Quản lý tài chính tại Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin - Đại học Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ HUYỀN TRANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM

HỌC LIỆU VÀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

- ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ HUYỀN TRANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM

HỌC LIỆU VÀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

- ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Việt Dũng

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Những số liệu, thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và

chưa được sử dụng để bảo vệ bất cứ một luận văn nào. Mọi sự giúp đỡ cho

việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong

luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2020

Tác giả

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện Đề tài Luận văn: “Quản lý tài chính tại

Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin - Đại học Thái Nguyên”, tôi đã

nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể.

Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã

tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

Trước tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Việt Dũng,

người hướng dẫn khoa học của Luận văn, đã hướng dẫn tận tình và giúp đỡ tôi

về mọi mặt để hoàn thành Luận văn thạc sỹ khoa học ngành quản trị kinh doanh.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu trường, Ban lãnh đạo các

Phòng, Khoa thuộc trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học

Thái Nguyên, cùng tập thể các thầy, cô giáo trong khoa và trực tiếp là các

thầy, cô giáo Bộ môn Quản trị Kinh doanh đã giúp đỡ tôi về thời gian cũng

như kiến thức để tôi hoàn thành quá trình học tập và hoàn thiện đề tài.

Xin trân trọng cảm ơn Quý Thầy Cô trong Hội Đồng Chấm Luận Văn đã

có những góp ý về những thiếu sót của Luận văn này, giúp Luận văn càng

hoàn thiện hơn.

Xin trân trọng cảm ơn các vị lãnh đạo và tập thể cán bộ công nhân viên

Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin - Đại học Thái Nguyên đã cung

cấp thông tin, tài liệu và hợp tác trong quá trình thực hiện Luận văn. Đặc biệt

một lần nữa cảm ơn đến những cán bộ công nhân viên đã dành chút ít thời

gian để thực hiện Phiếu điều tra, và từ đây tôi có được dữ liệu để phân tích,

đánh giá.

Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè, các học viên

lớp cao học Quản trị kinh doanh K15-QTKD đã giúp đỡ tôi về mặt vật chất

cũng như tinh thần trong thời gian học tập và hoàn thành luận văn thạc sỹ này.

Trân trọng!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii

MỤC LỤC............................................................................................................... iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.................................................................... vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU................................................................................. viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ .........................................................................ix

LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2 Mục đích nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ....................................................... 3

5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN

LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP GIÁO DỤC CÔNG LẬP5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công

lập ...................................................................................................................... 5

1.1.1 Các khái niệm........................................................................................... 5

1.1.2. Đặc điểm quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập. 6

1.1.3. Nguồn tài chính của các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập................ 7

1.1.4. Nội dung quản lý các nguồn lực tài chính ............................................ 10

1.1.4 Công cụ quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập............ 19

1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp

giáo dục công lập............................................................................................. 21

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp giáo dục

công lập .......................................................................................................... 24

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính của Thư viện tỉnh Yên Bái .................. 24

1.2.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính của Trung tâm thư viện - Đại học Quốc

gia Hà Nội ....................................................................................................... 26

iv

1.2.3 Bài học kinh nghiệm .............................................................................. 27

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................29

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 29

2.2. Nguồn số liệu và phương pháp thu thập .................................................. 29

2.3. Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu............................................. 31

2.3.1. Phương pháp tổng hợp số liệu.............................................................. 31

2.3.2. Phương pháp phân tích số liệu.............................................................. 31

2.4. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 33

2.4.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh thực trạng thu................................................. 33

2.4.2.Nhóm chỉ tiêu phản ánh thực trạng quản lý tài chính............................ 34

Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI

TRUNG TÂM HỌC LIỆU VÀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN – ĐẠI HỌC

THÁI NGUYÊN.....................................................................................................36

3.1. Tổng quan về Trung tâm học liệu và công nghệ thông tin – Đại học Thái

Nguyên ............................................................................................................ 36

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 36

3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ......................................................................... 37

3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy.......................................................................... 39

3.1.4. Một số kết quả đạt được........................................................................ 41

3.1.5. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính......................................................... 41

3.2. Thực trạng tài chính tại Trung tâm học liệu và công nghệ thông tin -

ĐHTN.............................................................................................................. 45

3.2.1. Thực trạng thu tại Trung tâm học liệu và công nghệ thông tin – ĐHTN

......................................................................................................................... 45

3.2.2. Thực trạng chi tại Trung tâm học liệu và công nghệ thông tin - ĐHTN

......................................................................................................................... 55

3.3. Thực trạng quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu và công nghệ thông

tin – ĐHTN...................................................................................................... 61

v

3.3.1. Lập dự toán............................................................................................ 61

3.3.2. Thực trạng chấp hành dự toán............................................................... 66

3.3.3. Thực trạng quyết toán ngân sách ......................................................... 75

3.3.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra ................................................ 77

3.4. Đánh giá tình hình quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu – CNTT, Đại

học Thái Nguyên qua kết quả khảo sát điều tra .............................................. 78

3.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu và

công nghệ thông tin – ĐHTN.......................................................................... 85

3.6. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu và công nghệ

thông tin - ĐHTN............................................................................................ 87

3.6.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 87

3.6.2. Hạn chế.................................................................................................. 88

3.6.3. Nguyên nhân ......................................................................................... 89

Chương 4: ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM HỌC LIỆU VÀ CÔNG

NGHỆ THÔNG TIN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN .........................................91

4.1. Định hướng quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu và công nghệ thông

tin - ĐHTN ...................................................................................................... 91

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Trung tâm học liệu và

công nghệ thông tin - ĐHTN ......................................................................... 92

4.2.1. Nâng cao hiệu quả quản lý thu.............................................................. 92

4.2.2. Nâng cao hiệu quả quản lý chi.............................................................. 93

4.2.3. Nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản.......................................... 94

4.2.4. Hoàn thiện cơ chế kiểm tra, kiểm soát tài chính................................... 96

4.2.5. Thực hiện công khai tài chính............................................................... 98

4.2.6. Tiếp tục hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ trong đơn vị ................... 100

4.3. Một số kiến nghị..................................................................................... 101

4.3.1 Đối với Chính phủ................................................................................ 101

vi

4.3.2. Đối với Đại học Thái Nguyên............................................................. 102

KẾT LUẬN.......................................................................................................... 105

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 106

PHỤ LỤC 1.......................................................................................................... 108

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BGĐ : Ban Giám Đốc

BT : Bình thường

CBNV : Cán bộ nhân viên

CĐ - ĐH : Cao đẳng - Đại học

ĐHTN : Đại học Thái Nguyên

ĐVT : Đơn vị tính

NLĐ : Người lao động

NV : Nhân viên

SL : Số lượng

TL : Tỷ lệ

TTHL&CNTT : Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin

TV : Thư viện

viii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1: Thẩm quyền ký các văn bản trong ban lãnh đạo phòng Tổng hợp.....44

Bảng 3.2: Cơ cấu nguồn thu của Trung tâm HL&CNTT - ĐHTN giai đoạn 2017

- 2019.......................................................................................................46

Bảng 3.3: Chi tiết nguồn NSNN cấp cho Trung tâm HL&CNTT giai đoạn từ

năm 2017-2019.......................................................................................48

Bảng 3.4: Chi tiết nguồn thu từ dịch vụ của Trung tâm HL&CNTT - ĐHTN giai

đoạn năm 2017-2019..............................................................................53

Bảng 3.5: Chi tiết nguồn thu khác của Trung tâm HL&CNTT - ĐHTN giai đoạn

năm 2017-2019.......................................................................................54

Bảng 3.6: Cơ cấu chi theo nguồn thu của Trung tâm HL&CNTT giai đoạn 2017

- 2019.......................................................................................................56

Bảng 3.7: Cơ cấu chi theo mục đích chi của Trung tâm HL&CNTT - ĐHTN giai

đoạn 2017 - 2019....................................................................................57

Bảng 3.8: Tình hình nhân sự đơn vị giai đoạn 2017 - 2019..................................58

Bảng 3.9: Tiền lương, tiền công và thu nhập tăng thêm của Trung tâm giai đoạn

2017 - 2019 .............................................................................................59

Bảng 3.10: Dự toán thu của TTHL & CNTT.........................................................64

Bảng 3.11 : Dự toán chi của TTHL & CNTT.......................................................65

Bảng 3.12: Mức hoàn thành dự toán thu giai đoạn 2017 - 2019 .........................66

Bảng 3.13: Mức hoàn thành dự toán chi giai đoạn 2017 - 2019..........................68

Bảng 3.14: Số thực hiện chi không thường xuyên của Trung tâm HL&CNTT -

ĐHTN qua các năm 2017 - 2019 ..........................................................70

Bảng 3.15: Số thực hiện chi không thường xuyên giai đoạn 2017 - 2019...........71

Bảng 3.16: Số liệu quyết toán NSNN.....................................................................76

Bảng 3.18: Kết quả đánh giá công tác quản lý và thực hiện thu của

TTHL&CNTT ........................................................................................79

Bảng 3.19: Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính tại TTHL&CNTT .....86

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Số lượng sinh viên Đại học Thái Nguyên giai đoạn 2017 - 2019...47

Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ % chi thường xuyên trong tổng NSNN cấp giai đoạn năm

2016-2018 ...............................................................................................49

Biểu đồ 3.3: Cơ cấu chi cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ giai đoạn 2017-

2019.........................................................................................................72

Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy Trung tâm .......................................................39

Sơ đồ 3.2: Tổ chức bộ máy QLTC tại TTHL ........................................................42

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thực hiện lộ trình cải cách hành chính Nhà nước, ngày 14/2/2015,

Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP thay thế Nghị định số

43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006, quy định về cơ chế tự chủ của

ĐVSN công lập trong một số các lĩnh vực: Giáo dục đào tạo; dạy nghề; y tế;

văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin truyền thông và báo chí; khoa học và

công nghệ; sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác. Thực tế cho thấy, trong hoạt

động của các đơn vị sự nghiệp công lập, quản lý hiệu quả nguồn tài chính trở

thành một nhiệm vụ trọng tâm và rất cần thiết, ảnh hưởng mạnh đến sự phát

triển cả về quy mô lẫn chất lượng cung cấp dịch vụ của đơn vị, đồng thời tác

động đến thu nhập của cán bộ, nhân viên trong đơn vị. Bên cạnh đó, công tác

này cũng góp phần tạo khuôn khổ chi tiêu phù hợp với tình hình tài chính,

làm cơ sở cho việc hạch toán kế toán tại đơn vị, đảm bảo được nguồn tài

chính cho hoạt động của đơn vị, từ đó đưa ra những kế hoạch, định hướng

phát triển cho phù hợp với từng giai đoạn của sự phát triển. Ngoài ra, việc

quản lý cũng giúp cho các khoản chi được thực hiện theo đúng kế hoạch, đạt

hiệu quả hoạt động cao đồng thời tiết kiệm chi phí, tạo điều kiện để tăng thu

nhập cho cán bộ nhân viên, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hoàn thành tốt

nhiệm vụ được giao.

Trung tâm học liệu và công nghệ thông tin là đơn vị sự nghiệp có thu

thuộc Đại học Thái Nguyên. Trung tâm có nhiệm vụ: Tham mưu, tư vấn cho

lãnh đạo Đại học Thái Nguyên về hoạt động và phát triển lĩnh vực CNTT và

TV. Quản lý vận hành hệ thống thư viện và công nghệ thông tin chung của

Đại học Thái Nguyên. Phối hợp, hỗ trợ các đơn vị trực thuộc Đại học Thái

Nguyên phát triển nguồn học liệu, cơ sở hạ tầng kĩ thuật CNTT và ứng dụng

CNTT trong các hoạt động của đơn vị. Tổ chức đào tạo, tập huấn, nghiên cứu

khoa học và chuyển giao công nghệ thuộc lĩnh vực CNTT và TV. Tuy nhiên,