Bàn thêm về đạo đức và đạo đức công vụ

NGHIEN Cliru - TRAO DOI

SAN THEM Vi MO VlJfC VA MO VlJfC C6NG VU

•Kf.;

fjV;'

TS DO THI NGOC LAN

ao dire trong hoat ddng nha nudc

j vdi tdn ggi "dao dire cdng vu" dang

dugc xa hdi quan tam.

Dao dire cdng vu la gi? Trd Idi ddy du

cau hdi nay - khdng don gian. Va thuc td',

cung chua cd mdt djnh nghia nao dugc coi

la day du. Ttiy ttrng gdc do nghidn ciru

khac nhau, ngudi ta dua ra nhting djnh

nghia khac nhau. Dii khdng dan gidn chi Id

su ghep lai cua hai khdi niem "dao dire" va

"cdng vu". Nhung de' tim hidu ve van dd

"dao diic cdng vu" lai phai bdt ddu ttr hai

khai niem dd.

L Khai quat ve dao due.

Pham trii "dao dire" trong triet hgc cd

Trung Hoa bdt ngudn ttr pham trti "dao".

Ban ddu "dao" cd nghia la "con dudng",

"dudng di". Qud trinh phdt trien, "dao" da

trd thanh Id mdt trong nhirng pham trti

quan trgng nhat khi dugc dting dd chi "con

dudng" cLia tu nhidn, tfnh quy luat cua tu

nhidn. Ddng thdi, trong ddi sdng, "dao"

cdn cd y nghia la "dudng sdng ciia con

ngudi"!; la "phep tdc dd'i xir trong xa hdi,

ai cung phdi bid't vd phdi tuan thii gitr gin"^

va trd thanh khai niem "dao diie". Vdi

ngudn gdc nhu vay, ngay tu khi mdi ra ddi,

dao dire da mang y nghia la cdch thire, la

loi sdng cua cde ed nhan trong xa hdi budc

mpi ngudi phdi lam theo. Bat cir xa hdi ndo

eung ed dao dire phti hgp vdi nd. Dao dire

bdt ngudn ttr nhtrng nhu cdu ciia thuc td'ddi

sdng xa hdi.

Dao dire duge dd cap dudi nhieu gdc do.

Trong pham vi bai vidt nay, xin ehii y tdi

cac khia canh sau:

Thic nhdt, dao dire la "mdt trong nhtrng

hinh thai y thirc xa hdi, mdt che djnh xa

hdi thuc hidn chirc nang dieu ehinh hanh vi

eiia con ngudi trong mgi linh vuc ciia ddi

sdng xa hdi khdng trir linh vuc nao"^. Nd

xudt hidn do nhu cdu tdn tai eiia xa hdi lodi

ngudi va hinh thanh ndn hdnh vi dao dire.

So vdi cdc hinh thai y thirc xa hdi khdc,

dao dire la mdt trong nhirng hinh thai xuat

hidn sdm nhdt trong ljeh sir loai ngudi; bao

gdm nhiing chudn mue hanh vi xa hdi cua

con ngudi theo hudng thidn, trdnh hudng

dc'^. Vi la mdt hinh thai y thire xa hdi ndn

trong nhtrng chd'dd xa hdi khac nhau, quan

niem ve dao dire va hanh vi dao dire cung

khdng hoan toan gidng nhau. Hon nira, dao

dire va hanh vi dao dire bao gid cung gdn

vdi nhu'ng chii the nhdt djnh. Bdi, dao dire

la mdt hidn tugng ljeh sir va xet eho eting,

la sir phdn dnh cde quan he xa hdi. Do vay,

trong quan niem va hanh vi dao dire,

khdng thd' trdnh khdi sir anh hudng bdi yd'u

td chii quan ctia mdi chii the nhat djnh. Vi

the, mdi xa hdi, mdi nhdm xa hdi, mdi ca

nhan cd the ly gidi edi thidn (dao dire), cdi

ac (vd dao diic) theo nhtrng cdch khac

nhau, ttiy theo quan niem sdng va lgi ich

ciia minh. Nhung dieu dd khdng cd nghia

mdi chii thd' cd the ttiy tidn dat ra cho minh

dao dire, hdnh vi dao dire ridng. "Vi trdn hd't

tat ca, ve ca bdn, do cd ehung ngudn gdc

(ddng loai) ndn dao dire cd mdu sd ehung

dugc ggi Id dao dire nhan loai (lam

ngudi)^. Va hdng van nam tdn tai cua xa

* Hgc vign Hdnh chinh.

TAP CHI QUAN LY NHA NU6 C - SO 172 (5-2010) 35