Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho cán bộ quản lý người dân tộc thiểu số ở các trường trung học cơ sở thuộc huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM KIÊN CƢỜNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ

CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ

Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THUỘC

HUYỆN YÊN SƠN, TỈNH TUYÊN QUANG

ÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM KIÊN CƢỜNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ

CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ

Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THUỘC

HUYỆN YÊN SƠN, TỈNH TUYÊN QUANG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHÙNG THỊ HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho cán bộ quản lý

người dân tộc thiểu số ở các trường trung học cơ sở thuộc huyện Yên Sơn,

tỉnh Tuyên Quang” đƣợc thực hiện từ tháng 7/2014 đến tháng 8/2015. Luận

văn đƣợc sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Các thông tin này

đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu

của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn

trung thực và chƣa đƣợc sử dụng trong công trình nghiên cứu nào. Các tài liệu

tham khảo đƣợc trích dẫn rõ ràng.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2015

Tác giả luận văn

Phạm Kiên Cƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:

Các thầy cô giáo đã tham gia giảng dạy lớp Cao học quản lý giáo dục,

những ngƣời thầy đã trang bị cho tôi tri thức và kinh nghiệm quý báu trong lĩnh

vực khoa học giáo dục.

Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy cô Khoa sau đại học, Khoa Tâm lý

giáo dục - Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, các bạn bè đồng nghiệp đã động

viên, nhiệt tình giúp đỡ tôi và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành bản

luận văn này.

Cảm ơn UBND huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang, Phòng Giáo dục và

Đào tạo huyện, Phòng Nội vụ huyện, các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Yên

Sơn, tỉnh Tuyên Quang.

Đặc biệt tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo - TS. Phùng Thị Hằng

đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2015

Tác giả luận văn

Phạm Kiên Cƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu.................................................................4

4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................4

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................4

6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................5

7. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................5

8. Cấu trúc của luận văn ......................................................................................6

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NGHIỆP

VỤ QUẢN LÝ CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU

SỐ Ở CÁC TRƢỜNG THCS ...........................................................................7

1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................7

1.1.1. Trên thế giới ..........................................................................................7

1.1.2. Ở Việt Nam............................................................................................9

1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................12

1.2.1. Quản lý nhà trƣờng..............................................................................12

1.2.3. Cán bộ quản lý nhà trƣờng ..................................................................14

1.2.3. Bồi dƣỡng và tổ chức bồi dƣỡng nghiệp vụ quản lý ...........................15

1.3. Một số vấn đề cơ bản về tổ chức bồi dƣỡng nghiệp vụ quản lý cho cán

bộ quản lý ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS .....................................19

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

1.3.1. Hoạt động bồi dƣỡng nghiệp vụ quản lý cho cán bộ quản lý

ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS .......................................................19

1.3.2. Tổ chức hoạt động bồi dƣỡng NVQL cho cán bộ quản lý ngƣời

dân tộc thiểu số ở trƣờng THCS........................................................................22

1.3.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc tổ chức bồi dƣỡng nghiệp vụ

quản lý cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số trƣờng THCS.................................26

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ..................................................................................28

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG NGHIỆP

VỤ QUẢN LÝ CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU

SỐ Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN SƠN,

TỈNH TUYÊN QUANG..................................................................................29

2.1. Khái quát về các trƣờng THCS của huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang...29

2.1.1. Về vị trí địa lý......................................................................................29

2.1.2. Về quy mô trƣờng, lớp, đội ngũ cán CBQL nhà trƣờng .....................30

2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .......................................................................35

2.2.1. Mục đích khảo sát................................................................................35

2.2.2. Đối tƣợng, địa bàn khảo sát.................................................................35

2.2.3. Nội dung khảo sát................................................................................35

2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát..........................................................................35

2.2.5. Xử lý các số liệu khảo sát....................................................................36

2.3. Kết quả khảo sát thực trạng ........................................................................36

2.3.1. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý ngƣời dân tộc thiểu số ở các

trƣờng Trung học cơ sở huyện huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang .................36

2.3.2. Thực trạng về hoạt động bồi dƣỡng NVQL cho đội ngũ CBQL ngƣời

dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang.................42

2.3.3. Thực trạng về tổ chức bồi dƣỡng NVQL cho đội ngũ CBQL

ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS huyện Yên Sơn tỉnh

Tuyên Quang ....................................................................................................46

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn

2.4.4. Đánh giá thực trạng về NVQL và tổ chức bồi dƣỡng NVQL

cho đội ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS của

huyện Yên Sơn .................................................................................................54

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ..................................................................................59

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ

QUẢN LÝ CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ

Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN YÊN SƠN, TỈNH

TUYÊN QUANG .............................................................................................60

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ..............................................................60

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích .....................................................60

3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính toàn diện .....................................................60

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính lịch sử - cụ thể ............................................60

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo sự phát triển. ......................................................61

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.........................................................61

3.2. Những căn cứ có tính chất định hƣớng cho việc tổ chức bồi dƣỡng

NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS huyện Yên

Sơn, tỉnh Tuyên Quang......................................................................................61

3.1.1. Chiến lƣợc phát triển giáo dục của nƣớc ta.........................................61

3.2.2. Định hƣớng phát triển KT - XH huyện Yên Sơn đến năm 2020 ........62

3.3. Các biện pháp tổ chức bồi dƣỡng NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc

thiểu số ở các trƣờng THCS huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang .....................63

3.3.1. Biện pháp 1..........................................................................................63

3.3.2. Biện pháp 2..........................................................................................65

3.3.3. Biện pháp 3..........................................................................................69

3.3.4. Biện pháp 4..........................................................................................77

3.3.5. Biện pháp 5..........................................................................................79

3.3.6. Biện pháp 6..........................................................................................83

3.3.7. Biện pháp 7..........................................................................................85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn

3.4. Quan hệ giữa các biện pháp........................................................................88

3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp...................88

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ..................................................................................92

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................93

1. Kết luận..........................................................................................................93

2. Khuyến nghị...................................................................................................94

2.1. Đối với UBND tỉnh Tuyên Quang và UBND các cấp ...........................94

2.2. Với Sở Giáo dục và Đào tạo Tuyên Quang............................................95

2.3. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Sơn.............................95

2.4. Đối với các trƣờng THCS.......................................................................96

2.5. Đối với đội ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS......96

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................97

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BD : Bồi dƣỡng

CBGV : Cán bộ giáo viên

CBQL : Cán bộ quản lý

CĐ : Cao đẳng

CSGD : Cơ sở giáo dục

ĐH : Đại học

ĐHSP : Đại học sƣ phạm

GD : Giáo dục

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo

GV : Giáo viên

HS : Học sinh

LLCT : Lý luận chính trị

NVQL : Nghiệp vụ quản lý

QL : Quản lý

QLGD : Quản lý giáo dục

TB : Trung bình

THCS : trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

UBND : Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Thống kê quy mô trƣờng lớp từ năm 2010 đến năm 2015 ............... 30

Bảng 2.2: Thống kê quy mô học sinh các bậc học từ năm 2010 đến năm

2015 ................................................................................................... 30

Bảng 2.3: Thống kê lớp, số lƣợng học sinh THCS năm học 2014-2015 .......... 31

Bảng 2.4: Cơ sở vật chất trƣờng THCS từ năm 2010 đến năm 2015 ............... 32

Bảng 2.5: Thống kê thực trạng trình độ cán bộ quản lý các trƣờng THCS

trên địa bàn huyện Yên Sơn .............................................................. 32

Bảng 2.6: Thống kê đội ngũ nhà giáo, CBQL các trƣờng THCS ..................... 33

Bảng 2.7: Thống kê chất lƣợng giáo dục giáo dục đạo đức HS trƣờng

THCS từ năm 2010 đến năm 2015.................................................... 33

Bảng 2.8: Thống kê chất lƣợng giáo dục văn hoá HS các trƣờng THCS từ

năm 2010 đến năm 2015 ................................................................... 34

Bảng 2.9: Thống kê độ tuổi, thâm niên công tác quản lý của cán bộ quản

lý ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS................................... 36

Bảng 2.10: Thống kê trình độ của cán bộ quản lý ngƣời dân tộc thiểu số ở

các trƣờng THCS............................................................................... 37

Bảng 2.11: Kết quả khảo sát về phẩm chất, đạo đức của cán bộ quản lý

ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS....................................... 37

Bảng 2.12: Kết quả khảo sát về năng lực của cán bộ quản lý ngƣời dân tộc

thiểu số ở các trƣờng THCS.............................................................. 39

Bảng 2.13: Kết quả khảo sát về thực hiện nhiệm vụ quản lý của cán bộ

quản lý ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS.......................... 40

Bảng 2.14: Kết quả khảo sát mức độ gặp khó khăn đối với các nội dung

quản lý của CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS ....... 41

Bảng 2.15. Kết quả nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động bồi dƣỡng

NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS........ 42

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn

Bảng 2.16. Thực trạng mức độ thực hiện các nội dung BD cho CBQL ngƣời

dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS ................................................... 43

Bảng 2.17. Mức độ phù hợp của phƣơng pháp bồi dƣỡng................................ 45

Bảng 2.18. Đánh giá của các khách thể điều tra về hiệu quả BD ..................... 46

Bảng 2.19: Nhu cầu của CBQL về hình thức tổ chức bồi dƣỡng ..................... 47

Bảng 2.20: Nhu cầu về thời điểm tổ chức bồi dƣỡng của CBQL trƣờng THCS .... 47

Bảng 2.21: Nhu cầu về địa điểm tổ chức bồi dƣỡng NVQL............................. 48

Bảng 2.22: Nhu cầu về kinh phí tổ chức bồi dƣỡng NVQL.............................. 48

Bảng 2.23: Nhu cầu về chế độ sau khi bồi dƣỡng NVQL................................. 49

Bảng 2.24: Kết quả khảo sát về các biện pháp tổ chức BD NVQL cho đội

ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS của

huyện Yên Sơn .................................................................................. 50

Bảng 2.25. Thực trạng việc lựa chọn đội ngũ tham gia công tác BD

NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ........................................ 52

Bảng 2.26. Thực trạng việc phối hợp các tổ chức tham gia bồi dƣỡng

NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS........ 53

Bảng 2.27: Thực trạng về việc kiểm tra, đánh giá quá trình bồi dƣỡng

NVQL cho CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS........ 53

Bảng 2.28. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác tổ chức BD NVQL cho đội

ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng THCS huyện

Yên Sơn ............................................................................................. 57

Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp tổ chức

BD NVQL cho đội ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các

trƣờng THCS...................................................................................... 89

Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp BD

NVQL cho đội ngũ CBQL ngƣời dân tộc thiểu số ở các trƣờng

THCS................................................................................................. 90

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 1 http://www.lrc.tnu.edu.vn

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Cơ sở lý luận

Đội ngũ cán bộ quản lý là một trong những nhân tố có tính quyết định

thành công hay thất bại của một hệ thống quản lý và hiệu quả của các hoạt

động chính trị, kinh tế - xã hội. Cán bộ quản lý là lực lƣợng quan trọng trong

các tổ chức, các đơn vị, trƣờng học.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng giải phóng giai cấp, giải phóng dân

tộc, Đảng ta luôn chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ từ Trung ƣơng đến cơ sở,

coi đây là một trong những nhiệm vụ có tính chiến lƣợc. Đặc biệt trong giai

đoạn cách mạng hiện nay, công tác cán bộ lại càng có ý nghĩa vô cùng quan

trọng. Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã chỉ rõ: "Cán bộ là cái gốc của mọi

công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém".

Quán triệt tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về giáo dục - đào tạo, căn cứ vào thực

tiễn tình hình giáo dục - đào tạo của đất nƣớc, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn

quốc lần thứ XI của Đảng khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng

đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa,

hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới

cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu

then chốt”. Đây là tƣ duy mang tầm chiến lƣợc, thể hiện quan điểm toàn diện,

khách quan, khoa học của Đảng Cộng sản Việt Nam. Bởi hơn lúc nào hết, phát

triển đội ngũ giáo viên vững mạnh, toàn diện, vừa hồng vừa chuyên là yêu cầu

cấp thiết của giáo dục Việt Nam hiện tại. Yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên

đƣợc Đại hội chỉ rõ là phải "xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp

ứng yêu cầu về chất lượng", là khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới Giáo

dục - Đào tạo.

Chiến lƣợc phát triển giáo dục Việt Nam 2011-2020, Kết luận số 51-

KL/TW ngày 29/10/2012 của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ƣơng

Đảng khóa XI và Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 22/01/2013 của Thủ tƣớng Chính

phủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.