Tái cấu trúc hệ thống Ngân hàng Thương mại Việt Nam

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN QUỲNH HOA

TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN QUỲNH HOA

TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 62.34.02.01

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. PGS.,TS. ĐOÀN THANH HÀ

2. TS. HOÀNG NGỌC TIẾN

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2014

3

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là: Nguyễn Quỳnh Hoa

Sinh ngày: 07/012/1974 Nơi sinh: Ba Vì, Hà Tây

Quê quán: Xã Phước Long, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định

Hiện đang công tác tại: Trường Đại học Ngân hàng Tp. HCM, số 36 Tôn

Thất Đạm, Quận 1, Tp. HCM

Là Nghiên cứu sinh khóa 14 của Trường Đại học Ngân hàng Tp. HCM

Mã nghiên cứu sinh: 010114090004

Tên luận án: “Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam”

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS., TS. Đoàn Thanh Hà

2. TS. Hoàng Ngọc Tiến

Luận án được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí

Minh

Tôi xin cam đoan luận án này là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học

độc lập và làm việc với tinh thần nghiêm túc. Số liệu trong chuyên đề có nguồn gốc

rõ ràng và đáng tin cậy. Kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa

được công bố toàn bộ nội dung trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 02 năm 2014

Tác giả

NGUYỄN QUỲNH HOA

4

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết

tắt

Từ tiếng Anh Nghĩa tiếng Việt

ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu

Agribank

Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn

Việt Nam

ATM Máy rút tiền tự động

Bao Viet bank Ngân hàng thương mại cổ phần Bảo Việt

BIDV

Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển

Việt Nam

CAR

Capital

Adequacy Ratio

Hệ số an toàn vốn

DNNN Doanh nghiệp Nhà nước

Eximbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu

Việt Nam

GDP

Gross Domestic

Product

Tổng sản phẩm quốc nội

M&A

Mergers and

Acquisitions

Sáp nhập và mua lại

MHB

Ngân hàng thương mại cổ phần phát triển nhà đồng

bằng sông Cửu Long

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHNNg Ngân hàng nước ngoài

NHTM Ngân hàng thương mại

NHTMNN Ngân hàng thương mại Nhà nước

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

NHTW Ngân hàng Trung ương

Maritime bank Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải

MB Ngân hàng thương mại cổ phần quân đội

Ocean bank Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương

ROA Return On Asset Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản

5

ROE

Return On

Equity

Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu

Sacombank

Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương

Tín

Saigonbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công

thương

STT Số thứ tự

TCTD Tổ chức tín dụng

Techcombank

Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt

Nam

Vietinbank

Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt

Nam

VCB Vietcombank

Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt

Nam

WTO

Worrld Trade

Organnization

Tổ chức thương mại thế giới

6

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Tên bảng Trang

2.1 Số lượng các NHTM Việt Nam giai đoạn 1991 - 2012 66

2.2

Quy mô vốn điều lệ của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2008 -

2012

67

2.3

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu của một số NHTM Việt Nam giai đoạn

2008 - 2012

69

2.4 Huy động vốn của một số NHTM Việt Nam năm 2012 71

2.5

Tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng Việt Nam trong mối

quan hệ với tăng trưởng GDP giai đoạn 2008 - 2012

75

2.6

Tỷ lệ nợ xấu của một số ngân hàng thương mại Việt Nam giai đoạn

2008 - 2012

78

2.7 Lợi nhuận trước thuế các NHTM Việt Nam giai đoạn 2008 - 2012 82

2.8 Lợi nhuận trước thuế một số NHTM Việt Nam năm 2012 83

2.9

Tỷ suất sinh lời của một số NHTM Việt Nam giai đoạn 2008 -

2012

84

2.10

Cổ đông chiến lược nước ngoài của các NHTM Việt Nam đến

31/12/2012

95

2.11

Vốn điều lệ của một số ngân hàng khu vực Đông Nam Á

31/12/2012

97

2.12

Hệ số CAR của một số ngân hàng khu vực Đông Nam Á

31/12/2012

97

2.13

Tỷ trọng nhân sự có trình độ từ đại học trở lên tại một số NHTM

Việt Nam giai đoạn 2008 - 2012

102

7

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu

đồ Tên biều đồ Trang

2.1

Tốc độ tăng trưởng huy động vốn của hệ thống ngân hàng Việt

Nam giai đoạn 2008 - 2012

70

2.2

Tốc độ tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng Việt Nam giai

đoạn 2008 - 2012

74

2.3 Tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân Việt Nam giai đoạn 2008 - 2012 77

2.4

Cơ cấu thu nhập hoạt động các ngân hàng thương mại Việt Nam

giai đoạn 2008 – 2012

86

2.5

Tốc độ tăng trưởng nhân sự của hệ thống ngân Việt Nam giai đoạn

2008 - 2012

101

8

MỤC LỤC

MỤC LỤC .............................................................................................................. 8

MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 11

1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của đề tài ................................................................ 11

2. Tổng quan về công trình nghiên cứu .............................................................. 12

3. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 14

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................. 14

5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 15

6. Những đóng góp của luận án ......................................................................... 15

7. Kết cấu của luận án ........................................................................................ 16

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI ....................................................................................... 17

1.1. HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................. 17

1.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại ...................................................... 17

1.1.2. Chức năng của ngân hàng thương mại ............................................... 18

1.1.3. Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại .............................. 19

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng thương mại ..... 27

1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI ................................................................................................. 28

1.2.1. Khái niệm tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại ..................... 28

1.2.2. Lý do tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại ............................ 30

1.2.3. Nội dung tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại ....................... 31

1.2.4. Vai trò của ngân hàng trung ương trong quá trình tái cấu trúc hệ thống

ngân hàng thương mại ........................................................................................... 41

1.2.5. Những khó khăn và rủi ro của quá trình thực hiện tái cấu trúc hệ thống

ngân hàng thương mại ........................................................................................... 45

1.3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM ................................. 46

1.3.1. Kinh nghiệm quốc tế về tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại 46

1.3.2. Những bài học rút ra cho Việt Nam ................................................... 58

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ...................................................................................... 60

9

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ............................................................................... 61

2.1. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG

NGÂN HÀNG VIỆT NAM ............................................................................... 61

2.1.1. Thời kỳ 1951 – 1954 ......................................................................... 61

2.1.2. Thời kỳ 1955 – 1975 ......................................................................... 61

2.1.3. Thời kỳ 1975 – 1985 ......................................................................... 62

2.1.4. Thời kỳ 1986 đến nay ........................................................................ 62

2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ............................................................................. 65

2.2.1. Vốn điều lệ và tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu ........................................... 66

2.2.2. Tình hình hoạt động kinh doanh ........................................................ 69

2.2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh ........................................................... 81

2.3. THỰC TRẠNG TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG

MẠI VIỆT NAM ............................................................................................... 86

2.3.1. Tái cấu trúc tài chính ......................................................................... 88

2.3.2. Tái cấu trúc hoạt động kinh doanh ..................................................... 97

2.3.3. Tái cấu trúc hệ thống quản trị .......................................................... 110

2.3.4. Tái cấu trúc sở hữu .......................................................................... 113

2.4.2. Hạn chế trong quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại

............................................................................................................................ 121

2.4.3. Các nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế .................................. 122

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................... 125

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ............................................................................. 127

3.1. CHIẾN LƯỢC VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH NGÂN HÀNG

VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020 .......................................................................... 127

3.1.1 Chiến lược và định hướng phát triển kinh tế xã hội Việt Nam đến năm

2020 .................................................................................................................... 128

3.1.2. Chiến lược, định hướng phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến

năm 2020 ............................................................................................................. 129

10

3.2. ĐỊNH HƯỚNG, LỘ TRÌNH TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ........................................................................... 132

3.2.1. Mục tiêu tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam...... 132

3.2.2. Định hướng tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam . 132

3.2.3. Lộ trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam ....... 133

3.3. GIẢI PHÁP TÁI CẤU TRÚC HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

VIỆT NAM ..................................................................................................... 134

3.3.1. Nhóm giải pháp vĩ mô ..................................................................... 135

3.3.2. Nhóm giải pháp từ phía các ngân hàng thương mại Việt Nam ......... 145

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................... 162

KẾT LUẬN ......................................................................................................... 162

11

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của đề tài

Trải qua hơn 20 năm đổi mới, ngành ngân hàng Việt Nam đã hoàn thành

xuất sắc nhiệm vụ của mình, luôn giữ vai trò quan trọng là huyết mạch của nền kinh

tế, là hơi thở trong mọi hoạt động của đời sống xã hội, là nhân tố không thể thiếu để

tập trung nguồn lực vốn cho phát triển đất nước. Những thành tựu kinh tế xã hội rực

rỡ mà Việt Nam đạt được trong công cuộc đổi mới, vai trò, vị thế của Việt Nam

ngày càng được khẳng định trên trường quốc tế là có sự đóng góp rất lớn của ngành

ngân hàng. Cũng vì lẽ đó mà hoạt động ngân hàng rất nhạy cảm, nếu không tạo điều

kiện đảm bảo an toàn thì dễ gây tổn thương nặng nề cho nền kinh tế.

Việc mở cửa thị trường ngân hàng, tài chính là xu thế tất yếu trong bối cảnh

hội nhập quốc tế, nhất là kể từ khi Việt Nam gia nhập WTO đã mang lại rất nhiều

cơ hội cũng như thách thức cho hệ thống NHTM Việt Nam. Các NHTM Việt Nam

phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt hơn từ các ngân hàng nước ngoài đến từ các

khu vực tài chính phát triển như Mỹ, Châu Âu, Singapore, Nhật Bản,... và chịu tác

động của những biến động trên thị trường tài chính quốc tế nhiều hơn. Cuộc khủng

hoảng tài chính và suy giảm kinh tế toàn cầu kéo dài từ năm 2008 và đến nay vẫn

còn để lại hậu quả nặng nề ở nhiều nước, đặc biệt là ở Mỹ mà nguyên nhân chính là

sự yếu kém của hệ thống NHTM. Điều đó buộc các quốc gia phải quan tâm, đánh

giá lại toàn bộ hoạt động của các NHTM. Việc tái cấu trúc hệ thống NHTM đã trở

nên phổ biến và cấp thiết ở mỗi quốc gia để đảm bảo cho các NHTM thích nghi

được với nhu cầu phát triển mới trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đầy biến động.

Ở Việt Nam, khi mà thị trường chứng khoán chưa phát triển, gánh nặng về vốn còn

dồn lên vai các NHTM thì việc giữ cho hệ thống NHTM ổn định và lành mạnh càng

cần phải đặc biệt quan tâm.

Đến nay, có thể nói nền kinh tế cũng như hệ thống NHTM Việt Nam đã cơ

bản vượt qua cơn khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, những hệ lụy của nó đã bộc lộ

nhiều vấn đề bất ổn trong lĩnh vực ngân hàng, đó là: thanh khoản khó khăn, nợ xấu

có dấu hiệu tăng cao, năng lực quản trị điều hành hạn chế, sản phẩm dịch vụ nghèo

12

nàn, lợi nhuận chủ yếu từ hoạt động tín dụng, rủi ro cao ảnh hưởng đến an toàn hệ

thống, … Bên cạnh đó, vấn đề sở hữu chéo; hệ thống mạng lưới các NHTM phát

triển với tốc độ quá nhanh, số lượng nhiều, chất lượng hoạt động chưa cao, không ít

NHTM hoạt động vì lợi ích cục bộ, chạy đua lãi suất gây ảnh hưởng lớn đến hệ

thống ngân hàng và thị trường tiền tệ. Do đó, nếu không có biện pháp can thiệp kịp

thời sẽ có nguy cơ xảy ra rủi ro gây mất an toàn hệ thống.

Để ổn định và phát triển nền kinh tế hiệu quả, bền vững, Hội nghị trung ương

3, khóa 11 (tháng 10 năm 2011) đã nhấn mạnh sự cần thiết tái cấu trúc nền kinh tế,

trong đó tái cấu trúc hệ thống NHTM và các tổ chức tài chính là một trong ba lĩnh

vực chủ đạo, quan trọng nhất. Đây là chủ trương lớn thể hiện quyết tâm của Đảng

nhằm cải tổ nền kinh tế cùng với đẩy lùi tác động, ảnh hưởng tiêu cực của khủng

hoảng kinh tế thế giới.

Xuất phát từ nhận thức về tầm quan trọng của tái cấu trúc hệ thống NHTM

và với mong muốn đề ra các giải pháp hữu ích nhằm đóng góp cho quá trình tái cấu

trúc hệ thống NHTM Việt Nam thành công, tác giả chọn đề tài: “Tái cấu trúc hệ

thống ngân hàng thương mại Việt Nam” làm đề tài luận án nghiên cứu sinh kinh

tế tài chính, ngân hàng của mình.

2. Tổng quan về công trình nghiên cứu

Liên quan đến nội dung “Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt

Nam” đã có một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như sau:

- Cao Thị Ý Nhi: “ Cơ cấu lại các ngân hàng thương mại Nhà nước Việt Nam

trong giai đoạn hiện nay”, luận án tiến sĩ kinh tế. Luận án đã đánh giá thực trạng và

tìm ra những nguyên nhân dẫn đến việc cơ cấu lại các NHTM Nhà nước kém hiệu

quả trong giai đoạn 2000 – 2005, từ đó xây dựng các định hướng và đề xuất các giải

pháp hữu hiệu nhằm cơ cấu lại NHTM Nhà nước Việt Nam đến năm 2010. Luận án

được giới hạn trong việc cơ cấu lại bốn NHTM Nhà nước trong giai đoạn 2000 –

2005. Phạm vi nghiên cứu chỉ dừng lại ở 4 NHTM Nhà nước nên chưa phản ánh

được thực trạng tái cấu trúc một cách toàn diện hệ thống NHTM Việt Nam, cũng

chính vì vậy các giải pháp đề xuất tính ứng dụng còn giới hạn.

13

- Phan Thị Hồng Lê: “Tái cơ cấu ngân hàng thương mại Việt Nam”, luận văn

thạc sĩ. Luận văn đánh giá được một số vấn đề còn tồn tại trong quá trình tái cơ cấu

các NHTM Việt Nam và đề xuất những giải pháp nhằm tái cơ cấu các NHTM Việt

Nam đến năm 2015, tuy nhiên nội dung còn hạn hẹp trong khuôn khổ luận văn cao

học nên còn thiếu tính hệ thống.

- Tác giả Nguyễn Hồng Sơn, bài viết “Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng: kinh

nghiệm quốc tế và một số hàm ý về tư duy cho Việt Nam” tại Hội thảo quốc tế “Tái

cấu trúc hệ thống ngân hàng” ngày 21 tháng 11 năm 2011, trình bày các vấn đề sau:

(i) Lý do tái cấu trúc hệ thống ngân hàng là hệ thống ngân hàng rơi vào khủng

hoảng hoặc một ngân hàng lớn bị rơi vào khủng hoảng; (ii) vì sao cần thực hiện tái

cấu trúc hệ thống ngân hàng; (iii) Những nguyên tắc cần đảm bảo trong quá trình tái

cấu trúc; (iv) NHTW độc lập và tăng cường năng lực. Như vậy bài viết trên chỉ

trình bày được lý do tái cấu trúc ngân hàng chủ yếu là do khủng hoảng kinh tế, mà

chưa coi tái cấu trúc hệ thống ngân hàng là công việc cần thực hiện thường xuyên,

liên tục để duy trì sự ổ định và phát triển. Bài viết cũng chưa đánh giá được thực

trạng tái cơ cấu hệ thống NHTM và cũng chưa đề cập đến giải pháp tái cấu trúc hệ

thống NHTM Việt Nam.

- Tác giả Sameer Goyal , bài viết “Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng có vấn đề,

các bài học từ kinh nghiệm toàn cầu” tại Hội thảo quốc tế “Tái cấu trúc hệ thống

ngân hàng” ngày 21 tháng 11 năm 2011, đề cập đến: (i) Động cơ tái cấu trúc; (ii)

Mục tiêu tái cấu trúc (duy trì sự ổn định của hệ thống ngân hàng, ngăn ngừa sự lây

lan, khôi phục niềm tin vào hệ thống ngân hàng); (ii) Những thách thức đối với

ngành ngân hàng Việt Nam, dẫn chứng những bất ổn của hệ thống ngân hàng Việt

Nam và (iii) Gợi ý giải pháp tái cấu trúc. Bài viết trên nhấn mạnh những dấu hiệu

cho thấy bất ổn của ngành ngân hàng Việt Nam và chỉ dẫn những kinh nghiệm tái

cấu trúc ngân hàng. Tuy nhiên bài viết cũng chỉ nêu được những vấn đề tổng quát

và các giải pháp chỉ dừng lại ở kinh nghiệm.

Nhìn chung, trong tất cả các nghiên cứu mà tác giả có điều kiện tham khảo

về các nội dung liên quan đến tái cấu trúc NHTM Việt Nam, cho tới thời điểm hiện

nay chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu sâu về tái cấu trúc hệ thống

14

NHTM Việt Nam trong bối cảnh từ 2008 đến 2012 và đề xuất các giải pháp đến

2020. Vì vậy, trong luận án, tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận về NHTM và tái

cấu trúc hệ thống NHTM; ý nghĩa của việc tái cấu trúc hệ thống NHTM, nội dung

tái cấu trúc hệ thống NHTM; các biện pháp tái cấu trúc hệ thống NHTM và kinh

nghiệm quốc tế về tái cấu trúc hệ thống NHTM. Trên cơ sở đánh giá thực trạng tái

cấu trúc hệ thống NHTM Việt Nam trong khoảng thời gian từ 2008 – 2012 từ số

liệu thu thập được, tác giả đề xuất hệ thống giải pháp đồng bộ, mang tính thực tiễn

nhằm đóng góp cho quá trình tái cấu trúc hệ thống NHTM Việt Nam thành công.

Do đó, đề tài nghiên cứu không trùng lắp với các công trình đã được nghiên cứu và

công bố trước đây.

3. Mục tiêu nghiên cứu

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tái cấu trúc hệ thống NHTM

- Phân tích thực trạng hoạt động và thực trạng tái cấu trúc hệ thống NHTM

Việt Nam nhằm chỉ ra những hạn chế trong cấu trúc của hệ thống NHTM Việt Nam

trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến 2012. Đồng thời xác định nguyên nhân của

những hạn chế trong cấu trúc của hệ thống NHTM Việt Nam.

- Đề xuất hệ thống giải pháp, kiến nghị góp phần thúc đẩy tiến trình tái cấu

trúc hệ thống NHTM Việt Nam đến 2020.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của luận án là tái cấu trúc hệ thống NHTM.

Phạm vi nghiên cứu về nội dung: Tái cấu trúc hệ thống NHTM Việt Nam là

một phạm trù rộng nên luận án tập trung vào nghiên cứu những vấn đề: tái cấu trúc

tài chính, tái cấu trúc hoạt động kinh doanh, tái cấu trúc hệ thống quản trị và tái cấu

trúc sở hữu.

Phạm vi nghiên cứu về không gian: được giới hạn tại mười hai NHTM đại

diện cho các nhóm NHTM được phân chia theo hình thức sở hữu (NHTM Nhà nước

và NHTM cổ phần, trong đó NHTM Nhà nước bao gồm NHTM do Nhà nước sở

15

hữu 100% vốn điều lệ và NHTM cổ phần do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều

lệ) và vốn điều lệ tính đến ngày 31/12/2012, bao gồm: BIDV, VCB, Vietinbank,

Eximbank, Techcombank, MB, ACB, Sacombank, Maritime bank, Saigonbank, Bao

Viet bank, Ocean bank.

Phạm vi nghiên cứu về thời gian: Trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến

năm 2012 và định hướng đến năm 2020.

5. Phương pháp nghiên cứu

Luận án dựa trên phương pháp thống kê, mô tả, phân tích định tính, so sánh,

quy nạp, tổng hợp, logic, kết hợp giữa lý luận và thực tiễn cùng tham khảo các tài

liệu để thực hiện nghiên cứu.

6. Những đóng góp của luận án

Theo đánh giá của tác giả những đóng góp chính của luận án:

Thứ nhất, trong phần cơ sở lý luận, luận án đã xác định đặc trưng tái cấu

trúc hệ thống NHTM là tính quyết liệt trong quá trình tái cấu trúc và là chương trình

mang tầm cỡ quốc gia. Đồng thời luận án đã chỉ rõ những công việc cần thực hiện

trong quá trình tái cấu trúc hệ thống NHTM;

Thứ hai, Phân tích và đánh giá thực trạng tái cấu trúc hệ thống NHTM Việt

Nam trong giai đoạn 2008 – 2012, từ đó tổng hợp những thành tựu, những hạn chế

và nguyên nhân của những hạn chế trong quá trình tái cấu trúc hệ thống NHTM

Việt Nam;

Thứ ba, Phân tích rõ những lý do cho thấy sự cấp thiết cần tái cấu trúc hệ

thống NHTM Việt Nam, đề xuất lộ trình tái cấu trúc hệ thống NHTM Việt Nam;

Thứ tư, Đề xuất thành lập Ủy ban tái cấu trúc hệ thống NHTM Việt Nam và

những công việc cụ thể Ủy ban này cần thực hiện, gồm có: xây dựng bộ tiêu chuẩn

xếp loại NHTM sau khi tái cấu trúc làm cơ sở để xác định đích mà cả cơ quan quản

lý nhà nước và từng NHTM cần đạt được;