Tuyển tập Hóa hữu cơ ( phần 3 ) docx

Tuyển tập Hóa hữu cơ ( phần 3 )

Một số dạng phản ứng hoá học trong hoá hữu cơ

1. Phản ứng thế. Là phản ứng trong đó nguyên tử (hay nhóm nguyên

tử) bị thay thế bởi nguyên tử (hay nhóm nguyên tử) khác.

Ví dụ:

2. Phản ứng cộng hợp. Là phản ứng trong đó phân tử của một chất

cộng hợp vào liên kết đôi hoặc liên kết ba trong phân tử của chất khác.

Ví dụ:

Đối với phản ứng cộng hợp bất đối xứng xảy ra theo quy tắc sau

Quy tắc Maccônhicôp (hay quy tắc cộng hợp bất đối xứng).

Khi các phân tử chất hữu cơ chứa các nối đôi, nối ba bất đối xứng (tức

là các nguyên tử cacbon ở nối đôi, nối ba liên kết với các nguyên tử hoặc

nhóm nguyên tử khác nhau) tham gia phản ứng cộng hợp với các tác

nhân cũng có cấu tạo bất đối xứng thì phần dương của tác nhân sẽ liên

kết với C âm hơn, nghĩa là C liên kết với nhiều nguyên tử H hơn, còn

phần âm của tác nhân sẽ liên kết với C dương hơn, tức là C liên kết với ít

nguyên tử H hơn.

Sản phẩm thu được theo quy tắc này là sản phẩm chính, còn sản phẩm

thu được ngược quy tắc này là sản phẩm phụ, chiếm một tỷ lệ rất thấp.

Ví dụ

3. Phản ứng tách H2O: Là phản ứng tách một hay nhiều phân tử nước

khỏi các phân tử hợp chất hữu cơ.

Ví dụ:

4. Phản ứng oxi hoá

a) Phản ứng cháy với oxi tạo thành CO2, H2O và một số sản phẩm

khác.

Ví dụ:

b) Phản ứng với oxi hoá nhóm chức hoặc oxi hoá liên kết kép (oxi hoá

không hoàn toàn).

Ví dụ

+ Oxi hoá : rượu ® anđehit ® axit.

5. Phản ứng khử hợp chất hữu cơ: Khử các nhóm chức để biến loại

chất này thành loại chất khác.