................. 136

CHƯƠNG 4 : QUAN ðI!M, ðkNH HƯlNG, GII PHÁP CI THIPN...... 138

MÔI TRƯNG ð)U TƯ * CÁC T_NH TRUNG DU, MI^N NÚI PHÍA

BC ðN NĂM 2020.................................................................................................. 138

4.1. Quan ñinm vJ ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh TDMNPB........ 138

4.1.1. VLn dUng linh hoNt h8 th;ng luLt pháp Vi8t Nam, phù h"p vi thông l8 và

luLt pháp qu;c t)...................................................................................... 138

4.1.2. Khai thác m=t cách có hi8u qu% và bEn vQng tài nguyên thiên nhiên........ 138

4.1.3. Xây dFng m;i liên k)t và ñ%m b%o l"i ích hài hoà giQa các t?nh trong vùng,

giQa vùng vi c% nưc ............................................................................. 139

4.1.4. ð%m b%o hài hoà l"i ích giQa nhà ñ2u tư, nhà nưc và ngư6i lao ñ=ng........... 139

4.1.5. Ch ñ=ng và tích cFc tham gia mNng s%n xuYt toàn c2u................................ 140

4.2. ðpnh hưqng ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh TDMNPB........... 141

4.3. Mft sg gii pháp ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh TDMNPB ... 143

4.3.1. Nâng cao nhLn thc, tNo sF ñZng thuLn.................................................... 143

4.3.2. C%i thi8n cơ ch), chính sách, lYy chính sách huy ñ=ng v;n ñ2u tư k)t cYu hN

t2ng là khâu ñ=t phá................................................................................. 146

4.3.3. Nâng cao chYt lư"ng nguZn nhân lFc ....................................................... 152

4.3.4. Nâng cao tính minh bNch và chYt lư"ng công vU...................................... 156

4.3.5. ð!i mi hoNt ñ=ng xúc ti)n ñ2u tư, chăm sóc và thFc hi8n hi8u qu% các dF án

ñ2u tư hi8n có .......................................................................................... 161

TI!U KT CHƯƠNG 4 ............................................................................................. 168

KT LUMN.................................................................................................................... 170

DANH MC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C1U CrA TÁC GI ......................... 174

TÀI LIPU THAM KHO.......................................................................................... 175

PH LC....................................................................................................................... 181

iv

DANH MC T VIT TT

AFTA ASEAN Free Trade Area

APEC Asia and Pacific Economic Cooperation

ASEAN Association of South East Asia Nations

BOI Board of Invesment

BOT Building, operation and transfer

CNHHHðH Công nghi8p hóa H Hi8n ñNi hóa

DDI Domestic Direct Invesment

ðH ðNi hcc

DN Doanh nghi8p

DNNN Doanh nghi8p nhà nưc

ðT ð2u tư

ðTNN ð2u tư nưc ngoài

EU European Union

FDI Foreign Direct Invesment

GCNðT GiYy chng nhLn ñ2u tư

GDP Gross Dometic Product

ICOR Incremetal Capital H Output Rate

JICA Japan International Cooperation Agency

KCN Khu công nghi8p

MTðT Môi trư6ng ñ2u tư

NSNN Ngân sách nhà nưc

ODA Official Development Assistance

OECD Organisation for Economic, Cooperation and Development

PCI Provincial Competitiveness Index

SCIC State Capital Investment Corporation

SWOT Strengths, Weaknesses, Oportunities and Threats

TDMNPB Trung du, miEn núi phía Bgc

TNC Transnational corporation

TTHC Th tUc hành chính

UBND Uh ban nhân dân

UNCTAD United Nations Conference on Trade and Development

WB World Bank

WTO World Trade Organization

v

DANH MC BNG BI!U

DANH MC BI!U

Binu 1. 1: Khung dijn gi%i mc ñ= hài lòng ca doanh nghi8p ñ;i vi môi

trư6ng ñ2u tư theo giá trk trung bình................................................. 28

Binu 2.1: Nhu c2u v;n ñ2u tư ca các t?nh ñ)n năm 2015................................ 68

Binu 3.1: T!ng giá trk s%n phlm (GDP) các t?nh năm 2010 theo giá hi8n hành........ 91

Binu 3.2: Kim ngNch xuYt khlu các t?nh năm 2010.......................................... 91

Binu 3.3: K)t qu% thu hút ñ2u tư vào 4 t?nh ñ)n năm 2000..............................102

Binu 3.4: Quy hoNch phát tripn các KCN ñ)n năm 2020 ca 4 t?nh.................105

Binu 3.5: B= TTHC theo ðE án 30 thFc hi8n tNi các t?nh năm 2010................107

Binu 3.6: T? l8 lao ñ=ng qua ñào tNo nghE tNi các t?nh.....................................108

Binu 3.7: Phát tripn các cơ s> ñào tNo nghE (bao gZm c% trung tâm gii thi8u

vi8c làm) tNi các t?nh .......................................................................109

Binu 3.8: So sánh k)t qu% thu hút ñ2u tư vào 4 t?nh qua 2 giai ñoNn................111

Binu 3.9: ðóng góp tO v;n ca các dF án ñ2u tư trong và ngoài nưc trong

t!ng v;n ñ2u tư toàn xã h=i ca các t?nh năm 2010 .........................112

Binu 3.10: K)t qu% thu hút ñ2u tư vào 4 t?nh theo lĩnh vFc tính ñ)n năm 2010.........113

Binu 3.11: Tình hình phát tripn các doanh nghi8p tNi 4 t?nh..............................114

Binu 3.12: K)t qu% ưc lư"ng mô hình hZi quy ................................................115

Binu 3.13: ðánh giá ca các DN vE sF ng h= ca chính quyEn .......................117

Binu 3.14: Mc ñ= ng h= ca ngư6i dân ñ;i vi dF án ...................................118

Binu 3.15: Mc ñ= công khai thông tin doanh nghi8p c2n bi)t .........................119

Binu 3.16: S; lư"ng cơ s> ñào tNo nghE năm 2010 ...........................................120

Binu 3.17: T? l8 lao ñ=ng qua ñào tNo tNi các t?nh năm 2010.............................120

Binu 3.18: Trình ñ= ñào tNo tNi các t?nh năm 2010............................................121

Binu 3.19: S; lư"ng TTHC ca các t?nh năm 2010...........................................122

Binu 3.20: Trình ñ= ñào tNo ca cán b= công chc năm 2010 ...........................123

Binu 3.21: Trình ñ= cán b= công chc cYp xã tNi các t?nh năm 2010.................123

Binu 3.22: Ch? s; năng lFc cNnh tranh cYp t?nh.................................................128

Binu 3.23: S; lư"ng và quy mô dF án FDI > các t?nh năm 2010.......................129

Binu 3.24: Ti)n ñ= thFc hi8n các dF án ñ2u tư năm 2010 .................................131

Binu 3.25: S; doanh nghi8p và quy mô doanh nghi8p năm 2010 ......................132

vi

DANH MC SƠ ð%

Sơ ñ 1.1: Khung Lô – gíc ca ñE tài.................................................................. 32

Sơ ñ 2.1: Các kênh chính ca nguZn v;n ñ2u tư nưc ngoài .............................. 37

DANH MC HÌNH V'

Hình 2.1: Tác ñ=ng ca ñ2u tư ñ)n tăng trư>ng kinh t).................................... 39

Hình 3.1 : Thu, chi ngân sách các t?nh năm 2010.............................................. 92

Hình 3.2 : Cơ cYu kinh t) các t?nh năm 2010..................................................... 93

Hình 3.3: C%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư thúc ñly các doanh nghi8p phát tripn...114

Hình 3.4: Giá trk s%n phlm các Doanh nghi8p FDI trong GDP........................130

Hình 3.5 : T? l8 v;n ñ2u tư thFc hi8n so vi v;n ñăng kí năm 2010 .................130

DANH MC BNG BI!U

1

PH)N M* ð)U

1. Tính cup thict cDa ñJ tài

Theo Nghk ñknh 92/2006/NðHCP ngày 7 tháng 9 năm 2006 ca Chính

ph vE lLp, phê duy8t và qu%n lý quy hoNch t!ng thp phát tripn kinh t) H xã

h=i, nưc ta ñư"c chia thành 6 vùng kinh t) H xã h=i gZm: vùng trung du, miEn

núi phía Bgc; vùng ñZng b(ng sông HZng; vùng Bgc Trung b= và duyên h%i;

vùng Tây nguyên; vùng ðông Nam b= và vùng ñZng b(ng sông Cxu Long.

Vùng trung du, miEn núi Phía Bgc bao gZm 14 t?nh: Hoà Bình, Sơn La, ði8n

Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao B(ng, LNng Sơn, Yên Bái, Tuyên

Quang, Bgc KNn, Thái Nguyên, Phú Thc và Bgc Giang. Các t?nh thu=c khu

vFc này có ñzc ñipm chung ñEu là t?nh miEn núi, ñka hình phc tNp, ñiEu ki8n

tF nhiên, k)t cYu hN t2ng lNc hLu, ñi lNi khó khăn, ít thuLn l"i cho vi8c phát

tripn kinh t) H xã h=i hơn các t?nh ñZng b(ng, có nhiEu ñZng bào dân t=c thipu

s; sinh s;ng, trình ñ= dân trí thYp, kinh t) chLm phát tripn, ñzc bi8t là s%n xuYt

công nghi8p. Cơ cYu kinh t) lNc hLu, chLm chuypn dkch, giá trk s%n xuYt công

nghi8p trong cơ cYu GDP thYp, ch? ñNt 24,6% năm 2010, trong khi ñó giá trk

s%n xuYt công nghi8p trung bình ca c% nưc là trên 40%. Thu nhLp bình quân

ñ2u ngư6i thYp nhYt so vi c% nưc, theo s; li8u th;ng kê năm 2010, thu nhLp

bình quân ñ2u ngư6i ca c% vùng kho%ng 500 USD, trong khi bình quân ca

c% nưc là 1.300 USD. Theo s; li8u th;ng kê, ñ)n cu;i năm 2008, vùng Tây

Bgc có t? l8 h= nghèo cao nhYt c% nưc là 31,5%, chênh l8ch hơn 9,8 l2n so

vi vùng có t? l8 h= nghèo thYp nhYt. HoNt ñ=ng thu hút ñ2u tư trong và ngoài

nưc > các t?nh này còn hNn ch), chưa có nhQng dF án ln ñóng góp ñáng kp

vào ngân sách cho phát tripn kinh t) H xã h=i cũng như chuypn dkch cơ cYu

kinh t). Nguyên nhân ch y)u ca k)t qu% thu hút ñ2u tư còn hNn ch) là môi

trư6ng ñ2u tư > các t?nh này chưa thFc sF hYp d~n ñ;i vi các nhà ñ2u tư

trong và ngoài nưc. Theo s; li8u ca B= K) hoNch và ð2u tư, tính ñ)n tháng

2

10 năm 2010 c% nưc có 249 Khu công nghi8p ñư"c quy hoNch, vi di8n tích

ñYt tF nhiên là 63.173 ha, trong ñó 14 t?nh trung du, miEn núi phía Bgc ch? có

37 Khu công nghi8p ñư"c quy hoNch vi t!ng di8n tích ñYt tF nhiên là 6.703

ha, chi)m 15% vE s; lư"ng Khu công nghi8p ñư"c quy hoNch và 10,6% di8n

tích ñYt tF nhiên ñư"c quy hoNch. M=t s; t?nh như ði8n Biên, Lai Châu chưa

có khu công nghi8p nào ñư"c ñưa vào quy hoNch phát tripn các khu công

nghi8p ca c% nưc. Vi8c ñ2u tư k)t cYu hN t2ng các khu công nghi8p, tNo qu

ñYt sNch ñp thu hút ñ2u tư chLm, do vLy ñiEu ki8n ñp các t?nh trung du, miEn

núi Phía Bgc thu hút các nhà ñ2u tư trong và ngoài nưc còn gzp nhiEu khó

khăn. Bên cNnh ñó k)t cYu hN t2ng lNc hLu, ñi lNi gzp nhiEu khó khăn; t? l8 lao

ñ=ng qua ñào tNo còn thYp, nhLn thc vE thu hút ñ2u tư chưa cao; năng lFc

qu%n lý còn b=c l= nhiEu y)u kém.

ðng trưc nhQng vYn ñE khó khăn này, ñp thúc ñly phát tripn kinh t) H

xã h=i, chuypn dkch cơ cYu kinh t) theo hưng công nghi8p hoá hi8n ñNi hoá,

các t?nh trung du, miEn núi phía Bgc ñzt ra mUc tiêu là ñly mNnh thu hút ñ2u

tư. ðp tăng cư6ng thu hút ñ2u tư, có nhiEu gi%i pháp ñư"c ñưa ra, trong ñó

gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư có tính quy)t ñknh. Vì vLy, ñE tài luLn

án mà tác gi% lFa chcn là: Ci thiYn môi trư[ng ñ\u tư T các thnh vùng

Trung du, miJn núi phía Byc. ðE tài này có ý nghĩa quan trcng c% vE lý luLn

và thFc tijn. VE lý luLn, LuLn án khái quát hoá Hcc thuy)t ca Ch nghĩa

Mác H Lê Nin, các hcc thuy)t trưc Mác và các nghiên cu trưc ñây vE vai

trò ca ñ2u tư ñ;i vi vi8c phát tripn kinh t) H xã h=i, vai trò ca c%i thi8n môi

trư6ng ñ2u tư ñ;i vi vi8c thu hút ñ2u tư, ñzc bi8t là trong quá trình công

nghi8p hoá H hi8n ñNi hoá hi8n nay. VE thFc tijn, luLn án ch? rõ vai trò ca

vi8c c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư sÇ là gi%i pháp hQu hi8u, quan trcng nhYt ñp

thu hút ñ2u tư trong và ngoài nưc, góp ph2n thúc ñly kinh t) H xã h=i phát

tripn, tNo vi8c làm, tăng thu nhLp cho ngư6i lao ñ=ng, xóa ñói, gi%m nghèo.

3

2. Mzc ñích và nfi dung nghiên c>u

2.1. Mzc ñích nghiên c>u

LuLn án nghiên cu thFc trNng môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh trung du,

miEn núi phía Bgc (TDMNPB), tìm ra các hNn ch) và nguyên nhân ca các

hNn ch) ñó ñp ñE xuYt gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư ca các t?nh

TDMNPB.

2.2. Nfi dung nghiên c>u

Trên cơ s> nghiên cu t!ng quan các công trình liên quan ñ)n ñE tài, tác

gi% xây dFng mô hình và lFa chcn các phương pháp nghiên cu phù h"p.

H LuLn án làm rõ nhQng vYn ñE lí luLn vE môi trư6ng ñ2u tư, phân tích

nhQng y)u t; tác ñ=ng ñ)n môi trư6ng ñ2u tư; nghiên cu kinh nghi8m c%i

thi8n môi trư6ng ñ2u tư trong và ngoài nưc, tO ñó rút ra nhQng bài hcc kinh

nghi8m vE c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư cho các t?nh TDMNPB.

H Ti)n hành ñiEu tra ñp ñánh giá thFc trNng, quá trình c%i thi8n môi

trư6ng ñ2u tư > các t?nh TDMNPB, phân tích nhQng k)t qu% ñNt ñư"c, m=t s;

hNn ch) y)u kém và tìm ra nguyên nhân ca nhQng y)u kém.

H Trên cơ s> quan ñipm, ñknh hưng vE c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư, luLn

án ñE xuYt m=t s; gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh TDMNPB

Vi8t Nam giai ñoNn 2011H2020.

3. ðgi tư{ng và ph|m vi nghiên c>u

ð;i tư"ng nghiên cu ca luLn án là các y)u t; tác ñ=ng ñ)n môi trư6ng

ñ2u tư, các nhà ñ2u tư trong và ngoài nưc.

PhNm vi nghiên cu ca luLn án như sau:

PhNm vi n=i dung: môi trư6ng ñ2u tư rYt r=ng, luLn án ch y)u tLp trung

nghiên cu c%i thi8n b%y trong s; các y)u t; thu=c môi trư6ng mEm, bao gZm:

tính minh bNch, tính ñZng thuLn, chYt lư"ng công vU, k)t cYu hN t2ng, chYt

lư"ng nguZn nhân lFc, chính sách thu hút ñ2u tư, chăm sóc các dF án ñ2u tư.

LuLn án không nghiên cu các y)u t; vE chính trk, kinh t) vĩ mô, quan h8

4

qu;c t), tham nhũng, h%i quan, tòa án, tín dUng...Môi trư6ng ñ2u tư mà ñE tài

tLp trung nghiên cu là môi trư6ng cho các doanh nghi8p trong và ngoài

nưc, vì vLy nguZn v;n thu hút ñ2u tư cũng ca các doanh nghi8p dân doanh,

gZm ñ2u tư trFc ti)p nưc ngoài (FDI) và ñ2u tư ca các doanh nghi8p trong

nưc. ðE tài không nghiên cu ñ2u tư gián ti)p nưc ngoài, hÉ tr" phát tripn

chính thc(ODA), vi8n tr" tO các t! chc phi chính ph, cũng như ñ2u tư tO

ngân sách nhà nưc.

PhNm vi không gian: luLn án ch y)u tLp trung nghiên cu tNi b;n t?nh,

trong ñó có hai t?nh Tây Bgc là Hoà Bình và Sơn La, hai t?nh ðông Bgc là

Bgc Giang và Lào Cai. Vi8c sx dUng s; li8u phân tích vE môi trư6ng ñ2u tư

ch y)u tNi b;n t?nh là vì b;n t?nh này có thp ñNi di8n cho c% khu vFc. Th

nhYt là ñNi di8n cho c% vùng ðông Bgc và vùng Tây Bgc, th hai là mang c%

y)u t; Trung du và miEn núi, th ba là có c% t?nh biên gii, có cxa khlu qu;c

t), có t?nh có ñiEu ki8n kinh t) H xã h=i t;t hơn như t?nh Bgc Giang, có nhQng

t?nh có mc ñ= phát tripn mc trung bình như t?nh Hoà Bình và Lào Cai, có

t?nh > mc ñ= khó khăn hơn như t?nh Sơn La, th tư là b;n t?nh này có ñiEu

ki8n phát tripn t;t, kh% năng c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư t;t hơn m=t s; t?nh

khác trong vùng, sÇ tNo sF lan tÑa ra c% vùng.

PhNm vi th6i gian: luLn án ñánh giá hi8n trNng môi trư6ng ñ2u tư tO khi

có LuLt ð2u tư trFc ti)p nưc ngoài năm 1987 ñ)n cu;i năm 2010; ñưa ra

quan ñipm, ñknh hưng, gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư trong nhQng

năm ti, tO năm 2011 ñ)n năm 2020.

Vi phNm vi nghiên cu như ñã nêu trên, câu hÑi xuyên su;t quá trình

nghiên cu ca ñE tài là: làm th) nào ñp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh

vùng TDMNPB Vi8t Nam?

4. Nh}ng ñóng góp mqi cDa lun án

4.1. V mt lý lu n

LuLn án nghiên cu khái ni8m môi trư6ng ñ2u tư theo cách ti)p cLn tO

phía các nhà ñ2u tư, tO ñó ñE xuYt vi8c phân loNi thành hai nhóm môi trư6ng

5

dFa trên tính chYt có thp c%i thi8n ñư"c(môi trư6ng mEm), hay không c%i thi8n

ñư"c(môi trư6ng cng) ca các y)u t; cYu thành.

LuLn án ñánh giá thFc trNng môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh vùng trung du,

miEn núi phía Bgc H m=t khu vFc chưa ñư"c ñE tài nào nghiên cu, nghiên

cu môi trư6ng ñ2u tư cho c% doanh nghi8p trong và ngoài nưc.

LuLn án b! sung m=t s; tiêu chí vE sF ñZng thuLn, chăm sóc dF án ñp

ñánh giá c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh TDMNPB.

4.2. VJ thVc tiWn

LuLn án ñiEu tra doanh nghi8p ñp phân tích, ñưa ra nhQng s; li8u ñánh

giá hi8n trNng môi trư6ng ñ2u tư và ch? ra r(ng môi trư6ng ñ2u tư tNi các t?nh

TDMNPB là rYt hNn ch), d~n ñ)n k)t qu% thu hút ñ2u tư thYp, t? l8 v;n ñ2u tư

thFc hi8n thYp so vi t!ng v;n ñ2u tư ñăng kí, ch? là 30%, s; dF án ñ2u tư

hoNt ñ=ng s%n xuYt kinh doanh thYp so vi t!ng s; dF án ñăng kí, ch? là 36%.

Tác gi% ñE xuYt m=t mô hình kinh t) lư"ng gZm 3 bi)n ñ=c lLp ñó là sF

ñZng thuLn, chYt lư"ng cơ s> hN t2ng ñka phương và chYt lư"ng nguZn nhân

lFc và chng minh r(ng k)t qu% thu hút ñ2u tư tăng khi có sF c%i thi8n các y)u

t; ca môi trư6ng ñ2u tư và kipm ñknh y)u t; nào tác ñ=ng ti c%i thi8n môi

trư6ng ñ2u tư cũng như mc ñ= tác ñ=ng ca tOng y)u t;.

LuLn án ñE xuYt m=t s; gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư cho các

t?nh TDMNPB, trong ñó có gi%i pháp mang tính ñzc thù là: (1) TNo sF ñZng

thuLn trong thu hút ñ2u tư và c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư trên cơ s> xem xét

ñ2u tư dưi góc ñ= có tính mâu thu~n vOa mang tính th;ng nhYt, ñE xuYt

thành lLp m=t ban qu%n lí dF án > mÉi t?nh ñp thFc hi8n c%i thi8n môi trư6ng

ñ2u tư. (2) Ki)n nghk nhà nưc có chính sách ñzc thù cho các t?nh TDMNPB,

như chính sách vE, mijn tiEn thuê ñYt, gi%m thu) suYt thu) TNDN, gi%m tiEn

bZi thư6ng gi%i phóng mzt b(ng, tăng cư6ng ñ2u tư k)t cYu hN t2ng, m> m=t

s; tuy)n bay mi, hÉ tr" v;n ñ2u tư k)t cYu hN t2ng xây dFng nhà > công

nhân.(3) Nâng cao chYt lư"ng công vU trong vi8c ch? tuypn dUng sinh viên t;t

nghi8p ñNi hcc h8 chính quy mi ñư"c vào làm vi8c trong các cơ quan hành

chính nhà nưc. (4) Nâng cao tính minh bNch trong vi8c ñly mNnh c%i cách

6

TTHC, ñE xuYt bãi bÑ các th tUc cYp giYy chng nhLn ñ2u tư, thlm ñknh thi)t

k) cơ s>, lLp, thlm ñknh phê duy8t báo cáo ñánh giá tác ñ=ng môi trư6ng, thay

vào ñó là tăng cư6ng hoNt ñ=ng hLu kipm; gi%m bt cơ quan ñ2u m;i qu%n lí

doanh nghi8p.

5. Ý nghĩa cDa lun án

LuLn án có thp là tài li8u tham kh%o cho các t?nh TDMNPB trong vi8c áp

dUng các gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư nh(m tăng cư6ng thu hút ñ2u

tư, phát tripn kinh t) H xã h=i, ñly mNnh xóa ñói, gi%m nghèo.

Các công trình nghiên cu ti)p theo có thp sx dUng nhQng s; li8u mi

nhYt ca các t?nh TDMNPB mà luLn án ñã thu thLp ñư"c vE k)t qu% thu hút

ñ2u tư, tình hình phát tripn doanh nghi8p, t? l8 v;n ñ2u tư thFc hi8n trên t!ng

v;n ñăng kí. LuLn án là tài li8u tham kh%o trong quá trình nghiên cu ti)p

theo vE ñóng góp ca v;n ñ2u tư ca dân doanh trên t!ng mc ñ2u tư toàn xã

h=i cũng như nhQng thành tFu ñNt ñư"c trong quá trình c%i thi8n môi trư6ng

ñ2u tư, tìm ra nhQng hNn ch), nguyên nhân hNn ch) ca môi trư6ng ñ2u tư.

6. Kct cuu cDa lun án

Tên ðE tài: C%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh vùng trung du,

miEn núi phía Bgc Vi8t Nam.

Ngoài ph2n m> ñ2u và k)t luLn, luLn án ñư"c k)t cYu thành 4 chương:

Chương 1: T!ng quan nghiên cu và phương pháp nghiên cu

Chương 2: Cơ s> lý luLn và thFc tijn vE c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư

Chương 3: ThFc trNng vE môi trư6ng ñ2u tư > các t?nh TDMNPB

Chương 4: Quan ñipm, ñknh hưng, gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u

tư > các t?nh TDMNPB ñ)n năm 2020.

7

CHƯƠNG 1

T.NG QUAN NGHIÊN C1U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C1U

1.1. T5ng quan các công trình nghiên c>u

1.1.1. Các công trình nghiên cu trong nưc

Khái ni8m vùng kinh t) xã h=i: theo Nghk ñknh s; 92/2006/NðHCP ngày

7 tháng 9 năm 2006 ca Chính ph vE lLp, phê duy8t và qu%n lý quy hoNch

t!ng thp phát tripn kinh t) H xã h=i, c% nưc chia thành sáu vùng kinh t) xã

h=i, gZm: vùng TDMNPB; vùng ñZng b(ng sông HZng; vùng Bgc Trung b=

và duyên h%i; vùng Tây Nguyên; vùng ðông Nam b= và vùng ñZng b(ng sông

Cxu Long [11].

Thu hút ñ2u tư trFc ti)p nưc ngoài, hozc thu hút v;n hÉ tr" phát tripn

chính thc (ODA) > tOng ñka phương nói riêng và trên phNm vi c% nưc nói

chung ñã có nhiEu công trình nghiên cu, ñE cLp ñ)n, ñzc bi8t là kp tO khi

LuLt ð2u tư nưc ngoài tNi Vi8t Nam ñư"c ban hành tháng 12 năm 1987. M=t

s; công trình cũng ñã nghiên cu vE tình hình phát tripn kinh t) H xã h=i các

t?nh vùng TDMNPB.

Năm 2003, B= K) hoNch và ð2u tư xuYt b%n cu;n sách “K năng xúc

ti)n ñ2u tư”. Cu;n sách gii thi8u các k năng xúc ti)n ñ2u tư, xây dFng các

bưc ti)n hành trưc khi t! chc các hoNt ñ=ng xúc ti)n ñ2u tư, ñZng th6i ñE

xuYt c2n ph%i có m=t cơ quan xúc ti)n ñ2u tư ca mÉi qu;c gia (IPA) và xây

dFng n=i dung giám sát, ñánh giá môi trư6ng ñ2u tư ca tOng nưc. MÉi qu;c

gia c2n ph%i giám sát môi trư6ng ñ2u tư, qua ñó ñánh giá hi8u qu% ca nó ñ;i

vi các nhà ñ2u tư hi8n hành và các nhà ñ2u tư tương lai. IPA có nhi8m vU

giám sát và ñánh giá môi trư6ng ñ2u tư ñp thông báo cho các cơ quan có liên

quan ca chính ph vE các ñipm y)u và các sxa ñ!i c2n thi)t. ðp giám sát môi

trư6ng ñ2u tư, B= K) hoNch và ð2u tư ñE xuYt sx dUng phương pháp phân

tích ñipm mNnh, ñipm y)u, cơ h=i và thách thc (SWOT). Phương pháp phân

tích SWOT có ba y)u t;: m=t là xem xét và ñánh giá chi ti)t vE thFc trNng cơ

8

s> kinh t) và dân s; ca m=t nưc, hai là xác ñknh cơ h=i và thách thc có liên

quan, ba là ñánh giá phân tích các ñipm mNnh và ñipm y)u ca m=t nưc so

vi các nưc khác [10, tr 212H213].

Năm 2005, tác gi% Nguyjn Văn H%o có luLn văn ThNc s vi ñE tài: c%i

thi8n môi trư6ng ñ2u tư ñp tăng cư6ng thu hút v;n ñ2u tư nưc ngoài > Vi8t

Nam hi8n nay "lYy ví dU ñ2u tư ca NhLt B%n". LuLn văn ñã ñánh giá thFc

trNng môi trư6ng ñ2u tư nói chung tNi Vi8t Nam, ñưa ra nhQng hNn ch) cơ b%n

ca môi trư6ng ñ2u tư Vi8t Nam: cơ s> hN t2ng y)u kém, chi phí ñ2u tư cao so

vi các nưc trong khu vFc, th tUc hành chính còn rư6m rà, chính sách thu)

bYt h"p lý. Trên cơ s> nhQng hNn ch) ca môi trư6ng ñ2u tư tNi Vi8t Nam, tác

gi% ñưa ra m=t s; gi%i pháp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư ñp thu hút ñ2u tư trFc

ti)p nưc ngoài, ñzc bi8t là ñ2u tư ca NhLt B%n. Mzc dù vLy, ñE tài chưa

nghiên cu môi trư6ng ñ2u tư trong vi8c thu hút các nhà ñ2u tư trong và ngoài

nưc, chưa nêu ñư"c ñ2y ñ các y)u t; tác ñ=ng ñ)n môi trư6ng ñ2u tư [17].

Vi8n Chính sách Chi)n lư"c Nông nghi8p và Phát tripn Nông thôn H B=

Nông nghi8p và Phát tripn nông thôn năm 2005 có ñE tài nghiên cu "t!ng

quan các nghiên cu vE môi trư6ng ñ2u tư nông thôn Vi8t Nam". ðE tài ñưa

ra khái ni8m môi trư6ng ñ2u tư và môi trư6ng kinh doanh > nông thôn. Theo

nghiên cu ca ñE tài, “môi trư6ng ñ2u tư ñư"c hipu là bao gZm tYt c% các

ñiEu ki8n liên quan ñ)n kinh t), chính trk, hành chính, cơ s> hN t2ng tác ñ=ng

ñ)n hoNt ñ=ng ñ2u tư và k)t qu% hoNt ñ=ng ca doanh nghi8p”. Còn “môi

trư6ng kinh doanh > nông thôn là toàn b= các y)u t; tF nhiên, kinh t), xã h=i

có tác ñ=ng trFc ti)p hay gián ti)p ñ)n sF hình thành và phát tripn kinh doanh

> nông thôn” [49, tr5]. ðE tài so sánh chính sách thu hút FDI ca m=t s; qu;c

gia trên th) gii như Trung Qu;c, Philippin, Thái Lan, Hàn Qu;c, Inñônêxia,

ñZng th6i nghiên cu ñưa ra tám gi%i pháp ñp c%i thi8n môi trư6ng ñ2u tư

nông thôn Vi8t Nam, trong ñó có gi%i pháp vE thành lLp m=t cơ quan chuyên

trách vE qu%n lý FDI, làm c2u n;i giQa các nhà ñ2u tư và các nhà hoNch ñknh