Kiểm soát chi các chương trình mục tiêu quốc gia qua Kho bạc Nhà nước Đại Từ - Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ THÁI HÀ

KIỂM SOÁT CHI CÁC CHƯƠNG TRÌNH

MỤC TIÊU QUỐC GIA QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC

ĐẠI TỪ - THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ THÁI HÀ

KIỂM SOÁT CHI CÁC CHƯƠNG TRÌNH

MỤC TIÊU QUỐC GIA QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC

ĐẠI TỪ - THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. VŨ THỊ HẬU

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đề tài nghiên cứu này do chính tôi thực hiện dựa trên kết

quả khảo sát thực tế Kho bạc Nhà nước Đại Từ - Thái Nguyên và những

thông tin, số liệu tham khảo từ các tạp chí, sách, luận văn, v.v... theo danh

mục tài liệu tham khảo đã liệt kê trong luận văn, không có sự sao chép công

trình nghiên cứu của tác giả khác hay sự giả tạo số liệu nghiên cứu.

Thái Nguyên, tháng năm 2017

Tác giả

Đỗ Thái Hà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu,

Phòng Đạo tạo, cùng các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và

Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện cho

tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Đặc biệt xin trân trọng cảm ơn TS.Vũ Thị Hậu đã trực tiếp hướng dẫn,

chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, giúp đỡ tôi hoàn thành

luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin trân trọng cảm ơn toàn thể cán bộ và lãnh đạo tại Kho bạc Nhà

nước Đại Từ và các tổ chức, cá nhân trên địa TP.Thái Nguyên đã tạo mọi

điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và các bạn đồng

môn lớp Quản lý kinh tế đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Thái Nguyên, tháng năm 2017

Tác giả

Đỗ Thái Hà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................viii

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................ ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn................................................... 4

5. Kết cấu của luận văn...................................................................................... 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT

CHI CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA QUA KHO BẠC

NHÀ NƯỚC ..................................................................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi chương trình mục tiêu quốc gia qua

Kho bạc Nhà nước............................................................................................. 5

1.1.1. Khái quát về chương trình mục tiêu quốc gia......................................... 5

1.1.2. Kiểm soát chi chương trình mục tiêu quốc gia của KBNN.................... 9

1.2. Cơ sở thực tiễn về kiểm soát chi chương trình mục tiêu quốc gia qua

Kho bạc Nhà nước........................................................................................... 19

1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương ở Việt Nam ................................ 19

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iv

1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với công tác kiểm soát chi chương trình

mục tiêu quốc gia qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên .................................... 22

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 23

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 23

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 23

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 23

2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu................................................................ 27

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ........................................................... 27

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 29

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI CÁC

CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA QUA KHO BẠC NHÀ

NƯỚC ĐẠI TỪ - THÁI NGUYÊN.............................................................. 31

3.1. Khái quát về Kho bạc Nhà nước Đại Từ Thái Nguyên ........................... 31

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Kho bạc Nhà nước Đại

Từ - Thái Nguyên ........................................................................................... 31

3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Kho bạc Nhà nước Đại Từ - Thái Nguyên.... 31

3.1.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức của Kho bạc Nhà nước Đại Từ - Thái Nguyên ...... 32

3.1.4. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu có ảnh hưởng đến tình hình thực

hiện nhiệm vụ của KBNN Đại Từ - Thái Nguyên .......................................... 34

3.1.5. Khái quát kết quả thực hiện nhiệm vụ giai đoạn 2012-2016 của

KBNN Đại Từ - Thái Nguyên......................................................................... 37

3.2. Thực trạng công tác kiểm soát chi các chương trình mục tiêu quốc

gia giai đoạn 2012-2016 qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên.......................... 39

3.2.1. Yêu cầu về hồ sơ, chứng từ phục vụ cho công tác kiểm soát chi

các CTMTQG qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên.......................................... 39

3.2.2. Quy trình kiểm soát chi các chương trình MTQG qua KBNN Đại

Từ - Thái Nguyên............................................................................................ 45

3.2.3. Phương pháp kiểm soát chi các chương trình MTQG giai đoạn

2012 - 2016 qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên ............................................. 48

3.2.4. Kết quả thực hiện công tác kiểm soát chi các chương trình MTQG

giai đoạn 2012-2016 qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên................................ 52

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

v

3.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi các chương trình MTQG

tại KBNN Đại Từ - Thái Nguyên.................................................................... 56

3.2.6. Đánh giá của các chủ đầu tư về quy trình kiểm soát chi vốn

các chương trình MTQG tại KBNN huyện Đại Từ..................................... 63

3.3. Đánh giá công tác kiểm soát chi các chương trình mục tiêu quốc gia

giai đoạn 2012-2016 qua KBNN Đại Từ - Thái Nguyên................................ 68

3.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 68

3.3.2. Hạn chế.................................................................................................. 71

3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 74

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT

CHI CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA QUA KHO

BẠC NHÀ NƯỚC ĐẠI TỪ - THÁI NGUYÊN........................................... 76

4.1. Định hướng và mục tiêu kiểm soát chi các CTMTQG qua KBNN

Đại Từ - Thái Nguyên ..................................................................................... 76

4.1.1. Định hướng............................................................................................ 76

4.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 77

4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi các CTMTQG qua Kho

bạc Nhà nước Đại Từ - Thái Nguyên.............................................................. 80

4.2.1. Hoàn thiện quy trình kiểm soát chi các CTMTQG gắn với công

tác cải cách hành chính ................................................................................... 80

4.2.2. Nâng cao hiệu quả của các phương pháp KSC..................................... 95

4.2.3. Nâng cao năng lực chuyên môn và phẩm chất đạo đức của đội ngũ

công chức được giao nhiệm vụ kiểm soát chi................................................. 96

4.2.4. Tăng cường ứng dụng tin học trong công tác kiểm soát chi các

CTMTQG........................................................................................................ 97

4.3. Kiến nghị đối với các bên có liên quan.................................................. 100

4.3.1. Đối với Chính phủ............................................................................... 100

4.3.2. Đối với Bộ Tài chính........................................................................... 102

4.3.3. Đối với KBNN .................................................................................... 105

4.3.4. Đối với UBND huyện Đại Từ............................................................. 108

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vi

4.3.5. Đối với chủ dự án................................................................................ 108

KẾT LUẬN.................................................................................................. 109

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 111

PHỤ LỤC..................................................................................................... 114

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

CKC Cam kết chi

CTMT Chương trình mục tiêu

CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia

HTKTTAB Tiện ích khai thác báo cáo CTMT

KBNN Kho bạc Nhà nước

KSC Kiểm soát chi

KTDLTAB Chương trình Khai thác dữ liệu TABMIS

KTXH Kinh tế xã hội

MTQG Mục tiêu quốc gia

NSDP Ngân sách địa phương

NSNN Ngân sách Nhà nước

NSTW Ngân sách Trung ương

TABMIS Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho bạc

TABMIS (PO) Phân hệ quản lý cam kết chi trong TABMIS

UBND Ủy ban nhân dân

XDCB Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tổng kế hoạch, dự toán nguồn vốn CTMTQG......................... 52

Bảng 3.2: Tỷ lệ giải ngân vốn CTMTQG.................................................. 53

Bảng 3.3: Tỉ lệ giải quyết hồ sơ chi vốn chương trình mục tiêu quốc

gia tại KBNN Đại Từ - Thái Nguyên........................................ 55

Bảng 3.4: Kết quả từ chối thanh toán vốn chương trình mục tiêu quốc

tại KBNN Đại Từ - Thái Nguyên.............................................. 55

Bảng 3.5: Đánh giá về cơ chế chính sách liên quan đến công tác

KSC vốn CTMTQG của CBVC tại KBNN huyện Đại Từ ... 57

Bảng 3.6. Trình độ cán bộ KBNN Đại Từ - Thái Nguyên tính đến

tháng 11/2016........................................................................... 61

Bảng 3.7: Kết quả khảo sát đối với yếu tố “Nguồn nhân lực” .................. 64

Bảng 3.8: Kết quả khảo sát đối với yếu tố “Hồ sơ, chứng từ phục vụ

công tác KSC”........................................................................... 65

Bảng 3.9: Kết quả khảo sát đối với yếu tố “Quy trình thủ tục”................. 66

Bảng 3.10: Kết quả khảo sát đối với yếu tố “Trang thiết bị cơ sở vật

chất- kỹ thuật” ........................................................................... 67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ix

DANH MỤC CÁC HÌNH

Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy KBNN Đại Từ - Thái Nguyên .................33

Hình 3.1: Quy mô hoạt động của KBNN Đại Từ giai đoạn 2012-2016........37

Hình 3.2: Số đơn vị giao dịch và số tài khoản giao dịch tại KBNN

huyện Đại từ giai đoạn 2012-2016 .................................................38

Sơ đồ 3.2: Quy trình luân chuyển hồ sơ, chứng từ kểm soát thanh

toán vốn...........................................................................................45

Hình 3.3: Trình độ nguồn nhân lực KBNN Đại Từ - Thái Nguyên

giai đoạn 2012-2016......................................................................62

Hình 4.1: Quy trình giao dịch một cửa đối với kiểm soát các khoản chi

CTMT có tính chất thường xuyên ..................................................82

Hình 4.2: Quy trình giao dịch một cửa đối với kiểm soát các khoản chi

CTMTQG có tính chất đầu tư XDCB ............................................84

Hình 4.3: Quy trình kiểm soát CKC thường xuyên........................................89

Hình 4.4: Quy trình kiểm soát chi thường xuyên ...........................................90

Hình 4.5: Quy trình kiểm soát CKC đầu tư ....................................................91

Hình 4.6: Quy trình kiểm soát chi đầu tư........................................................93

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính

sách đúng đắn thông qua việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia để

phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, các vấn đề được lựa chọn để giải quyết bằng

Chương trình MTQG là những vấn đề có tính chất cấp bách, liên ngành, liên vùng

và có tầm quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước;

hoặc các vấn đề đã được cam kết thực hiện với quốc tế, khu vực.

Các Chương trình MTQG đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực, tạo sự

chuyển biến to lớn về phát triển kinh tế - xã hội, nhất là ở khu vực nông thôn,

miền núi, vùng đặc biệt khó khăn; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng

cường an sinh xã hội, đảm bảo trật tự an toàn xã hội… Vì vậy, quản lý và sử dụng

có hiệu quả nguồn vốn các Chương trình MTQG là yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng,

đồng thời cũng là mối quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Đối với cơ quan Kho bạc Nhà nước, thực hiện vai trò kiểm soát chặt

chẽ các khoản chi ngân sách nhà nước cho các Chương trình MTQG trong

những năm qua đã góp phần quan trọng vào việc phân phối và sử dụng nguồn

lực của Nhà nước dành cho Chương trình MTQG một cách đúng mục đích, có

hiệu quả để thực hiện thành công các mục tiêu mà Chính phủ đã lựa chọn.

Tuy nhiên, công tác quản lý nguồn vốn các Chương trình MTQG nói

chung và công tác kiểm soát chi của KBNN nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế

và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể: Danh mục Chương trình MTQG

tương đối nhiều, nhưng mỗi Chương trình MTQG ở các ngành, lĩnh vực khác

nhau lại có mục tiêu, cách thức tổ chức thực hiện, chế độ, định mức, các điều

kiện chi và nội dung sử dụng vốn khác nhau, do đó tính chất phức tạp trong

công tác kiểm soát chi của Kho bạc cũng tăng lên. Việc lập, phân bổ vốn

Chương trình MTQG hàng năm thường chậm; còn tình trạng phân bổ vốn

không đúng nội dung, mục đích, đối tượng thụ hưởng của chương trình; điều