Sử dụng kĩ thuật kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực của người học phần hidrocacbon lớp 11 nâng cao.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA HÓA



LÊ THỊ KIỀU OANH

SỬ DỤNG KĨ THẬT KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

HỌC TẬP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

CỦA NGƯỜI HỌC PHẦN HIĐROCACBON LỚP 11

NÂNG CAO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN SƯ PHẠM

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2015

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA HÓA



SỬ DỤNG KĨ THẬT KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

HỌC TẬP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

CỦA NGƯỜI HỌC PHẦN HIĐROCACBON LỚP 11

NÂNG CAO

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CỬ NHÂN SƯ PHẠM

Sinh viên thực hiện: Lê Thị Kiều Oanh

Lớp: 11SHH

Giáo viên hướng dẫn: Phan Văn An

Đà Nẵng, tháng 05 năm 2015

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐHSP Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KHOA HÓA

NHIỆM VỤ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Họ và tên : Lê Thị Kiều Oanh

Lớp : 11SHH

1. Tên đề tài: “SỬ DỤNG KĨ THẬT KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC

TẬP THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CỦA NGƯỜI HỌC PHẦN

HIĐROCACBON LỚP 11 NÂNG CAO”

2. Nhiên liệu, dụng cụ và thiết bị:

- Các tài liệu tham khảo liên quan đến việc sử dụng kĩ thuật kiểm tra đánh giá kết

quả học tập theo hướng phát triển năng lực của người học phần hiđrocacbon lớp 11

nâng cao ở trường THPT.

- Hệ thống câu hỏi/ bài tập, đề kiểm tra sử dụng kĩ thuật KT-ĐG nâng cao chất

lượng dạy học phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao ở trường trung học phổ thông.

3. Nội dung nghiên cứu.

- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài.

- Xây dựng các bài kiểm tra về hóa học phần các hợp chất hữu cơ có chức lớp 11

nâng cao ở trường trung học phổ thông có sử dụng kĩ thuật kiểm tra đánh giá theo

hướng phát triển năng lực của người học nhằm phát huy cao độ thính tích cực, tự

lực và hình thành kĩ năng cho học sinh.

4. Giáo viên hướng dẫn: ThS. Phan Văn An.

5. Ngày giao đề tài: Tháng 9/2014.

6. Ngày hoàn thành đề tài: Tháng 4/2015

Chủ nghiệm khoa Giáo viên hướng dẫn

( Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên )

Sinh viên đã hoàn thành và nộp báo cáo cho khoa ngày … tháng … năm 2015.

Kết quả kiểm tra đánh giá:..........................................

Đà Nẵng, ngày .......tháng...........năm 2015.

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian nghiên cứu, đến nay luận văn đã được hoàn thành. Để hoàn

thành luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi còn nhận được sự hướng

dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo, bạn bè, cùng gia đình.

Tôi xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến Ths. Phan Văn An, thầy là người hướng

dẫn trực tiếp, đã tận tình giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng trong suốt quá

trình tôi thực hiện luận văn.

Tôi xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo trong tổ phương pháp

giảng dạy và toàn thể các thầy cô giáo của khoa Hóa Học – Trường ĐHSP thành

phố Đà Nẵng đã góp ý, tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn các bạn lớp 11SHH cùng gia đình đã luôn giúp đỡ,

động viên tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Đà Nẵng, tháng 5 năm 2015

Lê Thị Kiều Oanh

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ........................................................................................ 1

1. Lý do chọn đề tài.............................................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................................................2

3. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................................................2

4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................................................3

5. Đóng góp của đề tài ........................................................................................................................3

NỘI DUNG .................................................................................... 4

Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn...................................................................................................4

1.1. Cơ sở khoa học của kiểm tra đánh giá trong giáo dục.................................................................4

1.1.1. Vai trò của kiểm tra đánh giá trong giáo dục .......................................................................4

1.1.2. Mục đích, mục tiêu của kiểm tra đánh giá trong giáo dục....................................................6

1.1.3. Khái niệm về kiểm tra đánh giá ...........................................................................................7

1.1.4. Các loại hình đánh giá..........................................................................................................9

1.2. Đánh giá kết quả học tập trên lớp học ....................................................................................... 11

1.2.1. Kỹ thuật đánh giá trong lớp học .........................................................................................11

1.2.2. Kết quả học tập, đánh giá kết quả học tập và đánh giá hoạt động học tập .........................14

1.3. Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá hoạt động học tập theo hướng phát triển năng lực

người học ở nước ta hiện nay........................................................................................................... 15

1.3.1. Đổi mới các yếu tố cơ bản của chương trình giáo dục phổ thông ......................................15

1.3.2. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông ...........................................17

1.3.3. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực......................19

1.4.2. Kết quả điều tra về thực trạng kiểm tra đánh giá một số trường trong địa bàn thành phố

Đà Nẵng .......................................................................................................................................24

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ...................................................................................................................24

Chương 2: Sử dụng kĩ thuật kiểm tra đánh giá hoạt động học tập theo hướng phát triển năng lực

của người học phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao............................................................................26

2.1. Những vấn đề cơ bản của phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao................................................... 26

2.1.1. Vị trí và nhiệm vụ của phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao ở trường THPT ......................26

2.1.2. Nội dung và cấu trúc phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao ở trường THPT........................26

2.2. Sử dụng kĩ thuật kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực

của người học ................................................................................................................................... 27

2.2.1. Mục tiêu môn hóa học trong trường THPT........................................................................27

2.2.2. Những năng lực chuyên biệt của môn hóa học trong trường phổ thông............................28

2.3. Một số phương pháp dạy học đặc trưng sử dụng theo hướng phát triển năng lực người học

phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao................................................................................................... 33

2.3.1. Sử dụng thí nghiệm trong dạy học hiđrocacbon lớp 11 nâng cao......................................33

2.3.2. Sử dụng bài tập hóa học theo định hướng phát triển năng lực trong dạy học hiđrocacbon

lớp 11 nâng cao............................................................................................................................37

2.4. Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực ................................................................... 39

2.4.1. Kỹ thuật biên soạn câu hỏi và bài tập kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng

lực của các chủ đề trong chương trình giáo dục trung học phổ thông hiện hành.........................39

2.4.2. Kỹ thuật xây dựng đề kiểm tra đánh giá theo chủ đề.........................................................50

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ...................................................................................................................64

Chương 3: Hệ thống câu hỏi bài tập dùng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng

phát triển năng lực của người học phần hiđrocacbon lớp 11 nâng cao .............................................65

3.1. Hệ thống câu hỏi/bài tập gắn với đời sống thực tiễn................................................................. 65

3.1.1. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 1 “HIĐROCACBON NO” lớp 11 nâng cao.................................65

3.1.2. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 2 “HIĐROCACBON KHÔNG NO” lớp 11 nâng cao .................68

3.1.3. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 3 “HIĐROCACBON THƠM – NGUỒN HIĐROCACBON

THIÊN NHIÊN” lớp 11 nâng cao................................................................................................71

3.2. Hệ thống câu hỏi/bài tập kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực của các chủ đề trong

chương trình GDTHPT lớp 11 nâng cao hiện hành ......................................................................... 76

3.2.1. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 1 “HIĐROCACBON NO” lớp 11 nâng cao.................................76

3.2.2. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 2 “HIĐROCACBON KHÔNG NO” lớp 11 nâng cao .................80

3.2.3. Câu hỏi/ bài tập chủ đề 3 “ HIĐROCACBON THƠM – NGUỒN HIĐROCACBON

THIÊN NHIÊN” lớp 11 nâng cao................................................................................................84

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ...................................................................................................................89

KẾT LUẬN .................................................................................. 90

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 91

PHỤ LỤC

A. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP MINH HỌA

B. ĐỀ KIỂM TRA MINH HỌ

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CTCT : Công thức cấu tạo

CTPT : Công thức phân tử

CTTQ : Công thức tổng quát

GV : Giáo viên

GD : Giáo dục

HS : Học sinh

HD : Hướng dẫn

PTHH : Phương trình hóa học

PP : Phương pháp

THTN : Thực hành thí nghiệm

THPT : Trung học phổ thông

TL : Tự luận

TNKQ: Trắc nghiệm khách quan

TL : Tự luận

Ths : Thạc sĩ

VD : Ví dụ

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong quá trình hội nhập với thế giới, nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng hàng

đầu quyết định đến sự phát triển của đất nước và để tạo ra được nguồn nhân lực tốt thì

phải có một nền giáo dục tốt bởi “phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những

động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, là điều kiện

để phát huy nguồn lực con người” – Chỉ thị 40 – CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí

Thư. Do đó, để hội nhập tốt với các nước tiên tiến trên thế giới thì việc đầu tiên là phải

tạo bước chuyển biến cơ bản toàn diện về giáo dục và đào tạo trong đó có sự thay đổi

về phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX đã

nêu: “ Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi,

kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng

giáo dục lí tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng

lực phát sáng tạo,kĩ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm

xã hội”.

Do đó, nhiệm vụ của người thầy không chỉ là truyền đạt kiến thức cho HS mà

còn giúp cho HS có phương pháp học tập tốt. Để thực hiện được điều này, nhiệm vụ

được đặt lên hàng đầu ở các trường phổ thông là phải phát triển năng lực cho HS. Giáo

dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận

nội dung sang tiếp cận năng lực của người học.

Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ

phương pháp dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy cách học, cách vận

dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành năng lực và phẩm chất; đồng thời phải

chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra,

đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề, coi trọng cả kiểm tra, đánh

giá kết quả học tập với kiểm tra, đánh giá trong quá trình học tập để có thể tác động

kịp thời nhằm nâng cáo chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục.

2

Phương pháp dạy học theo phát triển năng lực không chỉ tích cực hóa học sinh

về việc hoạt động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với

những tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với

hoạt động thực hành, thực tiễn.

Trước bối cảnh đó và để chuẩn bị cho quá trình đổi mới sách giáo khoa giáo dục

phổ thông sau năm 2015, cần phải đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra,

đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng phát triển năng lực người học. Do đó, việc

kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng phát triển năng lực là thực sự

cần thiết.

Vì vậy, nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “SỬ DỤNG KĨ THUẬT KIỂM TRA,

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRÊN LỚP HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN

NĂNG LỰC CHO NGƯỜI HỌC PHẦN HIDROCACBON LỚP 11 NÂNG

CAO Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG”.

2. Mục đích nghiên cứu

- Sử dụng kĩ thuật kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trên lớp học theo hướng

phát triển năng lực cho người học phần hiđrocacbon lớp 11 nhằm để tìm ra một số biện

pháp hình thành và phát triển nhân cách của HS.

- Đề xuất một hệ thống đề thi, kiểm tra theo chương trình phần hiđrocacbon lớp

11 nhằm phát triển năng lực học môn hóa học ở trường THPT.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

theo định hướng phát triển năng lực học sinh.

- Đề xuất một số biện pháp tích cực theo hướng phát triển năng lực để nâng cao

hiệu quả đánh giá kết quả học tập của học sinh phần hidrocacbon lớp 11 nâng cao ở

trường THPT.

- Xây dựng một hệ thống đề thi, kiểm tra tự luận và trắc nghiệm phần

hidrocacbon lớp 11 nâng cao ở trường THPT.