THAM NHŨNG VÀ TỤT HẬU XA HƠN VỀ KINH TẾ.doc

A. Lêi nãi ®Çu

Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc. ViÖc më cöa héi

nhËp vÒ kinh tÕ - x· héi lµ ®iÒu mµ rÊt nhiÒu ngêi ®ang híng tíi. nhng ngoµi

nh÷ng mÆt tÝch cùc rÊt râ nÐt cña chóng. Nã cßn ®Ó l¹i ë ®©y nh÷ng nguy c¬ v«

cïng to lín: §ã lµ tham nhòng vµ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ. Nã cã thÓ ¶nh hëng

®Õn sù tån vong cña c¶ mét quèc gia. Do ®ã §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· x¸c ®Þnh

viÖc ®Êu tranh chèng tham nhòng vµ tôt hËu xa hn vÒ kinh tÕ lµ vÊn ®Ò hÕt søc

khã kh¨n vµ nã cã ¶nh hëng rÊt lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc ta.

Víi tham nhòng, ®îc nh©n d©n ViÖt Nam coi lµ quèc n¹n, lµ mét nguy c¬

lµm tµn h¹i ®Êt níc. §©y lµ mét c¨n bÖnh cña x· héi loµi ngêi. Nã x¶y ra ë

nh÷ng quèc gia vµ khu vùc rÊt kh¸c biÖt vÒ hÖ t tëng, lÞch sö, v¨n ho¸, chÕ ®é

chÝnh trÞ, x· héi.

Cßn viÖc tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ, ®©y còng lµ vÊn ®Ò rÊt nan gi¶i vµ lµ

bµi to¸n khã cho §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n ta trong qu¸ tr×nh b¾t kÞp víi ®µ

ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tõ nh÷ng n¨m 1975, níc ta ®i theo con ®êng

kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Nhng nh×n thÊy mÆt tiªu cùc cña nã, §¶ng vµ Nhµ níc

ta ®· ®a níc ta ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ trêng vµ cã nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ.

Nhng ®Ó b¾t kÞp ®îc víi ®µ ph¸t triÓn cña thÕ giíi th× ®ã lµ c¶ vÊn ®Ò cùc kú khã

kh¨n.

V× vËy, viÖc t×m hiÓu vµ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng vÒ tham nhòng vµ

vÊn ®Ò tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ ®· trë thµnh vÊn ®Ò trung t©m thu hót sù chó

ý cña céng ®ång thÕ giíi hiÖn nay.

Víi ®Ò tµi nµy, em viÕt ®Ó n¾m b¾t vÒ thùc tr¹ng vÊn ®Ò cña ®Êt níc vµ

c¸c biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n

thÇy.

1

B. Néi dung

Ch¬ng I: Tham nhòng vµ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ

1.1. Nguyªn nh©n ra ®êi vµ sù gia t¨ng cña n¹n tham nhòng

1.1.1. Tham nhòng

1.1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ tham nhòng

Tham nhòng lµ hiÖn tîng kinh tÕ - x· héi g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh giai

cÊp vµ sù ra dêi vµ ph¸t triÓn cña bé m¸y Nhµ níc. TÖ n¹n tham nhòng diÔn ra ë

tÊt c¶ c¸c quèc gia kh«ng kÓ giµu nghÌo, ®ang ë tr×nh ®é ph¸t triÓn nh thÕ nµo.

Nã x¶y ra ë mäi lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn thêng

xuyªn hµng ngµy hµng giê, nã len lái vµo mäi mÆt ®êi sèng x· héi vµ ®ông

ch¹m tíi lîi Ých cña hÇu hÕt d©n c. Tham nhòng lµ mét c¨n bÖnh nguy hiÓm, nã

g©y ra c¸c hËu qu¶ hÕt søc tai h¹i vÒ mÆt kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi, nã

c¶n trî sù ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi. Vµ cã thÓ dÉn ®Õn sù sôp ®æ cña c¶ mét

thÓ chÕ. Vµ nh×n tõ gãc ®é ph¸p luËt: §iÒu 1, ph¸p lÖnh chèng tham nhòng quy

®Þnh "Tham nhòng lµ hµnh vi cña ngêi cã chøc vô, quyÒn h¹n vµ lîi dông chøc

vô quyÒn h¹n ®ã ®Ó tham «, hèi lé hoÆc cè lµm tr¸i ý víi ph¸p luËt v× ®éng c¬

vô lîi, g©y thiÖt h¹i cho tµi s¶n nhµ níc vµ c¸ nh©n, x©m ph¹m ho¹t ®éng ®óng

®¾n cña c¬ quan, tæ chøc.

1.1.1.2. Nguyªn nh©n cña tham nhòng

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y t×nh h×nh tham nhòng ë níc ta diÔn biÕn hÕt søc phøc

t¹p. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ban hµnh nhiÒu NghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®Ó

®Êu tranh kiªn quyÕt víi hiÖn tîng nµy, song tham nhòng còng cha cã nhiÒu

thuyªn gi¶m. §Ó ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ víi t×nh tr¹ng nµy, mét trong c¸c vÊn ®Ò

®îc quan t©m hµng ®Çu ®ã lµ t×m ®îc c¸c nguyªn nh©n lµm ph¸t sinh tham

nhòng vµ t×m c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc, lo¹i trõ nh÷ng nguyªn nh©n ®ã. Tríc hÕt

ph¶i kh¼ng ®Þnh rµng, hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¬ chÕ ¸p dông nã cã ¶nh hëng rÊt

lín ®Õn t×nh tr¹ng tham nhòng. Hay nãi c¸ch kh¸c t×nh tr¹ng tham nhòng ë mét

quèc gia t¹i mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh ph¶n ¸nh møc ®é hoµn thiÖn cña hÖ thèng

2

ph¸p luËt còng nh thùc tr¹ng ¸p dông ph¸p luËt. Tõ ®ã ta cã thÓ nh×n ra c¸c

nguyªn nh©n sau:

- Thø nhÊt: Nguyªn nh©n ®Çu tiªn cã tÝnh s©u xa, b¶n chÊt lµ do chÕ ®é

ngêi bãc lét ngêi sinh ra. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi: "Tham «, l·ng phÝ,

quan liªu lµ nh÷ng xÊu xa cña x· héi cò. Nã do lßng tù t tù lîi, Ých kû h¹i d©n

mµ ra, nã do chÕ ®é ngêi bãc lét ngêi sinh ra".

- Thø hai: ®ã lµ do b¶n chÊt cña c¬ chÕ thÞ trêng, cña viÖc tù do ho¸ c¹nh

tranh t¹o ra.

- Thø ba: Sù suy tho¸i vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña bé phËn kh«ng nhá c¸n

bé §¶ng viªn vµ sù yÕu kÐm cña c«ng t¸c qu¶n lý, gi¸o dôc ®µo t¹o c¸n bé ®¶ng

viªn cña c¸c tæ chøc Nhµ níc vµ §¶ng.

Tríc ®©y, trong c¬ chÕ cò tËp trung, quan liªu bao cÊp ®· cã tham nhòng

nhng ë ph¹m vi hÑp h¬n vµ møc ®é thÊp h¬n. Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ

thÞ trêng, më réng giao lu víi bªn ngoµi, do t¸c ®éng bëi yÕu tè vËt chÊt cña c¬

chÕ ®ã vµ do kh«ng chÞu thêng xuyªn rÌn luyÖn tu dìng nhiÒu c¸n bé ®¶ng viªn,

c«ng chøc ®· sa ng·, tho¸i ho¸, ch¹y theo lèi sèng chñ nghÜa c¸ nh©n, bÞ lîi Ých

vËt chÊt c¸m dç, sèng ®åi truþ xa hoa, ®· trît vµo cïng bïn tham nhòng, téi lçi.

Trong khi ®ã c«ng t¸c qu¶n lý, gi¸o dôc kiÓm tra c¸n bé §¶ng, c¸n bé vµ c«ng

chøc bÞ bu«ng láng, yÕu kÐm, kh«ng chuyÓn kÞp tríc t×nh h×nh míi.

- Thø t: C¬ chÕ, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cha ®Çy ®ñ, thiÕu sù ®ång bé, cha

thùc sù chuyÓn m¹nh sang c¬ chÕ thÞ trêng.

MÆc dï níc ta ®· tr¶i qua hµng chôc n¨m ®æi míi, nhng chóng ta cha x©y

dùng ®îc mét hÖ thèng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« ®ång bé vµ

hoµn chØnh phôc vô cho sù nghiÖp ®æi míi.

- Thø n¨m: Sù l·nh ®¹o chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc cã lóc, cã n¬i cßn

thiÕu s©u s¸t, chÆt chÏ, cha quyÕt t©m cao, c¬ chÕ tæ chøc vµ gi¶i ph¸p phßng

ngõa tham nhòng cha hiÖu qu¶.

Tuy §¶ng vµ Nhµ níc cã nhiÒu chØ thÞ, nghÞ quyÕt vÒ phßng, chèng, tham

nhòng nhng viÖc triÓn khai cô thÓ cha bµn kü, thiÕu nh÷ng gi¶i ph¸p cã hiÖu

qu¶, tæ chøc chØ ®¹o cha chÆt chÏ.

3

Tãm l¹i, t×nh tr¹ng tham nhòng phæ biÕn vµ nghiªm träng ë níc ta xÐt vÒ

mÆt chñ quan lµ hÖ qu¶ tæng hîp cña 5 nguyªn nh©n trªn, trong ®ã nguyªn nh©n

vÒ sù suy tho¸i vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña bé phËn kh«ng nhá c¸n bé, ®¶ng viªn

lµ nguyªn nh©n chñ yÕu.

1.1.1.3. Sù gia t¨ng h¬n cña n¹n tham nhòng

ë vµo thêi ®iÓm më ®Çu cña thiªn niªn kû míi, hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c níc trªn

thÕ giíi, kh«ng ph©n biÖt giµu nghÌo, ph¸t triÓn hay ®ang ph¸t triÓn ph¶i ®èi

diÖn mét c¸ch gay g¾t víi c¨n bÖnh nan y nhøc nhèi, ®ã lµ n¹n tham nhòng. ë

nhiÒu níc, tham nhòng ®· trë thµnh quèc n¹n, kh«ng chØ g©y nh÷ng hiÖu qu¶ to

lín vÒ mÆt kinh tÕ mµ cßn ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ x· héi nÆng nÒ, lµm b¨ng ho¹i

®Õn nÒn t¶ng ®¹o ®øc vµ tinh thÇn x· héi. Víi quy m« réng lín, tÝnh chÊt phøc

t¹p vµ nhiÒu t¸c dông tiªu cùc mang tÝnh ®a chiÒu cña nã, tham nhòng ®ang

thùc sù næi lªn nh mét ®¹i dÞch - mét vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu xuyªn thÕ kû.

Bëi vËy cuéc chiÕn chèng tham nhòng ®ßi hái nh÷ng nç lùc to lín vµ kiªn quyÕt

kh«ng chØ trªn ph¹m vi mét quèc gia mµ c¶ sù phèi hîp trªn quy m« toµn cÇu.

Theo ®¸nh gi¸ cña ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB), tham nhòng ®ang cã xu

híng gia t¨ng t¹i nhiÒu ch©u lôc, ë nhiÒu níc sè thiÖt h¹i do tham nhòng g©y ra

vît qu¸ tæng sè nî níc ngoµi cña hä. NhiÒu níc §«ng Nam ¸ vèn ®· ph¶i gång

m×nh vËt lén víi c¬n b·o t¸p khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ l¹i ph¶i ®¬ng ®Çu

víi sù tµn ph¸ kh«ng kÐm cña tÖ n¹n tham nhòng, hèi lé vµ röa tiÒn, khiÕn cho

c«ng cuéc phôc hng kinh tÕ ®ang trë ng¹i l¹i cµng thªm phÇn gian nan.

§èi víi ViÖt Nam, §¶ng vµ ChÝnh phñ ta lu«n kh¼ng ®Þnh chèng tham

nhòng mét c¸ch kiªn quyÕt vµ triÖt ®Ó. Nh»m lµm trong s¹ch bé m¸y ®¶ng,

chÝnh quyÒn vµ ®oµn thÓ. B¸o c¸o ChÝnh trÞ Ban chÊp hµnh TW §¶ng kho¸ VIII,

t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng tiÕp tôc nhÊn m¹nh tham

nhòng quan liªu lµ mét trong nh÷ng nguy c¬ kh«ng thÓ xem thêng. Víi sù gia

t¨ng cña tÖ n¹n tham nhòng hiÖn nay th× cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng ph¶i

®îc tiÕp cËn nh lµ cuéc ®Êu tranh lo¹i trõ mét quèc n¹n nguy hiÓm. Vµ trong sù

nghiÖp CNH, H§H ë níc ta hiÖn nay, §¶ng còng dµnh sù quan t©m ®Æc biÖt ®Õn

4