Thiết kế và ứng dụng mô hình động trong dạy học địa lý lớp 10 – ban cơ bản bằng phần mềm macromedia flash 8.

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ

----

ĐỖ THỊ THIÊN LIỄU

Thiết kế và ứng dụng mô hình động trong

dạy học Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản bằng

phần mềm Macromedia Flash 8

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SƯ PHẠM ĐỊA LÝ

2

Lời đầu tiên em muốn nói là em xin chân thành cảm ơn sự

hướng dẫn tận tình của cô Lê Thị Thanh Hương, khoa Địa Lý

trường ĐH Sư Phạm – Đại học Đà Nẵng.

Trong suốt thời gian thực hiện luận văn, mặc dù rất bận rộn

trong công việc nhưng cô vẫn giành rất nhiều thời gian và tâm

huyết trong việc hướng dẫn em. Cô cung cấp cho em rất nhiều

hiểu biết về một lĩnh vực mới khi em mới bắt đầu bước vào thực

hiện luận văn. Trong quá trình thực hiện luận văn cô luôn định

hướng, góp ý và sửa chữa những chỗ sai giúp em không bị lạc lối

trong biển kiến thức mênh mông. Cho đến hôm nay, luận văn tốt

nghiệp của em đã được hoàn thành, cũng chính là nhờ sự nhắc

nhở, đôn đốc, sự giúp đỡ nhiệt tình của cô.

Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Địa

Lý, cũng như các thầy cô trong trường đã giảng dạy, giúp đỡ

chúng em trong bốn năm học qua. Chính các thầy cô đã xây dựng

cho chúng em những kiến thức nền tảng và những kiến thức

chuyên môn để em có thể hoàn thành luận văn này cũng như

những công việc của mình sau này.

Em xin chân thành cám ơn quý thầy cô trường THPT Hòa

Vang và Trường THPT Phan Thành Tài đã giúp đỡ em trong quá

trình thực nghiệm tại trường THPT. Cám ơn các em học sinh lớp

10/4, 10/6 trường THPT Phan Thành Tài và lớp 10/2, 10/3 trường

THPT Hòa Vang đã đóng góp một phần trong quá trình thực hiện

đề tài.

Lời cuối cùng, em xin chúc quý thầy cô, bạn bè, cùng gia

đình sức khỏe, chúc các em học sinh đạt kết quả thật cao trong học

tập.

Đà Nẵng, ngày 18 tháng 05 năm 2013

Sinh viên thực hiện

Đỗ Hoàng Thiên Liễu

3

MỤC LỤC

PHẦN I_MỞ ĐẦU....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................................7

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................................................7

2.1. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................................7

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................................7

3. Giới hạn đề tài.......................................................................................................................7

3.1. Giới hạn nội dung ..............................................................................................................7

3.2. Giới hạn lãnh thổ nghiên cứu đề tài.................................................................................8

4. Lịch sử nghiên cứu đề tài .....................................................................................................8

5. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................................9

5.1. Phương pháp lý thuyết ......................................................................................................9

5.2. Phương pháp thực tiễn......................................................................................................9

5.2.1. Phương pháp quan sát thực tiễn.......................................................................................9

5.2.2. Phương pháp điều tra.......................................................................................................9

5.2.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm.................................................................................9

5.2.4. Phương pháp toán học......................................................................................................9

PHẦN II_NỘI DUNG.............................................................................................................10

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ

THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ.............................................................................10

1.1. Vai trò của CNTT trong dạy học Địa Lý .......................................................................10

1. 2. Chức năng một số phần mềm trong dạy học Địa Lý ...................................................11

1.2.1. Phần mềm Encatar(Encarta World Atlas)......................................................................11

1.2.2. Phần mềm DB_Map........................................................................................................11

1.2.3. Phần mềm Mapinfor.......................................................................................................11

1.2.4. Bộ Microsoft Office.........................................................................................................11

1.2.5. Phần mềm Macromedia Flash 8....................................................................................12

1.3. Đặc điểm tâm sinh lí và nhận thức lứa tuổi học sinh lớp 10 ........................................12

1.3.1.Đặc điểm học tập lứa tuổi học sinh lớp 10......................................................................12

1.3.2. Đặc điểm trí tuệ của lứa tuổi học sinh lớp 10 ................................................................12

1.3.3. Đặc điểm nhân cách của lứa tuổi học sinh lớp 10 .........................................................13

1. 4. Thực trạng ứng dụng phần mềm Macromedia Flash 8 trong dạy học hiện nay ở một

số trường phổ thông................................................................................................................14

1.4.1. Trong quá trình thiết kế bài giảng..................................................................................14

1.4.2. Trong quá trình lên lớp...................................................................................................15

1.5. Đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản .........................16

1.5.1. Mục tiêu của chương trình sách giáo khoa Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản......................16

1.5.2. Đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản ...........................17

4

1.5.3. Những thuận lợi và khó khăn của chương trình đối với việc xây dựng mô hình ứng dụng

vào bài học................................................................................................................................19

1.5.4. Những bài học có khả năng thiết kế mô hình động trong chương trình SGK Địa Lý lớp

10 – Ban cơ bản ........................................................................................................................20

Chương 2: THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG MÔ HÌNH ĐỘNG TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ LỚP

10 – BAN CƠ BẢN BẰNG PHẦN MỀM MACROMEDIA FLASH 8 .................................22

2.1. Mô hình.............................................................................................................................22

2.2. Giới thiệu về Macromedia Flash 8 .................................................................................22

2.2.1. Các khái niệm cơ bản .....................................................................................................22

2.2.2. Các cửa sổ chính.............................................................................................................23

2.3. Thiết kế mô hình động trong dạy học Địa Lý lớp 10 bằng phần mềm Macromedia

Flash 8 ......................................................................................................................................25

2.3.1. Nguyên tắc thiết kế mô hình động...................................................................................25

2.3.2. Quy trình thiết kế mô hình động bằng phần mềm Macromedia Flash 8 ........................27

2.4. Sử dụng mô hình động trong dạy học ...........................................................................31

2.4.1. Các nguyên tắc sử dụng mô hình động trong dạy học...................................................31

2.4.2. Sử dụng mô hình động trong dạy học ............................................................................32

2.5. Các mô hình thiết kế .......................................................................................................33

2.5.1. Mô hình hệ Mặt Trời ......................................................................................................33

2.5.2. Mô hình hiện tượng thủy triều ........................................................................................38

2.5.3. Mô hình chuyển động của các dòng biển .......................................................................44

2.5.4. Mô hình các đai khí áp và gió trên Trái Đất .................................................................48

2.5.5. Mô hình gió đất và gió biển ...........................................................................................50

Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM...............................................................................55

3.1. Mục đích, yêu cầu của thực nghiệm..............................................................................55

3.1.1. Mục đích của thực nghiệm .............................................................................................55

3.1.2. Yêu cầu của thực nghiệm ...............................................................................................55

3.2. Nội dung thực nghiệm.....................................................................................................55

3.3. Tổ chức thực nghiệm.......................................................................................................56

3.3.1. Chọn trường thực nghiệm ..............................................................................................56

3.3.2. Chọn lớp thực nghiệm ....................................................................................................56

3.3.3. Tiến hành thực nghiệm ...................................................................................................56

3.4. Kết quả thực nghiệm.......................................................................................................58

PHẦN III_KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................62

1. Kết luận ...............................................................................................................................62

1.1. Các kết quả đạt được ......................................................................................................62

1.2. Hạn chế của đề tài ...........................................................................................................62

2. Kiến nghị .............................................................................................................................62

PHỤ LỤC ................................................................................................................................63

5

DANH MỤC VIẾT TẮT

ST Chữ viết tắt Nghĩa chữ viết tắt

1 CNTT Công nghệ thông tin

2 ĐC Đối chứng

3 ĐL Địa Lý

4 GV Giáo viên

5 HS Học sinh

6 KHKT Khoa học kỉ thuật

7 PT Phổ thông

8 PTDH Phương tiện dạy học

9 PTTQ Phương tiện trực quan

10 SGK Sách giáo khoa

11 THCS Trung học cơ sở

12 THPT Trung học phổ thông

13 TN Thực nghiệm

6

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, TRANH ẢNH

STT Số hiệu Tên hình, biểu đồ, bảng số liệu Số trang

1 Bảng 3.1 Tần suất điểm trắc nghiệm 52

2 Hình 3.1 Biểu đồ tần suất điểm trắc nghiệm 52

3 Bảng 3.2 Tần suất hội tụ tiến điểm trắc nghiệm 53

4 Hình 3.2 Đồ thị tần suất hội tụ điểm trắc nghiệm 53

5 Bảng 3.3 Kiểm định X điểm trắc nghiệm 54

6 Bảng 3.4 Phân tích phương sai điểm trắc nghiệm 55

7

PHẦN I_MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ứng dụng CNTT trong dạy học đóng vai trò quan trọng trong quá trình dạy học,

giúp giáo viên tiết kiệm thời gian hơn, học sinh hứng thú và chủ động hơn trong hoạt

động nhận thức. Chương trình Địa Lý lớp 10 có rất nhiều kiến thức về các khái niệm,

cơ chế, quá trình khá trừu tượng đối với HS phổ thông, người GV khó có thể dùng lời

để diễn tả hết những diễn biến phức tạp trong các quá trình, hiện tượng Địa Lý để giúp

HS lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc.

Phần mềm Flash là phần mềm giúp tạo hình ảnh động cho tất cả các quá trình

cần mô tả. Việc thiết kế và sử dụng mô hình động mô tả các hiện tượng Địa Lý bằng

phần mềm Flash sẽ giúp học sinh dễ tiếp thu, hiểu bài một cách sâu sắc hơn do việc thu

nhận thông tin về sự vật, hiện tượng một cách sinh động, đầy đủ. Từ đó, nâng cao hứng

thú học tập môn học, nâng cao niềm tin của học sinh vào khoa học.

Với những lí do trên, tôi chọn đề tài “Thiết kế và ứng dụng mô hình động trong dạy

học Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản bằng phần mềm Macromedia Flash 8” để nghiên

cứu.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

- Nghiên cứu việc sử dụng phần mềm Macromedia Flash 8, từ đó xây dựng các mô

hình động ứng dụng trong dạy học chương trình Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản.

- Xây dựng một số bài giảng có hình ảnh động bằng phần mềm Macromedia Flash 8

vào dạy học của chương trình Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Tổng quan tài liệu và điều tra cơ bản về tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong

dạy học ĐL, làm cơ sở thực tiễn của đề tài.

- Nghiên cứu phần mềm Macromedia Flash 8, xác định các nguyên tắc và quy trình

thiết kế mô hình động trong dạy học ĐL bằng phần mềm này.

- Nghiên cứu SGK lớp 10 từ đó lựa chọn những bài có thể xây dựng các hình ảnh động

trong bài giảng.

- Thiết kế một số bài giảng ứng dụng CNTT và mô hình động vào bài học trong

chương trình Địa Lý lớp 10 – Ban cơ bản.

- Thực nghiệm sư phạm và phân tích kết quả thực nghiệm để chứng minh tính hiệu quả

và tính khả thi của phương án đề xuất.

3. Giới hạn đề tài

3.1. Giới hạn nội dung