Hạch toán tiêu thụ và phân tích kết quả tiêu thụ tại văn phòng công ty vật tư tổng hợp đà nẵng.doc

Chuyãn âãö täút nghiãûp

PHẦN I

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HẠCH TOÁN VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ

THỤ TẠI DOANH NGHIỆP

I.>Hoạt động tiêu thụ trong doanh nghiệp thương mại và nhiệm vụ hạch

toán quá trình tiêu thụ

1.>Các khái niệm liên quan

a.Khái niệm về tiêu thụ sản phẩm

Tiêu thụ sản phẩm là quá quá trình thực hiện giá trị và giá trị sử dụng của sản

phẩm hàng hoá . Quá trình tiêu thụ chuyển từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ

và kết thúc một vòng luân chuyển vốn.

b . Một số khái niệm về phuơng thức tiêu thụ sản phẩm

b.1 Phương thức tiêu thụ trực tiếp (nhận hàng)

Là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho hoặc các phân xưởng

sản xuất của doanh nghiệp .Sản phẩm phẩm sau khi giao cho khách hang được coi là

tiêu thụ và quyền sở hửu những sản phẩm nay thuộc về người mua

b.2 Phương thức tiêu thụ chuyển hàng theo hợp đồng :

Là phương thức bên bán chuyển hàng cho bên mua theo điạ điểm ghi trong hợp

đồng và số hàng chuyển đi này vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp .Khi số

hàng này được người mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán thì số hàng đó được

coi là tiêu thụ.

b.3 Phương thức bàn hàng trả góp: Là phương thức bán hàng mà khi giao

hàng cho người mua thì lượng hàng đó được xác định là tiêu thụ và người mua sẽ

thanh toán ngay lần đầu tại thời điiểm mua một phần số tiền phải trả, phần còn lại trả

dần nhiều kỳ vầ phải chịu một lãi xuất nhất định .Thông thường số tiền trả ở các kỳ

bằng nhau trong đó bao gồm một phần doanh thu gốc và phấn lãi trả chậm.

b.4 Các trường hợp tiêu thụ khác

+Đem sản phẩm đi biếu tặng : Có thể biếu tặng trong nội bộ, các khách hàng ..

+ Sử dụng sản phẩm hàng hoá để thanh toán tiền lương ,tiền thưởng cho nhân

viên.

+Đem sản phẩm đổi lấy vật tư, hàng hoá khác hoặc cung cấp sản phẩm ,hàng hoá

theo yêu cầu của Nhà nước.

c.> Khái niệm về các chỉ tiêu phản ánh doanh thu

+Doanh thu tiêu thụ : Là tổng giá trị sản phẩm hàng hóa đã cung ứng cho khách

hàng.

+Chiết khấu thương mại : Là khoản chiết khấu mà doanh nghiệp đã giảm trừ

hoặc đã thanh toán cho người mua do việc người mua đã mua hàng (sản phẩm, hàng

hoá ) dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên

hợp đồng kinh tế mua bán hoặc cam kết mua bán hàng .

+ Giảm giá hàng bán : Là số tiền người bán giảm trừ cho người mua trên gíá đã

thoả thuận (ghi trên hoá đơn ,hợp đồng kinh tế ) do hàng kém phẩm chất ,không đúng

quy cách chủng loại, thời hạn qui định trong hợp đồng kinh tế .Hoặc ưu đãi khách

hàng mua sản phẩm của doanh nghiệp với khối lượng lớn .

Trang 1

Chuyãn âãö täút nghiãûp

+Doanh thu hàng bán bị trả lại :Là giá trị tính theo giá bán đã ghi sổ của số sản

phẩm, hàng hoá dịch vụ doanh nghiệp đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do vi phạm các

diều kiện đã cam kết trong hợp đồng kinh tế như: hàng kém phẩm chất, sai quy cách

chủng loại .

+ Các loại thuế giảm trừ doanh thu

-Thuế xuất khẩu , thuế tiêu thụ đặt biệt, thuế giá thị gia tăng theo phương pháp

trực tiếp.

đ >Khái niệm về giá vốn hàng bán

Là toàn bộ các chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất sản phẩm hàng

hoá (dịch vụ) và chỉ phát sinh khi các quá trình tiêu thụ sản phẩm.

e.> Khái niệm liên quan đến lợi nhuận

+ Lợi nhuận gộp : Là phần lợi nhuận cuả doanh thu thuần khi trừ đi giá vốn hàng

bán LN gộp = Doanh thu thuần - Giá vốn hàng bán

+ Lợi nhuận hoạt động tiêu thụ (lợi tức ) : Là phần lợi nhuận sau khi trừ đi chi

phí bán hàng và quản ly doanh nghiệp.

* Chi phí bán hàng : Là những chi phí phát sinh do có liên quan đến hoạt động

tiêu thụ sản phẩm ,hàng hoá ,lao vụ dịch vụ trong kỳ như: tiền lương, trích bảo hiểm

xã hội và các chi phí khác bằng tiền .

* Chi phí quản lý doanh nghiệp : Là những khoản chi phí có liên quan đến

toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp mà không tách riêng ra cho từng hoạt động của

doanh nghiệp chi phí quản lý bao gồm :Chi phí quản lý kinh doanh , quản lý hành

chính và chi phí chung khác .

2> Vai trò ,ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ và các nhân tố liên quan đến hoạt

động tiêu thụ trong doanh nghiệp

a>Vai trò ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ

a.1>Vai trò ý nghĩa đối với doanh nghiệp

-Đối với một doanh nghiệp tiêu thụ có vai trò quan trọng, một doanh nghiệp

muốn tồn tại và phát triển vững mạnh thì hoạt động tiêu thụ phải mạnh và luôn tìm

phương hứơng, hoạch định chiến lược tiêu thụ đúng.

- Tiêu thụ hàng hoá là hoạt động tiêu thụ chính của doanh nghiệp do đó có ý nghĩa

rất lớn đối với sự tồn tại của doanh nghiệp mà đặc biệt là doanh nghiệp thương mại

bởi tất cả hoạt động của doanh nghiệp đều nhằm tới mục đích là tím kiếm thị trường

tiêu thụ chính của hàng hoá , tiêu thụ mới mang lại lợi nhuận chính của doanh

nghiệp .Còn đối với doanh nghiệp sản xuất thì tiêu thụ cũng đóng vai trò quan trọng

vì nó là khâu cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh do đó có tiêu thụ mới thu

hồi vốn trong sản xuất đem lại lợi nhuận ,vi vậy mới có diều kiện mở rộng sản xuất

kinh doanh .Đồng thời thông qua hoạt động tiêu thụ mới có thể biêt được sản phẩm

của mình có được thị trường chấp nhận hay không có những điểm mạnh điểm yếu ra

sao để có thể khắc phục và biết đươc mặt hàng như thế nào thì có thể đáp ứng nhu

cầu thị trường.

-Tất nhiên trong điều kiện cạnh tranh của nền kinh tế thi trường hiện nay một

doanh nghiệp tồn tại và phát triển doanh nghiệp phải tiến hành nhiều hoạt động khác

nhau như: Hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hoá hoạt động tài chính và các hoạt

Trang 2

Chuyãn âãö täút nghiãûp

động khác nhưng hoạt động sản xuất kinh doanh vẫn là hoạt động chính do đó hoạt

động tiệu thụ hàng hoá vẫn quan trọng đối với sự tồn tại của doanh nghiệp .

a.2>Vai trò ý nghĩa đối với nền kinh tế

- Trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay hàng hoá sản xuất ra không

những phục vụ nhu cầu trong nước mà còn chủ yếu là xuất khẩu do đó hoạt động tiêu

thụ là khâu quan trọng đối với nền kinh tế tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của đất nươc

mạnh làm cho vị thế của nước đó trên thị trường thế giới vững mạnh .Tiêu thụ mới

giúp quá trình tái sản xuất được tiếp tục,kết nối chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu dùng

tạo ra sự cân đối cung cầu .Thông qua tiêu thụ mới phát hiện nhu cầu của người tiêu

dùng như thế nào và sản xuất để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng đó và thoả mãn nhu cầu

tiêu dùng của các tổ chức kinh tế tham gia trong nền kinh tế .

b.>Các nhân tố tác động đến hoạt động tiêu thụ trong doanh nghiệp

b.1>Các nhân tố thuộc về bản thân doanh nghiệp

- Sản lượng tiêu thụ

- Hình thức tổ chức kênh phân phối

- Tổ chức công tác cổ động, hình ảnh doanh nghiệp

b2.>Các nhân tố thuộc về các doanh nghiệp thương mại

- Sản phảm thay thế

- Tình hình cung cấp đầu vào của nhà cung cấp

- Tình hình tiêu thụ của các công ty đối thủ cạnh tranh

- Sự gia nhập

b3>.Các nhân tố thuộc về hành vi của người mua

Nhu cầu người tiêu dùng thay đổi

b4>Các nhân tố thuộc về Nhà nước

-Chính sách giá cả của nhà nước :Tác động đến chi phí đầu vào của

doanh nghiệp do đó tác động đến tình hình tiêu thụ của doanh nghiệp .

-Chính sách tiền lương của nhà nước: Nếu Nhà nước tăng hoặc giảm

lương của cán bộ Nhà nước thì tiêu dùng cũng thay đổi do đó tình hình tiêu thụ của

doanh nghiệp cũng thay đổi.

-Chính sách thuế thay đổi làm giá hàng hoá thay đổi do đó làm cho

tinh hình tiêu thụ thay đổi

3> Nhiệm vụ của hạch toán quá trình tiêu thụ và nhiệm vụ của quá trình phân

tích quá trình tiêu thụ

a.Nhiệm vụ của hạch toán quá trình tiêu thụ :

Từ những ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ thì hạch toán quá trình tiêu thụ có những

ý nghĩa sau :

-Phản ánh kịp thời, chính xác tình hình xuất bán hàng hoá sản phẩm ,lao vụ dịch

vụ và tính chính xác các khoản giảm trừ doanh thu và thanh toán với ngân sách các

khoản thuế phải nộp , đồng thời thông qua đó thể hiện được lượng hàng tồn kho

-Hạch toán xác định chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp và xác định

kết quả tiêu thụ doanh nghiệp

Trang 3

Chuyãn âãö täút nghiãûp

-Lập các báo cáo nhằm cung cấp thông tin kinh tế cần thiết cho các bộ phận liên

quan .Định kỳ tiến hành phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh đối với hoạt

động bán hàng phân phối kết qủa .

Thực hiên tốt các nhiệm vụ này sẽ đem lại hiệu quả thiết thực đối với hoạt động

tiêu thụ nói riêng và cho các hoạt động kinh doanh của công ty nói chung.

b>Nhiệm vụ của phân tích tiêu thụ

Từ những ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ phân tích hoạt động tiêu thụ có những

nhiệm vụ sau :

-Đánh giá đúng đắn tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá về mặt số lượng

,chất lượng ,nhom hàng và tính kịp thời của việc tiêu thụ .Tìm nguyên nhân và xác

định các nhân ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ

-Phân tích các mô hình kiểm soát hàng tồn kho,xác định các điểm đặt hàng

thích hợp và mức tồn kho an toàn ,trên cơ sở đó xác định khối lượng sản phẩm hàng

hoá cần thiết để đap ứng kịp thời cho tiêu thụ

-Trên cơ sở phân tích đánh giá trên đề ra các biện pháp cụ thể ,tích cực phù

hợp với điều kiện thực tế, nhằm khai thác mọi tiềm năng sẵn có để không ngừng tăng

thêm khối lượng tiêu thụ và nâng cao lợi nhuận và danh tiếng cho doanh nghiệp

II> Nội dung hach toán kết quả tiêu thụ và xácđịnh kết quả tiêu thụ

1> Chứng từ và tài khoản sử dụng

a.>Chứng từ hạch toán tiêu thụ

+Đối với bán buôn :Khi phát sinh nghiệp vụ bán hàng kế toán lâp hoá đơn bán

hàng (nếu doanh nghiệp nộp thuế gtgt theo phương pháp trực tiếp)hay hoá đơn

gtgt(nếu doanh nghiệp nộp thuế gtgt theo phương pháp khấu trừ )và lập phiếu xuất

kho (nếu bán hàng qua kho )hoá đơn được lập thành 3hay 2 liên tuỳ theo yêu cầu

quản lý tại doanh nghiệp, kế toán căn cứ vào hoá dơn và phiếu xuất kho để ghi sổ về

doanh thu và các sổ có liên quan đến hàng hoá bán ra

Trình tự luân chuyển

+Đối với trường hợp bán lẻ:

Đặc điểm của bán lẻ là tổng giá trị bán thấp ,do đó khi bán với giá tri bán lẻ dưới

mức qui định thì không phải lập hoá đơn nhưng phải lập bảng kê bán lẻ theo quy định

và lập định kỳ cuối ngày hoặc tuỳ theo quy định của doanh nghiệp

Trình tự luân chuyển

Trang 4

Thủ trưởng đơn vị

&

Kế toán trưởng

Kế toán

Thủ kho

Thẻ kho

Kê toán viên

Ghi sổ

Nhân viên bán hàng Lập báo cáo bán hàng Kế toan viên

Thủ trưởng đơn vị &

Kế toán trưởng

Chuyãn âãö täút nghiãûp

b.>Tài khoản sử dụng

b.1>Hạch toán tiêu thụ :

+Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và có các tài khoản chi tết

sau:5111,5112,5113,5114,

Công dụng tài khoản này để phản ánh tổng số doanh thu bán hàng và cung

cấp dịch vụ thực tế cùa doanh nghiệp trong kỳ và các khoản giảm trừ doanh thu .Tài

khoản này cũng phản ánh khoản trợ cấp, trợ giá của nhà nước cho doanh nghiệp

nghiệp trong trường hợp cung cấp sản phẩm,hàng hoá dịch vụ theo yêu cầu của nhà

nước TK511

+ Thuế tiêu thụ đặc biệt ,thuế xuất khẩu phải + Tổng doanh thu hàng hoá sản

nộp tinh trên doanh số bán hàng trong kỳ phẩm cung cấp lao vụ dịch

+Các khoản giảm giá hàng bán vụ trong kỳ

+số thu từ trợ cấp ,.trợ giá

+Kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản nước cho doanh nghiệp

xác định kết quả kinh doanh

+ Kết chuển số thu trợ cấp trợ giá của nhà nước

vào tai khoản 911

*Tài khoản này không có số dư cuối kỳ

+Tài khoản 512 doanh thu nội bộ và có các tài khoản chi tiết sau:5211,5212,5213

Công dụng tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu sản phẩm hàng hoá ,dịch vụ

tiêu thụ trong nội bộ doanh nghiệp

Kết cấu tài khoản 512 TK 512

+Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp(nếu có) +Tổng doanh thu bán hàng nội

+Tổng doanh thu hàng hoá bị trả lại của doanh nghiệp trong kỳ

(theo gía tiêu thụ nội bộ )khoản giảm giá

hàng bán đã chấp nhận trên khối lượng

sản phẩm hàng hoá

+Kết chuyển doanh thu tiêu thụ nội bộ vào

tài khoản 911

tài khoản 512 không có số dư cuối ky

+Tài khoản521 :Chiết khấu thương mại và có các tài khoản chi tiết sau :

5211,5212,5213,5214

Kêt cấu tài khoản TK 521

Số chiếc khấu thương mại đã chấp nhận Kết chuyển toán bộ số chiếc khấu

Thanh toán cho khách hàng thương mại sang tài khoản

“doanh thu bán hàng” 511

+Tài khoản 531 : Hàng bán bị trả lại

Công dụng tài khoản này dùng để phản ánh trị giá của sản phẩm,hàng hoá,lao

vụ dich vụ đã tiêu thụ nhưng bị khách hàng trả lại do : vi phạm cam kết ,vi phạm hợp

đồng kinh tế,hàng hoá kém phẩm chất,không đúng quy cách ,chủng loại...

Kết cấu tài khoản 531

TK 531

Trang 5

Ghi sổ