Đánh giá tình hình quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp của các tổ chức trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010-2018

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN QUỐC KHÁNH

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT

LÂM NGHIỆP CỦA CÁC TỔ CHỨC TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH HÀ GIANG GIAI ĐOẠN 2010-2018

Chuyên ngành: Quản lý đất đai

Mã số ngành: 8 85 01 03

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lợi

Thái Nguyên, năm 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết

quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công

trình nào khác.

Tôi cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được

cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Quốc Khánh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ tận tình, những ý kiến đóng góp và những lời chỉ bảo quý báu của tập

thể và cá nhân trong và ngoài trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên.

Xuất phát từ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn các

thầy cô. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô giáo TS. Nguyễn Thị

Lợi, người cô đã hết lòng giúp đỡ và trực tiếp hướng dẫn tôi, tạo mọi điều kiện

thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành đề tài này.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp quý báu và chỉ bảo tận tình

của các thầy cô giáo trong Khoa Quản lý Tài nguyên - Đại học Nông Lâm, Đại học

Thái Nguyên; các tập thể và cá nhân đã tạo điều kiện để tôi hoàn thành luận văn tốt

nghiệp này.

Qua đây tôi cũng xin gửi lời cảm ơn sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Sở Tài

nguyên và Môi trường tỉnh Hà Giang, Văn phòng Đăng ký đất đai, Cục Thống kê

tỉnh Hà Giang; Cục thuế tỉnh Hà Giang và các công ty nông lâm nghiệp, Ban quản

lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang, các anh chị em và bạn bè đồng nghiệp, sự động

viên và tạo mọi điều kiện của gia đình và người thân về thời gian và cung cấp số

liệu giúp tôi thực hiện đề tài này.

Cuối cùng, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới gia đình,

người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành tốt việc học

tập, nghiên cứu của mình trong suốt quá trình học tập vừa qua.

Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả sự giúp đỡ quý báu đó!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Quốc Khánh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................................3

3. Ý nghĩa của đề tài....................................................................................................4

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU.......................................5

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài nghiên cứu..................................................................5

1.1.1. Cơ sở lý luận .....................................................................................................5

1.1.2. Cơ sở pháp lý ..................................................................................................16

1.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên thế giới và trong nước ...........................19

1.2.1. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên thế giới ...............................................19

1.2.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trong nước ................................................23

1.3. Tình hình thực tiễn về quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp của các tổ chức ở Việt Nam.....25

1.3.1. Một số kết quả nghiên cứu đánh giá về tình hình quản lý, sử dụng đất của các

nông lâm trường ở Việt Nam ....................................................................................26

1.3.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất của các nông lâm trường trên địa bàn

tỉnh Hà Giang ............................................................................................................29

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.........................................................................................................31

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................31

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................31

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................31

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu......................................................................31

2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................31

2.3. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................31

2.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................32

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu..........................................................................32

2.4.2. Phương pháp chuyên gia .................................................................................33

2.4.3. Phương pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu..........................................33

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iv

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................34

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh

Hà Giang ...................................................................................................................34

3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội...................................................................34

3.1.2. Thực trạng tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Hà Giang...........47

3.2. Đánh giá công tác giao đất, cho thuê đất sử dụng vào mục đích lâm nghiệp trên

địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010-2018 .............................................................49

3.2.1. Tình hình giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp cho các tổ chức đang quản lý, sử

dụng trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010-2018.............................................49

3.2.2. Tình hình rà soát và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức

đang quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 -

2018...........................................................................................................................50

3.3. Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất của các công ty Nông lâm nghiệp,

Ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang ...........................................................51

3.4. Đánh giá công tác thanh kiểm tra tình hình quản lý và sử dụng đất của các công

ty Nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang .........................62

3.4.1. Kết quả rà soát và đánh giá hiệu quả quản lý và sử dụng đất lâm nghiệp của

các công ty Nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang ........................................62

3.4.2. Kết quả rà soát về tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính của các công ty

Nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang ...........................................................64

3.4.3. Tình hình tranh chấp, lấn chiếm, khiếu nại, tố cáo và sử dụng đất lâm nghiệp

vào mục đích khác.....................................................................................................66

3.4.4. Một số trường hợp sai phạm điển hình cần khắc phục ...................................67

3.5. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản

lý, sử dụng đất tại các nông, lâm trường và các ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh

Hà Giang ...................................................................................................................70

3.5.1. Đánh giá kết quả đạt được...............................................................................70

3.5.2. Những khó khăn, vướng mắc ..........................................................................71

3.5.3. Nguyên nhân và bài học kinh nghiệm.............................................................72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

v

3.5.4. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất tại các nông,

lâm trường và các ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang ..............................74

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vi

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................77

1. Kết luận .................................................................................................................77

2. Kiến nghị...............................................................................................................78

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................81

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Hiện trạng sử dụng đất toàn quốc năm 2015 ............................................24

Bảng 3.1. Hiện trạng sử dụng đất đai của tỉnh Hà Giang năm 2018 ........................49

Bảng 3.2: Kết quả cho thuê đất của các tổ chức sử dụng vào mục đích lâm nghiệp

trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 - 2018....................................................51

Bảng 3.3. Tình hình cấp giấy chứng nhận của các tổ chức đang quản lý sử dụng đất

lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010-2018 ...................................52

Bảng 3.4: Hiện trạng sử dụng đất của các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý

rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang tính đến ngày 31/12/2018......................................53

Bảng 3.5: Kết quả cấp GCNQSD đất cho các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý

rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 -2018 ............................................55

Bảng 3.6. Tình hình giao đất, thuê đất cho các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản

lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 – 2018.......................................56

Bảng 3.7. Diện tích đất của các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng phân

theo đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 - 2018 ..............57

Bảng 3.8. Diện tích đất các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng đang giao

khoán trên địa bàn tỉnh Hà Giang .............................................................................58

Bảng 3.9. Kết quả điều tra, phỏng vấn trực tiếp các Công ty nông lâm nghiệp, Ban

quản lý rừng tỉnh Hà Giang.......................................................................................59

Bảng 3.10. Kết quả điều tra, phỏng vấn nhà quản lý đất đai về tình hình quản lý, sử

dụng đất đối với các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng tỉnh Hà Giang...60

Bảng 3.11. Kết quả điều tra, phỏng vấn hộ gia đình, cá nhân về tình hình quản lý và

sử dụng đất của các công ty Nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng............................62

Bảng 3.12. Diện tích đất các Công ty nông lâm nghiệp được để lại sử dụng trên địa

bàn tỉnh Hà Giang .....................................................................................................63

Bảng 3.13. Diện tích đất các Công ty nông lâm nghiệp dự kiến trả lại trên địa bàn

tỉnh Hà Giang ............................................................................................................64

Bảng 3.14. Tổng hợp kết quả rà soát và đánh giá hiệu quả quản lý và sử dụng đất

lâm nghiệp của các công ty Nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Giang...............65

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

viii

Bảng 3.15. Nghĩa vụ tài chính về đất đai các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý

rừng phải thực hiện trên địa bàn tỉnh Hà Giang (2010-2018)...................................66

Bảng 3.16. Diện tích đất đai đang bị tranh chấp, lấn chiếm trong các Công ty nông

lâm nghiệp, Ban quản lý rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang ......................................67

Bảng 3.17. Diện tích đất các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng sử dụng

vào mục đích khác.....................................................................................................68

Bảng 3.18. Tổng số Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng đã bị thanh, tra

kiểm tra trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010 - 2018......................................69