Xác định một số đặc tính sinh vật học của vi khuẩn Salmonella gây bệnh Phó thương hàn ở lợn sau cai sữa nuôi tại huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ THÙY LINH

XÁC ĐỊNH MỘT SỐ ĐẶC TÍNH SINH VẬT HỌC CỦA

VI KHUẨN SALMONELLA GÂY BỆNH PHÓ THƯƠNG HÀN

Ở LỢN SAU CAI SỮA NUÔI TẠI HUYỆN HIỆP HÒA,

TỈNH BẮC GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ THÙY LINH

XÁC ĐỊNH MỘT SỐ ĐẶC TÍNH SINH VẬT HỌC CỦA

VI KHUẨN SALMONELLA GÂY BỆNH PHÓ THƯƠNG HÀN

Ở LỢN SAU CAI SỮA NUÔI TẠI HUYỆN HIỆP HÒA,

TỈNH BẮC GIANG

Chuyên ngành: Thú y

Mã số: 60 64 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Xuân Bình

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do các nhân tôi trực tiếp thực

hiện cùng với các đồng nghiệp tại Bộ môn Vệ sinh- Viện Thú y Quốc gia. Mẫu vật

thu thập tại các trang trại huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang; các số liệu và kết quả

nghiên cứu trình bày trong Luận văn là trung thực, chính xác, chưa được công bố

trong bất cứ công trình nào khác

Tôi xin cam đoan mọi thông tin trích dẫn trong Luận văn đều được chỉ rõ

nguồn gốc. Mọi sự giúp đỡ để hoàn thành Luận văn đều đã được cảm ơn.

Thái Nguyên, ngày tháng 10 năm 2017

TÁC GIẢ

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian thực tập và thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự quan

tâm, chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè

và sự động viên khích lệ của gia đình. Nhân dịp này, tôi xin được bày tỏ lòng biết

ơn sâu sắc tới:

Thầy giáo PGS. TS. Đặng Xuân Bình đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tôi hết

sức tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Ban chủ nhiệm

khoa và các thầy cô giáo Khoa Chăn nuôi Thú y - Trường Đại học Nông Lâm - Đại

học Thái Nguyên đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập.

Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tới các chủ trang trại trên địa bàn huyện Hiệp

Hòa đã tạo điều kiện cho tôi lấy mẫu thực hiện đề tài.

Xin trân trọng cảm ơn bộ môn Vệ sinh - Viện Thú y Quốc gia đã giúp đỡ tôi

trong quá trình xét nghiệm mẫu và thực hiện đề tài.

Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự ủng hộ, động viên, giúp

đỡ của gia đinh, bạn bè và đồng nghiệp trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và

hoàn thành tốt Luận văn này.

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 3

3.1 Ý nghĩa khoa học ........................................................................................ 3

3.2. Ý nghĩa thực tiễn........................................................................................ 3

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 4

1.1. Cơ sở lý luận của đề tài.............................................................................. 4

1.1.1. Vi khuẩn Salmonella............................................................................... 4

1.1.2. Khả năng xâm nhập của vi khuẩn Salmonella ...................................... 13

1.2. Bệnh Phó thương hàn ở lợn...................................................................... 14

1.2.1. Đặc điểm dịch tễ.................................................................................... 14

1.2.2. Mầm bệnh.............................................................................................. 14

1.2.3. Triệu chứng ........................................................................................... 15

1.2.4. Bệnh tích ............................................................................................... 16

1.3. Biện pháp phòng, trị bệnh do Salmonella gây ra ở lợn............................ 17

1.3.1. Phòng bệnh............................................................................................ 17

1.3.2. Điều trị bệnh.......................................................................................... 17

1.4. Tình hình nghiên cứu về vi khuẩn Salmonella và bệnh do chúng

gây ra............................................................................................................... 18

iv

1.4.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới........................................................ 18

1.4.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước....................................................... 20

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................... 23

2.1. Đối tượng, vật liệu.................................................................................... 23

2.1.1. Đối tượng .............................................................................................. 23

2.1.2. Vật liệu dùng trong nghiên cứu............................................................. 23

2.2. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................. 23

2.2.1. Địa điểm nghiên cứu ............................................................................. 24

2.2.2. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2016 đến tháng 7/2017................... 24

2.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 24

2.3.1. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn nái sinh sản và lợn con ................ 24

2.3.2. Tình hình bệnh Phó thương hàn ở lợn sau cai sữa................................ 24

2.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 24

2.4.1. Phương pháp lấy mẫu............................................................................ 24

2.4.2. Phương pháp xác định chỉ tiêu tổng số vi khuẩn hiếu khí có trong

phân lợn........................................................................................................... 25

2.4.3. Phương pháp nuôi cấy và phân lập vi khuẩn Salmonella ..................... 25

2.4.4. Phương pháp giám định vi khuẩn Salmonella phân lập được .............. 27

2.4.5. Xác định gen sản sinh độc tố đường ruột enterotoxin của vi khuẩn

Salmonella bằng phương pháp PCR ............................................................... 27

2.4.6. Xác định độc lực của chủng vi khuẩn Salmonella phân lập được ........ 29

2.4.7. Phương pháp xác định tính mẫn cảm với một số loại kháng sinh

của vi khuẩn Salmonella phân lập được ......................................................... 30

2.4.8. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................... 30

Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................... 31

3.1. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn nái sinh sản và lợn con ................... 31

3.1.1. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn nái sinh sản.................................. 31

v

3.1.2. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn nái sinh sản theo lứa đẻ ............... 33

3.1.3. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn nái sinh sản theo mùa .................. 36

3.1.4. Tình hình thải trừ Salmonella ở lợn con ............................................... 39

3.1.5. Biến động về số lượng vi khuẩn Salmonella thải trừ qua phân ở

lợn con sau cai sữa .......................................................................................... 42

3.2. Kết quả xác định bệnh Phó thương hàn ở lợn con................................... 44

3.2.1. Một số đặc điểm dịch tễ bệnh Phó thương hàn ở lợn sau cai sữa......... 44

3.2.2. Phân lập vi khuẩn Salmonella từ mẫu bệnh phẩm lợn con sau cai

sữa bị tiêu chảy................................................................................................ 46

3.2.3. Giám định đặc tính sinh vật, hóa học của vi khuẩn Salmonella

phân lập được .................................................................................................. 48

3.2.4. Độc lực của vi khuẩn Salmonella phân lập được.................................. 49

3.2.5. Xác định serotype của vi khuẩn Salmonella phân lập được ................. 50

3.2.6. Xác định một số yếu tố độc lực của vi khuẩn Salmonella phân lập được.... 52

3.2.7. Xác định tính kháng thuốc với một số loại kháng sinh và hóa dược

của vi khuẩn Salmonella phân lập được ......................................................... 54

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ........................................................................... 58

1. Kết luận ....................................................................................................... 58

2. Đề nghị ........................................................................................................ 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 62

MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO ĐỀ TÀI.................................... 70

vi

DANH MỤC VIẾT TẮT

- : Đến

% : Tỷ lệ phần tră m

Cs : Cộng sự

Nxb : Nhà xuất bản

T : Thị trấn Thắng

ĐT : Đức Thắng

NS : Ngọc Sơn

DT : Danh Thắng

BL : Bắc Lý

ĐL : Đông Lỗ

LP : Lương Phong

MT : Mai Trung

S : Salmonella