XK chè tại VN

®Ò ¸n

PhÇn I: lêi më ®Çu

Th¬ng m¹i quèc tÕ ®ã lµ mét mòi nhän tiªn phong kh«ng thÓ thiÕu víi bÊt

kú mét quèc gia nµo ®ang vµ ®· ®i trªn con ®êng ph¸t triÓn , ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu

kiÖn hiÖn nay khi mµ quèc tÕ ho¸ toµn cÇu ®ang diÔn ra m¹nh mÏ vµ ®ang lµ xu thÕ

chung cña nh©n lo¹i. Kh«ng n»m ngoµi xu thÕ chung ®ã th× ViÖt Nam ®· vµ ®ang

thùc hiÖn xu thÕ ®ã tõ §¹i héi §¶ng VI n¨m 1986.Tr¶i qua h¬n mêi n¨m ®æi míi

th× chóng ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ to lín mh : ®Èy lïi ®ãi nghÌo, t¹o ra nhiÒu

c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng . §ãng gãp vµo nh÷ng thµnh c«ng ®ã kh«ng …

thÓ kh«ng nãi tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu á níc ta.V× xuÊt khÈu cã mét vai trß to lín

trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta, hiÖn nay chóng ta ®· cã nhiÒu mÆt

hµng xuÊ khÈu chñ lùc trong ®ã cã xuÊt khÈu ChÌ, mét lo¹i c©y c«ng nghiÖp ng¾n

ngµy. Trong §¹i héi §¶ng lÇn IX th× §¶ng vµ nhµ níc ta vÉn u tiªn híng vµo môc

®Ých xuÊt khÈu, trong ®ã c©y chÌ còng ®îc chó ý ph¸t triÓn ®Ó phôc vô vµo môc

®Ých xuÊt khÈu, phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ níc ta.

ChÌ lµ mét lo¹i c©y a víi khÝ hËu níc ta, ®èi víi níc ta th× c©y chÌ cã mét ý

nghÜa rÊt to lín c¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ mÆt x· héi. VÒ mÆt kinh tÕ nã ®ãng gãp rÊt

lín trong tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu ë níc ta, gi¶i quyÕt ®îc mét sè lùc lîng lao

®«ng cã viÖc lµm, nhÊt lµ lao ®éng ë n«ng th«n thu ngo¹i tÖ vÒ cho ®Êt níc.Cßn vÒ

mÆt x· héi th× c©y chÌ cßn lµm gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë níc ta, mÆt kh¸c nã cßn

gãp phÇn phñ xanh ®Êt chèng ®åi träc á níc ta. Qua mét sè n¨m gÇn ®©y cho thÊy

xuÊt khÈu chÌ ë níc ta còng gÆp mét sè khã kh¨n vÉn cha t¬ng xøng víi tiÒn lùc

cña nã nh gi¸ chÌ trªn thÕ giíi hiÖn nay ®ang gi¶m, chÊt lîng chÌ cña chóng ta

kh«ng cao.... VÊn ®Õ ®Æt ra ë ®©y lµ ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy xuÊt

khÈu chÌ ë níc ta. ChÝnh v× vËy trong lÇn viÕt ®Ò ¸n kinh tÕ thîng mai em ®· chän

®Ò tµi: Ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu chÌ cña ViÖt Nam trong

thêi gian tíi.§Ò ¸n nµy ®îc hoµn thµnh víi sù gióp ®ì cña PGS-PTS §Æng §×nh

§µo. Néi dung cña ®Ò tµi nµy gåm ba phÇn:

Ch¬ng 1 : C¬ së lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu chÌ cña ViÖt Nam.

1

®Ò ¸n

Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu chÌ cña ViÖt Nam.

Ch¬ng 3: Ph¬ng híng vµ biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu chÌ cña ViÖt

Nam trong thêi gian tíi.

2

®Ò ¸n

phÇn II: néi dung

ch¬ng 1: c¬ së lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu

chÌ

cña viÖt nam.

I.vai trß xuÊt khÈu chÌ trong nÒn kinh tÕ quèC

d©n.

1.Sù ph¸t triÓn cña ngµnh chÌ ViÖt Nam.

Sau §¹i héi lÇn thø VI cña §¶ng, c¶ níc ta bíc vµo mét thêi kú ®æi míi.

Sau khi tiÕn hµnh thµnh c«ng mét thö nghiÖm ë giai ®o¹n tríc nh: Liªn kÕt c«ng

n«ng nghiÖp (n¨m 1979 ra ®êi vµ ho¹t ®éng c¸c xÝ nghiÖp Liªn hiÖp c«ng n«ng

nghiÖp - s¶n xuÊt chÌ ë trung du miÒn nói nh: Phó Thä, Yªn B¸i) c¶i tiÕn hÖ thèng

s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý (1983 - 1986), n¨m 1987 ngµnh chÌ b¾t ®Çu bíc vµo

mét giai ®o¹n tiÕn hµnh nh÷ng thö nghiÖm vµ ®æi míi kinh tÕ mét c¸ch c¨n b¶n vµ

hÖ thèng.

ChÌ lµ lo¹i c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy ®îc trång ë c¸c tØnh trung du vµ miÒn

nói phÝa B¾c vµ L©m §ång. S¶n xuÊt trong nhiÒu n¨m qua ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu

vÒ chÌ uèng cña nh©n d©n, ®ång thêi xuÊt khÈu ®¹t kim ng¹ch hµng triÖu USD

hµng n¨m. Tuy cã nh÷ng thêi ®iÓm gi¸ chÌ thÊp lµm cho ®êi sèng ngêi lµm chÌ

gÆp nhiÒu khã kh¨n, nhng nh×n tæng thÓ c©y chÌ vÉn lµ c©y gi÷ vÞ trÝ quan träng

®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, t¨ng thu nhËp cho

mét bé phËn ®¸ng kÓ nh©n d©n ë c¸c vïng trung du, miÒn nói, vïng cao, vïng xa

vµ gãp phÇn b¶o vÖ m«i sinh. V× vËy viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÌ lµ mét híng quan

träng nh»m thóc ®Èy tèc ®é t¨ng trëng cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n níc

ta.

3

®Ò ¸n

BiÓu 1: Lùc lîng s¶n xuÊt cña ngµnh chÌ ViÖt Nam trong

nh÷ng n¨m 2000.- 2010

§¬n vÞ tÝnh: Ngh×n tÊn

ChØ tiªu

N¨m

2000 2001 2002*

2010*

S¶n lîng chÌ bóp t¬i 30 450-500

S¶n lîng chÌ bóp kh« 12 58 150-180

XuÊt khÈu 55 40 56 110

Nguån: Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam., Ghi chó * sè íc tÝnh vµ dù b¸o

DiÖn tÝch chÌ cña c¶ níc hiÖn nay chiÕm tû lÖ kh¸ lín, n¨m 1999 lµ 82

ngh×n ha chÌ, n¨m 2000 lµ 84 ngh×n ha chÌ. Trong ®ã diÖn tÝch kinh doanh chiÕm

65 ngh×n ha, diÖn tÝch trång míi lµ 2,2 ngh×n ha, diÖn tÝch kü thuËt c¬ b¶n lµ 12,6

ngh×n ha. S¶n lîng chÌ kh« xuÊt khÈu lµ 55 ngh×n tÊn n¨m 2000, ®¹t kim ng¹ch

xuÊt khÈu 63 triÖu USD. N¨ng suÊt chÌ bóp t¬i n¨m 1999 lµ 4,46 tÊn/ ha. §ã lµ

mét thµnh tùu ®¸ng kÓ cña nghµnh chÌ ViÖt Nam trong c«ng cuéc phñ xanh ®Êt

trèng, ®åi nói träc, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao

®éng vµ lµm nghÜa vô quèc tÕ mµ ChÝnh phñ giao phã. N¨m 2001, xuÊt khÈu ®îc

40 ngµn tÊn ®¹t gi¸ trÞ lµ 70 triÖu USD, dù tÝnh n¨m 2002 sÏ xuÊt khÈu ®îc 56 ngµn

tÊn.

2.VÞ trÝ cña ngµnh chÌ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.

ChÌ lµ c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, trång mét lÇn cho thu ho¹ch nhiÒu n¨m.

Tuæi thä cña chÌ kÐo dµi 50 - 70 n¨m, c¸ biÖt nÕu ch¨m sãc tèt cã thÓ tíi hµng

tr¨m n¨m. ChÌ ®· cã ë ViÖt Nam tõ hµng ngµn n¨m nay, mét sè c©y chÌ ë Suèi

Giµng (NghÜa Lé) cã tuæi thä 300 - 400 n¨m. NhiÒu nhµ khoa häc cho r»ng ViÖt

Nam lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i cña c©y chÌ.

ChÌ lµ thø níc uèng cã nhiÒu c«ng cô, võa gi¶i kh¸t, võa ch÷a bÖnh. Ngêi ta

t×m thÊy trong chÌ cã tíi 20 yÕu tè vi lîng cã lîi cho søc khoÎ, vÝ dô cafein kÝch

thÝch hÖ thÇn kinh trung ¬ng, tamin trÞ c¸c bÖnh ®êng ruét vµ mét sè axit amin cÇn

thiÕt co c¬ thÓ.

4

®Ò ¸n

ChÌ ®îc trång chñ yÕu ë trung du, miÒn nói vµ cã gi¸ trÞ kinh doanh t¬ng

®èi cao. Mét ha chÌ thu ®îc 5 - 6 tÊn chÌ bóp t¬i (nhiÒu n¨m nay cã gi¸ t¬ng ®¬ng

thãc), cã gi¸ trÞ ngang víi mét ha lóa ë ®ång b»ng vµ gÊp 3 - 4 lÇn mét ha lóa n-

¬ng. V× vËy cã thÓ nãi c©y chÌ lµ c©y "xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®iÒu hoµ lao ®éng tõ

®ång b»ng lªn c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ miÒn nói b¶o

vÖ an ninh biªn giíi.

S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu chÌ thu hót mét lîng lao ®éng kh¸ lín (h¬n 22 ngh×n

lao ®éng chÝnh kÓ c¶ lao ®éng chÝnh, kÓ c¶ lao ®éng phô vµ lao ®éng dÞch vô lµ

gÇn 300 ngh×n ngêi víi møc thu nhËp æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng t¨ng (thu nhËp b×nh

quÇn qu©n toµn ngµnh n¨m 1996 ®¹t 250 ngh×n ®ång/ngêi/th¸ng, n¨m 9 t¨ng lªn

350 ngh×n ngêi/th¸ng).

Trång chÌ còng chÝnh lµ "phñ xanh ®Êt trång ®åi träc", c¶i thiÖn m«i trêng

sinh th¸i. Víi ph¬ng ch©m trång chÌ kÕt hîp n«ng l©m, ®µo d·y hµo gi÷a c¸c hµng

chÌ ®Ó gi÷ mïn gi÷ níc, sö dông ph©n bãn hîp lý ngµnh chÌ ®· g¾n kÕt ® … îc ph¸t

triÓn kinh tÕ víi b¶o vÖ m«i trêng.

ChÌ lµ mét s¶n phÈm cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao vµ tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín.

+ Mét ha chÌ th©m canh thu ho¹ch ®îc 10 tÊn bóp t¬i chÕ biÕn ®îc h¬n 2

tÊn chÌ kh«, ®em xuÊt khÈu sÏ thu ®îc mét lîng ngo¹i tÖ t¬ng ®¬ng víi khi xuÊt

khÈu 200 tÊn than vµ ®ñ ®Ó nhËp khÈu 46 tÊn ph©n ho¸ häc.

+ Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 30 níc trång chÌ nhng cã tíi 100 níc uèng chÌ.

Nh vËy tiÒm n¨ng vÒ thÞ trêng cña chÌ ViÖt Nam rÊt dåi dµo. Tuy nhiªn, tèc ®é

ph¸t triÓn c©y chÌ cña ta so víi thÕ giíi cßn chËm. N¨m 1939, ViÖt Nam xuÊt khÈu

2400 tÊn chÌ - ®øng hµng thø 6 trªn thÕ giíi, ®Õn nay, ViÖt Nam xuÊt khÈu ®îc

h¬n 20.000 tÊn chÌ - ®øng hµng thø 17. Cã thÓ thÊy, trong vßng 60 n¨m, s¶n lîng

xuÊt khÈu cña ta t¨ng 8 lÇn nh÷ng vÞ trÝ cña ta ®· tôt ®Õn 10 bËc.

+ S¶n xuÊt chÌ cña ta cã nhiÒu thuËn lîi: §iÒu kiÖn thæ nhìng, khÝ hËu rÊt

thÝch hîp víi c©y chÌ. Quü ®Êt trång chÌ lín (kho¶ng 20 v¹n ha) trong khi hiÖn

nay ta míi chØ trång ®îc kho¶ng 7 v¹n ha. Bªn c¹nh ®ã, lao ®éng vèn lµ lîi thÕ so

s¸nh cña níc ta, ®Æc biÖt lµ lao ®éng n«ng nghiÖp víi kinh nghiÖm l©u ®êi trong

trång vÒ chÕ biÕn chÌ.

5