Quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề điện công nghiệp ở trường Cao đẳng Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

ĐÀO TẠO NGHỀ ĐIỆN CÔNG NGHIỆP

Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

ĐÀO TẠO NGHỀ ĐIỆN CÔNG NGHIỆP

Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

Ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THỊ TÍNH

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công

nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai, tỉnh Lào Cai” được thực hiện từ tháng 2

năm 2019 đến hết tháng 8 năm 2019.

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết

quả nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình

nào khác.

Thái Nguyên, ngày 25 tháng 11 năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Anh Đào

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu, điều tra, khảo sát và triển khai đề tài:

“Quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở trường

cao đẳng Lào Cai, tỉnh Lào Cai” tác giả đã nhận được sự động viên, khích lệ

và tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình của các cấp lãnh đạo, của các thầy giáo, cô

giáo, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp và gia đình.

Với tình cảm chân thành tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các

thầy giáo, cô giáo Khoa Tâm lý - Giáo dục, bộ phận sau đại học Phòng Đào tạo

- trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã nhiệt tình giảng dạy và tư

vấn giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu thực hiện luận văn.

Tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với: PGS.TS.

Nguyễn Thị Tính, cô giáo trực tiếp hướng dẫn, đã tận tình định hướng, chỉ dẫn,

giúp đỡ và tạo điều kiện cho tác giả vượt qua những khó khăn trong suốt quá

trình hoàn thành luận văn.

Tác giả xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo trường Cao đẳng Lào Cai, tỉnh

Lào Cai, cán bộ giảng viên Khoa Điện công nghiệp; các bạn sinh viên và cựu sinh

viên khoa Điện công nghiệp, trường Cao đẳng Lào Cai; các bạn đồng nghiệp cùng

gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ, đóng góp ý kiến và tạo mọi điều kiện

thuận lợi để tác giả hoàn thành luận văn này.

Mặc dù đã rất nỗ lực, cố gắng rất nhiều trong việc nghiên cứu, song do thời

gian và kinh nghiệm thực tiễn của bản thân còn hạn chế, đề tài không tránh khỏi

những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý của các thầy (cô), các bạn

đồng nghiệp và các nhà khoa học để luận văn của tác giả được hoàn chỉnh hơn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 25 tháng 11 năm 2019

Tác giả

Nguyễn Thị Anh Đào

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ..............................................................vi

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................2

4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

5. Giả thuyết khoa học.........................................................................................3

6. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu .........................................................................3

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................4

8. Cấu trúc luận văn.............................................................................................5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG

TRÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở TRƯỜNG

CAO ĐẲNG .............................................................................................6

1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề...................................................6

1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước..............................................................6

1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ..............................................................8

1.2. Các khái niệm cơ bản ..............................................................................10

1.2.1. Chương trình đào tạo...............................................................................10

1.2.2. Phát triển chương trình đào tạo ...............................................................13

1.2.3. Quản lý phát triển chương trình đào tạo..................................................19

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

1.3. Những vấn đề cơ bản về phát triển chương trình đào tạo nghề Điện

công nghiệp ở trường cao đẳng ...............................................................20

1.3.1. Các cách tiếp cận xây dựng chương trình đào tạo nghề Điện công

nghiệp ở trường cao đẳng........................................................................21

1.3.2. Quy trình phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng .......................................................................................24

1.3.3. Các lực lượng tham gia phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công

nghiệp ở trường cao đẳng .........................................................................25

1.4. Quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng .......................................................................................26

1.4.1. Lập kế hoạch phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp

ở trường cao đẳng....................................................................................26

1.4.2. Tổ chức thực hiện triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp

ở trường cao đẳng....................................................................................30

1.4.3. Chỉ đạo phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng .......................................................................................31

1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện phát triển chương trình đào tạo

nghề Điện công nghiệp ở trường cao đẳng..............................................33

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý phát triển chương trình đào tạo

nghề Điện công nghiệp ở trường cao đẳng..............................................35

1.5.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................................35

1.5.2. Các yếu tố khách quan.............................................................................36

Kết luận Chương 1.............................................................................................38

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG

TRÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở TRƯỜNG

CAO ĐẲNG LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI...........................................39

2.1. Khái quát về khách thể khảo sát và tổ chức khảo sát..............................39

2.1.1. Một vài nét về trường Cao đẳng Lào Cai................................................39

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.1.2. Tổ chức khảo sát......................................................................................43

2.2. Thực trạng phát triển chương trình nghề Điện công nghiệp ở trường

Cao đẳng Lào Cai ....................................................................................44

2.2.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên tham gia thực

hiện phát triển chương trình đào tạo ngành Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng Lào Cai .........................................................................44

2.2.2. Quy trình phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng Lào Cai .........................................................................48

2.2.3. Các lực lượng tham gia phát triển chương trình đào tạo nghề Điện

công nghiệp ở trường Cao đẳng Lào Cai ................................................50

2.3. Thực trạng về quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề Điện

công nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai .................................................53

2.3.1. Lập kế hoạch phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp

ở trường cao đẳng Lào Cai ......................................................................53

2.3.2. Tổ chức thực hiện triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp

ở trường cao đẳng Lào Cai ......................................................................55

2.3.3. Chỉ đạo phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở

trường cao đẳng Lào Cai .........................................................................58

2.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện phát triển chương trình đào tạo

nghề Điện công nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai................................62

2.3.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý phát triển chương trình đào tạo

nghề Điện công nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai................................64

2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động phát triển chương

trình đào tạo nghề điện công nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai ...........66

2.4.1. Những mặt đạt được ................................................................................66

2.4.2. Những hạn chế tồn tại..............................................................................67

2.4.3. Nguyên nhân hạn chế ..............................................................................68

Kết luận Chương 2.............................................................................................69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

ĐÀO TẠO NGHỀ ĐIỆN CÔNG NGHIỆP Ở TRƯỜNG CAO

ĐẲNG LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI.....................................................70

3.1. Nguyên tắc khi xây dựng biện pháp quản lý phát triến chương trình đào

tạo nghề Điện công nghiệp ở trường Cao đẳng Lào Cai .............................70

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................70

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn..........................................................70

3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm cung - cầu ..............................................................70

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống..........................................................71

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, bền vững ........................................71

3.2. Một số biện pháp quản lý phát triển chương trình đào tạo .....................73

3.2.1. Tổ chức khảo sát thị trường lao động ngành Điện công nghiệp .............73

3.2.2. Bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và giảng viên

ngành Điện công nghiệp về phát triển chương trình đào tạo ..................77

3.2.3. Chỉ đạo khoa chuyên ngành, giảng viên định kỳ rà soát mục tiêu,

chuẩn đầu ra để cập nhật, hoàn thiện chương trình đào tạo ngành

Điện công nghiệp.....................................................................................80

3.2.4. Tổ chức đào tạo gắn với thị trường lao động điện công nghiệp .............83

3.2.5. Tổ chức đánh giá chất lượng chương trình và hoàn thiện chương trình ......89

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp..............................................................91

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất...92

3.4.1. Quy trình khảo nghiệm............................................................................92

3.4.2. Kết quảkhảonghiệm.................................................................................93

Kết luận Chương 3.............................................................................................96

KẾT LUẬN CHUNG VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................97

1. Kết luận..........................................................................................................97

2. Khuyến nghị...................................................................................................98

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................101

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Nguyên nghĩa

CBGV Cán bộ giảng viên

CBQL Cán bộ quản lý

CN Công nghiệp

CSVC Co sở vật chất

CT Chương trình

CTĐT Chương trình đào tạo

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giảng viên

HĐD Hoạt động dạy

HĐGD Hoạt động giáo dục

HĐH Hoạt động học

KHCN&MT Khoa học công nghệ và môi trường

PTCTĐT Phát triển chương trình đào tạo

QL Quản lý

SL Số lượng

SV Sinh viên

TB Trung bình

TBXH Thương binh xã hội

TL Tỉ lệ

UBND Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Cơ cấu chọn mẫu khảo sát ............................................................43

Bảng 2.2: Ý kiến của đánh giá nhận thức của các đối tượng khảo sát..........45

Bảng 2.3: Thực trạng đánh giá cách tiếp cận phát triển chương trình ..........46

Bảng 2.4: Quy trình phát triển chương trình đào tạo ngành Điện công

nghiệp ở trường Cao đẳng Lào Cai...............................................48

Bảng 2.5: Thực trạng các nguồn lực được huy động để phát triển

chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở trường Cao

đẳng Lào Cai.................................................................................51

Bảng 2.6a: Thực trạng lập kế hoạch theo quy trình phát triển chương trình

đào tạo ngành Điện công nghiệp ở trường cao đẳng Lào cai ........... 53

Bảng 2.6b: Thực trạng công tác lập kế hoạch phát triển chương trình đào

tạo theo các khóa đào tạo ngành Điện công nghiệp......................54

Bảng 2.7: Thực trạng công tác tổ chức hoạt động phát triển chương

trình đào tạo ngành Điện công nghiệp ..........................................56

Bảng 2.8: Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động phát triển chương

trình đào tạo ngành Điện công nghiệp ..........................................59

Bảng 2.9: Thực trạng thời gian tiến hành công tác kiểm tra, đánh giá

chương trình đào tạo ngành Điện công nghiệp.............................62

Bảng 2.10: Các căn cứ đánh giá chương trình đào tạo nghề Điện công

nghiệp trường Cao đẳng Lào Cai..................................................63

Bảng 2.11: Nhân lực tham gia đánh giá chương trình nghề Điện công

nghiệp trường Cao đẳng Lào Cai..................................................63

Bảng 2.12: Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển chương trình

đào tạo nghề Điện công nghiệp ở trường Cao đẳng Lào Cai........65

Bảng 3.1: Kết quả đánh giá tính cần thiết của các biện pháp .......................93

Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ...................94

Bảng 3.3: Xét tính tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi

của các biện pháp ..........................................................................95

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ:

Biếu đồ 2.1. Các nguồn lực được huy động để phát triển chương trình đào

tạo nghề Điện công nghiệp..........................................................52

Biểu đổ 2.2. Mức độ thực hiện và mức độ đáp ứng công tác tổ chức hoạt

động phát triển chương trình đào tạo ngành Điện công nghiệp..58

Biểu đồ 2.3. Tương quan về mức độ thực hiện và mức độ đáp ứng công

tác chỉ đạo hoạt động phát triển chương trình đào tạo ngành

Điện công nghiệp ........................................................................61

Sơ đồ:

Sơ đồ 1.1. Khái niệm chương trình đào tạo của Bobbitt..............................10

Sơ đồ 1.2. Khái niệm chương trình đào tạo của Hollis và Doak Campbell......11

Sơ đồ 1.3. Thành tố cơ bản trong chương trình đào tạo...............................12

Sơ đồ 1.4. Quan niệm của Saylor, Alexander và Lewis về quá trình

hoạch định chương trình..............................................................15

Sơ đồ 1.5. Cơ sở chương trình của Tyler ....................................................18

Sơ đồ 1.6. Sơ đồ cấu trúc 5 bước của quá trình phát triển CTĐT rút ra từ

ba mô hình trên............................................................................19

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Chương trình đào tạo là bản thiết kế môn tả về mục tiêu, chuẩn đầu ra,

nội dung chương trình cùng với phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và

cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả đào tạo. Chất lượng chương trình đào tạo

của từng ngành quyết định chất lượng đào tạo và chịu sự ảnh hưởng bởi các

yếu tố quản lý trong phát triển chương trình đào tạo. Phát triển chương trình

đào tạo là việc làm thường xuyên, liên tục bao gồm các khâu làm mới, bổ sung,

điều chỉnh, hoàn thiện, đánh giá chương trình. Để thực hiện có hiệu quả những

nội dung trên đòi hỏi nhà quản lý phải thực hiện có hiệu quả các khâu trong

quản lý phát triển chương trình và có những biện pháp tổ chức, chỉ đạo phù hợp

với điều kiện hiện có của mỗi nhà trường và trình độ đào tạo.

Trong những năm qua, công tác đào tạo nghề đã có nhiều giải pháp và hình

thức tổ chức phù hợp, tạo chuyển biến tích cực, quy mô và mạng lưới đào tạo nghề

phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên vẫn còn bất cập về chất lượng đào tạo. Việc nâng cao

chất lượng đào tạo là việc làm hết sức cấp thiết và quan trọng nó phụ thuộc vào

nhiều yếu tố như: Chính sách quản lý, chương trình đào tạo, đội ngũ giáo viên, đội

ngũ làm công tác quản lý, thiết bị dạy học và các nguồn lực khác...

Các Doanh nghiệp cả nước nói chung và các doanh nghiệp trên địa bàn

tỉnh Lào Cai nói riêng đều nhận định: Sinh viên tốt nghiệp ra trường chưa thể

bắt tay ngay vào công việc thực tế mà cần phải có một thời gian đào tạo lại,

chính vì thế các doanh nghiệp tuyển dụng đều muốn tuyển người có kinh

nghiệm thực tế. Vấn đề này gây khó khăn cho nhà tuyển dụng và sinh viên mới

tốt nghiệp. Một là sinh viên thiếu tự tin và thiếu kiến thực tế để nắm bắt công

việc được giao. Hai là các doanh nghiệp phải bỏ ra thời gian và một khoản kinh

phí để đào tạo lại. Sở dĩ còn tồn tại như vậy một trong các nguyên nhân quan

trọng đó là chương trình đào tạo hiện nay của các trường còn nhiều bất cập.

2

Hoạt động phát triển chương trình đào tạo tại các trường cao đẳng nghề chưa

được quan tâm đúng mức.

Trường Cao đẳng Lào Cai là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND tỉnh

Lào Cai, chịu sự quản lý nhà nước về dạy nghề của Bộ Lao động Thương binh

và Xã hội, trường được thành lập từ tháng 12 năm 1992 trên cơ sở nâng cấp từ

Trường Trung cấp nghề. Trường thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực

có trình độ kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ cao, phục vụ cho sự nghiệp phát

triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lào Cai và đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân

lực cho xã hội. Nhà trường được cấp phép 40 mã nghề đào tạo, trong đó nghề

Điện công nghiệp là nghề mũi nhọn của Nhà trường. Trong những năm qua

thực hiện "đa dạng hóa loại hình đào tạo, mở rộng quy mô, mã ngành thường

xuyên đổi mới chương trình, nội dung giảng dạy cho phù hợp với thực tiễn" vì

vậy, chất lượng đào tạo ngày càng được nâng lên. Tuy nhiên việc phát triển

chương trình đào tạo theo định hướng nghề nghiệp ứng dụng còn thể hiện

những bất cập.

Xuất phát từ những vấn đề trên, tác giả chọn vấn đề “Quản lý phát triển

chương trình đào tạo nghề Điện công nghiệp ở trường cao đẳng Lào Cai,

tỉnh Lào Cai” làm đề tài luận văn để nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng phát triển chương trình đào

tạo nghề Điện công nghiệp, tác giả đã nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp

quản lý phát triển chương trình đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề

Điện công nghiệp trình độ cao đẳng ở trường Cao đẳng Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Quá trình phát triển chương trình đào tạo nghề điện công nghiệp ở

trường Cao đẳng.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý phát triển chương trình đào tạo nghề Điện công

nghiệp ở Trường Cao đẳng Lào Cai, tỉnh Lào cai.