Tăng cường quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo hiểm MIC Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THANH TUẤN

TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ DỊCH VỤ

BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ TẠI CÔNG TY

BẢO HIỂM MIC QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THANH TUẤN

TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ DỊCH VỤ

BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ TẠI CÔNG TY

BẢO HIỂM MIC QUẢNG NINH

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đào Thị Hoàng Mai

THÁI NGUYÊN - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả

nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất

kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 02 năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Tuấn

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn đến Ban Giám hiệu Nhà trường, các thầy cô

giáo đã tham gia giảng dạy chương trình Cao học, các cán bộ của Phòng Đào tạo,

Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi

điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này.

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Đào Thị Hoàng Mai - người

thầy đã tận tình hướng dẫn tác giả hoàn thành luận văn này.

Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, Lãnh đạo Phòng Kế toán - Hành

chính, Lãnh đạo Phòng Nghiệp vụ và toàn thể cán bộ của Công ty bảo hiểm MIC

Quảng Ninh đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình cung cấp tài liệu thực

hiện luận văn.

Tác giả xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên,

khích lệ và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.

Thái Nguyên, ngày 20 tháng 02 năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Tuấn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................vi

DANH MỤC BẢNG........................................................................................vii

DANH MỤC HÌNH ..........................................................................................ix

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 1

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................. 2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn........................................................................ 2

5. Kết cấu của luận văn ...................................................................................... 3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỊCH VỤ

BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ ........................................................................ 4

1.1. Cơ sở lý luận về dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ......................................... 4

1.1.1. Đặc điểm và vai trò của bảo hiểm phi nhân thọ....................................... 4

1.1.2. Phân loại bảo hiểm phi nhân thọ.............................................................. 7

1.1.3. Các kênh phân phối BHPNT.................................................................. 12

1.1.4. Yêu cầu phát triển BHPNT .................................................................... 12

1.1.5. Quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ ................................................. 13

1.2. Cơ sở thực tiễn về tăng cường hiệu quả quản lý dịch vụ Bảo hiểm phi nhân

thọ.......................................................................................................... 23

1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ 26

1.3.1. Yếu tố bên trong..................................................................................... 26

1.3.2. Yếu tố ảnh hưởng từ bên ngoài.............................................................. 30

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU NGHIÊN

CỨU................................................................................................................. 36

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 36

2.2. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 36

iv

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................. 36

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin.................................................................. 38

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ........................................................... 38

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .................................................................... 39

2.3.1. Chỉ tiêu về nguồn nhân lực .................................................................... 39

2.3.2. Chỉ tiêu về doanh thu, chi phí, lợi nhuận ............................................... 39

2.3.3. Chỉ tiêu về mức độ hợp lý hóa cơ cấu dịch vụ....................................... 39

2.3.4. Chỉ tiêu về tỷ lệ chi bồi thường, tỷ lệ chi hoa hồng ............................... 40

2.3.5. Chỉ tiêu về kiểm soát rủi ro.................................................................... 40

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DỊCH VỤ BẢO HIỂM PHI NHÂN

THỌ TẠI CÔNG TY BẢO HIỂM MIC QUẢNG NINH........................... 41

3.1. Khái quát chung về công ty bảo hiểm quân đội MIC Quảng Ninh........... 41

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Bảo hiểm Quân đội MIC

Quảng Ninh ............................................................................................. 41

3.1.2. Kết quả kinh doanh của Công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh....... 49

3.2. Thực trạng quản lý hoạt động dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty

bảo hiểm quân đội Quảng Ninh............................................................... 53

3.2.1. Quản lý Nhà nước về hoạt động kinh doanh dịch vụ bảo hiểm phi nhân

thọ ............................................................................................................ 53

3.2.2. Thực trạng quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại công ty Bảo hiểm

Quân đội Quảng Ninh.............................................................................. 58

3.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ

tại công ty bảo hiểm quân đội Quảng Ninh............................................. 82

3.4.1. Yếu tố bên trong..................................................................................... 82

3.4.2. Yếu tố ảnh hưởng từ bên ngoài.............................................................. 84

3.5. Đánh giá chung việc quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ của công ty bảo

hiểm MIC Quảng Ninh giai đoạn 2013-2017.......................................... 86

3.5.1. Những kết quả đạt được ......................................................................... 88

3.5.2. Hạn chế................................................................................................... 91

v

3.6. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ

của Công ty bảo hiểm MIC Quảng Ninh................................................. 95

3.6.1. Nguyên nhân khách quan ....................................................................... 95

3.6.2. Nguyên nhân chủ quan........................................................................... 96

3.7. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của Công ty bảo hiểm quân đội Quảng Ninh

so với các công ty bảo hiểm khác trên địa bàn (sử dụng ma trận SWOT).. 98

Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ DỊCH VỤ BẢO HIỂM

PHI NHÂN THỌ TẠI CÔNG TY BẢO HIỂM QUÂN ĐỘI QUẢNG NINH

........................................................................................................................100

4.1. Mục tiêu và định hướng, dự báo xu hướng quản lý dịch vụ bảo hiểm phi

nhân thọ trong thời gian tới ...................................................................100

4.1.1. Mục tiêu ...............................................................................................100

4.1.2. Định hướng, dự báo..............................................................................100

4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại công

ty bảo hiểm quân đội Quảng Ninh trong thời gian tới ..........................102

4.2.1. Nhóm giải pháp về quản lý Nhà nước đối với kinh doanh dịch vụ bảo

hiểm phi nhân thọ ..................................................................................102

4.2.2. Nhóm giải pháp cho công ty Bảo hiểm MIC Quảng Ninh .................110

KẾT LUẬN...................................................................................................113

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................114

PHỤ LỤC......................................................................................................116

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BHNT Bảo hiểm nhân thọ

BHPNT: Bảo hiểm phi nhân thọ

BHTM: Bảo hiểm thương mại

BHTNDS: Bảo hiểm trách nhiệm dân sự

DNBH Doanh nghiệp bảo hiểm

HĐBH Hợp đồng bảo hiểm

MIC: Military Insurance Corporation

STBH: Số tiền bảo hiểm

TNDS: Trách nhiệm dân sự

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Lợi nhuận kinh doanh của Bảo Việt, PVI và Bảo Minh (2015 -

2017) ............................................................................................. 24

Bảng 1.2: Hiệu quả theo lợi nhuận của hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Bảo

Việt, PVI và Bảo Minh năm 2017................................................ 25

Bảng 1.3: Chi bồi thường, chi bán hàng và quản lý tại Bảo Việt, PVI, Bảo

Minh năm 2017............................................................................. 25

Bảng 3.1. Một số chỉ tiêu về dịch vụ bảo hiểm của MIC Quảng Ninh......... 50

Bảng 3.2. Kết quả kinh doanh của Công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng

Ninh .............................................................................................. 51

Bảng 3.3. Doanh thu của Công ty theo tỷ trọng nghiệp vụ........................... 52

Bảng 3.4. Tình hình tuyển dụng đại lý của Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng

Ninh giai đoạn 2013 - 2017.......................................................... 66

Bảng 3.5. Số lượng đại lý đào tạo của Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh

giai đoạn 2013 - 2017................................................................... 68

Bảng 3.6. Chế độ hoa hồng cho đại lý tại Công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng

Ninh............................................................................................... 70

Bảng 3.7. Doanh thu qua các kênh phân phối .............................................. 72

Bảng 3.8. Dự phòng nghiệp vụ ..................................................................... 75

Bảng 3.9. Tỷ lệ giải quyết hồ sơ bồi thường................................................. 77

Bảng 3.10. Tỷ lệ tái tục bảo hiểm................................................................... 89

Bảng 3.11. Quy mô và cơ cấu lao động.......................................................... 90

viii

ix

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Sơ đồ công tác quản lý bảo hiểm phi nhân thọ .......................... 14

Hình 1.2. Mô hình bộ máy quản lý bảo hiểm phi nhân thọ........................ 15

Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy Công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng

Ninh............................................................................................ 43

Hình 3.2: Biểu đồ đánh giá của CBNV về tình hình cập nhật văn bản

pháp luật tại MIC....................................................................... 59

Hình 3.3: Biểu đồ đánh giá của CBNV về lãnh đạo MIC ....................... 60

Hình 3.4: Đánh giá của CBNV về quản trị nội bộ của MIC Quảng

Ninh............................................................................................ 61

Hình 3.5: Quy trình giải quyết bồi thường ............................................... 62

Hình 3.6: Biểu đồ đánh giá của CBNV về tình hình đạo tạo, quản lý đại

lý................................................................................................. 71

Hình 3.7. Biểu đồ về tỷ lệ doanh thu của các kênh phân phối năm

2017............................................................................................ 72

Hình 3.8. Biểu đồ về tỷ lệ nguồn dịch vụ................................................. 73

Hình 3.9: Biểu đồ về các loại chi phí........................................................ 74

Hình 3.10. Biểu đồ về tỷ lệ bồi thường qua các năm................................. 78

Hình 3.11. Biểu đồ về đánh giá của KH về dịch vụ giải quyết bồi

thường ........................................................................................ 78

Hình 3.12. Đánh giá của CBNV về đào tạo ............................................... 83

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Bảo hiểm là một ngành dịch vụ tài chính có phạm vi hoạt động toàn cầu,

liên quan đến mọi lĩnh vực trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong các hoạt

động sản xuất kinh doanh. Bảo hiểm cung cấp cơ chế bảo đảm tài chính tốt nhất

cho cá nhân và các tổ chức - một nhu cầu không thể thiếu trong cuộc sống hiện

đại. Trong những năm qua thị trường bảo hiểm Việt Nam đã đạt được những kết quả

nhất định. Tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm hàng năm của thị trường đạt

mức trung bình gần 20%, sản phẩm trên thị trường ngày một đa dạng, phong phú về

chủng loại và chất lượng. Thị trường bảo hiểm sẽ tiếp tục mở rộng và phát triển theo

hướng chuyên nghiệp có sự kết nối với các thị trường tín dụng, chứng khoán trong

việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính.

Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh là công ty chi nhánh trực thuộc Tổng

Công ty Cổ phần Bảo hiểm Quân Đội, hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân

thọ. Là một trong những công ty bảo hiểm có doanh thu hàng đầu tại thị trường tỉnh

Quảng Ninh, tuy nhiên, hiện tại công ty cũng đang đứng trước sự cạnh tranh mạnh

mẽ và nguy cơ bị chiếm lĩnh thị trường từ các đối thủ khác.

Bên cạnh những xu hướng thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bảo hiểm

nói chung và thị trường bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng, không thể phủ nhận những

vấn đề sẽ còn tiếp tục đe dọa sự an toàn của thị trường như: khả năng tài chính của

các doanh nghiệp bảo hiểm trên thị trường chưa đủ lớn, quản trị doanh nghiệp chưa

tốt, hành vi trục lợi ngày càng tinh vi hơn và phát triển từ tự phát đến hành vi có tổ

chức, cạnh tranh diễn ra ngày càng phức tạp,... Việc quản lý dịch vụ bảo hiểm đòi hỏi

phải có sự chuyển biến, phù hợp với mức độ phức tạp và đa dạng của thị trường nhằm

định hướng thị trường phát triển an toàn, bền vững và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, tôi chọn đề tài “Tăng cường quản

lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty bảo hiểm MIC Quảng Ninh” làm đề

tài nghiên cứu.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Phân tích, đánh giá tình hình quản lý nội dung dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ

tại Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh nhằm đề xuất những giải pháp để tăng

2

cường quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ, góp phần phát triển bền vững thị trường

bảo hiểm phi nhân thọ của Công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa các vấn đề lý thuyết về bảo hiểm phi nhân thọ, dịch vụ bảo

hiểm và quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ.

- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại

Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh, xác định những thành tựu và hạn chế trong

quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ tại công ty.

- Đề xuất giải pháp tăng cường, nâng cao quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ

tại Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh để góp phần phát triển bền vững thị trường

bảo hiểm phi nhân thọ, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh nói chung và giúp công ty

bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh tăng doanh thu, lợi nhuận, kiểm soát rủi ro nói riêng.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân

thọ của công ty Bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh.

- Phạm vi:

+ Nội dung: Quản lý về nội dung dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ bao gồm: hoạt

động nghiệp vụ, tài chính và phòng chống rủi ro, trục lợi của công ty Bảo hiểm Quân

đội Quảng Ninh.

+ Không gian: Tại Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh.

+ Thời gian: Từ 2013-2017.

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

- Ý nghĩa khoa học: Luận văn hệ thống hóa được các cơ sở lý luận cơ bản liên

quan đến bảo hiểm phi nhân thọ và quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ.

- Ý nghĩa thực tiễn:

Luận văn phân tích và đánh giá được thực trạng quản lý dịch vụ bảo hiểm phi

nhân thọ tại Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh. Đưa ra những ưu điểm, hạn

chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ.

Từ đó đề xuất những giải pháp nhằm tăng cường quản lý dịch vụ bảo hiểm phi nhân

thọ tại Công ty bảo hiểm Quân đội Quảng Ninh.