Truyền Thông Nâng Cao Nhận Thức Về Phân Loại Chất Thải Rắn Sinh Hoạt Và Giảm Thiểu Sử Dụng Túi Nilong Cho Cộng Đồng Tại Thành Phố Hòa Bình Tỉnh Hòa Bình

i

LỜI CẢM ƠN

Trƣớc tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu trƣờng Đại

học Lâm nghiệp, Khoa Quản lý tài nguyên rừng và môi trƣờng đã giúp đỡ, tạo

mọi điều kiện cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến Ths. Nguyễn Thị Bích

Hảo đã trực tiếp tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn UBND thành phố Hòa Bình; Chi cục bảo vệ

môi trƣờng; Phòng Tài nguyên nƣớc thuộc Sở Tài nguyên và Môi trƣờng tỉnh

Hòa Bình; Phòng Tài nguyên và Môi trƣờng thành phố Hòa Bình đã tạo điều

kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Qua đây, tôi xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã động viên,

khích lệ, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành khóa luận. Mặc dù

bản thân đã rất cố gắng hoàn thiện luận văn bằng tất cả sự nhiệt huyết và năng

lực của mình, song với kiến thức còn nhiều hạn chế và trong giới hạn thời

gian quy định, luận văn này chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Tác giả rất mong

nhận đƣợc những đóng góp quý báu của quý thầy cô, và các chuyên gia để

nghiên cứu một cách sâu hơn, toàn diện hơn trong thời gian tới.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày tháng năm 2019

Sinh viên

Trần Nhật Tuấn

ii

TRƢ NG Đ I HỌC L M NGHI P

KHO QUẢN L T I N U N RỪN V M I TRƢỜN

=================o0o===================

T M T T LU N T T N I P

1. Tên khóa luận tài tài “Truyền thông nâng cao nhận thức về phân

loại chất thải rắn sinh hoạt và giảm thiểu sử dụng túi nilong cho cộng đồng

tại Thành phố Hòa Bình – tỉnh Hòa Bình”.

2. Sinh viên thực hiện: Trần Nhật Tuấn

3. Giáo viên hƣớng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Bích Hảo

4. Mục tiêu nghiên cứu:

- Tìm hiểu đƣợc thực trạng hoạt động quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại

nguồn và sử dụng túi nilong trên địa bàn phƣờng Hữu Nghị và phƣờng

Phƣơng Lâm, Thành Phố Hoà Bình;

- Xây dựng, thực hiện và đánh giá đƣợc hiệu quả chƣơng trình truyền

thông về phân loại chất thải rắn và sử dụng túi nilong cho cộng đồng tại khu

vực nghiên cứu;

- Đề xuất đƣợc một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông

bảo vệ môi trƣờng tại địa bàn nghiên cứu.

5. Nội dung nghiên cứu:

- Tìm hiểu thực trạng công tác quản lý phân loại chất thải rắn sinh hoạt

tại nguồn và sử dụng túi nilong trên địa bàn Thành phố Hoà Bình.

- Xây dựng, thực hiện, và đánh giá đƣợc hiệu quả chƣơng trình truyền

thông về phân loại chất thải rắn và sử dụng túi nilong cho cộng đồng tại khu

vực nghiên cứu.

- Đề suất giải pháp để nâng cao hiệu quả truyền thông bảo vệ môi

trƣờng tại địa bàn nghiên cứu

6. Những kết quả đạt đƣợc:

ii

i

Kết quả nghiên cứu cho thấy :

- Chƣơng trình truyền thông thực hiện đƣợc nhận đƣợc kết quả khả

quan hầu hết ngƣời dân đều phản hồi tích cực từng bƣớc thay đổi nhận thức

về phân loại rác thải sinh hoạt và giảm thiểu sử dụng túi nilong trên địa bàn

thành phố. Sau khi thử nghiệm tờ rơi và poster là phƣơng tiện ngƣời dân cảm

thấy thích thú và quan tâm nhất với trình bày dễ hiểu nội dung sắp xếp cân

đối

- Về nhận thức: Sau khi thực hiện chƣơng trình truyền thông về phân

loại rác theo sử dụng túi nilông trên địa bàn thành phố đã có sự chuyển biến

rõ rệt đa số ngƣời dân đều nhận thức đƣợc việc phân loại rác có tác dụng gì,

những tác hại của túi nilong và sản phẩm thay thế túi nilong

- Về hành vi: Thực hiện một thời gian ngắn quy mô chƣa lớn có thể

thay đổi toàn bộ hành vi của ngƣời dân trong khu vực nghiên cứu chƣa cao

nhƣng những tác động tích cực đến hành vi của ngƣời dân thay đổi rõ rệt đối

với môi trƣờng đối với môi trƣờng trong thành phố nói chung và địa bàn

phƣờng Hữu Nghị và phƣờng Phƣơng Lâm.

- Các sản phẩm truyền thông, cách thức truyền thông phải phù hợp với

cộng đồng về văn hóa, địa điểm dân tộc, thói quen địa phƣơng.

- Cần chú ý đến công cụ thông tin điện tử trong việc khai thác, trao đổi

thông tin, kinh nghiệm trong các hoạt động giáo dục, đào tạo môi trƣờng.

- Lồng ghép kiến thức môi trƣờng và bảo vệ môi trƣờng vào chƣơng

trình giảng dạy tại các cấp của hệ thống giáo dục quốc dân.

- Tổ chức nhiều hơn nữa các hoạt động tuyên truyền trực tiếp qua đội

tình nguyện bảo vệ môi trƣờng đến từng đoàn viên, hội viên, từng gia đình và

vận động toàn dân thực hiện luật bảo vệ môi trƣờng

à Nội, ngày tháng năm 2019

iv

MỤC LỤC

L I CẢM ƠN ....................................................................................................i

T M T T KH LU N T T NGHI P........................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iv

D NH MỤC CÁC TỪ VIẾT T T ................................................................vii

D NH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................ix

D NH MỤC CÁC HÌNH................................................................................ix

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

CHƢƠNG I TỔNG QU N VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 2

1.1. Tổng quan về chất thải rắn......................................................................... 2

1.1.1. Một số khái niệm..................................................................................... 2

1.1.2. Nguồn gốc phát sinh chất thải rắn........................................................... 3

1.1.3. Thành phần của chất thải rắn sinh hoạt................................................... 4

1.2. Ảnh hƣởng của chất thải rắn ...................................................................... 5

1.2.1. Đối với môi trƣờng.................................................................................. 5

1.2.2. Đối với sức khỏe con ngƣời.................................................................... 6

1.2.3. Đối với mỹ quan đô thị ........................................................................... 6

1.3. Phân loại chất thải rắn sinh hoạt ................................................................ 6

1.3.1 Phân loại theo vị trí hiện hành ................................................................ 6

1.3.2. Phân loại theo thành phần hóa học và vật lý........................................... 7

1.3.3. Phân loại theo bản chất nguồn tạo thành................................................. 7

1.3.4. Phân loại theo mức độ nguy hại.............................................................. 7

1.3.5. Phân loại theo khu vực phát sinh ............................................................ 7

1.3.6. Phân loại theo công nghệ xử lý hoặc khả năng tái chế .......................... 7

1.4. Túi nilong và tác hại đến môi trƣờng......................................................... 8

1.4.1 Khái niệm túi nilong................................................................................. 8

1.4.2. Những ảnh hƣởng của việc sử dụng và thải bỏ túi nilong ...................... 8

1.4.3. Đối với thế giới ....................................................................................... 9

v

1.4.4. Đối với Việt Nam.................................................................................. 10

1.5. Vai trò của truyền thông trong việc nâng cao ý thức và thay đổi hành vi

đối với môi trƣờng........................................................................................... 11

1.5.1. Khái niệm về truyền thông môi trƣờng................................................ 11

1.5.2. Mục tiêu và đối tƣợng Truyền thông môi trƣờng ................................. 12

1.5.3. Các bƣớc xây dựng và thực hiện kế hoạch truyền thông...................... 13

1.5.4. Vai trò của truyền thông môi trƣờng trong quản lý môi trƣờng ........... 13

1.5.5. Một số hoạt động truyền thông môi trƣờng tại khu vực nghiên cứu [2,3]

......................................................................................................................... 14

Chƣơng II MỤC TIÊU, NỘI DUNG, VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

......................................................................................................................... 17

2.1. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................. 17

2.1.1. Mục tiêu chung...................................................................................... 17

2.1.2. Mục tiêu cụ thể...................................................................................... 17

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 17

2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................ 17

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 17

2.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 17

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 18

2.4.1. Phƣơng pháp kế thừa số liệu ................................................................. 18

2.4.2. Phƣơng pháp phỏng vấn........................................................................ 18

2.4.3. Phƣơng pháp phỏng vấn bằng bảng hỏi................................................ 18

2.4.4. Phƣơng pháp thực nghiệm .................................................................... 19

2.4.5. Phƣơng pháp thống kê toán học............................................................ 21

CHƢƠNG III ĐIỀU KI N TỰ NHIÊN – KINH TẾ - XÃ HỘI TRÊN ĐỊ

BÀN NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 22

3.1. Đặc điểm tự nhiên ................................................................................... 22

3.1.1. Vị trí địa lý và địa hình ......................................................................... 22

vi

3.1.2. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................

22

3.2. Điều kiện Kinh tế - Xã hội....................................................................... 24

3.2.1. Điều kiện kinh tế ................................................................................... 24

3.2.2. Điều kiện xã hội .................................................................................... 24

3.2.3. Dân số và cơ cấu lao động .................................................................... 25

3.2.4. Về bảo vệ môi trƣờng............................................................................ 25

CHƢƠNG IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................... 26

4.1. Thực trạng hoạt động quản lý chất thải rắn sinh hoạt và sử dụng túi

nilong trên địa bàn Thành Phố Hoà Bình........................................................ 26

4.1.1 Thực trạng công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành

phố................................................................................................................... 26

4.1.2 Tình hình sử dụng túi nilong trên địa bàn.............................................. 27

4.1.3. Những vấn đề tồn tại trong công tác quản lý môi trƣờng khu vực nghiên

cứu................................................................................................................... 29

4.2. Kết quả thực hiện chƣơng trình truyền thông về phân loại chất thải rắn và

giảm thiểu sử dụng túi nilong tại thành phố Hòa Bình ................................... 30

4.2.1 Đánh giá nhận thức của cộng đồng về phân loại chất thải rắn sinh hoạt

và sử dụng túi nilong tại khu vực nghiên cứu................................................. 30

4.2.2 Mục tiêu truyền thông ............................................................................ 31

4.2.3 Cơ sở lựa chọn phƣơng thức truyền thông và lập kế hoạch truyền thông

......................................................................................................................... 32

4.2.4. Thiết kế sản phẩm truyền thông............................................................ 35

4.2.5 Kết quả thử nghiệm tờ rơi và poster ...................................................... 39

4.2.6 Đánh giá hiệu quả thực hiện chƣơng trình truyền thông ....................... 40

4.2.7. Đánh giá chung về hiệu quả thực hiện chƣơng trình truyền thông....... 42

4.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông về phân loại rác

thải sinh hoạt và giảm thiểu sử dụng túi nilong trên địa bàn thành phố Hòa

Bình ................................................................................................................. 43