Thực trạng hạch toán kế toán chi phí sản xuất kinh doanh trong điều kiện khoán kinh doanh xây

MỞ ĐẦU

Trong tiến trình đổi mới đất nước, xây dựng cơ sở hạ tầng toàn diện, sâu

sắc, triệt để là nhiệm vụ hàng đầu, đồng thời cũng là điều kiện tiên quyết để các

ngành khác có điều kiện vật chất phát triển. Do đó nhiều công trình, hạng mục

công trình đã được đầu tư xây dựng với mục tiêu thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã

hội, giáo dục, y tế… đặc biệt là đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại

hóa đất nước. Tình hình đó đòi hỏi các doanh nghiệp xây lắp đã và đang chuyển

mình để đạt dược những thành tựu đáng khích lệ, song song với nó là công tác kế

toán được quan tâm chỉ đạo xát sao, có nhiều sự điều chỉnh thích hợp với tốc độ

phát triển. Nhiều mô hình đã được đề xuất áp dụng nhưng thực tiễn đã chứng tỏ

quản lý chí phí theo phương thức khoán là phù hợp nhất, hiệu quả nhất.

Với sự quan tâm, hướng dẫn của các thầy cô trong Khoa Kế toán, nhằm

mục đích cho sinh viên chuyên ngành đi sâu tìm hiểu và có cách nhìn sâu rộng

về một nội dung của công tác kế toán đặc thù. Vì vậy, em đã thực hiện nghiên

cứu đề tài về Kế toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp kinh doanh xây lắp

theo phương thức khoán, để thấy được những đổi thay nhanh chóng của vấn đề

đang được nhiều ngành, nhiều cấp quan tâm.

Nội dung kết cấu cơ bản của Đề án, bao gồm:

Phần 1: Khái quát chung về khoán kinh doanh xây lắp

1. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh xây lắp.

2. Khoán – Phương thức quản lý thích hợp của cơ chế thị trường

Phần 2: Thực trạng hạch toán kế toán chi phí sản xuất kinh doanh trong

điều kiện khoán kinh doanh xây lắp

1. Thời kỳ trước năm 1998

2. Đặc điểm hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp

theo phương thức khoán từ 1998 đến nay

Phần 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất kinh

doanh theo phương thức khoán

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Kế toán, đặc biệt là sự

hướng dẫn tận tình của PGS. TS Phạm Thị Gái đã giúp em thực hiện đề án này !

1

NỘI DUNG

PHẦN I:

KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KHOÁN KINH DOANH XÂY LẮP

1. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh xây lắp.

Kinh doanh xây lắp là ngành sản xuất vật chất nhằm sản xuất ra TSCĐ phục

vụ cho nền kinh tế quốc dân. Hoạt động này có những đặc điểm sau:

- Sản phẩm xây lắp là những công trình xây dựng vật kiến trúc… có quy mô

lớn, kết cấu phức tạp, mang tính đơn chiếc, thời gian sản xuất dài. Đặc điểm này

đỏi hỏi việc tổ chức quản lý và hạch toán sản phẩm xây lắp nhất thiết phải lập dự

toán (dự toán thiết kế, dự toán thi công). Quá trình sản xuất phải so sánh với dự

toán, lấy dự toán làm thước đo từ đó có giải pháp giảm bớt rủi ro trong sản xuất.

- Sản phẩm xây lắp được tiêu thụ theo giá dự toán hoặc giá thỏa thuận với

chủ đầu tư từ trước. Do đó tính chất hàng hóa của sản phẩm xây lắp không thể

hiện rõ (vì đã quy định giá cả người mua-người bán trước khi xây dựng thông

qua hợp đồng giao nhận thầu).

-Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất, còn các điều kiện sản xuất khác

như: xe, máy, thiết bị thi công, người lao động… phải di chuyển theo địa điểm

đặt sản phẩm. Đặc điểm này làm cho công tác quản lý sử dụng, hoạnh toán tài

sản, vật tư rất phức tạp do ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên thời tiết và rất dễ

mất mát hư hỏng.

-Sản phẩm xây lắp từ khởi công đến khi hoàn thành công trình bàn giao đưa

vào sử dụng thường kéo dài, phụ thuộc nhiều vào quy mô, tính phức tạp về kỹ

thuật của từng công trình, quá trình thi công được chi tiết thành nhiều giai đoạn,

mỗi giai đoạn lại chia nhiều công việc khác nhau. Các công việc thường diễn ra

ngoài trời chịu tác động rất lớn của nhân tố môi trường (nắng, mưa, bão, lụt…).

Đặc điểm này đòi hỏi việc tổ chức quản lý, giám sát chặt chẽ để đảm bảo chất

lượng công trình.

-Chính những đặc điểm nêu trên đã quyết định đến quá trình tổ chức công tác

kế toán có đặc trưng riêng biệt so với các ngành công nghiệp khác như:

+ Đối tượng hạch toán chi phí có thể là hạng mục công trình, các giai đoạn

công việc của hạng mục công trình hoặc nhóm các hạng mục công công

trình… từ đó xác định phương pháp hạch toán chi phí thích hợp.

+ Đối tượng tính giá thành là các hạng mục công trình đã hoàn thành, các

giai đoạn công việc đã hoàn thành, khối lượng xây lắp có tính dự toán riêng

đã hoàn thành… từ đó xác định phương pháp tính giá thành thích hợp như

2