Sử dụng hàm Cobb-Douglass tuyến tính để đánh giá hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng Việt Nam

Nguyễn Thu Nga và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 172(12/2): 75-80 X

75

SỬ DỤNG HÀM COBB - DOUGLAS TUYẾN TÍNH ĐỂ ĐÁNH GIÁ

HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG VIỆT NAM

Nguyễn Thu Nga*

, Đỗ Thị Tuyết Mai, Nguyễn Thị Diệu Hồng

Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Nghiên cứu này được tiến hành nhằm đánh giá hiệu quả kinh doanh của ngân hàng sử dụng

phương pháp tham số (SFA) để xây dựng đường biên hiệu quả. Đường biên này được xác

định bằng một hàm số nhằm mô tả mối quan hệ giữa các đầu vào mà ngân hàng sử dụng với

các đầu ra là kết quả của quá trình kinh doanh ngân hàng. Hàm số thông dụng mà tác giả sử

dụng trong cách tiếp cận này là hàm Cobb-Douglas tuyến tính để đánh giá hiệu quả kinh

doanh của 30 ngân hàng TMCP Việt Nam giai đoạn 2009-2015, đây là các ngân hàng có vốn sở

hữu Nhà nước, các ngân hàng tư nhân, dữ liệu thu thập được là dữ liệu chéo, bao gồm 210 quan

sát. Kết quả phân tích cho thấy các ngân hàng có hiệu quả kinh doanh cao nhất trong mẫu là các

ngân hàng có mức độ hiệu quả lớn hơn 90%. Các ngân hàng này đều có quy mô lớn với tổng tài

sản lớn hơn 45.000 tỷ đồng và có thời gian hoạt động dài trên 10 năm tính đến thời điểm hiện tại.

Từ khóa: Hàm Cobb-Douglas tuyến tính, hiệu quả kinh doanh, phương pháp tham số, SFA,

ngân hàng thương mại cổ phần.

HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ CÁCH TIẾP

CẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG *

Theo nghĩa rộng, hiệu quả kinh doanh của

một tổ chức phản ánh mối quan hệ giữa lượng

đầu ra mà tổ chức đó có thể tạo ra được từ

một lượng đầu vào nhất định (Lovell, 1992)

[8]. Đối với ngân hàng thương mại, một ngân

hàng đạt hiệu quả về đầu ra khi ngân hàng đó

có thể tối đa hóa đầu ra từ một lượng đầu vào

nhất định, hay được coi là hiệu quả về đầu

vào khi có thể tối thiểu hóa đầu vào để tạo ra

một lượng đầu ra nhất định. Các nghiên cứu

liên quan về hiệu quả nói chung và hiệu quả

ngân hàng nói riêng đã thu hút được sự quan

tâm của các học giả từ những năm 50 của thế

kỷ trước.

Trong nghiên cứu đầu tiên về hiệu quả, Farrel

(1957) [5] đã giới thiệu về đường biên hiệu

quả và phân loại hiệu quả kinh doanh của một

tổ chức bao gồm hiệu quả kỹ thuật, hiệu quả

phân bổ và hiệu quả kinh tế.

Hiệu quả kỹ thuật là khả năng tối đa hóa đầu ra

từ một số lượng đầu vào nhất định hay tối

thiểu hóa đầu vào để thu được một lượng đầu

ra nhất định. Một tổ chức được coi là không

* Tel: 0915.505.626; Email: [email protected]

hiệu quả về mặt kỹ thuật nếu như tổ chức đó

không thể tạo ra được đầu ra lớn nhất từ một

lượng đầu vào nào đó. Nói một cách khác, tổ

chức đó đang sản xuất tại điểm nằm ngoài

đường biên hiệu quả.

Hiệu quả phân bổ là khả năng kết hợp tối ưu

các yếu tố đầu vào với một công nghệ cho

trước cũng như với một mức giá cả đầu vào

xác định. Một tổ chức được coi là phi hiệu

quả về mặt phân bổ nếu như tổ chức đó không

thể sử dụng một cách tiết kiệm đầu vào, hay

là không tìm được các đầu vào thay thế có

mức giá rẻ hơn để sản xuất một lượng đầu ra

tương tự.

Theo Farrel (1957) )[5], hiệu quả kỹ thuật và

hiệu quả phân bổ cấu thành hiệu quả kinh tế

của tổ chức đó. Hiệu quả kinh tế được đo

lường bằng tích số giữa hiệu quả phân bổ và

hiệu quả kỹ thuật và nhận giá trị trong

khoảng (0,1).

Các nghiên cứu về hiệu quả ngân hàng cũng

sử dụng các khái niệm về hiệu quả kỹ thuật,

hiệu quả phân bổ và hiệu quả kinh tế như

Farrel (1957) [5] đã đề xuất. Bên cạnh đó,

khái niệm về hiệu quả mở rộng hơn với hiệu

quả quy mô (Fare, Grosskopf và Lowell,

1985) [6], hiệu quả chi phí (Berger và Mester,

1997) [1] hay hiệu quả lợi nhuận (Berger và

Mester, 1997) [1].