Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

–––––––––––––––––––––––

NGÔ THÙY DƢƠNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG CHĂM SÓC

TÂM LÝ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

HUYỆN NGUYÊN BÌNH, TỈNH CAO BẰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN – 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

–––––––––––––––––––––––

NGÔ THÙY DƢƠNG

TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG CHĂM SÓC

TÂM LÝ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

HUYỆN NGUYÊN BÌNH, TỈNH CAO BẰNG

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ TÍNH

THÁI NGUYÊN – 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề “Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng

chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình, tỉnh

Cao Bằng” hoàn toàn là kết quả nghiên cứu của chính bản thân tôi và chưa

được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của người khác.

Trong quá trình thực hiện luận văn, tôi đã thực hiện nghiêm túc các quy tắc đạo

đức nghiên cứu; các kết quả trình bày trong luận văn là sản phẩm nghiên cứu,

khảo sát của riêng cá nhân tôi; tất cả các tài liệu tham khảo sử dụng trong luận

văn đều được trích dẫn tường minh, theo đúng quy định.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các

nội dung khác trong luận văn của mình.

Cao Bằng, ngày tháng 4 năm 2014

Tác giả luận văn

Ngô Thùy Dƣơng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trường ĐHSP Thái Nguyên,

Khoa Tâm lý Giáo dục, các thầy giáo, cô giáo đã giảng dạy và giúp đỡ tác giả

trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài.

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Nguyễn Thị Tính

người đã trực tiếp hướng dẫn tác giả thực hiện luận văn này.

Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ chuyên môn phòng Giáo

dục và Đào tạo huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng đã tạo điều kiện cho tác giả

trong quá trình nghiên cứu.

Cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng ủy, Chính quyền, các Đoàn thể của

các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Nguyên Bình và cán bộ, giáo viên, học sinh,

cha mẹ học sinh của các đơn vị trường mà tác giả điều tra khảo sát, cảm ơn các

đồng nghiệp, các bạn bè và gia đình đã tạo điều kiện, động viên và giúp đỡ tác

giả hoàn thành bản luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn ./.

Thái Nguyên, ngày tháng 4 năm 2014

Tác giả

Ngô Thùy Dƣơng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC

Lời cam đoan ........................................................................................................i

Lời cảm ơn...........................................................................................................ii

Mục lục ...............................................................................................................iii

Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv

Danh mục các bảng.............................................................................................. v

MỞ ĐẦU............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1

2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 3

3.1. Khách thể nghiên cứu ................................................................................... 3

3.2. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................... 3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3

5. Giả thuyết khoa học......................................................................................... 3

6. Phạm vi nghieen cứu và phương pháp nghiên cứu ......................................... 3

6.1. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 3

6.2. Các phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 4

7. Cấu trúc luận văn .............................................................................................. 4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG

CHĂM SÓC TÂM LÝ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ........... 5

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................................ 5

1.1.1. Các công trình nghiên cứu của một số nước trên thế giới......................... 5

1.1.2. Những công trình nghiên cứu trong nước ................................................. 7

1.2. Một số khái niệm công cụ............................................................................. 7

1.2.1. Bồi dưỡng .................................................................................................. 7

1.2.2. Bồi dưỡng giáo viên .................................................................................. 8

1.2.3. Kỹ năng chăm sóc tâm lý .......................................................................... 8

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.2.4. Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên

tiểu học............................................................................................................... 15

1.3. Những vấn đề cơ bản về tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý

hoc sinh cho giáo viên tiểu học ......................................................................... 16

1.3.1. Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng kĩ năng chăm sóc tâm lý học sinh

cho giáo viên tiểu học........................................................................................ 16

1.3.2. Nội dung, nguyên tắc, phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng

kĩ năng chăm sóc tâm lý học sinh...................................................................... 18

1.3.3. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng.................................................................. 21

1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc

tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học .............................................................. 31

1.4. Vai trò của Phòng Giáo dục và Đào tạo đối với việc tổ chức bồi dưỡng

kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học ................................ 34

1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ hoạt động của phòng Phòng Giáo dục và Đào tạo..... 34

1.4.2. Vai trò của Trưởng phòng Giáo dục và chuyên viên phòng giáo dục

đối với việc tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo

viên tiểu học....................................................................................................... 35

Kết luận chương 1.............................................................................................. 36

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG CHĂM SÓC

TÂM LÝ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN

NGUYÊN BÌNH, TỈNH CAO BẰNG............................................................ 37

2.1. Phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục của Huyện Nguyên Bình.................. 37

2.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên............................................................ 37

2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội......................................................................... 37

2.1.3.Tình hình phát triển giáo dục và tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ... 38

2.2. Tổ chức khảo sát......................................................................................... 41

2.2.1. Mục tiêu khảo sát..................................................................................... 41

2.2.2. Nội dung khảo sát.................................................................................... 42

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2.2.3. Đối tượng khảo sát................................................................................... 42

2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 42

2.3. Thực trạng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh của giáo viên tiểu học tại

huyện Nguyên Bình ........................................................................................... 43

2.3.1. Thực trạng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh về giao tiếp, quan

hệ xã hội............................................................................................................ 43

2.3.2. Thực trạng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh trong học tập của

giáo viên............................................................................................................ 46

2.3.3. Thực trạng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh về mặt xúc cảm,

tình cảm............................................................................................................. 49

2.3.4. Đánh giá chung về kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh của giáo viên

tiểu học huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng.................................................... 50

2.4. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý cho giáo viên

tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng..................................................... 51

2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học

sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng....................... 51

2.4.2. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho

giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng ..................................... 52

2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc

tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng..... 54

2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc

tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng........... 55

2.4.5. Những khó khăn trong hoạt động bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý

học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng................ 56

2.4.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng kĩ năng

chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học ở huyện Nguyên Bình.......... 58

Kết luận chương 2.............................................................................................. 59

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG CHĂM

SÓC TÂM LÝ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN

NGUYÊN BÌNH TỈNH CAO BẰNG............................................................ 61

3.1. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp........................................................... 61

3.1.1. Đảm bảo tính đối tượng........................................................................... 61

3.1.2. Phù hợp với thực tế dạy học, giáo dục học sinh tiểu học miền núi......... 61

3.2.3. Đảm bảo tính hệ thống............................................................................. 62

3.2.4. Đảm bảo tính toàn diện............................................................................ 62

3.2.5. Đảm bảo tính hiệu quả............................................................................. 63

3.2. Các biện pháp tổ chức bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh

cho giáo viên tiểu học huyện Nguyên Bình tỉnh Cao Bằng .............................. 63

3.2.1. Khảo sát năng lực giáo viên và nhu cầu bồi dưỡng để lập kế hoạch

bồi dưỡng kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học............... 63

3.2.2. Huy động nguồn lực xây dựng lực lượng báo cáo viên bồi dưỡng kỹ

năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên tiểu học ..................................... 66

3.2.3. Chỉ đạo đổi mới phương pháp và hình thức bồi dưỡng theo hướng

phát huy vai trò chủ thể của giáo viên tham gia bồi dưỡng .............................. 68

3.2.4. Xây dựng các chế độ hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt

động bồi dưỡng nâng cao kỹ năng chăm sóc tâm lý học sinh cho giáo viên

tiểu học huyện Nguyên Bình ............................................................................. 71

3.2.5. Chỉ đạo tổ chức hội thi giáo viên giỏi, xử lý tình huống thông minh

thể hiện kĩ năng chăm sóc tâm lý học sinh........................................................ 73

3.2.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình bồi dưỡng và đánh giá kết

quả bồi dưỡng .................................................................................................... 76

3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp.............................................................. 78

3.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.............................................. 80

3.3.1 Mục đích khảo nghiệm ............................................................................. 80

3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 80

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm...................................................................... 80

3.3.4. Kết quả khảo nghiệm............................................................................... 80

Kết luận chương 3.............................................................................................. 83

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 84

1. Kết luận.......................................................................................................... 84

2. Một số khuyến nghị ....................................................................................... 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo

ĐH : Đại học

NLSP : Năng lực sư phạm

THCS : Trung học cơ sở

BDTX : Bồi dưỡng thường xuyên