Đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG HẢI AN

ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

TẠI HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HOÀNG HẢI AN

ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

TẠI HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngườ

i hướng dẫn khoa hoc: ̣ PGS.TS. HOÀNG THỊ THANH NHÀN

THÁI NGUYÊN - 2016

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này do

tôi thu thập là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ bất kỳ một công trình

nào.

Các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

HOÀNG HẢI AN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Luận văn, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các

cơ quan, các cấp lãnh đạo và các cá nhân. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn và kính

trọng tới các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong quá trình học

tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo - Trường Đại

học Kinh tế và Quản trị kinh doanh và các thầy, cô giáo đã giảng dạy cho tôi

những kiến thức quý báu để tôi hoàn thành chương trình đào tạo và thực hiện

Luận văn.

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới Huyện ủy, HĐND, UBND huyện

Phú Bình, Phòng Kinh tế và Hạ tầng, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Phòng Nông

nghiệp và PTNT, Điện lực Phú Bình, Ban quản lý các dự án đầu tư và xây

dựng, Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới, Trung tâm viễn thông huyện Phú

Bình,... và các tập thể, cá nhân đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thu thập số

liệu để hoàn thiện Luận văn.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Hoàng Thị Thanh Nhàn

đã tận tình chỉ đạo, trực tiếp hướng dẫn tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn

thành luận văn.

Tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, chia sẻ, giúp

đỡ tôi nhiệt tình để tôi hoàn thiện Luận văn này.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

HOÀNG HẢI AN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .........................................................................................ii

MỤC LỤC..............................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ................................................................ix

MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ................................. 3

4. Đóng góp của đề tài............................................................................. 3

5. Bố cục luận văn................................................................................... 4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG

NÔNG THÔN MỚI................................................................................ 5

1.1. Cơ sở lý luận của xây dựng nông thôn mới ..................................... 5

1.1.1. Lý luận về nông thôn..................................................................... 5

1.1.2. Lý luận về xây dựng nông thôn mới ............................................. 6

1.2. Cơ sở thực tiễn của xây dựng nông thôn mới ................................ 14

1.2.1. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện

nay ......................................................................................................... 14

1.2.2. Quan điểm và chiến lược xây dựng nông thôn mới tại Việt

Nam....................................................................................................... 15

1.2.3. Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới tại một số địa phương ... 17

1.2.4. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Phú Bình về xây

dựng nông thôn mới .............................................................................. 22

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................. 25

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................ 25

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

2.2. Các phương pháp nghiên cứu......................................................... 25

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .................................................. 25

2.2.2. Phương pháp tổng hợp thông tin................................................. 25

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ................................................ 26

2.3. Hệ thống chỉ tiêu, tiêu chí nghiên cứu ........................................... 26

Chương 3: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI

HUYỆN PHÚ BÌNH - TỈNH THÁI NGUYÊN ................................ 31

3.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội huyện Phú Bình ................. 31

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên của huyện...................................................... 31

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội............................................................ 33

3.2. Thực trạng xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình, tỉnh

Thái Nguyên ......................................................................................... 36

3.2.1. Thực trạng xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí quy hoạch và

thực hiện quy hoạch .............................................................................. 36

3.2.2. Thực trạng xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí hạ tầng KT -

XH ......................................................................................................... 38

3.2.3.Thực trạng xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí kinh tế và tổ chức

sản xuất.................................................................................................. 49

3.2.4. Thực trạng xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí văn hóa - xã

hội.......................................................................................................... 53

3.2.5. Thực trạng xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí hệ thống chính

trị - an ninh xã hội ................................................................................. 57

3.3.Tình hình lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền huyện Phú Bình trong

việc xây dựng nông thôn mới................................................................ 59

3.3.1. Công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý .......................................... 59

3.3.2. Công tác tuyên truyền, vận động ................................................ 60

3.3.3.Kết quả huy động, sử dụng nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới

trên địa bàn huyện ................................................................................. 61

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

3.4. Phân tích SWOT về xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình

tỉnh Thái Nguyên................................................................................... 62

3.4.1. Những điểm mạnh....................................................................... 62

3.4.2. Những điểm yếu, khó khăn và nguyên nhân gây nên khó khăn

trong xây dựng Nông thôn mới của huyện............................................ 63

3.4.3. Những cơ hội trong xây dựng Nông thôn mới của huyện Phú

Bình ....................................................................................................... 65

3.4.4. Những thách thức trong xây dựng Nông thôn tại huyện Phú

Bình ....................................................................................................... 66

3.5. Đánh giá những thành công, hạn chế và nguyên nhân trong xây dựng

nông thôn mới tại huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. ........................ 67

3.5.1 Những thành công trong xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú

Bình, tỉnh Thái Nguyên......................................................................... 67

3.5.2 Những hạn chế trong xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình,

tỉnh Thái Nguyên................................................................................... 67

Chương 4: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG

NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN PHÚ BÌNH -TỈNHTHÁI

NGUYÊN..........................................................................................................70

4.1. Quan điểm chung trong quá trình xây dựng nông thôn mới.......... 70

4.1.1. Xây dựng nông thôn mới phải phù hợp với chủ trương đường lối

của Đảng và Nhà nước .......................................................................... 70

4.1.2. Xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo phát triển nông thôn bền vững 70

4.1.3. Xây dựng nông thôn mới trên quan điểm kế thừa những thành tựu

đã đạt được ............................................................................................ 71

4.1.4. Xây dựng nông thôn mới phải vừa hiện đại nhưng vẫn giữ gìn bản

sắc dân tộc ............................................................................................. 71

4.1.5. Xây dựng nông thôn mới trên quan điểm phát huy mọi nguồn lực

để xây dựng với tốc độ nhanh ............................................................... 71

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

4.2. Định hướng, mục tiêu nhằm đầy mạnh quá trình xây dựng nông thôn

mới tại huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên ........................................... 72

4.2.1. Định hướng chung....................................................................... 72

4.2.2. Mục tiêu....................................................................................... 72

4.3. Giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới tại huyện

Phú Bình - tỉnh Thái Nguyên ................................................................ 74

4.3.1. Xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn ............................................. 74

4.3.1.1. Xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông và hạ tầng cơ sở vật chất văn

hóa. ........................................................................................................ 74

4.3.1.2. Xây dựng các cơ sở hạ tầng khác............................................. 76

4.3.2. Nâng cao trình độ cán bộ và dân trí, tuyên truyền, vận động, giáo dục

để tất cả các cấp các ngành và người dân tham gia xây dựng nông thôn mới

............................................................................................................... 78

4.3.3. Chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng khoa học công

nghệ vào sản xuất .................................................................................. 79

4.4. Kiến nghị........................................................................................ 82

4.4.1. Với cấp Trung ương.................................................................... 82

4.4.2. Với cấp tỉnh................................................................................. 83

4.4.3. Với cấp huyện ............................................................................. 83

4.4.4. Với các hộ gia đình trong nông thôn........................................... 83

KẾT LUẬN.......................................................................................... 85

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 86

PHỤ LỤC............................................................................................. 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

HĐND : Hội đồng Nhân dân

HTX : Hợp tác xã

KCN : Khu Công nghiệp

KHCN : Khoa học Công nghệ

KT - XH : Kinh tế - Xã hội

NSNN : Ngân sách Nhà nước

NTM : Nông thôn mới

PTNT : Phát triển nông thôn

TW : Trung ương

UBND : Uỷ ban Nhân dân

XDNTM : Xây dựng nông thôn mới

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình giai đoạn2011- 2015 34

Bảng 3.2.Tăng trưởng giá trị sản xuất các ngành huyện Phú Bình ........ 35

Bảng 3.3. Tình hình thực hiện tiêu chí quy hoạch và phát triển quy hoạch

của huyện Phú Bình ................................................................ 37

Bảng 3.4. Tình hình thực hiện các tiêu chí về hạ tầng kinh tế - xã hội của

huyện Phú Bình....................................................................... 39

Bảng 3.5. Thực trạng các loại đường bộ huyện Phú Bình ...................... 41

Bảng 3.6. Tỷ lệ kết cấu mặt đường các loại ở huyện Phú Bình.............. 41

Bảng 3.7. Tổng hợp các dự án chống quá tải điện năm 2015................. 45

Bảng 3.8. Tình hình thực hiện các tiêu chí về nhân tố kinh tế và tổ chức

sản xuất của huyện Phú Bình.................................................. 50

Bảng 3.9. Tình hình thực hiện tiêu chí về VH - XH của huyện Phú

Bình ........................................................................................ 53

Bảng 3.10.Tình hình xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí hệ thống chính

trị - an ninh xã hội................................................................... 58

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ix

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Cơ cấu tình hình sử dụng đất huyện Phú Bình năm 2015.......... 34