Giải pháp nhằm hạn chế nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ HOÀNG MAI

GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI -

CHI NHÁNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÊ HOÀNG MAI

GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ

NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI -

CHI NHÁNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THANH MINH

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu trong

luận văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố. Tất cả các tài liệu

tham khảo trong luận văn đã được trích dẫn đầy đủ.

Người cam đoan

Lê Hoàng Mai

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá

trình học tâp̣ và hoàn thành luân văn t ̣ ốt nghiệp, tôi đã

nhân đư ̣ ơc s ̣ ự hướng dẫn, quan tâm, giúp đỡ quý báu của các thầy giáo,cô

giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình. Vớ

i lòng kính trong v ̣ à biết ơn sâu sắc,

tôi xin đươc ḅ ày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất tớ

i:

- Ban Giám hiệu nhà trường, phòng Đào tạo và các thầy, cô giáo của

trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo

mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận

văn tốt nghiệp.

- TS. Nguyễn Thanh Minh - Người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận

tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

- Ban Giám đốc, các Phòng ban tại ngân hàng TMCP Quân đội - Chi

nhánh Quảng Ninh

- Bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã luôn quan tâm, chia sẻ, động viên

tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Tác giả

Lê Hoàng Mai

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ .......................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2

4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NỢ XẤU TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI...................................................................... 4

1.1. Cơ sở lý luận về Ngân hàng thương mại.................................................... 4

1.1.1. Ngân hàng thương mại và đặc trưng kinh doanh của Ngân hàng

thương mại......................................................................................................... 4

1.1.2. Các loại rủi ro trong kinh doanh của ngân hàng thương mại.................. 6

1.1.3. Nợ xấu trong hoạt động tín dụng của ngân hàng .................................. 12

1.1.4. Đặc điểm của nợ xấu và các yếu tố ảnh hưởng đến nợ xấu.................. 19

1.1.5. Nguyên nhân phát sinh nợ xấu.............................................................. 24

1.2. Kinh nghiệm quản lý nợ xấu tại một số ngân hàng trong nước............... 27

1.2.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Viettinbank)..........27

1.2.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPbank)........29

1.2.3. Bài học kinh nghiệm rút ra cho MB Quảng Ninh................................. 30

iv

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 31

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 31

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 31

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 32

2.2.2. Phương pháp phân tích.......................................................................... 32

2.2.3. Tổng hợp và xử lý thông tin.................................................................. 33

2.3. Chỉ tiêu phân tích ..................................................................................... 34

2.3.1. Chỉ tiêu định tính................................................................................... 34

2.3.2. Chỉ

tiêu đo lường nợxấu....................................................................... 34

2.3.3. Chỉ

tiêu đánh giá hiêu qu ̣ ả hoat đ̣ ông kinh doanh ̣ ................................. 34

Chương 3. THỰC TRANG NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG TMCP

QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH QUẢNG NINH.............................................. 36

3.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh

Quảng Ninh .................................................................................................... 36

3.1.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Quân Đội ........................................... 36

3.1.2. Khái quát về Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh ....... 39

3.2. Thực trạng nợ xấu trong hoạt động kinh doanh tín dụng của Ngân

hàng Quân đội - Chi nhánh Quảng Ninh......................................................... 49

3.2.1. Quy trình cho vay và quản lý tín dụng.................................................. 49

3.2.2. Thực trạng hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Quân đội -

Chi nhánh Quảng Ninh giai đoạn 2013 - 2015 ............................................... 53

3.2.3. Nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Quảng Ninh....... 64

3.3. Đánh giá tình hình nợ xấu của MB Quảng Ninh ..................................... 78

3.3.1. Đánh giá những kết quả đạt được và công tác quản lý nợ xấu tại

MB Quảng Ninh.............................................................................................. 78

3.3.2. Đánh giá những mặt còn hạn chế và nguyên nhân về tình hình nợ

xấu tại MB Quảng Ninh .................................................................................. 82

v

Chương 4. NHỮNG GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HẠN

CHẾ NỢ XẤU TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN

HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI CHI NHÁNH QUẢNG NINH....................... 88

4.1. Định hướng hoạt động tín dụng của MB Quảng Ninh............................. 88

4.1.1. Dự báo môi trường kinh doanh trong giai đoạn tới .............................. 88

4.1.2. Mục tiêu triển khai KHKD năm 2016 của MB Quảng Ninh: An

toàn- Chất lượng - Hiệu quả............................................................................ 88

4.1.3. Định hướng hoạt động kinh doanh tín dụng tới năm 2020................... 89

4.2. Giải pháp hạn chế nợ xấu trong kinh doanh tín dụng của MB

Quảng Ninh..................................................................................................... 90

4.2.1. Nâng cao chất lượng tín dụng ............................................................... 90

4.2.2. Tăng cường, nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát đối

với hoạt động tín dụng và thu hồi nợ .............................................................. 97

4.2.3. Thực hiện các biện pháp xử lý nợ thích hợp....................................... 100

4.2.4. Các biện pháp khác ............................................................................. 102

4.3. Một số kiến nghị nhằm hạn chế nợ xấu tại MB Quảng Ninh ................ 104

4.3.1. Đối với nhà nước................................................................................. 104

4.3.2. Đối ngân hàng nhà nước Việt Nam..................................................... 105

4.3.3. Đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội -Hội sở................ 106

KẾT LUẬN.................................................................................................. 108

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 110

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

1 BLĐ Ban lãnh đạo

2 BP Bộ phận

3 CIB

Khối khách hàng doanh nghiệp lớn

(Coporation and investment business)

4 CV HTNV Chuyên viên hỗ trợ nghiệp vụ

5 CV QHKH Chuyên viên quan hệ khách hàng

6 HO Hội sở (Head officer)

7 KH Khách hàng

8 KHCN Khách hàng cá nhân

9 KHDN Khách hàng doanh nghiệp

10 MB Ngân hàng TMCP Quân Đội

11 MB Quảng Ninh Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh

12 NHNN Ngân hàng nhà nước

13 NHTM Ngân hàng thương mại

14 PGD Phòng giao dịch

15 RM

Chuyên viên quan hệ khách hàng

(Relationship Manager)

16 RRTD Rủi ro tín dụng

17 SME

Khối khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ

(Small and medium enterprise)

18 TCKT Tổ chức kinh tế

19 TCTD Tổ chức tín dụng

20 TĐ Thẩm định

21 TMCP Thương mại cổ phần

22 TSĐB Tài sản đảm bảo

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Kết quả hoạt động kinh doanh MB 2013 - 2015 ....................... 37

Bảng 3.2: Tình hình hoạt động kinh doanh của MB Quảng Ninh ............. 42

Bảng 3.3: Huy động vốn của ngân hàng qua các năm ............................... 43

Bảng 3.4. Huy động vốn của ngân hàng phân loại theo thời gian ............. 44

Bảng 3.5: Hoạt động tín dụng của MB Quảng Ninh.................................. 46

Bảng 3.6: Tình hình huy động vốn và sử dụng vốn của MB Quảng

Ninh theo thời gian .................................................................... 54

Bảng 3.7: Tình hình dư nợ phân loại theo nhóm khách hàng .................... 57

Bảng 3.8. Tình hình dư nợ phân loại theo ngành kinh tế........................... 60

Bảng 3.9: Tình hình nhóm nợ của MB Quảng Ninh qua các năm............. 68

Bảng 3.10: Nợ quá hạn phân theo thành phần kinh tế năm 2015 ................ 69

Bảng 3.11: Nợ quá hạn theo thời gian cho vay ............................................ 71

Bảng 3.12: Phân loại nợ quá hạn theo ngành kinh tế ................................... 72

Bảng 3.13: Tỷ trọng nợ xấu của MB Quảng Ninh so với hệ thống ngân

hàng quân đội và các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ......75

viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức của MB Quảng Ninh........................................ 41

Sơ đồ 3.2: Quy trình cho vay của Ngân hàng TMCP Quân đội................. 50

Biểu đồ 3.1: Tốc độ tăng thu dịch vụ của MB Quảng Ninh giai đoạn

2013-2015 ................................................................................. 48

Biểu đồ 3.2: Thị phần huy động vốn của MB Quảng Ninh so với các

ngân hàng cùng địa bàn năm 2014 - 2015 ................................ 55

Biểu đồ 3.3: Thị phần cho vay của MB Quảng Ninh so với các ngân

hàng cùng địa bàn năm 2014 - 2015......................................... 55

Biểu đồ 3.4: Tình hình dư nợ theo TSBĐ của MB Quảng Ninh qua

các năm............................................................................. 57

Biểu đồ 3.5: Tỷ trọng các loại TSBĐ của MB Quảng Ninh trong các

năm 2013-2015 ......................................................................... 58

Biểu đồ 3.6: Tỷ lệ nợ xấu của MB Quảng Ninh qua các năm....................... 68

Biều đồ 3.7: Nợ quá hạn phân theo thành phần kinh tế theo các năm .......... 69

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngành Ngân hàng Việt Nam những năm đầu thế kỷ 21 đã có sự phát

triển vượt bậc về số lượng và số vốn cung cấp cho nền kinh tế. Tuy nhiên đi

cùng với sự tăng trưởng tổng dư nợ thì tình trạng nợ xấu đã xuất hiện tại các

ngân hàng. Khi khối lượng nợ quá hạn, đặc biệt là nhóm nợ xấu tăng đến một

mức nhất định thì sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sự phát triển cũng như hoạt động

của ngân hàng. Đây chính là vấn đề nổi cộm, không chỉ gây rất nhiều khó

khăn cho hoạt động ngân hàng mà còn đe doạ sự ổn định của nền kinh tế.Vì

vậy, vấn đề hạn chế nợ xấu được đặt ra ở hầu hết các NHTM và là đề tài

nghiên cứu, tìm hiểu của rất nhiều các nhà khoa học. Tuy nhiên, không tồn tại

một mô hình hay một cách thức nào chung nhằm hạn chế nợ quá hạn cho mọi

ngân hàng thương mại. Tùy từng đặc điểm riêng của mỗi ngân hàng mà họ

đưa ra cho mình cách thức quản lý nợ quá hạn tốt nhất.

Là một ngân hàng đã qua 21 năm hoạt động và trưởng thành, đạt được

những bước tiến mạnh mẽ, toàn diện và đang dần khẳng định vị trí của mình

là một trong những ngân hàng thương mại lớn, có uy tín của Việt Nam, Ngân

hàng TMCP Quân đội cũng đặc biệt quan tâm, chú trọng công tác quản trị rủi

ro hoạt động nói chung và quản lý nợ quá hạn nói riêng. Ngày 21/7/2011

Ngân hàng TMCP Quân đội đã ký kết hợp đồng tư vấn với Deloitte để xây

dựng, triển khai công tác Quản trị rủi ro hoạt động trong chiến lược kinh

doanh của MB giai đoạn 2011 - 2015.

Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Quảng Ninh là một trong 4

ngân hàng TMCP dẫn đầu cung cấp tín dụng cho các thành phần kinh tế đáp

ứng cho yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh trong thời gian qua. Tuy

nhiên năm 2015 tổng dư nợ tín dụng là 2132.1 tỷ đồng, trong đó nợ xấu 10.97

tỷ đồng chiếm 0.54%. Vấn đề đặt ra là Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi

nhánh Quảng Ninh cần phải có những phương pháp quản lý nợ xấu một cách

2

sáng tạo riêng, dựa trên định hướng của MB để đạt được kết quả kinh doanh

tốt nhất và giảm thiểu tối đa nhất rủi ro trong hoạt động tín dụng của mình. Từ

những lý do đó mà tác giả đã lựa chọn đề tài “Giải pháp nhằm hạn chế nợ

xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh” làm để tài

nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đề tài được nghiên cứu với mục tiêu đề xuất được một số giải pháp

nhằm góp phần hạn chế tình trạng nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội -

Chi nhánh Quảng Ninh trong thời gian tới.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài tập trung giải quyết những

nhiệm vụ cơ bản sau:

- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về nợ xấu, nguyên nhân

dẫn tới nợ xấu tại các Ngân hàng thương mại và kinh nghiệm quản lý nợ xấu

tại một số ngân hàng TMCP;

- Phân tích, đánh giá thực trạng nợ xấu và công tác quản lý nợ xấu tại

Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh thời gian qua;

- Đề xuất một số giải pháp nhằm hạn chế nợ xấu tại Ngân hàng TMCP

Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh;

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về thời gian: Số liệu thứ cấp trong giai đoạn từ năm 2013 - 2015.

- Phạm vi về không gian: tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh

Quảng Ninh.