Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại PV Oil

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐẶNG THỊ MAI THÊU

GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ

SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI PV OIL

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐẶNG THỊ MAI THÊU

GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ

SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI PV OIL

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN TRỌNG THẢN

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học của riêng

tôi, đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn của giảng viên.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai

công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về nội dung và

lời cam đoan này.

Hải Phòng, ngày 01 tháng 7 năm 2015

Tác giả luận văn

Đặng Thị Mai Thêu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình tham gia chƣơng trình đào tạo thạc sĩ Quản lý kinh tế của

Trƣờng Đại học kinh tế và quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, tôi đã đƣợc

thầy cô tận tình truyền đạt khối lƣợng kiến thức rất lớn, giúp cho tôi có thêm lƣợng

vốn tri thức để phục vụ tốt hơn cho công việc nơi công tác, có đƣợc khả năng

nghiên cứu độc lập và có năng lực để tham gia vào công tác quản lý trong tƣơng lai.

Xuất phát từ kinh nghiệm trong quá trình công tác, với vốn kiến thức đƣợc

học và qua tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu, văn bản qui định của pháp luật, Nhà

nƣớc, các bài báo, bài viết trên các tạp chí chuyên ngành về lĩnh vực quản lý kinh

tế, tôi đã lựa chọn đề tài luận văn thạc sĩ tiêu đề: “Giải pháp nhằm nâng cao hiệu

quả sử dụng vốn kinh doanh tại PV OIL”.

Với thời gian nghiên cứu có hạn, trong khi vấn đề nghiên cứu rộng và phức

tạp. Mặc dù đã đƣợc sự tận tình giúp đỡ của các thầy cô giáo mà đặc biệt là sự chỉ

bảo tận tình của thầy giáo PGS,TS. Nguyễn Trọng Thản, nhƣng sự hiểu biết của bản

thân còn hạn chế, chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận

đƣợc sự góp ý chia sẻ của các thầy cô giáo và những ngƣời quan tâm đến lĩnh vực

quản lý kinh tế để đề tài nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với Nhà trƣờng, thầy giáo: PGS.TS. Nguyễn

Trọng Thản, cán bộ công nhân viên Tổng công ty dầu Việt Nam, gia đình và bạn

bè đã tận tình giúp đỡ tôi hoàn thiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn!

Hải Phòng, ngày 01 tháng 7 năm 2015

Tác giả luận văn

Đặng Thị Mai Thêu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ............................................................................ viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................1

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu .............................................2

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VỐN KINH DOANH VÀ HIỆU QUẢ

SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP........................................................4

1.1. Vốn kinh doanh và nguồn hình thành vốn kinh doanh ........................................4

1.1.1. Khái niệm, đặc trƣng, vai trò của vốn kinh doanh............................................4

1.1.2. Phân loại vốn kinh doanh..................................................................................9

1.1.3. Nguồn hình thành vốn kinh doanh của doanh nghiệp.....................................10

1.2. Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ........................................11

1.2.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp ....................11

1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh.................................14

1.2.3. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ........................27

1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng tới hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh........................28

1.3. Kinh nghiệm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh từ một số nhà

đầu tƣ quốc tế và bài học kinh nghiệm cho doanh nghiệp Việt Nam ..............32

1.3.1. Kinh nghiệm nƣớc ngoài.................................................................................33

1.3.2. Kinh nghiệm các doanh nghiệp tại Việt Nam.................................................33

1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Doanh nghiệp Việt Nam ........................................34

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................................................35

2.1. Câu hỏi đặt ra mà đề tài cần giải quyết ..............................................................35

2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................35

2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu thứ cấp .............................................................35

2.2.2. Phƣơng pháp tổng hợp và xử lý số liệu...........................................................35

2.2.3. Các phƣơng pháp phân tích số liệu .................................................................35

2.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích ................................................................................37

2.3.1. Chỉ tiêu phân tích hiệu quả chung sử dụng vốn..............................................37

2.3.2. Chỉ tiêu phân tích hiệu quả sử dụng vốn cố định............................................37

2.3.3. Chỉ tiêu phân tích hiệu quả sử dụng vốn lƣu động .........................................37

Chƣơng 3. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH

TẠI TỔNG CÔNG TY DẦU VIỆT NAM .................................................... 39

3.1. Tổng quan về Tổng công ty Dầu Việt Nam.......................................................39

3.1.1. Khái quát quá trình hình thành phát triển của Tổng Công ty Dầu Việt Nam........39

3.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh và bộ máy quản lý của Tổng

Công ty Dầu Việt Nam.....................................................................................41

3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công ty dầu Việt Nam các năm

2011-2013.........................................................................................................48

3.2. Thực trạng tổ chức và hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công ty

dầu Việt Nam....................................................................................................53

3.2.1. Tình hình tổ chức vốn kinh doanh của Tổng công ty dầu Việt Nam..............53

3.2.2. Tình hình huy động vốn của Tổng công ty dầu Việt Nam..............................61

3.2.3. Tình hình quản lý và sử dụng vốn kinh doanh của Tổng công ty dầu Việt Nam ......63

3.2.4. Đánh giá chung về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của Tổng Công ty

dầu Việt Nam....................................................................................................93

Chƣơng 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH

TẠI TỔNG CÔNG TY DẦU VIỆT NAM.................................................................100

4.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội và định hƣớng chiến lƣợc phát triển của Tổng công ty

trong thời gian tới .............................................................................................100

4.1.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội trong và ngoài nuớc ..............................................100

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

4.1.2. Xu hƣớng phát triển của ngành dầu khí và định hƣớng chiến lƣợc phát

triển của Tổng công ty trong thời gian tới......................................................101

4.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Tổng công ty

dầu Việt Nam..................................................................................................102

4.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lƣu động.....................................102

4.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định .......................................108

KẾT LUẬN............................................................................................................114

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................115

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Giải thích

BTC

DTT

HĐKD

LNST

PV OIL

QĐ

QLDN

SXKD

TMDV

TSCĐ

TSLĐ

VKD

VLĐ

VCĐ

: Bộ tài chính

: Doanh thu thuần

: Hoạt động kinh doanh

: Lợi nhuận sau thuế

: Tổng Công ty Dầu Việt Nam

: Quyết định

: Quản lý doanh nghiệp

: Sản xuất kinh doanh

: Thƣơng mại dịch vụ

: Tài sản cố định

: Tài sản lƣu động

: Vốn kinh doanh

: Vốn lƣu động

: Vốn cố định

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của PV OIL các năm 2011-2013..........50

Bảng 3.2. Cơ cấu Tài sản - Nguồn vốn tại PV OIL các năm 2011-2013 ..............54

Bảng 3.3. Cơ cấu nguồn vốn kinh doanh tại PV OIL các năm 2011-2013 ...........56

Bảng 3.4. Một số chỉ tiêu cơ cấu về tài sản và nguồn vốn tại PV OIL các

năm 2011-2013......................................................................................61

Bảng 3.5. Tình hình sử dụng nguồn vốn tại PV OIL các năm 2011-2013 ............62

Bảng 3.6. Kết cấu vốn lƣu động tại PV OIL các năm 2011-2013 .........................66

Bảng 3.7. Các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán tại PV OIL các năm

2011-2013..............................................................................................70

Bảng 3.8. Vòng quay các khoản phải thu và kỳ thu tiền bình quân tại PV

OIL các năm 2011-2013........................................................................72

Bảng 3.9. So sánh nợ phải trả và nợ phải thu tại PV OIL các năm 2011-2013...........74

Bảng 3.10. Vòng quay hàng tồn kho và số ngày một vòng quay hàng tồn kho

tại PV OIL các năm 2011-2013.............................................................76

Bảng 3.11. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ tại PV OIL................78

Bảng 3.12. Kết cấu tài sản dài hạn tại PV OIL các năm 2011-2013 .......................80

Bảng 3.13. Cơ cấu tài sản cố định hữu hình tại PV OIL các năm 2011-2013.........82

Bảng 3.14. Tình trạng kỹ thuật Tài sản cố định hữu hình tại PV OIL các năm

2011-2013..............................................................................................84

Bảng 3.15. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng Vốn cố định tại PV

OIL các năm 2011-2013........................................................................88

Bảng 3.16. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại PV

OIL các năm 2011-2013........................................................................91

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ:

Biểu đồ 3.1. Cơ cấu nguồn vốn tại PV OIL các năm 2011-2013 .........................58

Sơ đồ:

Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Tổng công ty Dầu Việt Nam ......................................39

Sơ đồ 3.2. Các lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh tại PV OIL....................48

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngày nay trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, thế giới trở thành thị trƣờng

chung rộng lớn, xuất hiện nhiều tổ chức thƣơng mại tự do. Điều này làm cho môi

trƣờng kinh doanh cạnh tranh ngày càng gay gắt và khốc liệt. Thị trƣờng mở tạo ra

nhiều cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp. Vốn đóng vai trò là cơ sở, là điều

kiện tiên quyết cho mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, là điều kiện để duy trì sự tồn tại

và phát triển cũng nhƣ chứng tỏ khả năng cạnh tranh của bất cứ doanh nghiệp nào.

Vấn đề huy động vốn và sử dụng vốn nhƣ thế nào để đạt hiệu quả cao nhất là

một trong những vấn đề trọng tâm mà bất kỳ doanh nghiệp nào hoạt động trong nền

kinh tế thị trƣờng đều phải quan tâm. Vì vậy, đòi hỏi các nhà quản trị phải thƣờng

xuyên giám sát chặt chẽ tình hình sử dụng vốn sản xuất kinh doanh, biết đƣợc

những hạn chế trong việc sử dụng của doanh nghiệp, từ đó tìm ra những biện

pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh

của doanh nghiệp.

Trong những năm vừa qua, PV OIL đã đạt đƣợc những thành tựu nhất định,

từng bƣớc nâng cao hiệu quả tổ chức sử dụng vốn kinh doanh, từ đó nâng cao vị thế

cũng nhƣ năng lực cạnh tranh của Tổng công ty trên thị trƣờng. Song bên cạnh

những thuận lợi và những kết quả đạt đƣợc, Tổng công ty còn phải đƣơng đầu với

không ít khó khăn và nhiều vấn đề còn phải giải quyết trong việc huy động và quản

lý sử dụng vốn. Vì vậy, đòi hỏi Tổng công ty phải cố gắng nhiều hơn nữa trong quá

trình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, tìm ra những biện pháp tối ƣu nhằm

nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn, đảm bảo cho Tổng công ty sản xuất

kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất và cũng tạo ra sự phát triển bền vững cho Tổng

công ty.

Xuất phát từ thực tiễn trên, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Giải pháp

nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại PV OIL” nhằm nghiên cứu

những vấn đề lý luận và thực tiễn, đề ra những giải pháp hy vọng phần nào giúp

Tổng công ty quản lý sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng

vốn kinh doanh tại PV OIL.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

2

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa về mặt lý luận những vấn đề cơ bản về vốn và hiệu quả sử

dụng vốn của doanh nghiệp.

- Phân tích và đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại PV OIL từ năm

2011-2013.

- Đƣa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại PV OIL.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình sử dụng vốn và hiệu quả sử dụng vốn

kinh doanh tại PV OIL.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về nội dung: Phân tích và tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả

sử dụng vốn kinh doanh tại PV OIL.

- Phạm vi về thời gian: nghiên cứu thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại PV

OIL trong giai đoạn từ năm 2011-2013.

- Phạm vi về không gian: nghiên cứu đƣợc thực hiện tại PV OIL.

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

- Luận văn làm rõ về mặt lý luận về hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp.

- Nghiên cứu kinh nghiệm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của

một số công ty, từ đó luận văn rút ra đƣợc 3 bài học kinh nghiệm về nâng cao hiệu

quả sử dụng vốn kinh doanh cho doanh nghiệp có thể vận dụng.

- Từ việc phân tích chi tiết, luận văn đã đánh giá chính xác, có cơ sở thực trạng

sử dụng vốn của PV OIL, đã tìm ra đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử

dụng vốn của Tổng Công ty. Quá trình phân tích đã chỉ ra những thành tựu đạt

đƣợc, những tồn tại, hạn chế cùng nguyên nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp

nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Tổng Công ty. Các giải pháp đƣa ra đều

đƣợc luận giải rõ ràng, có cơ sở khoa học, đảm bảo sự đồng bộ, khả thi, sát thực

tiễn, hiệu quả.

- Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham cho lãnh đạo PV OIL sớm điều chỉnh

chiến lƣợc kinh doanh trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập.