Quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ TRANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA

HUYỆN BẢO THẮNG TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ TRANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA

HUYỆN BẢO THẮNG TỈNH LÀO CAI

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Lan Anh

THÁI NGUYÊN - 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, nội dung, số liệu và kết quả nghiên cứu trong

luận văn là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi cũng xin cam kết chắc chắn rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực

hiện luận văn đã được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều

được chỉ rõ nguồn gốc, bản luận văn này là nỗ lực, kết quả làm việc của

cá nhân tôi (ngoài phần đã trích dẫn).

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Trang

ii

LỜI CẢM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm

giúp đỡ tận tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo và các thầy, cô

giáo trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh Doanh - Đại học Thái Nguyên đã

tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Lan Anh đã tận

tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Sở Y tế Lào Cai, Sở Tài Chính Lào Cai, Ban

giám đốc và cán bộ Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai, các

phòng ban của Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng đã tạo điều kiện, cung

cấp số liệu, tư liệu khách quan giúp tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin cảm ơn sự động viên, giúp đỡ, tạo điều kiện của bạn bè, đồng

nghiệp và người thân trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài.

Một lần nữa, tôi xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Trang

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................... vi

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ....................................................................... vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:................................................................ 3

4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 4

5. Kết cấu luận văn............................................................................................ 4

Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP.............................................. 5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại bệnh viện công lập ......................... 5

1.1.1. Bệnh viện công lập.................................................................................. 5

1.1.2. Quản lý tài chính trong các bệnh viện công lập...................................... 6

1.1.3. Cơ chế tự chủ tài chính đối với các bệnh viện công lập ....................... 10

1.1.4. Nội dung quản lý tài chính trong các bệnh viện công lập..................... 18

1.1.5. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính của bệnh viện

công lập ........................................................................................................... 29

1.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính ở một số bệnh viện công lập và bài học

cho Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai................................ 32

1.2.1. Kinh nghiệm về tự chủ tài chính tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình

......................................................................................................................... 32

1.2.2. Kinh nghiệm về tự chủ tài chính tại Bệnh viện đa khoa huyện Hạ Hòa

tỉnh Phú Thọ.................................................................................................... 33

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào

iv

Cai ................................................................................................................... 34

Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................................. 38

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 38

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 38

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 38

2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu............................................................... 40

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu.............................................................. 40

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................................ 41

2.3.1. Chỉ tiêu nghiên cứu về lập dự toán thu chi ........................................... 41

2.3.2 Chỉ tiên nghiên cứu về thực hiện dự toán .............................................. 42

2.3.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu về quyết toán:................................................. 42

2.3.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu về thanh tra, kiểm tra: .................................... 43

2.3.5. Các chỉ tiêu nghiên cứu khác ................................................................ 43

Chương 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA BỆNH VIỆN

ĐA KHOA HUYỆN BẢO THẮNG TỈNH LÀO CAI ............................... 44

3.1. Giới thiệu về Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai ......... 44

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Bệnh viện ................................ 44

3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ............................................................................ 44

3.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý của Bệnh viện:............................................... 46

3.1.4. Kết quả thực hiện công tác chuyên môn giai đoạn 2017-2019............. 49

3.2. Thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng,

tỉnh Lào Cai..................................................................................................... 50

3.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo

Thắng, tỉnh Lào Cai......................................................................................... 50

3.2.2. Tình hình xây dựng dự toán thu chi tài chính....................................... 51

3.2.3. Công tác thực hiện dự toán thu chi tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo

Thắng tỉnh Lào Cai.......................................................................................... 53

3.2.4. Công tác quyết toán và công khai tài chính .......................................... 70

v

3.3 Đánh giá chung về quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo

Thắng tỉnh Lào Cai.......................................................................................... 72

3.3.1. Những kết quả đạt được trong quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa

huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai ....................................................................... 73

3.3.2. Những tồn tại, hạn chế trong quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa

huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai ....................................................................... 76

3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý tài chính................................ 78

Chương 4 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN BẢO THẮNG, TỈNH

LÀO CAI........................................................................................................ 82

4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa

huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai. ...................................................................... 82

4.1.1. Quan điểm chung đối với ngành Y tế ................................................... 82

4.1.2. Quan điểm của Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai.... 82

4.1.3. Định hướng công tác quản lý tài chính ................................................. 84

4.1.4. Mục tiêu công tác quản lý tài chính ...................................................... 85

4.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh

viện Đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai................................................. 86

4.2.1. Giải pháp về Lập dự toán thu chi tài chính........................................... 86

4.2.2 Giải pháp về công tác thực hiện dự toán................................................ 86

4.2.3. Giải pháp về quyết toán tài chính.......................................................... 89

4.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra tài chính............................................. 90

4.2.5. Giải pháp khác....................................................................................... 91

KẾT LUẬN.................................................................................................... 94

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 96

PHỤ LỤC 01.................................................................................................. 99

PHỤ LỤC 02................................................................................................ 101

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Diễn giải nội dung

1 BCH Ban chấp hành

2 BHXH Bảo hiểm xã hội

3 BHYT Bảo hiểm y tế

4 CBVC Cán bộ viên chức

5 CĐ-TH Cao đẳng - Trung học

6 UBND Ủy ban nhân dân

7 DV Dịch vụ

8 GMHS Gây mê hồi sức

9 HĐSN Hoạt động sự nghiệp

10 HSCC Hồi sức cấp cứu

11 KCB Khám chữa bệnh

12 KTV Kỹ thuật viên

13 NSNN Ngân sách Nhà nước

14 SN Sự nghiệp

15 TNTT Thu nhập tăng thêm

16 TSCĐ Tài sản cố định

17 TƯ Trung ương

18 BVĐKBT Bệnh viện Đa khoa Bảo Thắng

19 BTC Bộ Tài chính

20 SNCT Sự nghiệp có thu

21 TT Thông tư

22 BV Bệnh viện

23 BVCL Bệnh viện công lập

vii

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng 3.1: Cơ sở vật chất của BVBT từ năm 2017-2019 ................................ 48

Bảng 3.2. Bảng tổng hợp kết quả hoạt động chuyên môn .............................. 49

Bảng 3.3. Dữ liệu nhân lực Phòng Tài chính kế toán ..................................... 51

Bảng 3.4: Bảng tổng hợp dự toán thu chi giai đoạn 2017-2019..................... 52

Bảng 3.5: Nguồn kinh phí Bệnh viện từ năm 2017-2019............................... 55

Bảng 3.6: Bảng giá thu viện phí Bệnh viện Bảo Thắng.................................. 59

Bảng 3.7: Bảng tổng hợp chi thường xuyên năm 2017-2019......................... 61

Bảng 3.8: Định mức tiền ngoài giờ................................................................. 64

Bảng 3.9: Định mức phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật......................................... 65

Bảng 3.10: Định mức khoán điện thoại và công tác phí................................. 67

Sơ đồ 3.1: Tổ chức Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thẳng, tỉnh Lào Cai ...... 46

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều chính sách để cải cách nền hành

chính quốc gia nhằm giải phóng tiềm năng to lớn trong hệ thống các đơn vị sự

nghiệp công lập, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động khu vực cung cấp

dịch vụ công. Trong đó: cơ chế trao quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp là

một chủ trương lớn, được đánh giá là đã làm thay đổi về chất hoạt động của

các đơn vị sự nghiệp, tạo ra hiệu ứng tích cực đối với sự phát triển kinh tế - xã

hội. Sẽ là không đầy đủ, nếu phân tích sự vận hành của cơ chế này mà không

đặt nó vào mối quan hệ hữu cơ với các chính sách khác, đó là: khuyến khích

xã hội hóa và chuyển từ giá phí sang giá dịch vụ đối với hoạt động cung cấp

dịch vụ công. Sự đa dạng của nhu cầu xã hội đòi hỏi phải có sự thay đổi: Nhà

nước chuyển giao một phần việc thực hiện các dịch vụ công cho các thành

phần kinh tế khác đảm nhận, nếu sự chuyển giao đó đem lại hiệu quả trên

bình diện xã hội. Chính phủ sẽ không còn đóng vai trò là chủ thể độc quyền

cung cấp dịch vụ công nữa, mà sẽ tập trung vào chức năng quản lý xã hội và

kiến tạo điều kiện phát triển. NSNN cấp cho các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ

giảm xuống, NSNN giành cho việc hỗ trợ nhóm dân cư dễ bị tổn thương có

cơ hội sử dụng dịch vụ công sẽ được tăng lên. Đây là một quá trình tái cơ cấu

nguồn lực tài chính để đạt được mục tiêu an sinh xã hội là sẽ không có ai phải

ở lại phía sau khi khi đất nước đi lên.

Y tế là một trong những ngành sớm thực hiện chủ trương này. Nghị

định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ ra đời đã trao quyền

tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp giúp các đơn vị chủ

động hơn trong việc tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động

và nguồn lực tài chính để hoàn thành nhiệm vụ được giao, phát huy mọi khả

năng của đơn vị để cung cấp dịch vụ với chất lượng cao cho xã hội, tăng

nguồn thu nhằm từng bước nâng cao thu nhập cho cán bộ viên chức. Việc đổi

2

mới cơ chế quản lý đối với các đơn vị sự nghiệp công lập hướng tới mục tiêu

chất lượng, công bằng và hiệu quả trong cung cấp dịch vụ công phù hợp với

lộ trình cải cách hành chính nhà nước và điều kiện thực tế của Việt Nam là

hết sức cần thiết.

Ngoài Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/12/2015 định quyền tự

chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị sự nghiệp công lập; Chính phủ đã

có Nghị định số 69/2008/NĐ-CP, quy định về chính sách khuyến khích xã hội

hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể

thao, môi trường; Nghị định số 85/2012/NĐ-CP trong đó quy định lộ trình từ

2013 đến 2018 tính đủ chi phí vào giá dịch vụ y tế. Trước đây, các bệnh viện

công lập thực hiện công tác chuyên môn theo kế hoạch Nhà nước giao, NSNN

sẽ cấp bù cho số kinh phí còn thiếu do giá dịch vụ y tế chưa tính đủ chi phí.

Sự bao cấp này đã làm nảy sinh tâm lý ỷ lại, “xin-cho”, làm ảnh hưởng đến

chất lượng dịch vụ y tế. Với cơ chế mới, tính tự chủ của cơ sở được tăng lên

nhưng kinh phí từ NSNN sẽ đi đến chỗ không còn nữa. Tạo ra sự thay đổi

trong tư duy quản lý vốn đã quen với sự bao cấp từ phía Nhà nước là rất khó

khăn, nhưng không có sự lựa chọn nào khác, nếu các bệnh viện muốn khẳng

định sự tồn tại và phát triển của mình. Những chuyển biến mau lẹ về yêu cầu

của xã hội, đặt ra cho các đơn vị sự nghiệp y tế công lập một vấn đề cấp bách,

đó là phải có sự thay đổi về chất công tác quản lý nói chung và công tác quản

lý tài chính nói riêng. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: "Quản lý tài chính tại

Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai" với mong muốn tổng

hợp, phân tích, khái quát hóa, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh

viện đa khoa huyện Bảo Thắng những năm gần đây, từ đó, đề ra các giải pháp

quản lý tài chính hữu hiệu có khả năng thực thi, giúp cho Bệnh viện phát triển

ngày một lớn mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu của thực tiễn cuộc

sống đặt ra cho cả trước mắt và lâu dài.