Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong các bản hiến pháp Việt Nam và kiến nghị sử đổi, bổ sung hiến pháp năm 1992

QUY^NVANGHJAVy CO BiiNCl)ACdNGDAN TRONG CACBiiNHI^NPHiiP VIETNAM

VAKJ^N NGH|SDAD6| , B6SUN G HI^N PHAPNAM 1992

1. Vem$(hlnhthfrc

Hien phdp nfim 1946 dugc Quic hOi

khod 1 thdng qua trong boi cdnh dat nudc hit

sire khd khdn vl chfnh trj. kinh tl, vdn hod.

quoc phdng, ngogi giao. Vi vay. mdi quan hfi

phdp li giO-a Nhd nudc vd cd nhfin dugc xdc

Igp theo nguyfin tdc "Mdi cdng ddn Viei

Nam phdi: Bao vi To quoc. tdn Irgng hiin

phdp. ludn theo phdp ludt" (Dilu thti 4);

"Cong ddn Viet Nam co nghfa vu phdi di

linh" (EJilu thir 5). Dilu dd li giai lgi sao

Hifin phap ndm 1946 Igi ddt tifiu dh cho

Chuong II la "Nghia vu va quyen Igi edng

dan". Kel eau Chuang 11 bao gdm, Muc A:

NghTa vu, Muc B: Quyfin lgi, Muc C Bdu

cu, bai mien vd phiic quyet. Tuy nhien, nfiu

can cir vao sd lugng dieu ciia Hifin phdp thi

trong tdng sd 70 dieu da cd 18 difiu quy djnh

\ e quyfin lgi vd nghla vu cdng dan (2 difiu

quy dinh vfi nghia vy va 16 difiu quy djnh ve

quyfin lgi ciia cdng dfin).

Chifin thfing lich su Difin Bifin Phii ngay

7/5/1954 da md ra giai doan mdi cho each

mang Viet Nam. Vi vay, Qudc hdi cfin phai

stra ddi Hifin phap ndm 1946 cho phit hgp

vdi tinh hinh va nhifim vy mdi. Hifin phdp

mdi phai quy djnh trach nhiem ciia co quan

nha nudc, quyen Igi va nghTa vu eiia cdng

dan nham phat huy sire sang tao to Idn ciia

nhan dan. Hifin phap mdi phai la ban hien

ThS. NGUYiN THf PHUONG *

phdp thyc sy dfin chu. Vdi tinh than dd, Hiin

phdp ndm 1959 dd ddnh Chuang III quy djnh

ve quyen lgi vd nghia vy ca bdn ctia cdng

ddn, gom 21 dieu. So vdi Hifin phfip ndm

1946, Hien phdp nfim 1959 dfi dfi eao quyen

lgi cdng dan ve ca sd lugng quyfin cQng nhu

cdc bien phdp dam bao thyc hien. Ddng thdi,

nghTa vy cua cdng dfin ddi vdi Nha nudc vd

xfi hpi cung dugc bd sung tucmg ung vdi

quyen Igi cdng dan duge hudng thy.

Thdi ki cd nude dpc lap, thong nhfit eiing

di len ehii nghta xa hpi cd Hifin phap ndm

1980 va Hifin phap ndm 1992 (sira ddi, bl

sung ndm 2001). Ca hai ban Hifin phfip nay

dfiu xae djnh rd mdi quan he giira Nha nudc

va cd nhan la binh ddng \ c phdp li. Quyfin va

nghta \u cdng dan dugc xae djnh theo

ngii\cn tdc qu>en khdng tdch rdi nghta \u -

Thyc hien nghia vy Id ca sd dfi cdng dan

hudng quyin cdng dfin. Nfiu nhu Hifin phap

ndm 1980 ddnh 29 difiu thi Hifin phdp nam

1992 cd 34 difiu vl quyfin va nghta vu co

ban cita cdng dan trong tdng sd 147 difiu.

Nhu \'a>. nlu xet vl hinh thtjc, chfi dinh

quyfin va nghta vy co ban ctia cdng dfin d

Viet Nam ngay cang phat uifin theo hudng

md rdng pham vi ndi dung ciing nhu sl

* Giang vien chfnh Khoa hanh chinh - nhd nuflc

Trudng D^i hpc Luat Ha Nfli

TAP CHi LUAT HOC s 6 8/2012