Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành may của trường trung cấp kỹ thuật quảng ngãi

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HUỲNH THỊ THÙY LOAN

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO

TẠO NGÀNH MAY CỦA TRƯỜNG TRUNG CẤP

KỸ THUẬT QUẢNG NGÃI

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8.14.01.14

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Đà Nẵng - Năm 2018

Công trình được hoàn thành tại

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. Lê Quang Sơn

Phản biện 1: PGS.TS. Võ Nguyên Du

Phản biện 2: TS. Bùi Việt Phú

Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn tốt

nghiệp thạc sĩ Quản lý giáo dục họp tại Đại học Sư phạm vào ngày

29 tháng 11 năm 2018.

Có thể tìm hiểu luận văn tại:

- Thư viện trường Đại học Sư phạm - ĐHĐN

- Khoa Tâm Lý – Giáo Dục, Trường Đại học Sư Phạm- ĐHĐN

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trước những thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0,

công tác giáo dục nghề nghiệp cũng buộc phải “chuyển mình” để đáp

ứng yêu cầu của thị trường lao động, đáp ứng yêu cầu về con người

và nguồn nhân lực với tư cách là nhân tố quyết định sự phát triển đất

nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, với xu thế toàn cầu

hóa cần tạo sự chuyển biến cơ bản toàn diện về giáo dục - đào tạo.

Trong đó việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển

kinh tế - xã hội là một yêu cầu cấp bách hàng đầu của việc tiếp tục

triển khai, điều chỉnh nâng cao chất lượng cải cách giáo dục đào tạo

và giáo dục nghề nghiệp hiện nay.

Nguồn nhân lực chất lượng cao phụ thuộc rất nhiều vào chất

lượng đào tạo. Đây là vấn đề tất yếu khách quan, một yêu cầu hết sức

cấp thiết. Nó không những ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn

nhân lực của tỉnh mà còn ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu

công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nguồn nhân lực Việt Nam

nói chung và của tỉnh Quảng Ngãi nói riêng đang có nhiều điều bất

cập. Bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nguồn nhân lực

của miền Trung đang trong tình trạng thừa lao động phổ thông, lao

động không có chuyên môn kỹ thuật, nhưng lại thiếu lao động có

trình độ tổ chức sản xuất kinh doanh, thiếu thợ kỹ thuật trong các

ngành, nghề và trong các khu vực kinh tế, tình trạng thất nghiệp vẫn

đang được báo động. Một trong những nguyên nhân chính là do chất

lượng đào tạo chưa đáp ứng được những diễn biến nhanh chóng của

nền kinh tế và quá trình phát triển công nghệ đặt ra. Đặc biệt là sự

phát triển nhanh chóng của tỉnh Quảng Ngãi về các khu kinh tế, khu

2

công nghiệp như: Khu kinh tế Dung Quất, Khu VSIP Quảng Ngãi,

các cụm công nghiệp, khu công nghiệp và các làng nghề trên địa bàn

tỉnh Quảng Ngãi đang rất cần nhu cầu nguồn lao động lớn có kỹ thuật

tay nghề.

Những năm qua, tỉnh Quảng Ngãi có nhiều cơ sở giáo dục

nghề nghiệp trong đó, Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi là

một cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập trực thuộc Sở Lao động –

Thương binh và Xã hội Quảng Ngãi. Trường có nhiệm vụ tổ chức các

khóa đào tạo trình độ Trung cấp, sơ cấp tạo nguồn nhân lực kỹ thuật

cho tỉnh Quảng Ngãi và các tỉnh khu vực miền Trung và Tây

Nguyên. Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi cũng đã chú trọng,

chủ động quan tâm đến việc quản lý và phát triển chương trình đào

tạo, với mục tiêu điều chỉnh và cập nhật mới những kiến thức, kỹ

năng, thái độ trên tình hình điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường

để đào tạo cho học sinh sau khi ra trường bắt kịp với thực tiễn, nhu

cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay, đây

cũng là một trong những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng đào

tạo tại trường, theo mục tiêu xây dựng, phát triển nguồn nhân lực của

tỉnh đảm bảo về chất lượng, đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu ngành

nghề, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển kinh

tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh công nghiệp hoá,

hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, góp phần đưa Quảng Ngãi cơ bản trở

thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020 [11].

Bên cạnh đó ngành May là ngành đã có từ khi thành lập trường

cho đến nay, có những giai đoạn phát triển rất rực rỡ, đào tạo cung

ứng cho nhà tuyển dụng từ 400 đến 600 học viên/năm, được nhiều

công ty tuyển dụng đánh giá cao về chất lượng đào tạo.

Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Quản lý phát

3

triển chương trình đào tạo ngành May của Trường Trung cấp Kỹ

thuật Quảng Ngãi” để nghiên cứu với mong muốn góp phần nâng

cao chất lượng và hiệu quả đào tạo tại Trường Trung cấp Kỹ thuật

Quảng Ngãi trong giai đoạn hiện nay.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, phân tích đánh giá

thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành May của

Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi, đề tài đề xuất một số biện

pháp quản lý phát triển chương trình đào tạo nhằm nâng cao yếu tố

chất lượng chương trình đào tạo ngành May của trường trong giai

đoạn hiện nay.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động phát triển chương trình đào tạo ngành May của

Trường Trung cấp.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành May của

Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi.

4. Giả thuyết khoa học

Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành May tại Trường

Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi trong thời gian qua vẫn còn có

những hạn chế, bất cập và chưa đồng bộ. Nếu đề xuất được và thực

hiện đồng bộ các biện pháp quản lý đối với tất cả các khâu của hoạt

động phát triển chương trình đào tạo thì sẽ xây dựng được chương

trình đào tạo phù hợp, khả thi góp phần nâng cao chất lượng đào tạo

ngành May của Nhà trường.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý phát triển chương

4

trình đào tạo của Trường Trung cấp.

5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý phát triển

chương trình đào tạo ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật

Quảng Ngãi.

5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý phát triển chương trình đào

tạo ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi.

6. Phương pháp nghiên cứu

6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận

- Sử dụng các phương pháp:

Phân tích, tổng hợp, phân loại tài liệu, các phương pháp này

được sử dụng trong nghiên cứu.

+ Các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước về

công tác đào tạo.

+ Lý luận về công tác quản lý chất lượng đào tạo.

+ Các tài liệu liên quan đến quản lý phát triển chương trình đào tạo

ngành May.

- Nhằm xác lập cơ sở dữ liệu của đề tài.

6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Điều tra viết:

Nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý phát triển chương

trình đào tạo ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

hiện nay.

- Phương pháp phỏng vấn:

Nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý phát triển chương

trình đào tạo ngành May .

- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:

Nhằm xây dựng các biện pháp quản lý.

- Phương pháp chuyên gia:

5

Lấy ý kiến của các nhà quản lý, các giáo viên có nhiều kinh

nghiệm, các doanh nghiệp về tính cấp thiết và khả thi của các biện

pháp đề xuất.

6.3. Phương pháp hỗ trợ

Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng công cụ vi tính với

phần mềm Microsoft Word, Microsoft Excel...để xử lý các thông tin,

số liệu điều tra và kết quả nghiên cứu.

7. Phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu khảo sát thực trạng quản lý phát triển chương trình

đào tạo ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi từ

năm 2014 đến năm 2017. Và đề xuất các biện pháp quản lý của Hiệu

trưởng nhà trường trong việc phát triển chương trình đào tạo ngành

May của Trường.

8. Cấu trúc luận văn

Luận văn được cấu trúc gồm 3 phần chính:

+ Phần thứ nhất: Mở đầu.

+ Phần thứ hai: Nội dung nghiên cứu, gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý phát triển chương trình

đào tạo ngành May trình độ Trung cấp.

Chương 2: Thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo

ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi.

Chương 3: Biện pháp quản lý phát triển chương trình đào tạo

ngành May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi.

+ Phần thứ ba: Kết luận và khuyến nghị.

Ngoài ra còn danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.

6

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG

TRÌNH ĐÀO TẠO NGÀNH MAY TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới

a. Quản lý phát triển chương trình của Australia

b. Quản lý phát triển chương trình của Singapore

c. Quản lý phát triển chương trình của Thái Lan

1.1.2. Nghiên cứu trong nước

1.2. Các khái niệm chính của đề tài

1.2.1. Quản lý giáo dục

a. Quản lý

Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể

quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý đề ra.

Quản lý giáo dục là tác động có ý thức của chủ thể quản lý đến

đối tượng quản lý và khách thể quản lý nhằm thực hiện có chất lượng

và hiệu quả mục tiêu giáo dục.

1.2.2. Phát triển chương trình đào tạo

Phát triển chương trình đào tạo là một hoạt động, một quá trình

xem xét các tác động từ xã hội để hoạch định CTĐT, thực thi chương

trình đào tạo, cải tiến CTĐT và đánh giá CTĐT.

1.2.3. Quản lý phát triển chương trình đào tạo

Quản lý phát triển chương trình đào tạo là một quá trình có

mục đích, có kế hoạch để đảm bảo cho quá trình đào tạo vận hành

đúng mục tiêu đào tạo đã xác định quản lý phát triển chương trình

đào tạo.

1.2.4. Ngành May

- Ngành May thuộc Khoa Công nghệ may tại Trường Trung

7

cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi có chức năng đào tạo may thời trang và

thiết kế thời trang.

1.3. Lý luận về phát triển chương trình đào tạo

1.3.1. Mục đích, ý nghĩa phát triển chương trình đào tạo

Phát triển CTĐT là một quá trình liên tục nhằm hoàn thiện

không ngừng CTĐT cho tương thích với trình độ phát triển của kinh

tế - xã hội, khoa học và công nghệ, của đời sống xã hội nói chung.

1.3.2. Cách tiếp cận trong việc xây dựng phát triển chương

trình đào tạo

a. Tiếp cận theo nội dung

Cách tiếp cận này thường những nhà PT CTĐT cho rằng giáo

dục chỉ là quá trình truyền thụ kiến thức của người dạy cho người học.

b. Tiếp cận theo mục tiêu

Tiếp cận theo mục tiêu là trước hết phải xác định được mục

tiêu của CTĐT.

Theo cách tiếp cận này, nội dung, kiến thức, kỹ năng vẫn được

coi trọng, song chỉ là những loại kiến thức, kỹ năng nhằm giúp đạt tới

hệ mục tiêu đào tạo đã được xác định từ trước.

c. Tiếp cận theo quan điểm phát triển

d. Tiếp cận theo lý thuyết CDIO

1.3.3. Các mô hình phát triển chương trình đào tạo

a. Mô hình Tyler

b. Mô hình Taba

c. Mô hình Saylor, Alexander và Lewis

1.3.4. Chu trình phát triển chương trình đào tạo

a. Phân tích nhu cầu

b. Xác định mục tiêu đào tạo

c. Thiết kế chương trình đào tạo nghề

8

Để thiết kế chương trình đào tạo phải lấy mục tiêu của chương

trình đào tạo là cơ sở. Quá trình thiết kế CTĐT được tiến hành theo

các bước sau:

* Lựa chọn và sắp xếp nội dung

* Xác định các hình thức tổ chức dạy học

* Lựa chọn các phương pháp dạy học

* Lựa chọn và sử dụng phương tiện, công nghệ dạy học

* Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá

d. Thực thi chương trình đào tạo

đ. Đánh giá chương trình đào tạo

- Đánh giá thẩm định

- Đánh giá quá trình

- Đánh giá tổng kết

- Đánh giá hiệu quả

1.4. Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành May ở Trường

Trung cấp

1.4.1. Quản lý phân tích nhu cầu phát triển chương trình

đào tạo ngành May

Chương trình đào tạo phải được liên tục rà soát, điều chỉnh phù

hợp với kỹ thuật, công nghệ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo xu

hướng phát triển của xã hội ít nhất từ 2-3 năm/ lần.

1.4.2. Quản lý xác định mục tiêu của chương trình đào tạo

ngành May

* Các yêu cầu đảm bảo chất lượng đào tạo ngành May trình

độ trung cấp

- Về mục tiêu đào tạo

- Về kế hoạch đào tạo

- Về tổ chức, quản lý

9

- Về Chương trình, giáo trình đào tạo

- Về Phương pháp đào tạo

- Về cán bộ quản lý và giáo viên

- Về cơ sở vật chất - thiết bị dạy nghề

- Về tài chính

- Về dịch vụ hỗ trợ người học

1.4.3. Quản lý thiết kế chương trình đào tạo ngành May

Quản lý thiết kế CTĐT ngành May là quá trình xây dựng nội

dung, kế hoạch đào tạo, các yêu cầu và điều kiện bảo đảm nhằm thực

hiện chương trình đào tạo ngành May.

* Chuẩn đào tạo ngành May

Về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, lối sống

Về năng lực chuyên môn

Về năng lực sư phạm dạy nghề

1.4.4. Quản lý thực hiện chương trình đào tạo ngành May

1.4.5. Quản lý đánh giá chương trình đào tạo ngành May

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển chương trình

đào tạo ngành May

1.5.1. Thị trường lao động

1.5.2. Cơ sở giáo dục nghề nghiệp

1.5.3. Xu hướng phát triển chương trình đào tạo ngành May

- Chú trọng đầu tư phát triển nguồn nhân lực cho ngành May

mặc.

- Đầu tư xây dựng các cụm công nghiệp Dệt-May.

- Quản lý phát triển CTĐT ngành May theo hướng phân cấp

mạnh cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Tiểu kết chương 1

10

CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH

ĐÀO TẠO NGÀNH MAY CỦA TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ

THUẬT QUẢNG NGÃI

2.1. Khái quát quá trình khảo sát

2.1.1. Mục tiêu khảo sát

2.1.2. Đối tượng khảo sát

2.1.3. Nội dung khảo sát

2.1.4. Phương pháp và công cụ khảo sát

2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội của Quảng Ngãi và

quá trình hình thành phát triển của Trường Trung cấp Kỹ thuật

Quảng Ngãi

2.2.1. Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ngãi

2.2.2. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của Trường

Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

a. Lịch sử hình thành và phát triển

b. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên của Trường

Bảng 2.1. Cơ cấu tổ chức, số lượng cán bộ, giáo viên

TT Cơ cấu tổ chức Tổng số

CBVCGV

Trong đó

Biên

chế

Hợp

đồng

1 Ban Giám hiệu 04 04 0

2 Phòng Đào tạo 12 10 02

3 Phòng Tổ chức – Hành chính

– Tổng hợp 18 11 07

4 Phòng Kế hoạch - Tài chính 05 04 01

5 Phòng Công tác HS và Kiểm

định chất lượng 12 12 0

11

TT Cơ cấu tổ chức Tổng số

CBVCGV

Trong đó

Biên

chế

Hợp

đồng

6 Khoa Điện 17 13 04

7 Khoa Công nghệ may 12 11 01

8 Khoa Cơ khí 12 10 02

9 Khoa Du lịch, Nông lâm,

Công nghệ TT 14 09 05

10 Tổ Bộ môn chung 05 05 0

11 Trung tâm dịch vụ tổng hợp 10 10 0

Tổng cộng 121 99 22

c. Về cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo

Hiện nay, Trường có 02 cơ sở đào tạo:

- Tại Cơ sở 1: Tổng diện tích đất 9563m2

, trong đó: Diện tích

xây dựng là 2799 m2

; diện tích cây xanh, lưu thông: 6764m2

.

- Tại Cơ sở 2: Tổng diện tích đất 31.893m2

, trong đó: Diện tích

xây dựng: 2799m2

, diện tích cây xanh, lưu thông: 6764m2

.

2.2.3. Định hướng phát triển đào tạo của Trường Trung cấp

Kỹ thuật Quảng Ngãi đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2025

a. Định hướng chung của quốc gia

* Bối cảnh quốc tế

* Bối cảnh trong nước

* Dự báo

* Định hướng phát triển giáo dục nghề nghiệp gắn với thị

trường lao động và hội nhập kinh tế quốc tế

b. Định hướng của Nhà trường

* Mục tiêu đào tạo nghề của tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn

2016 - 2020 [22]

12

* Định hướng phát triển của Trường Trung cấp Kỹ thuật

Quảng Ngãi

Bảng 2.3. Kế hoạch tuyển sinh từ năm 2016 - 2020

TRÌNH ĐỘ

KẾT QUẢ VÀ DỰ KIẾN TUYỂN

SINH

2016 2017 2018 2019 2020

Cao đẳng 0 0 200 350 400

Trung cấp 800 800 900 1.200 1.800

Sơ cấp và thường xuyên 385 524 800 950 1.000

Tổng cộng 1.185 1.324 1.900 2.500 3.200

2.3. Thực trạng phát triển chương trình đào tạo ngành May của

Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

2.3.1. Thực trạng chương trình đào tạo ngành May của

Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

a. Đặc điểm chương trình đào tạo ngành May

b. Nội dung chương trình đào tạo ngành May

Bảng 2.6. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh,

doanh nghiệp về nội dung chương trình đào tạo ngành May

Đối

tượng

Mức độ đánh giá

Tổng

số

Rất hợp

lý

Hợp lý

Tương đối

hợp lý

Không

hợp lý

SL % SL % SL % SL %

CBQL 6 30 6 30 6 30 2 10 20

GV 6 20 12 40 9 30 0 0 30

HS 20 40 21 30 15 30 0 0 50

DN 0 0 3 30 3 30 4 40 10

13

2.3.2. Thực trạng phát triển chương trình đào tạo ngành

May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

a. Thực trạng phân tích nhu cầu đào tạo ngành May

b. Thực trạng xác định mục tiêu đào tạo ngành May

c. Thực trạng thiết kế chương trình đào tạo ngành May

Bảng 2.10. Kết quả khảo sát cán bộ quản lý, giáo viên về việc tổ chức

thực hiện nhiệm vụ xây dựng chương trình đào tạo ngành May

Nội dung

CBQL GV

SL % SL %

Thành lập ban chủ nhiệm xây dựng CTĐT

ngành May

12 60 15 50

Giao cho Phòng Đào tạo thực hiện 1 5 0 0

Giao cho Khoa Công nghệ may thực hiện 4 20 6 20

Giao cho giáo viên thực hiện 3 15 9 30

Tổng số 20 100 30 100

d. Thực trạng thực thi chương trình đào tạo ngành May

đ. Thực trạng đánh giá chương trình đào tạo ngành May

* Về đánh giá thẩm định CTĐT ngành May

* Về đánh giá quá trình, đánh giá tổng kết chương trình đào

tạo ngành May

* Về đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo ngành May

2.4. Thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành

May của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quảng Ngãi

2.4.1. Thực trạng quản lý phân tích nhu cầu đào tạo ngành

May

2.4.2. Thực trạng quản lý xác định mục tiêu đào tạo ngành

May