Về một số thủ lĩnh An Nam thời thuộc đường

n -

VE MOT SO THU LINH AN NAM THOI THUOC DlTONG

PHAM L 6 HUY'

TQ trUde de'n nay, phan ldn cae

nghien cQu ve ehinh tri thdi ky Bae

thudc thudng tap trung vao viee khae hga

nhQng cudc nd'i day cua ngUdi Viet chdng

lai ach thd'ng tri ciia phong kien Trung

Quo'c. Tuy nhien, ne'u quan sat lieh sQ nhu

la mgt ddng chay lien tuc, ehung ta tha'y

rang trong nhieu giai doan, da cd mdt sd'

thu ITnh dia phUdng ra lam viec eho bd may

thd'ng tri eua chinh quyen dd hd. Dd'i vdi

nhQng trudng hdp nay, khdng the vdi vang

danh gia hg khdng yeu nUde hay thieu tinh

thi n tii chu. Bd qua nghien cQu ve nhQng

thii linh dang nay, se khd ed dugc eai nhin

toan dien va thiic te ve ca'u true ehinh tri￾xa hgi dUdng thdi, ddng thdi eung khdng

the li giai dugc mach ngam tdn tai va phat

trien cua cae the liic dia phQdng ma sau

nay se ddng vai trd quan trgng dQa da't

nudc thoat khdi nghin nam Bie thudc.

Ngoai ra, trong cae nghien cQu trUdc

day, cdc nguon tU lieu ngoai chinh sQ

nhung cd do tin cay cao nhu Man thU,

Dudng hgi yeu, Tu tri thdng giam, nguon

tai lieu kim thach van cung chUa dugc khai

thac mgt each triet de.

Trong bai viet nay, chung tdi ed' ging

tan dung cae nguon tU lieu tren de tim hieu

boat ddng eua mgt so' thu linh dia phUdng

thdi thuge Dudng, dac biet la thu linh eac

ehau ki mi mien nui va trung du trong giai

doan cud'i the ky VIII, di u the ky IX. Thdng

qua dd, chung tdi mud'n lam ro tinh cha't

eat cQ-tU tri dia phQdng, qua trinh xay

dung, phat trien va bao toan iQc iQdng cua

tang Idp thii linh dia phUdng trdng giai

ddan nay.

1. Ve thii lin h Do Anh Sac h ••»

Thu linh dia phudng dau tien ma chung

tdi mud'n de cap trong bai viet nay la Do

Anh Sach. Lien quan de'n Do Anh Sach,

chung ta ed dUde nhQng thdng tin rat qui

gia tQ Man thU, mdt nguon sQ lieu ed gia tri

cao ve tinh hinh An Nam cudi the ky VIII,

dau the ky IX. Nhu chung ta da biet, Phan

Xude, tac gia Man thU, vd'n la lieu thudc

eiia An Nam Dd hd Sai Tap, sang An Nam

nam Ham Thdng 3 (862). Sau khi phu

thanh dd hd tha't thu vao tay quan dgi Nam

Chie'u thang Gieng nam Ham Thdng 4,

Phan Xudc da dd'e sQc hoan thanh 10 quyen

Man thu, nhd Tudng Chau Tie't do ap nha

la TrUdng Thu Trung dang len hoang de

nha Dudng.

Silliexil: Man thu, (^.9(1).

[Trudc day] Trieu dinh sai sQ den Van

Nam, Nam Chie'u thudng nghenh tie'p, tien

sQ gia ra ngoai xa. Nhieu nam trd lai day,

do trQdng lai hai da't Ung, Giao ha khac

tan bao, tii y gie't ngUdi vd tgi, lam chung

Man de'n cao oan [vdi Nam Chie'u], nhan dd

Nam Chie'u thudng de'n danh cUdp. Thin

[Phan Xudc] phue mong hoang de trUng

' Th.S. Khoa Ddng Phudng hoc - DHKHXH&NV - DHQGHN