Quản trị rủi ro hoạt động cho vay không có tài sản bảo đảm đối với khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh TP

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

PHAN KHÁNH HOÀNG

QUẢN TRỊ RỦI RO HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÔNG

CÓ TÀI SẢN BẢO ĐẢM ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG

DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH

TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

PHAN KHÁNH HOÀNG

QUẢN TRỊ RỦI RO HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÔNG

CÓ TÀI SẢN BẢO ĐẢM ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG

DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG TMCP

NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH

TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS., TS. HOÀNG THỊ THANH HẰNG

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên: Phan Khánh Hoàng

Ngày sinh: 10 tháng 10 năm 1995

Quê quán: Hà Tĩnh

Hiện đang công tác tại: Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi

nhánh TP. Hồ Chí Minh.

Là học viên cao học khoá XVIII (2016-2018) của Trường Đại học Ngân

hàng TP. Hồ Chí Minh.

Mã số học viên: 020118160073

Tên đề tài: “Quản trị rủi ro hoạt động cho vay không có tài sản bảo đảm

đối với khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

– Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh”.

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS., TS. Hoàng Thị Thanh Hằng

Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí

Minh.

Tôi xin cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ

tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của

tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được

công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích

dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những lời cam đoan của tôi.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 01 tháng 10 năm 2018

Tác giả

Phan Khánh Hoàng

LỜI CẢM ƠN

Để có thể hoàn thành được luận văn thạc sĩ của mình, tôi xin gửi lời cảm ơn

sâu sắc nhất tới PGS., TS. Hoàng Thị Thanh Hằng - người giảng viên đã tận tụy,

nhiệt tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi, luôn động viên, giúp đỡ cho tôi

trong quá trình nghiên cứu. Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới

toàn thể các thầy, cô giáo của Trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh,

người phản biện độc lập và các thầy, cô giáo đã tham gia giảng dạy, góp ý, chỉnh

sửa để luận văn của tôi được hoàn thiện như ngày hôm nay.

Tôi xin cám ơn các đồng chí lãnh đạo, cán bộ công tác tại Ngân hàng TMCP

Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh đã hỗ trợ tôi về tài liệu, số

liệu để nghiên cứu,…

Tôi cũng xin cảm ơn gia đình và bạn bè đã luôn luôn động viên, cổ vũ, hỗ trợ

tôi những lúc khó khăn để tôi có thể vượt qua và hoàn thành luận văn thạc sĩ này.

Xin trân trọng cảm ơn!

Phan Khánh Hoàng

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1

1. Đặt vấn đề ......................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu .........................................................................................3

3. Câu hỏi nghiên cứu...........................................................................................3

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................................3

5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

6. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước...................................................4

7. Đóng góp của đề tài...........................................................................................6

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA QTRR TRONG HOẠT ĐỘNG

CHO VAY KHÔNG CÓ TSBĐ ĐỐI VỚI KHDN TẠI NHTM...........................7

1.1 Rủi ro của hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với KHDN tại các NHTM

7

1.1.1 Tín dụng ngân hàng và hình thức cho vay.............................................7

1.1.2 Rủi ro cho vay không có TSBĐ đối với KHDN trong hoạt động kinh

doanh ngân hàng.................................................................................................8

1.1.3 Cơ cấu rủi ro trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với KHDN

của NHTM..........................................................................................................9

1.1.4 Nguyên nhân của rủi ro trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại

NHTM 11

1.2 QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với KHDN của NHTM

15

1.2.1 Khái niệm QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với

KHDN của NHTM ...........................................................................................15

1.2.2 Nguyên tắc QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với

KHDN của NHTM ...........................................................................................16

1.2.3 Nội dung QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với

KHDN của NHTM ...........................................................................................18

1.2.4 Chỉ tiêu đánh giá QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối

với KHDN của NHTM .....................................................................................35

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ...............................................................................40

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QTRR TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY

KHÔNG CÓ TSBĐ ĐỐI VỚI KHDN TẠI VCB HCM......................................41

2.1 Tổng quan về tình hình hoạt động của VCB HCM........................................41

2.1.1 Mô hình tổ chức bộ máy......................................................................41

2.1.2 Tổng quan hoạt động kinh doanh ........................................................41

2.2 Thực trạng QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại VCB HCM41

2.2.1 Mô hình QTRR trong hoạt động cho vay ............................................41

2.2.2 Quy trình QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại VCB

HCM 43

2.2.3 Thực trạng QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối với

KHDN tại VCB HCM ......................................................................................56

2.3 Đánh giá thực trạng QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại VCB

HCM 59

2.3.1 Những kết quả đạt được ......................................................................59

2.3.2 Những hạn chế ....................................................................................61

2.3.3 Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác QTRR cho vay tại

VCB HCM........................................................................................................63

CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QTRRTRONG HOẠT ĐỘNG

CHO VAY KHÔNG CÓ TSBĐ TẠI VCB HCM................................................69

3.1 Định hướng tăng cường QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại

VCB HCM ..............................................................................................................69

3.1.1 Bối cảnh trong nước và quốc tế tác động tới hoạt động cho vay và

QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ tại VCB HCM .....................69

3.1.2 Định hướng công tác QTRR cho vay không có TSBĐ đối với KHDN

của VCB HCM .................................................................................................70

3.2 Giải pháp tăng cường QTRR trong hoạt động cho vay không có TSBĐ đối

với KHDN tại VCB HCM.......................................................................................72

3.2.1 Hoàn thiện mô hình QTRR hoạt động cho vay tại không có TSBĐ đối

với KHDN phù hợp với tiến trình phát triển.....................................................72

3.2.2 Đào tạo cán bộ làm công tác quản lý rủi ro .........................................73

3.2.3 Tăng cường quản lý rủi ro ở cấp độ danh mục, ngành hàng ................73

3.2.4 Nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát rủi ro cho vay .......................75

3.2.5 Hoàn thiện công tác đo lường rủi ro cho vay theo hướng lượng hóa...76

3.2.6 Hoàn thiện hệ thống thông tin tín dụng ...............................................79

3.2.7 Đảm bảo sự phối hợp giữa quản lý rủi ro cho vay và quản lý rủi ro tác

nghiệp 79

3.3 Kiến nghị.......................................................................................................79

3.3.1 Kiến nghị với Nhà Nước .....................................................................79

3.3.2 Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam..............................81

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................a

Phụ lục số 01 ..................................................................................................e

Phụ lục số 02 .................................................................................................. f

Phụ lục số 03 ..................................................................................................g

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Giải thích

1 BCLCTT Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

2 BCTC Báo cáo tài chính

3 CBTD Cán bộ tín dụng

4 QHKH Quan hệ khách hàng

5 CĐKT Cân đối kế toán

6 CIC Credit Information Center: Trung tâm thông tin tín dụng

7 DN Doanh nghiệp

8 DNNN Doanh nghiệp nhà nước

9 FDI Foreign Direct Investment: Đầu tư trực tiếp nước ngoài

10 HĐQT Hội đồng quản trị

11 KHDN KHDN

12 KQKD Kết quả kinh doanh

13 NH Ngân hàng

14 VCB Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam

15 NHNN Ngân hàng Nhà nước

16 NHTM Ngân hàng thương mại

17 NHTW Ngân hàng Trung ương

18 QLRR Quản lý rủi ro

19 QHKH Quan hệ khách hàng

20 QTRR Quản trị rủi ro

21 RR Rủi ro

22 RRTD Rủi ro tín dụng

23 SXKD Sản xuất kinh doanh

24 TCTD Tổ chức tín dụng

25 TMCP Thương mại cổ phần

26 TSBĐ Tài sản bảo đảm

27 VĐT Vốn đầu tư

28 VAMC Vietnam Asset Management Company: Công ty Trách

nhiệm Hữu hạn Một thành viên Quản lý Tài sản của các

Tổ chức Tín dụng Việt Nam

29 XHTDNB Xếp hạng tín dụng nội bộ

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Chấm điểm phi tài chính .........................................................................50

Bảng 2.2: Xếp hạng khách hàng..............................................................................50