Giải pháp nhằm thu hút mọi đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ngành công nghiệp Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU

Chủ trương hợp tác với nước ngoài nhằm tranh thủ vốn, công nghệ, kinh

nghiệm quản lý và thị trường thế giới phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đã được xác

định và cụ thể hoá trong các văn kiện.Nghị quyết của Đảng trong thời kỳ đổi mới.

Luật đầu tư nước ngoài tại việt Nam ban hành năm 1987 đã mở đầu trong việc thu

hút và sử dụng vốn đầu tư nước ngoài theo phương châm đa dạng hoá, đa phương

hoá các kinh tế đối ngoại;góp phần thực hiện chủ trương phát huy nội lực, nâng

cao hiệu quả hợp tác quốc tế.

Theo tính toán kinh tế vĩ mô, để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế-xã

hội đề ra cho giai đoạn 5 năm 2001-2005, nhu cầu vốn đầu tư toàn xã hội cần

khoảng 65-70 tỷ USD, trong đó vốn đầu tư tích luỹ trong nước 30-35 tỷ USD, số

còn lại phải tìm từ nguồn bên ngoài.

Tích luỹ trong nước từ GDP dành cho đầu tư đã tăng liên tục trong những

năm qua, từ 14,4% năm 1990 đến 27,9% năm 1996. Đây là nguồn vốn quyết định

để có thể chủ động bố trí cơ cấu đầu tư theo chiến lược phát triển kinh tế- xã hội

và có thể xây dựng khu vực kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo trong toàn bộ

nền kinh tế.

Tuy nhiên, do xuất phát điểm của nước ta quá thấp, kém nhiều so với các

nước trong khu vực và trên thế giới, chỉ dựa vào nguồn vốn trong nước thì chúng

ta không thể thu hẹp khoảng cách trình độ kỹ thuật, công nghệ sản xuất, quản lý

kinh doanh và nhất là chất lượng sản phẩm, kỹ năng thâm nhập hàng hoá nước ta

vào khu vực và thị trường thế giới.Trong điều kiện đó, để tiến hành CNH-HĐH

đất nước, đảm bảo duy trì nhịp độ tăng trưởng kinh tế, thu hẹp khoảng cách của

nước ta và các nước trong khu vực, việc thu hút đầu tư nước ngoài vào phục vụ

chủ trương phát triển kinh tế- xã hội của Việt Nam là hết sức quan trọng.

Thực tế cho thấy, trong mấy năm gần đây, đầu tư nước ngoài tập trung chủ

yếu vào lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ (chiếm hơn 50%vốn đầu tư nước ngoài )

là rất đúng hướng và phù hợp với chủ trương của nước ta. Nhưng tình hình trong

nước và thế giới có nhiều thay đổi với những thuận lợi và khó khăn mới khác với

1

dự báo ban đầu. Trong khi đó, nguồn vốn ODA có nhiều hướng giảm cả về quy

mô và mức ưu đãi; nguồn vốn vay thương mại để đầu tư không nhiều, phải chịu

lãi xuất cao, điều kiện cho khắt khe, chịu nhiều rủi ro của biến động tỷ giá...

Nhận thức được tính cấp thiết của vấn đề, em đã mạnh dạn thực hiện đề

tài:: “Giải pháp nhằm thu hút mọi đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ngành công

nghiệp Việt Nam” nhằm đánh giá tình hình đầu tư trực tiếp nước ngoài (những

FDI) vào ngành công nghiệp của nước ta hơn 12 năm qua, từ đó rút ra kết luận

cần thiết. Trên cơ sở đó đề ra chủ trương và một hệ thống các giải pháp cùng

những kiến nghị để thu hút và sủ dụng hiệu quả hơn nguồn vốn FDI vào ngành

công nghiệp việt Nam trong thời gian tới.

Tuy nhiên, do hạn chế về kinh nghiệm cũng như thời gian nên bài viết

không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất mong được sự đánh giá, góp ý

của thầy cô giáo và các độc giả để bài viết được hoàn thiện hơn.

2

I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI.

1. Khái Niệm Về Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài.

1.1. Khái niệm

Đầu tư trực tiếp nước ngoài là hình thức đầu tư quốc tế chủ yếu mà chủ đầu

tư nước ngoài đầu tư toàn bộ hay phần đủ lớn vốn đầu tư của các dự án nhằm

giành quyền điều hành các doanh nghiệp sản xuất hoặc kinh doanh dịch vụ,

thương mại.

1.2. Động cơ của đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Động cơ chung nhất của các chủ đầu tư nước ngoài là tìm kiếm thị trường

đầu tư hấp dẫn, thuận lợi và an toàn nhằm thu lợi nhuận cao và sự thịnh vượng lâu

dài của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, động cơ cụ thể của chủ đầu tư trong những dự án lại rất khác

nhau tuỳ thuộc vào các chiến lược phát triển của từng doanh nghiệp và mục tiêu

của từng doanh nghiệp đó ở thị trường nước ngoài, tuỳ thuộc mối quan hệ sẵn có

của doanh nghiệp với nước chủ nhà.

Khái quát chung lại có ba động cơ cụ thể tạo nên ba định hướng khác nhau

trong đầu tư trực tiếp nước ngoài:

- Đầu tư định hướng thị trường ;

- Đầu tư định hướng chi phí;

- Đầu tư định hướng nguồn nguyên liệu.

Đầu tư định hướng thị trường là hình thức đầu tư nhằm mở rộng thị trường

tiêu thụ sản phẩm của công ty mẹ sang các nước sở tại. Việc sản xuất sản phẩm

cùng loại ở nước sở tại cho phép nhà đầu tư không cần đầu tư công nghệ máy

móc thiết bị mới lại có thể tận dụng được lao động rẻ, tiết kiệm được chi phí vận

chuyển qua đó nâng cao tỷ suất lợi nhuận. Đây cũng là chiến lược bành trướng thị

trường của các công ty đa quốc gia để vượt qua hàng rào bảo hộ của các nước sở

tại và kéo dài tuổi thọ các sản phẩm của doanh nghiệp bằng cách khai thác các sản

phẩm mới.

3

Đầu tư định hướng chi phí là hình thức đầu tư ở nước ngoài nhằm giảm chi

phí sản xuất thông qua việc tận dụng lao động và tài nguyên rẻ ở nước sở tại nhờ

đó tăng sức cạnh tranh của sản phẩm, nâng cao tỷ suất lợi nhuận. Hình thức đầu

tư này đặc biệt phù hợp với những ngành nghề, lĩnh vực đầu tư sử dụng nhiều lao

động, thiết bị cũ lạc hậu, mức độ nhiễm môi trường cao mà nước chủ đầu tư

không cho phép sử dụng hoặc chi phí sử lý ô nhiễm môi trường đòi hỏi lớn .

Đầu tư định hướng nguồn nguyên liệu là hình thức đầu tư theo chiều dọc.

Các cơ sở đầu tư nước ngoài là một bộ phận cấu thành trong dây truyền kinh

doanh của công ty mẹ, có trách nhiệm khai thác tại chỗ nguồn nguyên liệu của

nước sở tại, cung cấp cho công ty mẹ để tiếp tục chế biến hoàn chỉnh sản phẩm.

Hình thức đầu tư này phù hợp với các dự án khai thác dầu khí, tài nguyên thiên

nhiên hoặc khai thác và sơ chế các sản phẩm nông lâm ngư nhiệp ở các nước sở

tại...

1.3. Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Hiện nay, có 3 hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài chủ yếu sau:

- doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài;

- Doanh nghiệp liên doan;

- Hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hợp tác kinh doanh.

Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài là doanh nghiệp do chủ đầu tư nước

ngoài đầu tư 100% vốn tại nước sở tại, có quyền điều hành toàn bộ doanh nghiệp

theo qui định, pháp luật của nước sở tại.

Doanh nghiệp liên doanh là doanh nghiệp được thành lập do các chủ đầu tư

nước ngoài góp vốn chung với doanh nghiệp Việt Nam trên cơ sở hợp đồng liên

doanh. Các bên cùng tham gia điều hành doanh nghiệp: Chia lợi nhuận và chịu rủi

ro theo tỷ lệ góp vốn của mỗi bên vào vốn pháp định.

Hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hợp tác kinh doanh với bên Việt

Nam trên cơ sở hợp đồng hợp tác kinh doanh như hợp đồng chia lợi nhuận hoặc

phân chia sản phẩm mà không thành lập pháp nhân mới.

1.4. Đặc điểm của đầu tư trực tiếp nước ngoài.

4