Giải pháp tạo việc làm cho lao động nông thôn tại huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THỊ HOA

GIẢI PHÁP TẠO VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG

NÔNG THÔN TẠI HUYỆN LỤC NGẠN

TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM THỊ HOA

GIẢI PHÁP TẠO VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG

NÔNG THÔN TẠI HUYỆN LỤC NGẠN

TỈNH BẮC GIANG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣới hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN QUANG THIỆU

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình do tôi thực hiện, tôi xin hoàn

toàn chịu trách nhiệm về những gì mình viết.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014

Học viên

Phạm Thị Hoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn Trƣờng Đại Học Kinh tế và Quản trị

kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời

gian học và làm luận văn cao học.

Tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc, lời cảm ơn chân thành đến thầy giáo

TS. Đoàn Quang Thiệu ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và động viên tôi trong

suốt thời gian hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo đã quan tâm, góp ý và nhận

xét cho bản luận văn của tôi. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo đã

giảng dạy cho tôi trong suốt thời gian qua.

Xin kính chúc các thầy giáo, cô giáo và gia đình mạnh khỏe hạnh phúc, tiếp

tục sự nghiệp đào tạo cho các thế hệ học sinh, sinh viên đạt đƣợc nhiều thành công

hơn nữa trên con đƣờng học tập và nghiên cứu khoa học.

Xin trân trọng cảm ơn.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014

Học viên

Phạm Thị Hoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................ vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2

4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của luận văn.............................. 3

5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC LÀM

VÀ TẠO VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN........................... 6

1.1.Cơ sở lý luận ............................................................................................... 6

1.1.1.Một số khái niệm cơ bản.......................................................................... 6

1.1.2. Vai trò của nông thôn và việc làm đối với lao động nông thôn............ 14

1.1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến giải quyết việc làm cho lao động

nông thôn ........................................................................................................ 14

1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 21

1.2.1. Kinh nghiệm về tạo việc làm cho lao động nông thôn ở một số

nƣớc trên thế giới ............................................................................................ 21

1.2.2. Kinh nghiệm tạo việc làm cho lao động nông thôn ở Việt Nam .......... 27

1.2.3. Bài học kinh nghiệm về giải quyết việc làm của huyện Lục Ngan

tỉnh Bắc Giang................................................................................................. 34

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 35

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 35

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 35

2.2.1. Chọn điểm nghiên cứu .......................................................................... 35

2.2.2. Thu thập số liệu..................................................................................... 35

2.2.3. Phƣơng pháp phân tích.......................................................................... 37

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 38

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG VIỆC LÀM VÀ TẠO VIỆC LÀM CHO

LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỤC NGẠN,

TỈNH BẮC GIANG....................................................................................... 39

3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang..... 39

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................. 39

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 40

3.2. Thực trạng lao động và việc làm của lao động nông thôn huyện Lục

Ngạn, tỉnh Bắc Giang...................................................................................... 42

3.2.1. Thực trạng lao động nông thôn ............................................................. 42

3.3. Thực trạng tạo việc làm cho lao động nông thôn của huyện Lục Ngạn........ 51

3.3.1. Các chủ trƣơng, chính sách tạo việc làm cho lao động nông thôn

của huyện......................................................................................................... 51

3.3.2. Thực trạng tạo việc làm cho lao động nông thôn ở xã điều tra ........... 52

3.3.3. Các kết quả đạt đƣợc trong việc tạo việc làm cho lao động nông

thôn trên địa bàn huyện Lục Ngạn.................................................................. 68

3.3.4. Những hạn chế và nguyên nhân tạo việc làm cho lao động nông

thôn tại huyện Lục Ngạn................................................................................. 70

Chƣơng 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP CƠ BẢN TẠO

VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN LỤC NGẠN, TỈNH BẮC GIANG................................................ 72

4.1. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện ....................................... 72

4.1.1. Về kinh tế .............................................................................................. 72

4.1.2. Về văn hoá, xã hội................................................................................. 72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

4.1.3. Về môi trƣờng ....................................................................................... 73

4.1.4. Về an ninh quốc phòng ......................................................................... 73

4.2. Quan điểm định hƣớng về tạo việc làm cho lao động nông thôn ở

huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang..................................................................... 73

4.2.1. Tạo việc làm phải gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã

hội của địa phƣơng.......................................................................................... 73

4.2.2. Tạo việc làm phải gắn với phát triển bền vững..................................... 74

4.2.3. Tạo việc làm phải gắn với không ngừng nâng cao chất lƣợng

lao động .......................................................................................................... 74

4.2.4. Tạo việc làm đồng thời phải nâng cao đời sống vật chất và tinh

thần của nông dân............................................................................................ 75

4.3. Phƣơng hƣớng và mục tiêu về tạo việc làm cho lao động nông thôn

ở huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.................................................................. 75

4.4. Một số giải pháp chủ yếu nhằm tạo việc làm cho lao động nông thôn

ở huyện Lục Ngạn tỉnh Bắc Giang.................................................................. 76

4.4.1. Chính sách giải quyết việc làm của tỉnh Bắc Giang và Huyện

Lục Ngạn ........................................................................................................ 76

4.4.2. Giải pháp chung cho đất và con ngƣời huyện Lục Ngạn tỉnh

Bắc Giang ....................................................................................................... 78

4.4.3. Các giải pháp cụ thể .............................................................................. 83

KẾT LUẬN.................................................................................................... 89

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 91

PHỤ LỤC....................................................................................................... 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CN : Công nghiệp

CNKT : Công nhân kỹ thuật

DN : Doanh nghiệp

HTX : Hợp tác xã

KHKT : Khoa học kỹ thuật

LĐ : Lao động

LLLĐ : Lực lƣợng lao động

NN : Nông nghiệp

SXKD : Sản xuất kinh doanh

THPT : Trung học phổ thông

TTCN : Tiểu thủ công nghiệp

UBND : Ủy ban nhân dân

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Số lao động ở các địa điểm nghiên cứu.......................................... 37

Bảng 3.1: Diện tích, dân số, mật độ dân số huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc

Giang 2011-2013 ........................................................................... 42

Bảng 3.2. Lao động và việc làm của huyện Lục Ngạn trong năm 2013......... 43

Bảng 3.3: Bảng phân bổ lao động nông thôn theo ngành của huyện Lục

Ngạn 2011- 2013 ........................................................................... 45

Bảng 3.4: Bảng phân bổ lao động nông thôn theo giới tính ........................... 46

Bảng 3.5. Bảng số học sinh phổ thông huyện Lục Ngạn 2011- 2013 ............ 47

Bảng 3.6: Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông huyện Lục

Ngạn 2011- 2013 ........................................................................... 48

Bảng 3.7: Bảng số giảng viên Đại học trong tỉnh Bắc Giang......................... 49

Bảng 3.8: Bảng số trƣờng, số giáo viên của giáo dục trung cấp chuyên

nghiệp tỉnh Bắc Giang 2011-2013................................................. 49

Bảng 3.9: Bảng số trƣờng, số giáo viên của giáo dục cao đẳng tỉnh Bắc

Giang 2011-2013 ........................................................................... 51

Bảng 3.10: Bảng tỷ lệ lao động đang làm việc đã qua đào tạo trong các

ngành kinh tế của huyện Lục Ngạn 2011-2013............................. 51

Bảng 3.11: Tình hình lao động tại Thị trấn Chũ qua 3 năm 2011-2013......... 53

Bảng 3.12: Số lƣợng trang trại, Doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh

doanh dịch vụ tăng trên địa bàn thị Trấn Chũ ............................... 55

Bảng 3.13: Kết quả tạo việc làm tại Thị Trấn Chũ ......................................... 56

Bảng 3.14: Tình hình lao động xã Phƣợng Sơn qua 3 năm 2011-2013.......... 57

Bảng 3.15: Số lƣợng trang trại, Doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh

doanh dịch vụ tăng trên địa bàn xã Phƣợng Sơn........................... 59

Bảng 3.16: Kết quả tạo việc làm tại Xã Phƣợng Sơn ..................................... 60

Bảng 3.17: Tình hình lao động xã Phi Điền qua 3 năm 2011-2013 ............... 62

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii

Bảng 3.18: Số lƣợng trang trại, Doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh

doanh dịch vụ tăng trên địa bàn xã Phi Điền................................. 63

Bảng 3.19: Kết quả tạo việc làm tại xã Phi Điền............................................ 64

Bảng 4.1: Một số chỉ tiêu phát triển kinh tế của huyện Lục Ngạn trong

giai đoạn 2007- 2020 ..................................................................... 72