Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Quản lý phương tiện dạy học ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật theo tiếp cận đảm bảo chất lượng giáo dục
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
TRẦN VĂN MỪNG
QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT
THEO TIẾP CẬN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN - 2019
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
TRẦN VĂN MỪNG
QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT
THEO TIẾP CẬN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9.14.01.14
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. LÊ KHÁNH TUẤN
PGS.TS. NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN
THÁI NGUYÊN - 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố
trong bất kì công trình nào khác.
Tác giả luận án
Trần Văn Mừng
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Lê Khánh Tuấn,
PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền - những thầy cô đáng kính đã tận tình hướng
dẫn và động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án này.
Tôi xin gửi lời cám ơn chân thành tới cơ sở đào tạo Đại học Thái Nguyên,
đơn vị đào tạo trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã tạo điều kiện để tôi hoàn
thành luận án này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp của tôi đã chia sẻ nhiều tư
liệu và kinh nghiệm quý báu liên quan đến vấn đề nghiên cứu, xin bày tỏ lòng biết
ơn tới gia đình, người thân đã động viên và giúp đỡ tôi trong thời gian qua.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Trần Văn Mừng
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................ iii
DANH MỤC BẢNG..................................................................................................iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ................................................................................v
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................3
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................4
6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................4
7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ................................................4
8. Những luận điểm cần bảo vệ...................................................................................7
9. Những đóng góp của luận án ..................................................................................7
10. Cấu trúc của luận án..............................................................................................7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THEO TIẾP
CẬN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC.........................................9
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................................9
1.1.1. Những kết quả nghiên cứu về phương tiện dạy học ......................................9
1.1.2. Những kết quả nghiên cứu về quản lý phương tiện dạy học .......................15
1.1.3. Đánh giá chung kết quả nghiên cứu về quản lý phương tiện dạy và vấn
đề tiếp tục nghiên cứu ..................................................................................19
1.2. Các khái niệm công cụ.................................................................................22
1.2.1. Phương tiện và phương tiện dạy học ...........................................................22
1.2.2. Quản lý và quản lý phương tiện dạy học .....................................................24
1.2.3. Chất lượng và đảm bảo chất lượng giáo dục ...............................................27
1.3. Phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật..........................30
1.3.1. Trường cao đẳng kinh tế-kỹ thuật trong hệ thống giáo dục quốc dân .........30
1.3.2. Phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật..........................31
1.3.3. Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục ở trường cao đẳng kinh tế -
kỹ thuật.........................................................................................................36
iv
1.4. Những vấn đề cơ bản về quản lý phương tiện dạy học ở trường cao
đẳng kinh tế - kỹ thuật theo tiếp cận đảm bảo chất lượng giáo dục ............47
1.4.1. Mục tiêu của quản lý phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh tế -
kỹ thuật theo tiếp cận đảm bảo chất lượng giáo dục....................................47
1.4.2. Nội dung quản lý phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ
thuật theo tiếp cận đảm bảo chất lượng giáo dục.........................................48
1.4.3. Các phương pháp quản lý phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh
tế - kỹ thuật ..................................................................................................57
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phương tiện dạy học ở trường cao
đẳng kinh tế - kỹ thuật..................................................................................58
1.5.1. Những yếu tố chủ quan ................................................................................58
1.5.2. Những yếu tố khách quan ............................................................................61
Kết luận chương 1 .....................................................................................................64
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THEO
TIẾP CẬN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ............................65
2.1. Khái quát về địa bàn khảo sát ......................................................................65
2.1.1. Hệ thống trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật Việt Nam...............................65
2.1.2. Thực trạng các trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật trên địa bàn thành
phố Hồ Chí Minh .........................................................................................66
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng..................................................................68
2.2.1. Mục đích khảo sát ........................................................................................68
2.2.2. Nội dung và đối tượng khảo sát ...................................................................68
2.2.3. Khách thể khảo sát .......................................................................................69
2.2.4. Phương pháp khảo sát và xử lý số liệu ........................................................70
2.3. Thực trạng phương tiện dạy học ở các trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật .......70
2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, nhân viên, sinh
viên về ý nghĩa, vai trò của phương tiện dạy học ........................................70
2.3.2. Thực trạng công tác đầu tư mua sắm phương tiện dạy học ở các trường
cao đẳng kinh tế - kỹ thuật...........................................................................73
2.3.3. Thực trạng năng lực quản lý phương tiện dạy học của đội ngũ làm công
tác cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật ....75
2.3.4. Mức độ đạt tiêu chí tối thiểu về phương tiện dạy học để đáp ứng yêu
cầu đảm bảo chất lượng giáo dục.................................................................76
v
2.3.5. Đánh giá chung về thực trạng phương tiện dạy học ở các trường cao
đẳng kinh tế - kỹ thuật..................................................................................81
2.4. Thực trạng quản lý phương tiện dạy học ở các trường cao đẳng kinh tế -
kỹ thuật đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục..............................82
2.4.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch mua sắm phương tiện dạy học đáp
ứng các yêu cầu về nâng cao chất lượng đào tạo theo tiêu chí đảm bảo
chất lượng giáo dục ......................................................................................82
2.4.2. Thực trạng công tác tổ chức mua sắm phương tiện dạy học đáp ứng yêu
cầu đảm bảo chất lượng giáo dục.................................................................85
2.4.3. Thực trạng quản lý công tác tổ chức, chỉ đạo bảo quản, sử dụng phương
tiện dạy học hiệu quả ...................................................................................87
2.4.4. Thực trạng quản lý phát triển, đa dạng hóa phương tiện dạy học ngoài
đầu tư mua sắm nhằm nâng cao mức đảm bảo chất lượng giáo dục ...........90
2.4.5. Thực trạng công tác kiểm kê, đánh giá để bổ sung thay thế hoặc thanh
lý phương tiện dạy học.................................................................................95
2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phương tiện dạy học ở
trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật ..............................................................97
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý phương tiện dạy học ở trường cao
đẳng kinh tế - kỹ thuật đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng .....................99
2.5.1. Những kết quả đạt được ...............................................................................99
2.5.2. Những tồn tại, hạn chế .................................................................................99
Kết luận chương 2 ...................................................................................................101
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT THEO TIẾP
CẬN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC.....................................102
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp....................................................................102
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ............................................................102
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và đồng bộ.........................................102
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.............................................................102
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ...........................................102
3.2. Biện pháp quản lý phương tiện dạy học theo tiếp cận đảm bảo chất
lượng giáo dục ở các trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật...........................103
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và các đối
tượng liên quan về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của phương tiện dạy
học trong đảm bảo chất lượng giáo dục .....................................................103
vi
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác quản lý
phương tiện dạy học trong trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật..................107
3.2.3. Chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác lập kế hoạch mua sắm phương tiện
dạy học đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về nâng cao chất lượng đào tạo....111
3.2.4. Thực hiện đầu tư, mua sắm hiệu quả gắn với nâng chất lượng khai thác,
sử dụng, bảo quản phương tiện dạy học đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất
lượng giáo dục của trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật .............................114
3.2.5. Thực hiện công tác xã hội hoá nhằm huy động nguồn lực đầu tư phương
tiện dạy học đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân lực theo nhu cầu xã hội..............120
3.2.6. Xây dựng nội quy, quy trình khai thác, sử dụng phương tiện dạy học; thực
hiện kiểm tra, giám sát đối với công tác quản lý phương tiện dạy học...........124
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................129
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp ......................131
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm...............................................................................131
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm...............................................................................131
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm.........................................................................131
3.4.4. Khách thể khảo nghiệm..............................................................................131
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm .................................................................................132
3.4.6. Đánh giá về mức độ tương quan giữa mức độ cấp thiết và tính khả thi
của các biện pháp được đề xuất .................................................................135
3.5. Thực nghiệm biện pháp quản lý phương tiện dạy học đáp ứng yêu cầu
đảm bảo chất lượng giáo dục ở các trường CĐ kinh tế - kỹ thuật.............137
3.5.1. Giới thiệu khái quát về thực nghiệm..........................................................137
3.5.2. Tổ chức thực nghiệm .................................................................................137
3.5.3. Xử lý kết quả thực nghiệm.........................................................................138
3.5.4. Kết luận chung về thực nghiệm .................................................................152
Kết luận chương 3 ...................................................................................................153
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................154
1. Kết luận ...............................................................................................................154
2. Khuyến nghị........................................................................................................156
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ ..............159
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................160
PHỤ LỤC
iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CBQL : Cán bộ quản lý
CĐ : Cao đẳng
CĐKT-KT : Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật
CL : Chất lượng
CLĐT : Chất lượng đào tạo
CLGD : Chất lượng giáo dục
CNTT : Công nghệ thông tin
CSVC : Cơ sở vật chất
CSVC-TBDH : Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học
DH : Dạy học
ĐH : Đại học
ĐT : Đào tạo
ĐBCL : Đảm bảo chất lượng
GD : Giáo dục
GD-ĐT : Giáo dục - Đào tạo
GV : Giảng viên
HS : Học sinh
NCKH : Nghiên cứu khoa học
NV : Nhân viên
PTDH : Phương tiện dạy học
QL : Quản lý
QLGD : Quản lý giáo dục
THPT : Trung học phổ thông
SV : Sinh viên
iv
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Cơ cấu các chuẩn kiểm định cơ sở giáo dục của ADB/ILO..................40
Bảng 1.2: Chỉ số đảm bảo chất lượng giáo dục đại học, Malaysia 1998...............40
Bảng 1.3: Tiêu chí tối thiểu để PTDH đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng
giáo dục ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật.......................................41
Bảng 1.4: Tiêu chí tối thiểu về điều kiện cơ sở vật chất hỗ trợ sử dụng PTDH
nhằm đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục ...........................44
Bảng 2.1: Số lượng khách thể khảo sát của các trường CĐ KTKT.......................69
Bảng 2.2: Nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, nhân viên về vai trò của
PTDH đối với hoạt động dạy học..........................................................70
Bảng 2.3: Nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, nhân viên về vai trò của
PTDH đối với hoạt động dạy học..........................................................71
Bảng 2.4: Thực trạng công tác đầu tư mua sắm phương tiện dạy học ở các
trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật.........................................................74
Bảng 2.5: Mức độ đạt tiêu chí tối thiểu về phương tiện dạy học đáp ứng yêu
cầu đảm bảo chất lượng giáo dục ..........................................................77
Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL, GV, NV về mức độ đạt tiêu chí tối thiểu về
CSVC hỗ trợ sử dụng PTDH đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng
giáo dục .................................................................................................79
Bảng 2.7: Đánh giá của SV về mức độ đạt tiêu chí tối thiểu về CSVC hỗ trợ
sử dụng PTDH đáp ứng yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục ............80
Bảng 2.8: Thực trạng công tác lập kế hoạch mua sắm phương tiện dạy học ........83
Bảng 2.9: Thực trạng công tác tổ chức mua sắm phương tiện dạy học đáp ứng
yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục ...................................................86
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức, chỉ đạo bảo quản, sử dụng PTDH.....88
Bảng 2.11: Kết quả khảo sát thực trạng phương tiện dạy học tự làm ở các
trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật.........................................................90
Bảng 2.12: Thực trạng hoạt động tổ chức nghiên cứu khoa học, chuyển giao
công nghệ và hợp tác với các đơn vị trong khai thác sử dụng
phương tiện dạy học ..............................................................................93
Bảng 2.13: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phương tiện dạy học
ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật.....................................................97
v
Bảng 3.1: Xếp hạng đánh giá về tính cần thiết và tính khả thi ............................135
Bảng 3.2: Giá trị các di và di2 để tính hệ số tương quan Spearman....................136
Bảng 3.3: Kết quả khảo sát đối tượng thực nghiệm trước khi bồi dưỡng............138
Bảng 3.4: Kết quả khảo sát đối tượng thực nghiệm sau khi bồi dưỡng..................141
Bảng 3.5: Kết quả khảo sát đối với trường áp dụng biện pháp đề xuất..................144
Bảng 3.6: Kết quả khảo sát trường không áp dụng biện pháp đề xuất ...................146
v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ:
Biểu đồ 2.1: Số lượng các ngành nghề đang đào tạo ở 4 trường cao đẳng..............67
Biểu đồ 2.2: Thực trạng nhận thức về sự cần thiết của phương tiện dạy học ở
các trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật ................................................72
Biểu đồ 2.3: Đánh giá của CBQL về thực trạng năng lực quản lý PTDH của
đội ngũ làm công tác CSVC-TBDH....................................................75
Biểu đồ 2.4: Đánh giá của Giáo viên, nhân viên về thực trạng năng lực quản
lý PTDH của đội ngũ làm công tác CSVC-TBDH .............................76
Biểu đồ 2.5: Thực trạng công tác kiểm kê, đánh giá để bổ sung thay thế hoặc
thanh lý phương tiện dạy học (Ý kiến đánh giá của Cán bộ quản lý).....95
Biểu đồ 2.6: Thực trạng công tác kiểm kê, đánh giá để bổ sung thay thế hoặc
thanh lý phương tiện dạy học (Ý kiến đánh giá của Giảng viên,
nhân viên)............................................................................................96
Biều đồ 3.1: Đánh giá về tính cấp thiết của các biện pháp đã đề xuất...................132
Biểu đồ 3.2: Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất .....................134
Biểu đồ 3.3: So sánh kết quả giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng ..........143
Biểu đồ 3.4: So sánh kết quả giữa các trường áp dụng và các trường không áp
dụng biện pháp đề xuất (điểm chỉ tính từ loại xuất sắc, loại tốt và
loại khá).............................................................................................147
Biểu đồ 3.5: So sánh kết quả giữa các trường áp dụng và các trường không áp
dụng biện pháp đề xuất (điểm chỉ tính loại trung bình và loại yếu)......150
Sơ đồ:
Sơ đồ 1.1: Phân loại phương tiện dạy học ở trường CĐKT-KT ..........................32
Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ giữa các thành tố trong quá trình giáo dục.....................34
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý PTDH ở trường CĐKTKT theo tiếp cận ĐBCL GD..............................................................130
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Một trong những mục tiêu, nhiệm vụ của giáo dục - đào tạo của nước ta
hiện nay là đào tạo, phát triển nguồn nhân lực. Chỉ có thể thực hiện công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước một cách nhanh chóng và bền vững bằng việc ưu tiên phát triển
nguồn nhân lực, cung cấp đầy đủ nhân lực được đào tạo. Nhiều văn bản của Đảng,
Nhà nước, các bộ ban ngành, các địa phương,… đã khẳng định quan điểm đó. Quyết
định số 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt
Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011-2020 cũng đã khẳng định mục
tiêu đưa nhân lực Việt Nam trở thành nền tảng và lợi thế quan trọng nhất để phát triển
bền vững đất nước, hội nhập quốc tế và ổn định xã hội, nâng trình độ năng lực cạnh
tranh của nhân lực nước ta lên mức tương đương các nước tiên tiến trong khu vực,
trong đó một số mặt tiếp cận trình độ các nước phát triển trên thế giới.
Nghị quyết 29 của Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI Đảng) về đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục - đào tạo (GD-ĐT), đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện
đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế đã khẳng định, đào tạo nhân lực có kiến thức, kỹ năng và trách nhiệm nghề
nghiệp hình thành hệ thống giáo dục nghể nghiệp với nhiều phương thức và trình độ
đào tạo kỹ năng nghề nghiệp theo hướng ứng dụng, thực hành, bảo đảm đáp ứng
nhu cầu nhân lực kỹ thuật công nghệ của thị trường lao động trong nước và quốc tế.
Để thực hiện được nhiệm vụ trên, đòi hỏi GD-ĐT phải thay đổi trên nhiều
lĩnh vực, thay đổi trong quản lý đào tạo nói chung, quản lý từng thành tố của quá
trình đào tạo nói riêng. Tất cả phải tạo thành một hệ thống, có mối quan hệ biện
chứng với nhau để tạo nên động lực thúc đẩy đổi mới căn bản, toàn diện một cách
bền vững. Trong các yếu tố tạo nên sự đổi mới căn bản, toàn diện đó, sự đổi mới
công tác quản lý phương tiện dạy học (PTDH) là một trong những thành tố giữ vai
trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục (ĐBCL GD).
1.2. Là một thành tố trong cấu trúc của quá trình dạy học, PTDH trực tiếp
góp phần nâng cao chất lượng đào tạo (CLĐT) bên cạnh các điều kiện bảo đảm
khác như chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý (CBQL) giáo dục; tính hợp
lý, khoa học, hiện đại của chương trình, nội dung đào tạo và phương pháp giảng
dạy; năng lực, quy trình tổ chức quản lý; điều kiện tài chính; công tác kiểm định
chất lượng; chất lượng đầu vào và giải quyết việc làm sau tốt nghiệp; công tác xã
hội hóa;... Đối với các trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật (CĐKT-KT), vai trò của
2
PTDH được khẳng định rõ ràng hơn: muốn đào tạo tay nghề cho người học phải có
máy móc thiết bị để dạy nghề, đó là những phương tiện cần thiết để chuyển tải
thông tin, kiến thức và rèn luyện kỹ năng thực hành cho người học. Để nâng cao
CLĐT thì công tác QL PTDH là vấn đề cần phải được quan tâm. Trong đó, việc đầu
tư, trang bị PTDH hợp lý, phù hợp với ngành nghề đào tạo có ý nghĩa thiết thực đối
với hoạt động dạy nghề. Thương hiệu, uy tín và việc xếp hạng các cơ sở đào tạo,
đặc biệt là đối với trường CĐKT-KT, phụ thuộc rất lớn vào điều kiện PTDH. Quản
lý, đầu tư, sử dụng, bảo quản PTDH hiệu quả cũng là một trong vấn đề không thể
thiếu trong việc ĐBCL GD của trường CĐKT-KT.
1.3. Trong những năm gần đây, việc đầu tư PTDH đã được các trường cao
đẳng (CĐ) công lập quan tâm nhưng vẫn còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến hoạt
động đào tạo, NCKH và các hoạt động khác của nhà trường. Quan niệm, nhận thức
của CBQL, giảng viên (GV), nhân viên (NV) và sinh viên (SV) về tầm quan trọng
của PTDH trong đào tạo còn hạn chế; so với yêu cầu hiện nay, mức đầu tư chưa đáp
ứng nhu cầu hoạt động của nhà trường; sự đồng bộ, tính hiện đại còn chậm so với
thực tiễn sản xuất và sự phát triển của khoa học kỹ thuật; hiệu quả khai thác sử dụng
chưa cao, chưa khai thác hết hiệu suất đầu tư; công tác bảo quản, bảo trì, bảo dưỡng
chưa khoa học và kịp thời; việc quản lý, xây dựng đội ngũ NV chuyên trách, xây
dựng và triển khai kế hoạch khai thác, sử dụng, giám sát, kiểm tra vẫn còn nhiều bất
cập; công tác kiểm kê còn mang tính hành chánh, hình thức, chưa đi vào đánh giá
hiệu suất sử dụng cũng như hiệu quả đầu tư; công tác NCKH, chuyển giao công
nghệ, phát triển PTDH tự làm chưa thực sự phát huy vai trò của một trường CĐ;
quan điểm xã hội hóa công tác đầu tư, sử dụng PTDH vẫn chưa thật sự nhận được
sự quan tâm chú ý. Đặc biệt là đứng trước yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục, nội
dung thể hiện sự khẳng định, cam kết của một cơ sở giáo dục đối với xã hội. Điều
này đã làm ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ sở giáo dục nói chung và các
trường CĐKT- KT nói riêng.
Với yêu cầu về đảm bảo CLĐT ở trường CĐKT-KT, trong đó cụ thể là quản
lý PTDH theo tiếp cận ĐBCL thì những kết quả đã nghiên cứu vẫn chưa giải quyết
những vấn đề căn bản liên quan đến lý luận về QLGD, quản lý nhà trường, đánh giá
đúng thực chất hiện trạng công tác QL PTDH theo tiếp cận ĐBCL GD hiện nay vẫn
chưa cụ thể hóa được thành các biện pháp có tính khả thi cho các trường CĐKTKT. Những giải pháp, biện pháp mới chỉ mang tính chất định hướng hoặc là những
kinh nghiệm cụ thể trong công tác QL nhà trường ở các cơ sở GD. Nói chung, một
3
số kết quả đã nghiên cứu chưa xuất phát từ quan điểm QL PTDH theo tiếp cận
ĐBCL GD như là một hệ thống của các giải pháp QLGD, quản lý nhà trường, được
xây dựng từ những cơ sở lý luận của khoa học giáo dục hiện đại và cơ sở thực tiễn
đào tạo của các trường CĐKT-KT.
Việc QL PTDH ở các trường CĐKT-KT từ trước tới nay không phát huy tác
dụng, hiệu quả trong việc hướng tới mục tiêu ĐBCL GD. Trong bối cảnh cạnh tranh
chất lượng và sự phát triển của cách mạng khoa học công nghệ 4.0, của hội nhập
quốc tế hiện nay, việc QL PTDH ở các trường CĐKT-KT phải nhằm phát huy được
hết công năng của các phương tiện, hỗ trợ đắc lực cho hoạt động dạy học, hướng
vào việc phát triển năng lực người học, thực hiện mục tiêu ĐBCL GD, chuyển quản
lý trường học thành quản trị cơ sở giáo dục. Có như vậy, nhiệm vụ QL PTDH nói
riêng và quản lý hoạt động của các trường CĐKT-KT nói chung mới đạt được mục
tiêu đổi mới căn bản, toàn diện.
Những phân tích trên là lí do của việc lựa chọn đề tài nghiên cứu luận án
“Quản lý phương tiện dạy học ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật theo tiếp cận
đảm bảo chất lượng giáo dục”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng QL PTDH ở các trường
CĐKT-KT theo tiếp cận ĐBCL GD, luận án đề xuất một số biện pháp QL PTDH ở
trường CĐKT-KT theo tiếp cận ĐBCL GD, nhằm góp phần nâng cao chất lượng,
hiệu quả đào tạo ở các trường CĐKT- KT.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lý phương tiện dạy học ở trường CĐKT-KT
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý phương tiện dạy học ở trường CĐKT-KT theo tiếp cận
đảm bảo chất lượng giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học
PTDH là một thành tố trong cấu trúc của quá trình dạy học, góp phần nâng
cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực của các trường CĐKT-KT. Thực trạng
PTDH và quản lý PTDH ở các trường CĐKT-KT trong thời gian qua vẫn còn nhiều
khó khăn, bất cập và chưa đáp ứng yêu cầu là điều kiện ĐBCL GD. Nếu đề xuất
được các biện pháp QL PTDH theo tiếp cận ĐBCL GD một cách khoa học, đồng