Thực thi pháp luật về giao dịch bảo đảm trong hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng thương mại - một số vướng mắc pháp lí và đề xuất hoàn thiện

nghiªn cøu - trao ®æi

48 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2011

TS. PHẠM THỊ GIANG THU *

ThS. NGUYỄN NGỌC LƯƠNG **

1. Về cơ sở pháp lí cho các giao dịch

bảo đảm

Hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức

tín dụng luôn đặt ra áp lực đảm bảo tính hiệu

quả đồng thời đảm bảo tính an toàn đối với

lượng tín dụng được cấp. Có nhiều phương

án được pháp luật thừa nhận, các tổ chức tín

dụng dựa trên cơ sở đó để lựa chọn áp dụng

cho phù hợp như kí quỹ, cầm cố, thế chấp,

bảo lãnh. Để đảm bảo cơ sở pháp lí cho các

chủ thể thực hiện giao dịch tín dụng, cả tổ

chức tín dụng với tư cách là chủ thể hoạt

động ngân hàng chuyên nghiệp và chủ thể

thuộc diện “bất cân xứng” về vị thế (chủ thể

đang có nhu cầu thiết lập quan hệ nhận tín

dụng từ tổ chức tín dụng) và về tính chuyên

nghiệp (tổ chức tín dụng luôn được xác định

là chủ thể có ưu thế hơn trong việc xem xét,

đánh giá và quyết định các giao dịch tín

dụng với các chủ thể không phải là tổ chức

tài chính), nhiều văn bản quy phạm pháp luật

đã được ban hành, điều chỉnh trực tiếp hoặc

gián tiếp các giao dịch bảo đảm. Có thể chỉ

ra một số văn bản sau đây:

- Bộ luật dân sự;

- Luật đất đai và các văn bản hướng dẫn

thi hành;

- Luật doanh nghiệp và các văn bản

hướng dẫn thi hành;

- Luật nhà ở và các văn bản hướng dẫn

thi hành;

- Nghị định của Chính phủ số 163/2006/NĐ-CP

ngày 29/12/2006 về giao dịch bảo đảm (sau đây

gọi tắt là Nghị định số 163);

- Luật thi hành án.

Với các văn bản quy phạm pháp luật nêu

trên, các tổ chức tín dụng đã có cơ sở đảm

bảo cho giao dịch cấp tín dụng rất đa dạng:

cấp tín dụng trên cơ sở tài sản của khách

hàng hoặc trên cơ sở tài sản bảo đảm của bên

thứ ba. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng

đã phát sinh nhiều vấn đề pháp lí, cần sớm

được xem xét đánh giá và chỉnh sửa cho phù

hợp. Trong bài viết này, trọng tâm phân tích

là những bất cập phát sinh trong quá trình áp

dụng Nghị định số 163 nêu trên và các vấn

đề liên quan được quy định tại các văn bản

quy phạm pháp luật khác về cùng nội dung

điều chỉnh.

2. Về tính thống nhất nội dung giữa

các văn bản quy phạm pháp luật gắn với

việc góp vốn là quyền sử dụng đất

Một trong những nguyên tắc quan trọng

trong việc ban hành và áp dụng pháp luật là

đảm bảo tính thống nhất giữa các văn bản

quy phạm pháp luật, sự thống nhất được thực

hiện cả ở phương diện tổng thể và phương

diện nội tại. Điều này có nghĩa là giữa các

* Giảng viên chính Khoa pháp luật kinh tế

Trường Đại học Luật Hà Nội

* * Đảng ủy Khối các cơ quan trung ương