Thực trạng sản xuất và tiêu dùng bền vững ở Việt Nam - những khuyến nghị chính sách

^ < 'GHI6N cuu TRflO DOI

THirC TfiflNG m XUflT Vfl TI6U DUNG B6N VU'NG 6 VICT NAM,

NHUNG mm u NGHi CHlNH SflCH

Th.s Le Minh Dufc

Bg Cong Thuang

Khai niem san xuat va tieu dung ben vCmg lan dau tien dugc cac nha khoa hgc dua ra

vao nam 1994. Khai niem nay khdng ngCfng dugc md rdng cho de'n nay. Bai viet nay tap

trung vao cac khai niem tieu dung ben vUng, phan tich hien trang tieu dung ben vung

cdng nghiep d Viet Nam, tCt dd dUa ra mdt so dinh hudng chinh sach ve van de nay.

1 Khai niem

1.1. Ojnh nghTa "tieu dung

ben vufng"

Cd rat nhieu djnh nghTa ve

sin xuat va tieu dung ben

vung. Cd the neu ra mpt sd

djnh nghTa sau day:

Sin xuat va tieu dung ben

vCfng la suf dung hang hda ya

djch vu nham dap Cmg nhu ciu

va nang cao chat lapng cupc

sdng, song phii giim thieu tdi

da sur dung tai nguyen thien

nhien, cac nguyen lieu dpc

hai,_ thii cac chat thii va d

nhilm trong sudt vdng ddi sin

pham, sao cho khdng inh

hadng tdi nhu ciu cua the he

tadng lai.

(Hdi nghi tieu dung ben

vung, Oslo, Nauy 19-20

/01/1994)

Sin xuat ya tieu dung ben

vung bao gdm sg ddng gdp

cua doanh nghiep, cac chfnh

phu, cpng ddng va cac hd gia

dinh vao viec nang cao chat

iapng mdi tradng, thdng qua

qua trinh sin xuat va sCr dung

tai ^nguyen hieu qui, giim

thieu thap nhat chat thii va tdi

au hda hang hda va dich vu.

(Edwin G. Falkman, San

xua't va tieu dung ben

vCfng-.Vien canh kinh te.

WBCSD,nd.)

Sin xuat ben yCfng nhan

manh tdi can ddi cua ben

cung, nhim ci i thien cac boat

ddng mdi tradng trong cac

nganh kinh te chu chdt, nha

cdng nghiep, ndng nghiep,

nang lapng, du Ijch, va giao

thdng. tieu dung ben vCfng

hadng tdi ben cau, tim each

thda man nhu cau cd bin

hang hda va djch vu va ci i

thien cupc sdng- theo each cd

the giim ganh nang len sure

chju ti i cua trai dat.

(Nick Robins^ va Sarah

Roberts, Thay doi md hinh san

xua't va tieu dung, 1997)

1.2. Tieu dung ben vOfng

nghTa hep 1.0

Trong giai doan diu,^ "Tieu

dung ben vung" dapc hieu nha

la qua trinh tieu dung cac sin

pham va djch vu sau sin xuat

tao ra bdi cac nha may cdng

nghiep va cua cac trang trai.

The gidi cang nhan thCrc rd

hdn rang chinh nhu cau tieu

dung thai qua cua con ngadi

da tan pha thien nhien, khien

con ngadi d cac nadc khac

phii^ khai thac nhieu hdn

ng^udn tai nguyep han hep de

thda man nhu ciu dd.

^Cac thd'ng ke cho thay 80%

sin pham tieu dung cua con

ngadi dapc tieu dung lang phi.

Phan Idn sin pham tieu dung

khdng dung lai dapc, trd thanh

chat thii buoc phii tdn^tien de

xur ly. Nhieu sin pham tieu

dung khdng d§ tieu buy, phii

cd cdng nghe dac biet va mat

nhieu tien mdi cd the xur ly

dapc. Mdt sd sin pham khdng

tg tieu huy, cd tdn tai lau dai

trong Idng dat gay d nhiem

nghiem trpng.

Doanh nghiep cd phan trach

nhiem trong viec tao ra cac

sin pham nhg vay, gian tiep

tao ra cac chat thai khd phan

buy. Chi'nh vi vay, xua't hien

mpt khai niem mdi "Trach

nhiem den cung" cua doanh

nghiep, hay trach nhiem den

cung ddi vdi chat thi i do chi'nh

sin pham cua hp tao ra. Tai

mpt so nadc, doanh nghiep

danh dau vao sin pham do hp

sin xua't ra, tri tien cho cac

djch vu thu gom lai cac sin

pham sau khi sur dung cd danh

da'u, the hien trach nhiem cua

doanh nghiep den cung ddi vdi

sin pham, mpt each thac tieu

dung ben vQng dapc nhieu

nadc hadng Cmg.

Oe tranh phii chju trach

nhiem den cung, doanh

nghiep cd xu hadng sin xuat

ra cac sin pham thdng minh,

sin pham khdng chat thii, sin

pham xanh, sin pham cd the

sur dung lai, quay vdng... Ta

da^ khai niem "vdng^ ddi sin

pham" ra ddi. Mpt sin pham

ket thuc cudc sdng tieu dung

cua nd, cd the dapc sur dung

trd lai, nha nguyen lieu dau

vao cua mdt qua trinh sin

xuat, de bit dau mpt vdng ddi

s i n pham mdi.

Cung vdi thdi gian, "tieu

dung ben vCmg" ngay cang md

rdng. Khai niem nay dapc bd

sung nhang ndi ham mdi cung

vdi qua trinh nhan thgc cua

con ngadi ddi vdi tieu dung.

30 kiniileiliattra