Tổ chức bồi dưỡng năng lực quản lý cho hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Xín Mần, Hà Giang đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN XUÂN TRƢỜNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ

CHO HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

HUYỆN XÍN MẦN, HÀ GIANG ĐÁP ỨNG

YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN XUÂN TRƢỜNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC QUẢN LÝ

CHO HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

HUYỆN XÍN MẦN, HÀ GIANG ĐÁP ỨNG

YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

Ngành: Quản lý Giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN TIẾN HÙNG

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số

liệu, kết quả nêu trong luận văn này là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công

bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, tháng năm 2020

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Xuân Trƣờng

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái

Nguyên dƣới sự hƣớng dẫn của PGS,TS. Nguyễn Tiến Hùng, nhân dịp này tôi

xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới ngƣời thầy đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.

Xin bày tỏ lòng biết ơn và lời cảm ơn sâu sắc tới Phòng Đào tạo sau

Đại học, các Thầy giáo, Cô giáo Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái

Nguyên đã giảng dạy và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập

và nghiên cứu khoa học.

Do điều kiện về thời gian và năng lực bản thân còn hạn chế do vậy luận

văn chắc chắn sẽ không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận đƣợc

sự đóng góp ý kiến của các thầy giáo, cô giáo và các bạn học viên để luận văn

này đƣợc hoàn chỉnh hơn.

Thái Nguyên, tháng năm 2020

Tác giả luận văn

Nguyễn Xuân Trƣờng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...............................................................viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ............................................................... ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 3

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .............................................................. 3

4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 4

6. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................... 4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 4

8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 5

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC QUẢN

LÝ CHO HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG

YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ................................................................. 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6

1.1.1. Ở ngoài nƣớc........................................................................................... 6

1.1.2. Ở trong nƣớc ........................................................................................... 8

1.2. Một số khái niệm cơ bản.......................................................................... 12

1.2.1. Quản lý .................................................................................................. 12

1.2.2. Quản lý nhà trƣờng ............................................................................... 13

1.2.3. Năng lực ................................................................................................ 15

1.2.4. Năng lực quản lý ................................................................................... 15

1.2.5. Bồi dƣỡng và tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý............................... 16

iv

1.3. Một số vấn đề về bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các

trƣờng tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục......................................... 17

1.3.1. Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học.................................................................. 17

1.3.2. Bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ...... 20

1.4. Tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng

tiểu học dựa vào chuẩn hiệu trƣởng................................................................ 25

1.4.1. Tổ chức xác định mục tiêu bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu

trƣởng các trƣờng tiểu học .............................................................................. 25

1.4.2. Tổ chức phát triển nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng năng lực quản

lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học .......................................................... 25

1.4.3. Nội dung tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các

trƣờng tiểu học đáp ứng yêu cầu chuẩn hiệu trƣởng....................................... 27

1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho

Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ..................................................................... 34

1.5.1. Yếu tố khách quan................................................................................. 34

1.5.2. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 36

Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 38

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC

QUẢN LÝ CHO HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

HUYỆN XÍN MẦN, HÀ GIANG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI

GIÁO DỤC..................................................................................................... 39

2.1. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu.................................................. 39

2.1.1. Khái quát về kinh tế - xã hội................................................................ 39

2.1.2. Tình hình Giáo dục và Đào tạo ............................................................ 39

2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ............................................................... 40

2.2.1. Mục đích khảo sát................................................................................. 40

2.2.2. Nội dung khảo sát................................................................................. 40

2.2.3. Cách thức khảo sát................................................................................ 41

v

2.2.4. Khách thể khảo sát................................................................................ 41

2.2.5. Thời gian khảo sát, địa bàn khảo sát.................................................... 42

2.2.6. Xử lý kết quả khảo sát.......................................................................... 42

2.3. Thực trạng bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng

tiểu học trên địa bàn huyện Xín Mần............................................................. 43

2.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dƣỡng năng lực quản

lý cho Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học................................................................ 43

2.3.2. Thực trạng đánh giá mục tiêu bồi dƣỡng năng lực quản lý cho

Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học ........................................................................... 44

2.3.3. Thực trạng đánh giá về nội dung bồi dƣỡng năng lực quản lý cho

Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học .................................................................... 46

2.3.4. Thực trạng phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu

trƣởng trƣờng tiểu học .................................................................................... 48

2.3.5. Thực trạng hình thức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu

trƣởng trƣờng tiểu học .................................................................................... 49

2.4. Thực trạng tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

các trƣờng tiểu học trên địa bàn huyện Xín Mần, Hà Giang......................... 51

2.4.1. Thực trạng tổ chức xác định mục tiêu bồi dƣỡng năng lực quản lý

cho Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học .................................................................... 51

2.4.2. Thực trạng tổ chức phát triển nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng

năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học........................................ 53

2.4.3. Thực trạng thực hiện nội dung tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản

lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ......................................................... 56

2.5. Đánh giá chung về thực trạng ................................................................. 65

2.5.1. Ƣu điểm ................................................................................................ 65

2.5.2. Nhƣợc điểm .......................................................................................... 65

2.5.3. Nguyên nhân.......................................................................................... 66

Kết luận chƣơng 2........................................................................................... 67

vi

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC

QUẢN LÝ CHO HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC

HUYỆN XÍN MẦN, HÀ GIANG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI

GIÁO DỤC .................................................................................................... 68

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp.................................................................. 68

3.1.1. Bảo đảm tính đồng bộ ........................................................................... 68

3.1.2. Bảo đảm tính khả thi ............................................................................ 68

3.1.3. Bảo đảm tính kế thừa............................................................................ 68

3.1.4. Bảo đảm tính thực tiễn ......................................................................... 69

3.2. Biện pháp tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng các

trƣờng tiểu học trên địa bàn huyện Xín Mần đáp ứng yêu cầu đổi mới

giáo dục ........................................................................................................... 69

3.2.1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về bồi dƣỡng và tổ

chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học cho

các bên liên quan ............................................................................................ 69

3.2.2. Xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực quản lý cho hiệu trƣởng

trƣờng Tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới quản lý giáo dục......................... 71

3.2.3. Tổ chức đổi mới nội dung bồi dƣỡng năng lực quản lý gắn với

chất lƣợng và hiệu quả quản lý đáp ứng chuẩn hiệu trƣờng ......................... 77

3.2.4. Tổ chức đổi mới phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực quản lý cho hiệu

trƣởng các trƣờng Tiểu học huyên Xín Mần đáp ứng chuẩn hiệu trƣởng..... 80

3.2.5. Đa dạng hóa các hình thức bồi dƣỡng năng lực quản lý, chú trọng

nhân điển hình tiên tiến .................................................................................. 84

3.2.6. Khuyến khích tự học, tự bồi dƣỡng nâng cao trình độ, năng lực

quản lý của hiệu trƣởng các trƣờng Tiểu học huyện Xín Mần ..................... 87

vii

3.4. Khảo nghiệm tính khả thi và tính hiệu quả của các biện pháp đề xuất........ 90

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.......................................................................... 90

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm.......................................................................... 90

3.4.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm.................................................................... 90

3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................ 91

Kết luận Chƣơng 3 .......................................................................................... 94

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................... 96

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 99

PHỤ LỤC

viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BDGV : Bồi dƣỡng giáo viên

CBQL : Cán bộ quản lý

CNTT : Công nghệ thông tin

CSVC : Cơ sở vật chất

ĐNGV : Đội ngũ giáo viên

GDĐT : Giáo dục và đào tạo

ICT : Information and Communication Technology

KTĐG : Kiểm tra đánh giá

KT-XH : Kinh tế - xã hội

NGBH : Nghiên cứu bài học

NLQL : Năng lực quản lý

NNL : Nguồn nhân lực

PPBD : Phƣơng pháp bồi dƣỡng

PPDH : Phƣơng pháp dạy học

QLGD : Quản lý giáo dục

SGK : Sách giáo khoa

TBD : Tự bồi dƣỡng

TH : Tiểu học

ix

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

Bảng 2.1. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về tầm quan trọng của

công tác bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng trƣờng

Tiểu học........................................................................................ 43

Bảng 2.2. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về mức độ quan trọng của

các mục tiêu bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

trƣờng tiểu học ............................................................................. 44

Bảng 2.3. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về mức độ quan trọng của

các nội dung bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

trƣờng tiểu học ............................................................................. 47

Bảng 2.4. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về phù hợp của về các

phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

trƣờng tiểu học ............................................................................. 48

Bảng 2.5. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về phù hợp của về các

hình thức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

trƣờng tiểu học ............................................................................ 50

Bảng 2.6. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện công

tác quản lý việc xác định mục tiêu bồi dƣỡng năng lực quản

lý cho Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học.............................................. 51

Bảng 2.7. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện công

tác quản lý phát triển nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng năng

lực quản lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ........................ 54

Bảng 2.8. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện công

tác xây dựng kết hoạch quản lý bồi dƣỡng năng lực quản lý

cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ........................................... 56

Bảng 2.9. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện

công tác tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu

trƣởng các trƣờng tiểu học ........................................................ 57

x

Bảng 2.10. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện

công tác chỉ đạo bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu

trƣởng các trƣờng tiểu học ........................................................ 58

Bảng 2.11. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện

công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực

quản lý cho Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ........................... 59

Bảng 2.12. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về kết quả thực hiện công

tác quản lý các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ bồi dƣỡng ...........61

Bảng 2.13. Đánh giá của đội ngũ CBQL, GV về các yếu tố ảnh hƣởng

đến tổ chức bồi dƣỡng năng lực quản lý cho Hiệu trƣởng

trƣờng tiểu học .......................................................................... 62

Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp .................... 91

Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp....................... 92

Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................... 89

Biểu đồ 3.2. Tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ................. 94