Vận dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực trong dạy học chủ đề phép cộng, phép trừ trong phạm vi 20 ở lớp 2

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

CHU THỊ HỒNG DIỆP

VẬN DỤNG MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC

TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHÉP CỘNG,

PHÉP TRỪ TRONG PHẠM VI 20 Ở LỚP 2

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2022

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

CHU THỊ HỒNG DIỆP

VẬN DỤNG MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC

TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHÉP CỘNG,

PHÉP TRỪ TRONG PHẠM VI 20 Ở LỚP 2

Ngành: Giáo dục học (Giáo dục tiểu học)

Mã số: 8 14 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Thu Hƣơng

THÁI NGUYÊN - 2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng, các kết quả trong luận văn là trung thực và

chưa được công bố ở bất kỳ công trình nào khác, các thông tin trích dẫn trong

luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2022

Tác giả luận văn

Chu Thị Hồng Diệp

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới cô giáo hướng dẫn khoa học

TS. Lê Thị Thu Hƣơng, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình

thực hiện luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo (bộ phận

Sau Đại học), Khoa Giáo dục Tiểu học, các thầy cô giáo giảng dạy và toàn

thể các bạn học viên lớp cao học Giáo dục học (Giáo dục Tiểu học) K28 -

Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tận tình giảng dạy, góp

nhiều ý kiến quý báu cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu khoa

học và làm luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo, các em học

sinh của ba trường tiểu học: Trường Tiểu học Lê Ngọc Hân, trường Tiểu học

Kim Đồng, trường Tiểu học Duyên Hải, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đã

giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn những tình cảm quý báu của người thân, bạn

bè, đồng nghiệp đã cổ vũ, động viên, góp ý và tiếp thêm động lực để tôi hoàn

thành luận văn này.

Mặc dù có nhiều cố gắng, nhưng do thời gian có hạn và năng lực của bản

thân còn nhiều hạn chế trong kinh nghiệm nghiên cứu, nên luận văn không

tránh khỏi những thiếu xót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp, chỉ bảo

của các thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2022

Tác giả luận văn

Chu Thị Hồng Diệp

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC VIẾT TẮT....................................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................2

4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................3

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................3

8. Cấu trúc luận văn.............................................................................................4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN..............................................5

1.1. Một số khái niệm công cụ.............................................................................5

1.1.1. Tích cực .....................................................................................................5

1.1.2 Dạy học tích cực .........................................................................................5

1.1.3 Kĩ thuật dạy học tích cực............................................................................6

1.2. Định hướng về đổi mới phương pháp, kĩ thuật dạy học...............................6

1.2.1 Định hướng chung ......................................................................................6

1.2.2 Định hướng đổi mới phương pháp, kĩ thuật dạy học môn Toán ................7

1.3. Một số kĩ thuật dạy học tích cực trong dạy học môn Toán ..........................9

1.3.1. Kĩ thuật Khăn trải bàn ...............................................................................9

1.3.2. Kĩ thuật Sơ đồ tư duy...............................................................................11

1.3.3. Kĩ thuật Vòng tròn xoay ..........................................................................12

iv

1.3.4. Kĩ thuật Quả bóng tuyết...........................................................................13

1.3.5. Kĩ thuật Mảnh ghép .................................................................................14

1.4. Nội dung và yêu cầu cần đạt dạy học Chủ đề Phép cộng, phép trừ trong

phạm vi 20 lớp 2 ................................................................................................16

1.5. Đặc điểm nhận thức của học sinh lớp 2......................................................16

1.6. Thực trạng vận dụng kĩ thuật dạy học tích cực trong dạy chủ đề Phép

cộng, phép trừ trong phạm vi 20 ở lớp 2 ở một số trường tiểu học trên địa

bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai, Việt Nam...............................................19

1.6.1. Mục đích khảo sát....................................................................................19

1.6.2 Đối tượng khảo sát....................................................................................20

1.6.3. Nội dung ..................................................................................................21

1.6.4. Phương pháp ............................................................................................22

1.6.5. Kết quả khảo sát ......................................................................................22

Tiểu kết chương 1..............................................................................................26

Chƣơng 2: THIẾT KẾ MỘT SỐ TÌNH HUỐNG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ

PHÉP CỘNG, PHÉP TRỪ TRONG PHẠM VI 20 Ở LỚP 2 CÓ SỬ

DỤNG KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC .................................................27

2.1. Quy trình thiết kế và tổ chức hoạt động dạy học có áp dựng kĩ thuật

dạy học tích cực .................................................................................................27

2.2. Một số nguyên tắc thiết kế tình huống dạy học chủ đề Phép cộng, phép

trừ trong phạm vi 20 ở lớp 2 có sử dụng kĩ thuật dạy học tích cực...................29

2.3. Vận dụng kĩ thuật dạy học tích cực để thiết kế và tổ chức một số tình

huống dạy học chủ đề Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 20 ở lớp 2..............30

2.3.1. Thiết kế tình huống dạy học sử dụng kĩ thuật Khăn trải bàn ..................30

2.3.2. Thiết kế tình huống dạy học sử dụng kĩ thuật Sơ đồ tư duy ...................34

2.3.3. Thiết kế tình huống dạy học sử dụng kĩ thuật Vòng tròn xoay...............38

2.3.4. Thiết kế tình huống dạy học sử dụng kĩ thuật Mảnh ghép......................40

2.3.5. Thiết kế tình huống dạy học sử dụng kĩ thuật Quả bóng tuyết ...............45

v

Tiểu kết chương 2..............................................................................................49

Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ......................................................50

3.1. Mục đích thực nghiệm................................................................................50

3.2. Đối tượng và phạm vi thực nghiệm............................................................50

3.3. Nội dung thực nghiệm................................................................................51

3.4. Tổ chức thực nghiệm..................................................................................51

3.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm....................................................................52

3.5.1. Phương pháp đánh giá .............................................................................52

3.5.2. Kết quả đánh giá ......................................................................................52

3.5.3 Đánh giá chung........................................................................................56

Tiểu kết chương 3..............................................................................................57

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................58

1. Kết luận..........................................................................................................58

2. Kiến nghị .......................................................................................................58

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................60

PHỤ LỤC