Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên HSBC (Việt Nam): Luận văn thạc sĩ kinh tế / Nguyễn Hồng Uyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

Y Z

NGUYỄN HỒNG UYÊN

HOẠT ĐỘNG CHO VAY

KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI

NGÂN HÀNG TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN

MỘT THÀNH VIÊN HSBC (VIỆT NAM)

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2013

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

------------//-------------

NGUYỄN HỒNG UYÊN

HOẠT ĐỘNG CHO VAY

KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN

TẠI NGÂN HÀNG TNHH

MỘT THÀNH VIÊN HSBC (VIỆT NAM)

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60.31.12

Người hướng dẫn khoa học: PGS; TS. HẠ THỊ THIỀU DAO

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2013

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: NGUYỄN HỒNG UYÊN

Sinh ngày 14 tháng 05 năm 1987 – tại Hà Nội;

Hiện công tác tại: Ngân hàng TNHH một thành viên HSBC (Việt Nam) (235

Đồng Khởi, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh);

Là học viên cao học khóa: 12 của Trường Đại Học Ngân Hàng Thành phố Hồ

Chí Minh; Mã số học viên: 020112100107

Cam đoan đề tài “HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN

TẠI NGÂN HÀNG TNHH MỘT THÀNH VIÊN HSBC (VIỆT NAM)”

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60.31.12

Người hướng dẫn cao học: PGS; TS. Hạ Thị Thiều Dao

Luận văn được thực hiện tại trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.

Đề tài này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu có

tính độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chưa được công bố toàn bộ

nội dung này bất kỳ ở đâu (hoặc đã công bố thì đã ghi rõ các thông tin của các tài liệu

đã công bố); các số liệu, các nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc

rõ ràng, minh bạch.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi.

TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2013

Tác giả

Nguyễn Hồng Uyên

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng nước ngoài Nghĩa tiếng Việt

ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu

BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư

và Phát triển Việt Nam

Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất

Nhập Khẩu Việt Nam

KHCN Khách hàng cá nhân

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

Sacombank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn

Thương Tín

Techcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ

Thương Việt Nam

TMCP Thương mại cổ phần

TNHH Trách nhiệm hữu hạn

Vietcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại

Thương Việt Nam

Vietinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Công

Thương Việt Nam

ATM Automatic Teller Machine Máy rút tiền tự động

CIC Credit Information Center Trung tâm thông tin tín dụng

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU

TT

THỨ TỰ

BẢNG

TÊN BẢNG TRANG

1 Bảng 1.1

So sánh hoạt động cho vay cá nhân và cho vay với tổ chức,

doanh nghiệp

8

2 Bảng 2.1 Quy mô hoạt động của HSBC qua các năm 2010 – 2012 23

3 Bảng 2.2

Kết quả hoạt động kinh doanh của HSBC giai đoạn 2010 –

2012

24

4 Bảng 2.3

Vốn huy động và dư nợ cho vay của HSBC giai đoạn 2010 –

2012

26

5 Bảng 2.4 So sánh các sản phẩm cho vay KHCN của HSBC 28

6 Bảng 2.5 Dư nợ cho vay theo đối tượng khách hàng ở HSBC 29

7 Bảng 2.6

Thu nhập bình quân đầu người của một số nước trong khu

vực Châu Á giai đoạn 2009 – 2011

31

8 Bảng 2.7 Mức tăng dư nợ cho vay KHCN qua các năm 33

9 Bảng 2.8

Dư nợ cho vay KHCN và tốc độ tăng trưởng tại một vài ngân

hàng

35

10 Bảng 2.9

Biểu phí một vài dịch vụ của HSBC và các ngân hàng khác

tại thời điểm tháng 3/2012

37

11 Bảng 2.10

Số lượng khách hàng cá nhân tới vay tại HSBC giai đoạn

2010 – 2012

38

12 Bảng 2.11 Dư nợ cho vay KHCN theo sản phẩm 39

13 Bảng 2.12 Dư nợ cho vay KHCN theo phương thức bảo đảm 44

14 Bảng 2.13 Tỷ lệ nợ xấu của khối KHCN 44

15 Bảng 2.14

Tỷ lệ nợ xấu trong cho vay KHCN tại HSBC và một vài ngân

hàng khác giai đoạn 2010 - 2012

47

16 Bảng 2.15

Vốn điều lệ, số lượng điểm giao dịch, số lượng sản phẩm cho

vay và dư nợ cho vay KHCN của một số ngân hàng tính tới

31 tháng 12 năm 2012

50

17 Biểu đồ 2.1

Dư nợ cho vay KHCN trong tỷ trọng dư nợ cho vay của một

số ngân hàng năm 2012.

33

18 Biểu đồ 2.2 Cơ cấu sản phẩm cho vay KHCN qua các năm 40

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Danh mục từ viết tắt

Danh mục bảng số liệu

Mục lục

Lời mở đầu

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ

NHÂN CỦA NGÂN HÀNG.........................................................................................1

1.1. Các vấn đề chung về cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng........................1

1.1.1. Khái niệm cho vay khách hàng cá nhân .........................................................1

1.1.2. Đặc điểm của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân...................................2

1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân .......................................3

1.1.4. Rủi ro trong cho vay khách hàng cá nhân ......................................................5

1.1.5. Phân loại cho vay khách hàng cá nhân...........................................................5

1.1.5.1. Dựa vào mục đích vay......................................................................5

1.1.5.2. Dựa vào phương thức hoàn trả .........................................................5

1.1.5.3. Dựa vào nguồn gốc của khoản nợ ....................................................6

1.1.6. Các sản phẩm và nghiệp vụ cho vay khách hàng cá nhân phổ biến...............6

1.2. Phân biệt hoạt động cho vay cá nhân và cho vay với tổ chức, doanh nghiệp.........8

1.3. Các chỉ tiêu phản ánh sự phát triển của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ...9

1.3.1. Tỷ trọng dư nợ cho vay KHCN trong tổng dư nợ của ngân hàng..................9

1.3.2. Quy mô và tốc độ tăng trưởng cho vay ........................................................10

1.3.3. Tốc độ tăng trưởng số lượng khách hàng vay ..............................................11

1.3.4. Sự đa dạng, phong phú về sản phẩm cho vay...............................................11

1.3.5. Tỷ lệ nợ xấu trong tổng dư nợ cho vay ........................................................11

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động cho vay cá nhân của ngân hàng ................12

1.4.1. Nhóm nhân tố khách quan............................................................................12

1.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan................................................................................16

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.............................................................................................21

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ

NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MỘT THÀNH VIÊN HSBC (VIỆT NAM)..22

2.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng TNHH một thành viên HSBC (Việt Nam) ........22

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển................................................................22

2.1.2. Vài nét về tình hình hoạt động kinh doanh của HSBC những năm gần đây 23

2.2. Một số quy định trong cho vay khách hàng cá nhân tại HSBC ............................27

2.2.1. Đối tượng vay ...............................................................................................27

2.2.2. Lãi suất cho vay............................................................................................27

2.2.3. Các sản phẩm cho vay ..................................................................................28

2.3. Thực trạng hoạt động cho vay KHCN tại HSBC giai đoạn 2010-2012................29

2.3.1. Tỷ trọng dư nợ cho vay KHCN trong tổng dư nợ của Ngân hàng ...............29

2.3.2. Quy mô và tốc độ tăng trưởng cho vay khách hàng cá nhân........................33

2.3.3. Tốc độ tăng trưởng số lượng khách hàng vay ..............................................38

2.3.4. Sự đa dạng, phong phú về sản phẩm cho vay...............................................39

2.3.4.1. Cơ cấu cho vay theo sản phẩm.......................................................39

2.3.4.2. Cơ cấu cho vay theo phương thức bảo đảm ...................................43

2.3.5. Tỷ lệ nợ xấu trong tổng dư nợ cho vay ........................................................44

2.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của HSBC...48

2.4.1. Nhóm nhân tố khách quan............................................................................48

2.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan................................................................................50

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.............................................................................................59

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT

ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MỘT

THÀNH VIÊN HSBC (VIỆT NAM) ........................................................................60

3.1. Định hướng hoạt động và phát triển của HSBC ...................................................60

3.2. Giải pháp phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay KHCN tại HSBC.62

3.2.1. Giải pháp cho Chính phủ..............................................................................62

3.2.2. Giải pháp cho Ngân hàng Nhà nước.............................................................63

3.2.3. Giải pháp cho HSBC ....................................................................................65

3.2.3.1. Nâng cao tiềm lực về vốn...............................................................65

3.2.3.2. Đẩy mạnh phát triển cho vay khách hàng cá nhân.........................65

3.2.3.3. Xây dựng mạng lưới phân phối......................................................67

3.2.3.4. Tăng cường hoạt động nghiên cứu phát triển sản phẩm ................68

3.2.3.5. Cải tiến quy trình nghiệp vụ ...........................................................72

3.2.3.6. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định trước cho vay bằng cách

thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau ..............................................74

3.2.3.7. Tăng cường công tác kiểm tra sau cho vay ....................................75

3.2.3.8. Hoàn thiện công tác kiểm soát, quản lý nợ vay..............................76

3.2.3.9. Hoàn thiện và phát triển hơn nữa thế mạnh của ngân hàng ...........77

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.............................................................................................86

Kết luận

Danh mục tài liệu tham khảo

Phụ lục

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội và hợp tác quốc tế tại Việt Nam, tài

chính ngân hàng ngày càng trở thành một lĩnh vực có sự cạnh tranh gay gắt. Nổi bật

trong xu thế cạnh tranh của các ngân hàng tại Việt Nam hiện nay là khai thác thị

trường tài chính cá nhân mà đặc biệt là cho vay cá nhân với nhiều sản phẩm dịch vụ

ngày càng phong phú và phát triển nhằm thỏa mãn tối đa các nhu cầu của khách hàng.

Trên thực tế, trong khi lĩnh vực cho vay doanh nghiệp đang bị thu hẹp do tình hình

sản xuất kinh doanh khó khăn, thanh khoản kém thì đối với cho vay cá nhân việc thực

hiện dễ dàng hơn, mặt bằng lãi suất cao hơn và rủi ro cũng thấp hơn so với cho vay

doanh nghiệp, giúp các ngân hàng tăng dư nợ, tăng lãi và mở rộng thị trường. Xu

hướng đẩy mạnh cho vay cá nhân trở thành xu hướng chung của nhiều ngân hàng

trong nước.

Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên HSBC (Việt Nam) (HSBC)

cũng không nằm ngoài xu thế đó. Là một thương hiệu ngân hàng nổi tiếng toàn thế

giới, chính thức vào thị trường Việt Nam từ năm 1870, nhưng phải tới sau năm 2009

khi trở thành ngân hàng 100% vốn nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, HSBC mới

bắt đầu tập trung và khai thác mảng khách hàng cá nhân. Hoạt động cho vay cá nhân

từ những ngày đầu chưa đem lại nhiều lợi nhuận cho ngân hàng, song đến năm 2012,

cho vay khách hàng cá nhân là mảng tăng trưởng tín dụng cao của HSBC, đem lại

nguồn lợi nhuận đáng kể cho ngân hàng.

Từ thực tế đó, để nghiên cứu sâu hơn về hoạt động cho vay cá nhân cũng như

để tìm ra những giải pháp thực tế, hữu ích nhằm phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt

động cho vay khách hàng cá nhân tại HSBC, tác giả chọn đề tài HOẠT ĐỘNG CHO

VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MỘT THÀNH

VIÊN HSBC (VIỆT NAM) làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ.

2. Mục đích nghiên cứu

- Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về cho vay khách hàng cá nhân.

- Phân tích, nhận xét, đánh giá về thực trạng phát triển hoạt động cho vay

khách hàng cá nhân ở HSBC giai đoạn 2010 – 2012 từ đó đưa ra những giải pháp,

kiến nghị cụ thể, phù hợp với thực trạng ngân hàng nhằm phát triển hoạt động cho vay

khách hàng cá nhân ở HSBC.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng: hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại HSBC.

- Phạm vi nghiên cứu: hoạt động cho vay khách hàng cá nhân trên toàn hệ

thống HSBC tại Việt Nam. Dữ liệu phục vụ cho nghiên cứu được tác giả thu thập từ

năm 2010 đến 2012.

4. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu của đề tài dựa trên cơ sở hệ thống hóa các vấn đề

mang tính lý luận về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân, tiến hành thống kê, thu

thập, tổng hợp số liệu thực tế (số liệu được thu thập từ báo cáo tài chính, bản công bố

thông tin, báo cáo nội bộ của HSBC; báo cáo thường niên của ngân hàng nhà nước và

báo cáo tài chính của một số ngân hàng thương mại cổ phần khác), từ đó phân tích,

đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động, chỉ ra những hạn chế để đưa ra những đề

xuất, kiến nghị cụ thể.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

- Ý nghĩa khoa học: hệ thống hóa những vấn đề mang tính lý luận về hoạt động

cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng.

- Ý nghĩa thực tiễn: luận văn kiểm chứng, nhận định được thực trạng phát triển

các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân tại HSBC. Qua đó đề xuất các giải pháp để

phát triển và hoàn thiện hơn nữa mảng dịch vụ này. Thông qua đó, giúp HSBC nâng

cao năng lực cạnh tranh với các ngân hàng thương mại cổ phần trong nước.