Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp ảnh hưởng đến sự hài lòng và lòng trung thành của nhân viên trong đại dịch covid-19: Trường hợp nghiên cứu tại thành phố Hồ Chí Minh :Hội nghị khoa học trẻ lần 4

Hội nghị Khoa học trẻ lần 4 năm 2022 (YSC2022) – IUH

Ngày 14/10/2022 ISBN: 978-604-920-154-7

768  2022 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

YSC4F.157

TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÀI

LÒNG VÀ LÒNG TRUNG THÀNH CỦA NHÂN VIÊN TRONG ĐẠI DỊCH

COVID-19: TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ THU HẰNG1

, HỨA THÀNH ĐẠT

1

, BÙI THỊ ANH THƯ1

, BÙI PHÚC HOÀI1

, ĐOÀN

HÀ QUẾ NGÂN1

, PHẠM NGỌC KIM KHÁNH2

1Lớp ĐHQT14C, Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh,

2Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh;

[email protected], [email protected],

[email protected], [email protected],

[email protected], [email protected]

Tóm tắt. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố thuộc Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR)

ảnh hưởng đến sự hài lòng và lòng trung thành của nhân viên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu kết

hợp cả hai phương pháp định tính và định lượng, phỏng vấn nhóm qua điện thoại, phỏng vấn trực tuyến,

trực tiếp và tiến hành khảo sát bảng câu hỏi gửi đến 270 nhân viên đang làm việc tại các doanh nghiệp

Thành phố Hồ Chí Minh và thu được 254 phiếu trả lời hợp lệ. Sau đó, sử dụng phần mềm SPSS 20.0 và

AMOS 20.0 để đánh giá sự ảnh hưởng của các yếu tố thuộc CSR đến sự hài lòng và lòng trung thành của

nhân viên. Phương pháp phân tích được sử dụng nhằm kiểm định các giả thuyết thông qua kiểm định độ tin

cậy của thang đo (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định

(CFA) và kiểm định mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM). Kết quả thu được có 4 yếu tố thuộc CSR bao gồm:

(1) Quyền con người, (2) Đào tạo và phát triển, (3) Sức khoẻ và an toàn, (4) Môi trường làm việc ảnh hưởng

tích cực đến sự hài lòng của nhân viên; sự hài lòng của nhân viên ảnh hưởng tích cực đến lòng trung thành

của nhân viên. Dựa vào kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất một số hàm ý quản trị nhằm giúp các

doanh nghiệp nâng cao sự hài lòng và lòng trung thành của nhân viên trong đại dịch COVID-19.

Từ khoá. Trách nhiệm xã hội, sự hài lòng, lòng trung thành, nhân viên, đại dịch COVID-19.

THE IMPACT OF CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY ON EMPLOYEE

SATISFACTION AND LOYALTY DURING THE COVID-19 PANDEMIC: THE CASE

IN HO CHI MINH CITY

Abstract. This research aims to identify the factors of Corporate Social Responsibility (CSR) that affect

the satisfaction and loyalty of employees in Ho Chi Minh City. The study combines both qualitative and

quantitative methods, group interviews by phone, online and face-to-face interviews and questionnaire sent

to 270 employees working at enterprises in Ho Chi Minh City and obtained 254 valid responses. Then,

using SPSS 20.0 and AMOS 20.0 software to assess the influence of CSR factors on employee satisfaction

and loyalty. The analytical method was used to test hypotheses through scale reliability testing (Cronbach's

Alpha), exploratory factor analysis (EFA), deterministic factor analysis (CFA), and linear structure model

(SEM) testing. The results have 4 elements under CSR including (1) Human rights, (2) Training and

development, (3) Health and safety, (4) Working environment positively affects employee satisfaction;

Employee satisfaction positively affects employee loyalty. From these findings the authors propose some

governance implications to help businesses improve employee satisfaction and loyalty during the COVID￾19 pandemic.

Hội nghị Khoa học trẻ lần 4 năm 2022 (YSC2022) – IUH

Ngày 14/10/2022 ISBN: 978-604-920-154-7

 2022 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh 769

Keywords. Social Responsibility, Satisfaction, Loyalt.y, Employees, COVID-19.

1 GIỚI THIỆU

Đại dịch Sar-Covi-2 đang là từ khóa được nhắc đến rất nhiều cho đến thời điểm hiện tại, xuất hiện tại Việt

Nam đã gần hai năm kể từ khi đại dịch viêm đường hô hấp cấp do virus Corona bắt nguồn từ miền Trung

– TQ, nó không chỉ gây tổn hại đến sức khỏe con người mà còn nhanh chóng tác động tới các lĩnh vực kinh

tế, xã hội, khiến cho thị trường tài chính có nhiều “bất ổn”, nền kinh tế toàn cầu rơi vào trạng thái suy thoái

với tỷ lệ thất nghiệp và nghèo đói chưa từng có trong lịch sử. Sự xuất hiện của bệnh dịch này đã và đang

có những ảnh hưởng hết sức trầm trọng đến tất cả các khía cạnh của đời sống kinh tế xã hội của tất cả các

quốc gia trên thế giới theo những cách thức mà chúng ta chưa từng biết đến, chưa từng có tiền lệ (Phạm

Hồng Chương, 2020).

Trong bối cảnh hiện tại, có một vấn đề luôn đặt ra cho các công ty lớn, nhỏ ở tất cả các quốc gia trên thế

giới đó chính là việc thực hiện công tác trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp (Corporate Social

Responsibilitiy – CSR). Phải nói rằng khó khăn của đại dịch làm cho nền kinh tế đang diễn ra hết sức phức

tạp và trở thành những thách thức khiến cho doanh nghiệp cần phải cân nhắc kỹ mọi chiến lược hoạt động,

không chỉ riêng về hoạt động kinh doanh mà việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp cho chính

những nhân viên của mình cũng rất quan trọng nhưng đôi khi doanh nghiệp lại quên mất đi sự quan trọng

này. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đối với nhân viên đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp

đó, việc doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm xã hội cho nhân viên mang lại những lợi ích rất lớn như tăng

doanh số và năng suất lao động, giảm tỷ lệ nhân viên thôi việc, thu hút được đội ngũ lao động tay nghề cao

hay có cơ hội mở rộng thị trường (Nguyễn Ngọc Thắng, 2010). Trong cuốn sách về quản trị nguồn nhân

lực của tác giả Trần Kim Dung (2011) nói rằng: “Con người là tài sản quý nhất” và sự thành công của doanh

nghiệp khẳng định tầm quan trọng của nhân viên. Có thể thấy rằng chính doanh nghiệp là nơi tạo ra động

lực làm việc của nhân viên, đem đến sự hài lòng và sau đó là xây dựng lòng trung thành của nhân viên với

doanh nghiệp.

Gần đây nhất, theo Tổng cục thống kê (2021), tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý III/2021 ước tính giảm

6,17% so với cùng kỳ năm trước, là mức giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP quý đến

nay. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,04%; khu vực công nghiệp và xây dựng giảm

5,02%; khu vực dịch vụ giảm 9,28%. Có thể thấy rằng nền kinh tế đang bị suy giảm rất nhiều, ngoài doanh

nghiệp bị ảnh hưởng nhiều thì nhân viên làm việc tại các doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng không kém.

Theo số liệu thống kê năm 2021, trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh có tổng số doanh nghiệp hoạt động là

219.051 doanh nghiệp với 281 doanh nghiệp nhà nước, 213.571 doanh nghiệp tư nhân và 5.199 doanh

nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (Phạm Thị Ngân, 2021). Có thể thấy rằng, nơi đây các doanh nghiệp ngày

càng nhiều, cùng với đó là nguồn lao động dồi dào vừa là thách thức, vừa là cơ hội cho nền kinh tế và các

doanh nghiệp tại Việt Nam nói chung và Tp. Hồ Chí Minh nói riêng. Trở lại vào cuối tháng 5 năm 2021

đến thời điểm hiện tại, Tp. Hồ Chí Minh đang là trung tâm dịch bệnh bùng phát hết sức trầm trọng, các

nhân viên và hầu hết những người lao động đang làm việc hay đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh rất cần sự

quan tâm của doanh nghiệp. Nghiên cứu này không chỉ thực hiện trong bối cảnh Covid-19 mà trong tương

lai những ảnh hưởng của thiên tai, bệnh dịch khác… nếu xảy ra cũng rất cần thiết cho thực tiễn. Chính

những người lao động đóng góp vai trò trong khả năng cạnh tranh về lợi thế và tỷ lệ sống sót của doanh

nghiệp ở thời điểm hiện tại, họ là tiền đề quan trọng cho sự thành công của doanh nghiệp.

Các nghiên cứu về CSR đã phát triển nhanh chóng (Glavas, 2016) nhằm mang lại một sự hiểu biết toàn

diện hơn về biến số này (Aguinis and Glavas, 2012). Mỗi doanh nghiệp có một mối quan tâm và ưu tiên

riêng đối với các yếu tố xã hội, nghiên cứu của tác giải Lâm Thị Hồng (2015) nêu ra được 7 yếu tố thuộc

trách nhiệm xã hội, tuy nhiên mỗi doanh nghiệp sẽ thực hiện trách nhiệm xã hội khác nhau. Những nghiên

cứu trước đã cho thấy được tầm quan trọng của lòng trung thành và nâng cao lòng trung thành tuy nhiên

kết quả nghiên cứu cũng có những điểm khác biệt so với các nghiên cứu khác và mức độ giải thích sự thay

đổi lòng trung thành của người lao động tại các doanh nghiệp có hình thức đầu tư dài hạn của cá nhân hay

tổ chức vẫn còn hạn chế (Đậu Hoàng Hưng và Trần Thùy Linh, 2019). Để giữ được lòng trung thành thì

việc nghiên cứu các yếu tố như đề tài nghiên cứu đã nêu là các yếu tố thuộc trách nhiệm xã hội thì các

nghiên cứu trước đó cũng đã nêu ra được những yếu tố tác động, tuy nhiên là số lượng doanh nghiệp thu

thập được chưa lớn, đồng thời nghiên cứu cũng chưa đưa ra được mối quan hệ trực tiếp của việc thực hiện