Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học phần sinh thái học – sinh học 12 dựa vào hiện trạng đa dạng sinh học tại bán đảo sơn trà thành phố đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƯỜNG

HOÀNG MAI NHUNG

TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

TRONG DẠY HỌC PHẦN SINH THÁI HỌC - SINH HỌC 12

DỰA VÀO HIỆN TRẠNG ĐA DẠNG SINH HỌC

TẠI BÁN ĐẢO SƠN TRÀ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐÀ NẴNG, 2016

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƯỜNG

HOÀNG MAI NHUNG

TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

TRONG DẠY HỌC PHẦN SINH THÁI HỌC - SINH HỌC 12

DỰA VÀO HIỆN TRẠNG ĐA DẠNG SINH HỌC

TẠI BÁN ĐẢO SƠN TRÀ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Ngành: SƯ PHẠM SINH HỌC

Người hướng dẫn: ThS. Trần Ngọc Sơn

Niên khóa 2012 - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong khóa luận là trung thực và chưa từng được ai

công bố trong bất kì công trình nào khác.

Tác giả

Hoàng Mai Nhung

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến Thầy ThS.

Trần Ngọc Sơn, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ để tôi có thể hoàn

thành khóa luận này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo trong Khoa Sinh – Môi

trường, Trường Đại học Sư Phạm - ĐHĐN đã giúp đỡ tạo điều kiện cho tôi trong

suốt quá trình làm khóa luận.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Cô giáoTrần Thị Hảo – GV bộ môn Sinh học, các

thầy cô và tập thể 12/7 – 12/8 Trường THPT Ngô Quyền. Cùng cô giáo Võ Thị Việt

Hà - GV bộ môn Sinh học, các thầy cô và tập thể 12/6 – 12/10 Trường THPT Tôn

Thất Tùng đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thực nghiệm đề tài tại

trường.

Xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã luôn giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho

tôi hoàn thành tốt đề tài khóa luận này.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Hoàng Mai Nhung

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .......................................................................1

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.................................................................................2

3. Ý NGHĨA KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI................................................................3

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................4

1.1. TỔNG QUAN VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP......................................................4

1.1.1. Khái niệm về tích hợp .......................................................................................4

1.1.2. Khái niệm về dạy học tích hợp. ........................................................................5

1.1.3. Mục đích của dạy học tích hợp .........................................................................5

1.1.4. Các mức độ tích hợp kiến thức trong dạy học .................................................6

1.1.5. Quan điểm tích hợp trong dạy học ...................................................................7

1.1.6. Nguyên tắc khi dạy học tích hợp......................................................................7

1.1.7. Điều kiện tổ chức dạy học tích hợp ..................................................................8

1.1.8. So sánh giữa dạy học tích hợp và dạy học truyền thống...................................9

1.2. TỔNG QUAN VỀ GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG...........................10

1.2.1. Khái niệm giáo dục bảo vệ môi trường...........................................................10

1.2.2. Mục tiêu của giáo dục bảo vệ môi trường ......................................................11

1.2.3. Vai trò của GDBVMT trong trường THPT ....................................................11

1.2.4. Các cách tiếp cận giáo dục môi trường ..........................................................12

1.2.5. Nguyên tắc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường ở trường học .....................13

1.2.6. Các hình thức tổ chức dạy học tích hợp GDBVMT trong dạy học môn

Sinh học ...................................................................................................................14

1.3. TỔNG QUAN VỀ ĐA DẠNG SINH HỌC TẠI BÁN ĐẢO SƠN TRÀ

THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.......................................................................................15

1.3.1. Điều kiện tự nhiên của Bán đảo Sơn Trà thành phố Đà Nẵng .......................15

1.3.2. Khái niệm đa dạng sinh học (ĐDSH) .............................................................16

1.3.3. Những đặc trưng cơ bản về đa dạng sinh học tại bán đảo Sơn Trà TP. Đà Nẵng.......17

1.3.4. Vai trò của đa dạng sinh học đối với sự phát triển của Thành phố Đà Nẵng ......17

1.3.5. Nguyên nhân suy giảm đa dạng sinh học tại bán đảo Sơn Trà ......................18

1.4. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU DẠY HỌC TÍCH HỢP

GDBVMT.................................................................................................................19

1.4.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới..................................................................19

1.4.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam ......................................................................

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...28

2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.........................................................................28

2.2. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU........................................................................28

2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................................28

2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................................28

2.4.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết ..................................................................28

2.4.2. Phương pháp điều tra, phỏng vấn....................................................................29

2.4.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia ................................................................29

2.4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm................................................................29

2.4.5. Phương pháp thống kê toán học......................................................................30

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ............................................................31

3.1. THỰC TRẠNG VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI

TRƯỜNG TRONG DẠY HỌC MÔN SINH HỌC TẠI CÁC TRƯỜNG PHỔ

THÔNG THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.......................................................................31

3.2. PHÂN TÍCH CẤU TRÚC NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH STH – SH12 -

THPT........................................................................................................................35

3.2.1. Phân tích cấu trúc nội dung chương trình STH – SH 12 – THPT ..................35

3.2.2. Địa chỉ tích hợp GDBVMT trong dạy học phần STH ....................................38

3.3. QUY TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC TÍCH HỢP ........................................43

3.4. THIẾT KẾ GIÁO ÁN......................................................................................44

3.4.1. Cấu trúc giáo án ..............................................................................................44

3.4.2. Ví dụ minh họa................................................................................................45

3.5. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ..........................................................................52

3.5.1. Mục đích thực nghiệm ....................................................................................52

3.5.2. Nội dung thực nghiệm.....................................................................................52

3.5.3. Chọn lớp thực nghiệm.....................................................................................52

3.5.4. Kết quả thực nghiệm và biện luận...................................................................52

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................62

1. KẾT LUẬN...........................................................................................................62

2. KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................63

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................64

PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BVMT Bảo vệ môi trường

DHTH Dạy học tích hợp

ĐDSH Đa dạng sinh học

GDBVMT Giáo dục bảo vệ môi trường

GV Giáo viên

HS Học sinh

MT Môi trường

PPDH Phương pháp dạy học

SGK Sách giáo khoa

SGV Sách giáo viên

STH Sinh thái học

THPT Trung học phổ thông

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Số hiệu Tên bảng Trang

Bảng 1.1 So sánh dạy học tích hợp với dạy học truyền thống 9

Bảng 3.1 Cấu trúc nội dung, chương trình phần STH – SH12 – THPT 36

Bảng 3.2 Địa chỉ tích hợp GDBVMT trong phần STH – SH12 – THPT 38

Bảng 3.3

Bảng phân phối tần suất điểm của học sinh Trường THPT

Ngô Quyền

53

Bảng 3.4

Bảng phân loại kết quả học tập của học sinh Trường THPT

Ngô Quyền

54

Bảng 3.5

Bảng phân phối tần suất điểm của học sinh Trường THPT

Tôn Thất Tùng

55

Bảng 3.6

Bảng phân loại kết quả học tập của học sinh Trường THPT

Tôn Thất Tùng

56

Bảng 3.7

Bảng phân loại kết quả học tập của học sinh cả 2 Trường

THPT Tôn Thất Tùng và THPT Ngô Quyền

58