Tăng cường thu hút vốn đầu tư vào các Khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VƯƠNG QUANG HUY

TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ

VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VƯƠNG QUANG HUY

TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ

VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH BẮC NINH

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. DƯƠNG THỊ TÌNH

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên

cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan. Các số liệu, kết quả

trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Thái Nguyên, ngày 12 tháng 7 năm 2018

Tác giả

Vương Quang Huy

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận

được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của

bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Trước tiên, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới cô

giáo TS. Dương Thị Tình đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và

tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy, cô giáo, Phòng Đào tạo -

Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tận tình

giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, Ban quản

lý các KCN Bắc Ninh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi hoàn thành luận

văn tốt nghiệp.

Thái Nguyên, ngày 12 tháng 7 năm 2018

Tác giả

Vương Quang Huy

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii

MỤC LỤC ............................................................................................................... iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH...................................................... vii

MỞ ĐẦU .................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................2

4. Ý nghĩa khoa học của nghiên cứu ..........................................................................2

5. Bố cục của luận văn ................................................................................................3

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT VỐN ĐẦU

TƯ VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP......................................................4

1.1. Cơ sở lý luận về thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp .....................4

1.1.1. Các khái niệm về đầu tư, vốn đầu tư, khu công nghiệp ................................4

1.1.2. Khái niệm về thu hút vốn đầu tư.....................................................................5

1.1.3. Vai trò thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp.....................................9

1.1.4. Nội dung thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp.............................. 11

1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp.... 12

1.2. Cơ sở thực tiễn về thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp............... 16

1.2.1. Tình hình thu hút vốn đầu tư tại Việt Nam................................................. 16

1.2.2. Kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư của một số địa phương trong nước........ 21

1.2.3. Những bài học kinh nghiệm có thể vận dụng cho tỉnh Bắc Ninh.............. 26

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................... 28

2.1. Câu hỏi nghiên cứu....................................................................................... 28

2.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................. 29

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin................................................................... 29

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin........................................................................ 29

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin................................................................. 29

iv

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu đánh giá kết quả thu hút vốn đầu tư.................... 31

2.3.1. Tỷ lệ diện tích đất công nghiệp trên diện tích đất tự nhiên, tỷ lệ lấp đầy

KCN31

2.3.2. Số dự án đầu tư ............................................................................................. 31

2.3.3. Số vốn đầu tư đăng ký, thực hiện ................................................................ 32

2.3.4. Tỷ lệ vốn đầu tư trên một diện tích đất công nghiệp.................................. 32

2.3.5. Tổng số lao động trong KCN....................................................................... 32

Chương 3. THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO CÁC KHU

CÔNG NGHIỆP TỈNH BẮC NINH ....................................................... 32

3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh.........................33

3.1.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................33

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ......................................................................34

3.2. Thực trạng thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp ở tỉnh Bắc Ninh.......38

3.2.1. Tổng quan chung các khu công nghiệp.................................................38

3.2.2. Chủ trương, chính sách thu hút vốn đầu tư phát triển KCN của tỉnh Bắc

Ninh 42

3.2.3. Tình hình chung về thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Bắc

Ninh 48

3.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào các KCN tỉnh Bắc Ninh65

3.3. Kết quả, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế về hoạt động thu hút vốn đầu

tư vào các KCN tỉnh Bắc Ninh..............................................................71

3.3.1. Một số kết quả và thành công đạt được ........................................................ 71

3.3.2. Những hạn chế, tồn tại trong thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp

Bắc Ninh........................................................................................................ 77

3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................................. 78

Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ

VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH BẮC NINH........................ 81

4.1. Quan điểm, định hướng về thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh

Bắc Ninh trong thời gian tới......................................................................... 81

4.1.1. Quan điểm thu hút đầu tư của tỉnh thời gian tới........................................... 81

v

4.1.2. Định hướng mục tiêu về thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh

Bắc Ninh thời gian tới .................................................................................. 83

4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư vào các khu công

nghiệp tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới..................................................... 91

4.2.1. Xây dựng và hoàn thiện các chính sách về phát triển các khu công nghiệp ...... 91

4.2.2. Đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng trong và ngoài hàng

rào các khu công nghiệp............................................................................... 92

4.2.3. Có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước...... 94

4.2.4. Xác định lĩnh vực mũi nhọn để thực hiện xúc tiến đầu tư........................... 94

4.2.5. Thực hiện việc xếp loại KCN, dự án đầu tư để xúc tiến đảm bảo sự phát triển

đồng bộ của các KCN................................................................................... 95

4.2.6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ........................................................... 95

4.3. Một số đề xuất, kiến nghị............................................................................. 96

4.3.1. Về pháp luật, chính sách .............................................................................. 97

4.3.2. Về quản lý nhà nước trong hoạt động thu hút đầu tư................................. 98

4.3.3. Về quy hoạch kết cấu hạ tầng ...................................................................... 99

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 99

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 100

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

BQL Bản quản lý

BVMT Bảo vệ môi trường

CN Công nghiệp

CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ĐTNN Đầu tư nước ngoài

FDI Foreign Direct Investment (Đầu tư trực tiếp nước ngoài)

GDP Gross Domestic Products (Tổng sản phẩm quốc nội)

GPMB Giải phóng mặt bằng

GPXD Giấy phép xây dựng

GRDP Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh

HĐND Hội đồng nhân dân nhân dân

KCN Khu công nghiệp

MNE Công ty đa quốc gia

PCCC Phòng cháy chữa cháy

SME Doanh nghiệp vừa và nhỏ

TNCs Tập đoàn đa quốc gia

UBND Ủy ban nhân dân

XNK Xuất nhập khẩu

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH

Bảng:

Bảng 3.1. Bảng tổng hợp thực trạng các khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh ....... 39

Bảng 3.2. Tình hình thu hút đầu tư vào các Khu công nghiệp Bắc Ninh đến

hết năm 2017 ................................................................................ 49

Bảng 3.3. Kết quả thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh trong

giai đoạn 2011-2017..................................................................... 51

Bảng 3.4. Phân bổ vốn đầu tư vào các khu công nghiệp theo quốc gia và vùng

lãnh thổ đến hết tháng 11/2017 .................................................... 54

Bảng 3.5. Phân bổ vốn đầu tư vào các khu công nghiệp theo vốn FDI và vốn

trong nước..................................................................................... 56

Bảng 3.6. Tình hình xây dựng và phát triển KCN tỉnh Bắc Ninh ................ 59

Bảng 3.7. Tình hình thực hiện vốn FDI tại KCN Bắc Ninh năm 2015 ........ 61

Bảng 3.8. Tình hình thực hiện vốn trong nước tại KCN Bắc Ninh năm

2015 .............................................................................................. 61

Bảng 3.9. Tình hình thực hiện vốn đầu tư tại KCN Bắc Ninh năm 2016..... 62

Bảng 3.10. Tình hình lao động làm việc tại KCN Bắc Ninh năm 2015-2017 63

Bảng 3.11. Một số chỉ tiêu về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh

nghiệp tại KCN Bắc Ninh............................................................. 75

Bảng 4.1. Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư giai đoạn 2017-2020 ........... 89

Biểu đồ:

Biểu đồ 3.1. Phân bổ vốn đầu tư vào các khu công nghiệp theo quốc gia và vùng

lãnh thổ đến hết tháng 11/2017........................................................ 55

Biểu đồ 3.2. Số dự án đăng ký vào các khu công nghiệp Bắc Ninh theo quốc

gia và vùng lãnh thổ năm 2017 .................................................. 55

Biểu đồ 3.3. Số vốn đầu tư trong nước và vốn đầu tư FDI đăng ký tại KCN Bắc

Ninh giai đoạn 2011-2017.......................................................... 56

Hình:

Hình 3.1. Vốn đầu tư đăng ký vào KCN Bắc Ninh giai đoạn 2011-2017 ....... 50

viii

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong nền kinh tế hiện nay, vốn đầu tư phát triển kinh tế nói chung và vốn đầu

tư phát triển khu công nghiệp nói riêng là một vấn đề đặc biệt quan trọng, cần được

quan tâm giải quyết. Việc thu hút vốn đầu tư phát triển các Khu công nghiệp như thế

nào để đáp ứng được nhu cầu đầu tư phát triển của ngành công nghiệp theo hướng

công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đồng thời việc thu hút vốn đó phải đạt được hiệu quả

kinh tế cao.

Hiện nay, tỉnh Bắc Ninh đã có 16 khu công nghiệp tập trung, trong đó có 11

KCN đã đi vào hoạt động với diện tích quy hoạch 3.156,17 ha, diện tích đất công

nghiệp cho thuê là 2.609,40 ha, đã cho thuê 1.632,95 ha đất công nghiệp, các KCN

đã thu hút 1.204 dự án đầu tư với số vốn đầu tư đăng ký đạt 16.619,52 triệu USD vào

trong các khu công nghiệp để tiến hành sản xuất kinh doanh. Các khu công nghiệp

này cần huy động số lượng lớn vốn đầu tư phát triển của các nhà đầu tư thuộc mọi

thành phần kinh tế ở trong nước và nước ngoài. Để các khu công nghiệp của tỉnh

không chỉ là đầu tàu kinh tế góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội

của tỉnh, mà còn có thể trở thành các khu công nghiệp điển hình về thu hút vốn đầu

tư phát triển ở khu vực phía Bắc. Trong thời gian qua, các dự án đầu tư trong nước

và đầu tư trực tiếp nước ngoài (ĐTNN) đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của

tỉnh; Góp phần nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp của tỉnh, chuyển dịch cơ cấu

kinh tế; Đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhiều ngành kinh tế công

nghiệp mũi nhọn của tỉnh như: công nghiệp điện tử, công nghiệp công nghệ cao; Góp

phần tăng thu ngân sách, tăng cường kim ngạch xuất khẩu và ổn định cán cân thương

mại của tỉnh; Góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động ở địa phương và các

tỉnh lân cận, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Sự liên kết giữa khu vực kinh tế

đầu tư nước ngoài với khu vực kinh tế trong nước cũng đã góp phần thúc đẩy chuyển

giao công nghệ, năng lực quản lý kinh doanh tiên tiến; Thúc đẩy sự hình thành và

phát triển của nhiều ngành, lĩnh vực dịch vụ cũng như sản phẩm mới. Chính vì các lý

do đó, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài “Tăng cường thu hút vốn đầu tư vào các

Khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh” để hoàn thành đề tài nghiên cứu luận văn tốt

nghiệp.