Bàn thêm về vấn đề dự đoán thời cơ, chớp thời cơ tiến lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cách mạng tháng Tám năm 1945

Lý Thị Thu Huyền và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 103(03): 103 - 110

103

BÀN THÊM VỀ VẤN ĐỀ DỰ ĐOÁN THỜI CƠ, CHỚP THỜI CƠ

TIẾN LÊN TỔNG KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN

TRONG CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

Lý Thị Thu Huyền

*

, Đoàn Thị Yến

Trường Đại học Khoa học - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Lịch sử các cuộc cách mạng trên thế giới đã chứng minh, cách mạng muốn thắng lợi phải có thời

cơ. Thời cơ rất quý và hiếm, song thời cơ sẽ qua đi nếu cách mạng chưa hội tụ đầy đủ những điều

kiện cần thiết để chủ động nắm chắc lấy nó. Thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 đã thể

hiện sự nhạy bén của Đảng; biểu hiện tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo của toàn Đảng, toàn

dân và các lực lượng vũ trang nhân dân trong quá trình chuẩn bị lực lượng và tiến hành tổng khởi

nghĩa giành chính quyền. Vì vậy có thể khẳng định, sự chuẩn bị sẵn sàng về chủ trương, lực lượng

và dự đoán chính xác thời cơ, mau lẹ chớp lấy thời cơ, đó chính là một trong những bí quyết lãnh

đạo cách mạng Việt Nam của Đảng Cộng sản và lãnh tụ Hồ Chí Minh trong cách mạng tháng Tám

năm 1945.

Từ khóa: thời cơ, dự đoán thời cơ, chớp thời cơ, cách mạng tháng Tám…

MỞ ĐẦU

*

Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, cách mạng

tháng Tám năm 1945 là một cuộc cách mạng

giải phóng dân tộc vĩ đại, điển hình do Đảng

cộng sản lãnh đạo, lần đầu tiên giành thắng

lợi ở một nước thuộc địa. Với thắng lợi của

cách mạng tháng Tám, nhân dân Việt Nam đã

đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp,

lật đổ chế độ quân chủ hàng nghìn năm và ách

thống trị của phát xít Nhật, lập nên nước Việt

Nam Dân chủ Cộng hoà, nhà nước dân chủ

nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Nhân dân

Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người

dân của một quốc gia, trở thành người làm

chủ vận mệnh của mình. Thắng lợi của cuộc

cách mạng tháng Tám là một điển hình sáng

tạo về đường lối chính trị, phương pháp cách

mạng, trong đó nổi bật lên là việc dự đoán

thời cơ, chớp thời cơ tiến lên tổng khởi nghĩa

giành độc lập dân tộc, giành chính quyền về

tay nhân dân.

Thời cơ là tình thế xuất hiện trong thời điểm

nhất định có lợi nhất cho việc chủ động phát

huy mọi sức mạnh để giành thắng lợi. Thời cơ

đó có thể là do sai lầm của đối phương, do

năng động chủ quan tạo nên, hoặc do khách

quan đưa đến. Khi thời cơ đến, phải nhạy bén

nắm bắt và phải kịp thời chớp lấy.

*

Tel: 0977 022982, Email: [email protected]

Đã có nhiều bài viết về thời cơ trong cách

mạng tháng Tám trên các tạp chí chuyên

ngành như: Tạp chí nghiên cứu Lịch sử, Tạp

chí Lịch sử Đảng …

Trong bài viết này, Tác giả chỉ xin đề cập đến

Vấn đề dự đoán thời cơ, chớp thời cơ tiến lên

tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cách

mạng tháng Tám năm 1945.

NỘI DUNG

Sự xuất hiện thời cơ và sự đánh giá thời cơ

Đầu năm 1945, chiến tranh thế giới II đã vào

giai đoạn cuối. Chủ nghĩa phát xít cả ở châu

Âu và châu Á đều lâm vào tình thế nguy

khốn. Ở Đông Dương, phát xít Nhật tiến hành

đảo chính gạt bỏ thực dân Pháp (9-3-1945).

Những sự kiện đó phản ánh mâu thuẫn và

khủng hoảng sâu sắc trong hàng ngũ kẻ thù

cụ thể và trực tiếp của cách mạng nước ta. Đó

cũng là dấu hiệu chứng tỏ thời cơ cách mạng

đã chín muồi. Nhạy bén trước tình hình mới,

Trung ương Đảng ra bản chỉ thị lịch sử:

“Nhật, Pháp bắn nhau và hành động của

chúng ta” (12-31945).

Theo tinh thần đó, cả nước bùng lên một cao

trào kháng Nhật, cứu nước mạnh mẽ. Khi các

điều kiện tổng khởi nghĩa đã đầy đủ, thời cơ

tổng khởi nghĩa đã tới, dưới sự lãnh đạo của

Đảng toàn dân, toàn quân ta đồng lòng hiệp

sức kiên quyết vùng dậy giành chính quyền.

106Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn