Quản trị rủi ro thanh khoản - lý thuyết và thực tiễn tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG • • •

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGÀNH KINH DOANH QUỐC TÉ

0O0

KHOA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đê tài:

QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN - LÝ THUYẾT VÀ THỰC

TIỄN TẠI NGÂN HÀN G THƯƠN G MẠI CỎ PHẦN NGOẠI

THƯƠN G VIỆT NAM (VIETCOMBANK)

lư. OM

ị I0õj \

Sinh viên thực hiện

Lớp

Giảo viên hướng dẫn

Nguyễn Thị Thu Hằng

Anh 3 - K44 - QTKD

TS. Đ

ng Thị Nhàn

Hà Nội, 2009

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TÁT

DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ

LỜI MỞ ĐẦU Ì

CHƯƠNG ì: LÝ LUẬN CHUNG VÈ RỦI RO THANH KHOẢN VÀ QUẢN TRỊ

RỦI RO THANH KHOẢN TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG 4

ì. Rủi ro và quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng 4

Ì. Rủi ro trong kinh doanh ngân hàng 4

1.1. Khái niệm rủi ro 4

1.2. Các loại rủi ro đặc thù trong kinh doanh ngân hàng 5

2. Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng 9

2. Ì. Khái niệm quản trị rủi ro 9

2.2. Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng 10

li. Rủi ro thanh khoản trong kinh doanh ngân hàng 12

Ì. Bản chát của rủi ro thanh khoản 12

2. Nguyên nhân dân đèn rủi ro thanh khoản 13

2. Ì. Nguyên nhân bên Tài sản Nợ 13

2.2. Nguyên nhân bên Tài sản Có 14

2.3. Nguyên nhân từ hoạt động ngoại bảng 14

HI. Quản trị rủi ro thanh khoản trong ngân hàng thương mại 14

Ì. Sự cân thiêt phải quản trị rủi ro thanh khoản 14

1.1. Sự đánh đổi giữa thanh khoản và khả năng sinh lời 15

r

Ì .2. Rủi ro thanh khoản làm ngân hàng mát khả năng thanh toán 15

Ì .3. Rủi ro thanh khoản mang tính hệ thống 16

r r

2. Dâu hiệu nhận biêt rủi ro thanh khoản 16

2.1. Lòng tin của công chúng 16

2.2. Sự biên động giá cô phiêu của ngân hàng 17

2.3. Phân bù rủi ro trên chứng chỉ tiên gửi và các khoản đi vay khác (hay áp

dụng mức lãi suât huy động cao hơn thị trường) 17

2.4. Lỗ từ việc bán tài sản 17

2.5. Khả năng đáp ứng khách hàng vay 18

2.6. Vay vốn từ ngân hàng Trung Ương 18

3. Các phương pháp đo lường rủi ro thanh khoản 18

3.1. Phương pháp dép cận nguôn vòn và sử dụng von 19

r r r

3.2. Phương pháp tiêp cận câu trúc vòn 20

r r

3.3. Phương pháp tiêp cận chỉ sô thanh khoản 23

4. Chiên lược quản trị rủi ro thanh khoản 26

4. Ì. Chiến lược quản trị thanh khoản Tài sản Có 26

r

4.2. Chiên lược quản trị thanh khoản Tài sản Nợ 28

_ r r

4.3. Chiên lược quản trị thanh khoản phôi hợp 29

CHƯƠNG li: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN CỦA

NGÂN HÀNG THƯƠN G MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠN G VIỆT NAM • • •

(VIETCOMBANK) 30

ì. Giới thiệu vê Vietcombank 30

Ì. Lịch sử hình thành và phát tri

n của Vietcombank 30

1.1. Sự hình thành, phát tri

n và những thành tựu của Vietcombank 30

r ì

Ì .2. Cơ câu tô chức và bộ máy quản lý của Vletcombank 32

2. Tình hình kinh doanh của Vietcombank trong nhũng năm gần đây 34

r

2. Ì. Két quả chung 34

2.2. Một sô chỉ tiêu hoạt động của Vietcombank 36

2.3. So sánh một sổ chỉ tiêu hoạt động của Vietcombank với các ngân hàng

thương mại nhà nước khác 41

l i . Thực trạng quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank trong những năm

gân đây 43.

Ì. Hệ thông văn bản pháp quy liên quan tới công tác quản trị rủi ro thanh khoản của

Vietcombank 43

2. Thực trạng công tác quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 46

2.1. M ô hình tô chức quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 46

2.2. Quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 47

2.2. Ì. Chiên lược quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 47

2.2.2. Quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 49

IU. Đánh giá công tác quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 58

Ì. Két quả đạt được 58

2. Một sô mặt tôn tại 60

3. Nguyên nhân của những tôn tại 61

CHƯƠNG IU: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG Lực QUẢN TRỊ RỦI

RO THAN H KHOẢ N CỦ A VIETCOMBAN K TRONG THỜ I GIAN TỚ I 65

ì. Định hướng nâng cao năng lực quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank

65

Ì. Cơ sở định hướng 65

1.1. Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước về định hướng phát triển ngành Ngân

hàng Việt Nam 65

1.2. Định hướng phát triển của Vietcombank trong th

i gian tới (đến 2015)... 66

Ì .3. Một sổ quan điểm chủ chốt trong quản trị rủi ro thanh khoản 67

2. Định hướng nâng cao năng lực quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank 68

l i . Giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro thanh khoản của Vietcombank. 69

Ì. Nâng cao vốn chủ sở hữu và liên kết cùng phát triển 69

2. Cơ cấu lại Tài sản N ợ - Tài sản Có cho phù hợp 71

3. Xây dựng chính sách khung về quản trị rủi ro thanh khoản 72

4. Thành lập phòng quản trị rủi ro thanh khoản 73

5. Hoàn thiện các quy định liên quan đến huy động và cho vay 75

6. Nâng cao chất lượng nguụn nhân lực đặc biệt là đội ngũ cán bộ chuyên sâu vê quan

lý 77

7. Nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và củng cố uy tín, quáng bá hình ảnh ngân

hàng ra công chúng 78

8. Các giải pháp khác 79

HI. Một số kiến nghị 80

Ì. Kiến nghị với Chính Phủ và các bộ, ngành liên quan 80

2. Kiến nghị đổi với Ngân hàng Nhà nước 82

K É T LUẬ N 86

DANH MÚ C TÀI LIÊU THA M KHẢ O

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ACB : Ngân hàng thương mại cô phân A Châu

ALCO : Ưỷ ban quản lý tài sản Có, tài sản Nợ

ARB : Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam

BIDV : Ngân hàng Đâu tư và phát triên Việt Nam

HĐQ T : Hội đông quản trị

NHNN : Ngân hàng Nhà nước

NHNT, VCB : Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam

NHTM : Ngân hàng thương mại

NHTW : Ngân hàng Trung Ương

RRTK : Rủi ro thanh khoản

TCKT : Tô chức kinh tê

TCTC : Tô chức tài chính

TCTD ì

: Tô chức tín dụng

TMCP ì >

: Thương mại cô phân

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

TSC : Tài sản Có

TSN : Tài sản Nợ

VN : Việt Nam

VTB : Ngân hàng Công thương Việt Nam

XNK : Xuất nh

p khẩu

DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ

•7 X

Bảng, biêu đô TVợ/ dung Trang

Bảng 2.1 Chỉ tiêu tăng trưởng vê tông tài sản, dư nợ tín dụng,

vốn huy động và vốn chủ sở hữu của Vietcombank

36

Bảng 2.2 Chỉ tiêu Vốn chủ sở hữu so với Tài sản có của VCB

qua các năm

39

Bảng 2.3 Chỉ tiêu hệ sô nợ, vòn chủ sở hữu trên tông tài sản, dự

phòng trên dư nợ của Vietcombank

40

Bảng 2.4 r

So sánh một sô chỉ tiêu của VCB với các NHTMNN 41

Bảng 2.5 Tình hình ngân quỹ của Vietcombank từ năm 2005-

2008

48

Bảng 2.6 Tình hình vay vòn từ NHNN và các TCTD khác 48

Bảng 2.7 Các chỉ tiêu thanh toán năm 2005-2008 50

Bảng 2.8 Tỷ trọng tiên vay so với tông tài sản (vay NHNN và

TCTD khác) từng quý năm 2008.

52

Bảng 2.9 Chỉ tiêu tiên mật trên tông tài sản 53

Bảng 2.10 Tỷ lệ tiên mật so với tông tài sản qua các quý năm

2007-2008

54

Bảng 2.11 r r

Cơ câu huy động vòn theo kỳ hạn 55

Bảng 2.12 r

Chát lượng nợ cho vay của VCB năm 2007 và 2008 57

•> >

Biêu đô 2.1 Chỉ tiêu thu nhập lãi của Vietcombank 38

Biêu đô 2.2 r

L ợi nhuận trước thuê và trích lập dự phòng của VCB 38

9 >

Biêu đô 2.3 L ợi nhuận trên tông tài sản bình quan (ROAA) 39

Biêu đô 2.4 Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quân (ROAE) 39

Biêu đô 2.5 Tỷ trọng các khoản mục trong TSC có thê thanh

toán ngay từng quý các năm 2007 và 2008

49

•Ị >

Biêu đô 2.6 ĩ >

Cơ câu tiên gửi 2008 56

Biêu đô 2.7 Tỷ trọng cho vay của VCB 2008 57