Tín dụng tài trợ XNK tại sở GD 1 NH ĐT & PT VN

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Lêi nãi ®Çu

C«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam díi sù chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc

nh÷ng n¨m qua ®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ ë møc

cao vµ æn ®Þnh, kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc mét con sè, thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ

ngµy cµng ®îc më réng Cã ® … îc nh÷ng kÕt qu¶ nµy lµ nhê mét phÇn kh«ng nhá vµo

sù thµnh c«ng trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt Nam th«ng qua viÖc thùc

hiÖn tèt chÝnh s¸ch kinh tÕ më vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch kinh tÕ trªn nhiÒu

mÆt theo xu híng quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸.

NhiÒu n¨m tríc ®©y, ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt Nam cha ph¸t

triÓn ®óng víi kh¶ n¨ng vµ ph¸t huy tèt vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Cã

nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn h¹n chÕ nµy vµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ

chóng ta thiÕu nh÷ng nguån tµi trî cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong ®ã ®Æc biÖt

ph¶i kÓ ®Õn lµ nguån tÝn dông ng©n hµng.

ViÖc ph¸t triÓn h×nh thøc tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng

kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu mµ cßn mang l¹i lîi Ých cho

toµn x· héi vµ ngay c¶ b¶n th©n ng©n hµng bëi tÝn dông lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu

cña ng©n hµng. NhËn thøc râ vÊn ®Ò ®ã, tõ n¨m 1997 Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn

ViÖt Nam víi vai trß lµ mét ng©n hµng chñ lùc trong lÜnh vùc §Çu t vµ Ph¸t triÓn ®·

b¾t ®Çu triÓn khai ho¹t ®éng tÝn dông xuÊt nhËp khÈu vµ bíc ®Çu ®· cã nh÷ng thµnh

c«ng nhÊt ®Þnh.

Tuy nhiªn, ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu cña Ng©n hµng §Çu t

vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam nãi chung vµ cña Së giao dÞch I nãi riªng cßn nhiÒu h¹n chÕ,

doanh sè cßn thÊp, lo¹i h×nh dÞch vô nµy cha ®îc quan t©m ®óng møc. Do vËy, viÖc

thóc ®Èy ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt nhËp khÈu trë thµnh mét ®ßi hái bøc xóc ®èi

víi Së giao dÞch I-Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam hiÖn nay.

Tríc yªu cÇu trªn t«i chän ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t

®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I- Ng©n hµng §Çu t vµ

Ph¸t triÓn ViÖt Nam” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh.

1

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu theo 3 ch¬ng:

Ch¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu

cña ng©n hµng th¬ng m¹i.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I￾Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam.

Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tÝn dông hç trî xuÊt

nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I-NH§T&PTVN.

2

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

ch¬ng i: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô tÝn dông

tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i

i. kh¸i niÖm tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu

1. Kh¸i niÖm vÒ tÝn dông:

Danh tõ tÝn dông dïng ®Ó chØ mét sè hµnh vi kinh tÕ rÊt phøc t¹p nh:

B¸n chÞu hµng ho¸, cho vay, chiÕt khÊu, b¶o l·nh, ký th¸c, ph¸t hµnh giÊy b¹c.

Trong mçi hµnh vi tÝn dông võa nãi, chóng ta thÊy hai bªn cam kÕt nh sau:

- Mét bªn th× trao ngay mét sè tµi ho¸ hay tiÒn b¹c cßn bªn kia cam kÕt sÏ

hoµn l¹i nh÷ng ®èi kho¶n cña sè tµi ho¸ ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vµ theo mét

sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.

Nh vËy chóng ta cã thÓ hiÓu vÒ tÝn dông nh sau:

- TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶ lÉn nhau.

- Theo c¸c nhµ kinh tÕ: tÝn dông lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ

sö dông vèn lÉn nhau gi÷a c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸.

- Mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ tÝn dông: §ã lµ mét giao dÞch gi÷a hai bªn, trong

®ã mét bªn (tr¸i chñ hay ngêi cho vay) chu cÊp tiÒn hoÆc hµng ho¸ hoÆc dÞch vô dùa

vµo lêi høa thanh to¸n l¹i trong t¬ng lai ë phÝa bªn kia.

Tõ c¸c ®Þnh nghÜa trªn ta thÊy cã yÕu tè thêi gian v× vËy sÏ cã rñi ro, bÊt tr¾c vµ

cÇn cã sù tÝn nhiÖm cña hai bªn ®¬ng sù ®èi víi nhau. Hai bªn dùa vµo sù tÝn nhiÖm,

sö dông tÝn nhiÖm cña nhau nªn cã danh tõ tÝn dông.

2. TÝn dông ng©n hµng:

TÝn dông ng©n hµng (TDNH) lµ mét kh¸i niÖm kinh tÕ h¬n lµ ph¸p lý, c¸c hµnh

vi TDNH cã cïng mét logic kinh tÕ: høng chÞu rñi ro cho mét ngêi mµ ng©n hµng ®·

tin tëng øng vèn cho vay, nhng nã kh«ng chØ gåm mét giao dÞch vÒ ph¸p lý mµ nhiÒu

lo¹i (cho vay, b¶o l·nh, b¶o chøng ). LuËt ng©n hµng c¸c n … íc ®Þnh nghÜa tÝn dông

nh sau: “CÊu thµnh mét nghÖp vô tÝn dông bÊt cø t¸c ®éng nµo mµ qua ®ã, mét ngêi

®a hoÆc høa ®a vèn cho mét ngêi kh¸c dïng hoÆc cam kÕt b»ng ch÷ ký cho mét ngêi

3

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

nµy nh b¶o ®¶m, b¶o chøng hay b¶o l·nh mµ cã thu tiÒn”. §Þnh nghÜa nµy nªu ra 3 tr￾êng hîp:

+ Cho vay tiÒn.

+ TÝn dông dùa trªn viÖc nhîng tr¸i quyÒn.

+ TÝn dông ch÷ ký.

Cã thÓ hiÓu tæng qu¸t: TDNH lµ h×nh thøc tÝn dông cã sù tham gia cña c¸c

ng©n hµng trung gian, ®ãng vai trß lµ ngêi trung gian trong ho¹t ®éng tÝn dông nµy

c¸c ng©n hµng sÏ thùc hiÖn ho¹t ®éng huy ®éng vèn (vèn nµy lµ vèn tiÒn tÖ t¹m thêi

nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ) sau ®ã sö dông vèn huy ®éng ®ã cho vay.

Nh÷ng hµnh vi tÝn dông cã thÓ do bÊt cø ai thùc hiÖn, ch¼ng h¹n 2 ngêi thêng

cã thÓ cho nhau vay tiÒn. Tuy nhiªn, víi thêi gian chóng ta thÊy mét sù chuyªn

nghiÖp ®· x¶y ra, vµ ngµy nay khi nãi ®Õn tÝn dông ngêi ta nghÜ ngay tíi c¸c ng©n

hµng. V× ®¬n gi¶n ®©y lµ mét tæ chøc cã nh÷ng nghiÖp vô cô thÓ, ®îc trang bÞ hiÖn

®¹i víi sù ®¸p øng nhu cÇu nhanh nhÊt.

3. TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu:

 TÝn dông tµi trî xuÊt khÈu: lµ viÖc cung cÊp cho vay ®Ó gióp doanh

nghiÖp thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt, kinh doanh, chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu.

Môc ®Ých cña tÝn dông tµi trî xuÊt khÈu lµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong níc,

khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §©y cßn lµ mét kªnh t¸i t¹o ngoai tÖ ®Ó phôc vô ho¹t ®éng

nhËp khÈu cña ng©n hµng.

 TÝn dông tµi trî nhËp khÈu: lµ viÖc cung cÊp c¸c kho¶n vay (ng¾n, trung,

dµi h¹n) ®Ó gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc nhËp khÈu cÇn thiÕt phôc vô s¶n xuÊt

kinh doanh.

Môc ®Ých cña tÝn dông tµi trî nhËp khÈu lµ cho vay ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp

nhËp nguyªn liÖu , vËt t, hµng ho¸, m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn s¶n xuÊt…

II. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp

khÈu

4

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, xuÊt nhËp khÈu trë thµnh vÊn ®Ò quan

träng. ThÞ trêng th¬ng m¹i thÕ giíi më réng kh«ng ngõng, nhu cÇu vÒ thÞ trêng tiªu

thô hµng ho¸, thÞ trêng ®Çu t trë thµnh nhu cÇu cÊp b¸ch cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt

nhËp khÈu. Do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cã h¹n mµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóc nµo

còng ®ñ vèn thu mua chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, tõ ®ã n¶y sinh ra quan hÖ vay mîn vµ

sù gióp ®ì tµi trî cña c¸c ng©n hµng.

Quan hÖ giao th¬ng quèc tÕ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò tÕ nhÞ, ®«i khi phøc t¹p, nªn

nh÷ng nghiÖp vô th¬ng m¹i ®ßi hái sù tham gia cña ng©n hµng ®em l¹i cho c¸c nhµ

ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng sù hiÓu biÕt kü thuËt vµ chç dùa tµi chÝnh trong lÜnh vùc quan

träng nµy.

Cã thÓ nãi sù ra ®êi cña tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu

kh¸ch quan, g¾n liÒn víi c¸c quan hÖ mua b¸n ngo¹i th¬ng gi÷a c¸c níc víi nhau.

TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ

ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng còng nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Cïng víi sù ph¸t

triÓn cña ngo¹i th¬ng vµ hÖ thèng ng©n hµng, ho¹t ®éng hç trî xuÊt nhËp khÈu cña

ng©n hµng ph¸t triÓn ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó:

- H×nh thøc ®¬n gi¶n ®Çu tiªn lµ ng©n hµng cho vay trùc tiÕp ®èi víi c¸c ®¬n

vÞ nhËp khÈu nh cho vay ®Ó bæ sung vèn lu ®éng, thu mua chÕ biÕn s¶n xuÊt hµng

xuÊt khÈu theo c¸c hîp ®ång ®· ®îc ký kÕt, cho vay ®Ó thanh to¸n c¸c nguyªn liÖu,

hµng ho¸, vËt t nhËp tõ níc ngoµi.

- Tõ h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n lµ chñ yÕu, ng©n hµng ®· më réng trung,

dµi h¹n ®Ó hç trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng cho

vay ®Ó mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, c¶i tiÕn c«ng nghÖ, øng dông thµnh tùu khoa häc

kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ

giíi.

- Ng©n hµng cßn thùc hiÖn cho vay gi¸n tiÕp, ®øng ra b¶o l·nh ®Ó vay vèn n￾íc ngoµi cho c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu, nhê ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ vay vèn mµ

kh«ng ph¶i thÕ chÊp hay cÇm cè tµi s¶n, b¶o l·nh më L/C thanh to¸n hµng nhËp khÈu,

b¶o l·nh hèi phiÕu, b¶o l·nh hîp ®ång, .v.v..

5

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

- NÕu doanh nghiÖp cã hèi phiÕu trong tay cã thÓ ®a ®Õn ng©n hµng chiÕt

khÊu còng nh c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ thanh to¸n kh¸c. Ng©n hµng sÏ mua l¹i bé chøng

tõ vµ cã quyÒn ®ßi tiÒn nhµ nhËp khÈu theo hèi phiÕu. Trêng hîp nhµ nhµ xuÊt kh¶u

cã nh÷ng hîp ®ång xuÊt liªn tôc vµ dµi h¹n theo ®Þnh kú víi ®iÒu kiÖn thanh to¸n tr¶

chËm, nhng cã nhu cÇu vèn ngay, nhµ xuÊt khÈu b¸n c¸c kho¶n thanh to¸n cha ®Õn

h¹n cho ng©n hµng. Khi ®Õn h¹n, ng©n hµng sÏ thu tiÒn tõ nhµ nhËp khÈu, ®©y chÝnh

lµ h×nh thøc tÝn dông bao thanh to¸n.

Nh vËy, do tr×nh ®é kü thuËt nghiÖp vô thanh to¸n ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c

ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ ngµy cµng ®a d¹ng, nghiÖp vô tµi trî xuÊt nhËp khÈu

ph¸t triÓn díi nhiÒu h×nh thøc ngµy cµng ®a d¹ng, phôc vô tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ cho

ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.

III. vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi ho¹t ®éng

xuÊt nhËp khÈu.

1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong nÒn

kinh tÕ.

BÊt cø quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng chØ dùa vµo s¶n xuÊt trong

níc mµ cßn giao dÞch quan hÖ víi c¸c níc kh¸c. Do kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn

nh tµi nguyªn, khÝ hËu nÕu chØ dùa vµo s¶n xuÊt trong n … íc kh«ng thÓ cung cÊp ®ñ

hµng ho¸, dÞch vô ®ñ ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu thô cña nÒn kinh tÕ mµ ph¶i nhËp

nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt nh nguyªn liÖu, vËt t, m¸y mãc thiÕt bÞ, hµng tiªu dïng thiÕt

yÕu mµ trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt víi chi phÝ cao h¬n. Ngîc l¹i,

trªn c¬ së khai th¸c tiÒm n¨ng vµ nh÷ng lîi thÕ kinh tÕ vèn cã, nÒn kinh tÕ ngoµi viÖc

phôc vô nhu cÇu trong níc cßn cã thÓ t¹o nªn thÆng d cã thÓ xuÊt khÈu sang c¸c níc

kh¸c, gãp phÇn t¨ng ngo¹i tÖ cho ®Êt níc ®Ó nhËp khÈu c¸c mÆt hµng cßn thiÕu vµ ®Ó

tr¶ nî.

Nh vËy, do nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ ph¸t sinh nhu cÇu trao ®æi, giao dÞch

hµng ho¸ gi÷a c¸c níc víi nhau hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ yªu

cÇu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ.

6

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp

2. Vai trß cña tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu.

TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ

ph¸t triÓn cña ngo¹i th¬ng còng nh sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc.

2.1 §èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt níc

- Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng th¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng

ho¸ xuÊt nhËp khÈu lu th«ng tr«i ch¶y. Th«ng qua tµi trî cña ng©n hµng, hµng ho¸

XNK theo yªu cÇu cña thÞ trêng ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn, liªn tôc ®¶m b¶o sù æn

®Þnh cña nÒn kinh tÕ.

- Tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ph¸t

triÓn, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, lµm ®éng c¬ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ. Doanh

nghiÖp cã sù gióp ®ì cña ng©n hµng cã vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖn ®¹i

ho¸ trang thiÕt bÞ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Doanh nghiÖp ph¸t triÓn chÝnh lµ kinh

tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn.

2.2 §èi víi doanh nghiÖp

- Nhê sù gióp ®ì cña ng©n hµng, ®¸p øng nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp,

gióp doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, më réng

s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp

®ång thêi hoµn thµnh nghÜa vô nép thuÕ cho Nhµ níc.

- Tµi trî xuÊt nhËp khÈu lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh

thùc hiÖn hîp ®ång. §èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu, vèn tµi trî gióp doanh nghiÖp

mua hµng ®óng thêi vô, gia c«ng chÕ biÕn vµ giao hµng ®óng thêi ®iÓm. §èi víi

doanh nghiÖp nhËp khÈu, vèn tµi trî gióp doanh nghiÖp mua ®îc nh÷ng l« hµng lín,

gi¸ h¹ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.

- TÝn dông ng©n hµng lµm gi¶m rñi ro cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Ho¹t

®éng xuÊt nhËp khÈu thêng diÔn ra ë hai níc kh¸c nhau. Do vËy, sù hiÓu biÕt gi÷a ng￾êi mua vµ ngêi b¸n kh«ng ®îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Nhê sö dông tÝn dông ng©n hµng,

Nhµ nhËp khÈu vµ xuÈt khÈu sÏ yªn t©m nhËn ®óng sè tiÒn, hµng cña m×nh th«ng qua

c¸c ng©n hµng trung gian ®øng ra b¶o ®¶m.

7