Sự khác nhau trong quan niệm và cách vận dụng chủ nghĩa thế tục tại Mỹ và Pháp: Trường hợp vụ khăn trùm đầu, trong cách nhìn của xã hội học lịch sử so sánh

m w f)oc 0 m 98 "^^^ t'V^ vy*- ^V^ aw ^ Xa hoi hoc so' 1 (109), 2010

SU" KHAC NHAU TRONG QUAN NIEM VA CACH VAN DUNG

CHU NGHIA THE TUC TAI MY VA PHAP: TRUING HdP VU

KHAN TRUM DAU, TRONG CACH NHIN CUA XA HO I HOC

LICH SU" SO SANH

MAI DANG HIEN QUAN*

I.Van de nghien cijfu

Ngay 11/12/2003, Hdi ddng Stasi gdm 20 vien sy va tri thflc Phap da trinh mdt

Bao d o ve Chu nghia the tue len Tong thd'ng Phip, khi dd la Jacques Chirac. Cae

nha lap pblp va hanh phap Phap da phe ehuan de xuat eua Hdi ddng nay vi Luat

d m sinh vien hgc sinh the Men bieu tfldng tdn giao tai trfldng hge. Muc dieh diu tien

eiia dao Mat mdi lien quan den khan trum diu eua nhflng ngfldi Hdi giao, tuy nhien

nd da lan ra de'n ea khan ddi diu eua nhflng ngfldi theo dao Sikh, mu ddi diu cua

ngfldi Do thii va cay thanh gii eua nhflng ngfldi theo dao Thien ehua. Mdt trong

nhflng diem ehu yeu eua dao Mat mdi neu rd rang: "Nghiem cam sinh vien the hien

phd trfldng eae diu hieu hoae trang phue ve quan be tdn giao tai cac trfldng tieu hgc,

trung hge va eao hge edng edng" (Gunn, 2005).

Mdt tuin sau tuyen bd' eua Bao eao Hdi ddng Stasi, Cue Nha nfldc My da dfla ra

Bao eao thfldng nien, nam 2003, vi Tfl do tdn giio qud'c te. Trong budi hgp bao dip dd,

Dai sfl John Hanford da tra ldi eau hdi" Phan flng eua dng ve lenh d m khan ddi dau

eiia tdng thd'ng Jacques Chirac nhfl the nao?". Ong ndi: "Nguyen tie ed ban ve tfl do

tdn giio ehung tdi thflc Men tai nhieu nfldc tren the gidi, gom ca vln de khan trflm

dau, la mgi ngfldi diu ed the the Men tdn giio va tin ngfldng eua hg mgt de h hda

binh, khdng ed sfl can thiep eua ehinh quyen... Td'ng thd'ng Chirac quan tam den viec

duy tri nguyen tae ehu nghia the tue d Phap va dng ta nhln manh vln di duy tri chu

nghia the tue d Phap la bat di bit dich. Cdn ve phia ehung tdi, ehung tdi eoi duy tri tfl

do tin ngfldng mdi la vln di bit di bat dieh. Mdt lanh tu Hdi giao ndi rang ehu nghia

the tue dd da loai ra ngoai qua nhiiu... nhieu nfldc ban ehe khan trflm diu... ndi

ngfldi ta trflm khan khdng phai de khieu khich, ehi ddn gian de the Men niem tin

chan thanh eua hg va ehung ta khdng thiy d dau dieu dd chia re eon ngfldi" (trich tfl

Bio eao thfldng nien, nam 2003, ve Tfl do tdn giao qud'c te).

Nhieu nam sau, ngay 6/6/2009, tai eude hgp bao ehung, Td'ng thd'ng Pblp

Sarkozy cung da td thai do bi't dong ve viee Td'ng thd'ng My Obama keu ggi tdn trgng

quyin mang khan trum diu eua phu nfl Hoi giao. Obama phe phan cae nfldc phfldng

• Sinh vien Khoa Xd hdi hgc, Dgi hgc Bates, My