Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ Đa phương tiện tại Học viện Công nghệ Bưu
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
TRẦN QUỐC TRUNG
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
NGÀNH CÔNG NGHỆ ĐA PHƯƠNG TIỆN TẠI HỌC VIỆN
CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG TRONG BỐI
CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Hà Nội, 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
TRẦN QUỐC TRUNG
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
NGÀNH CÔNG NGHỆ ĐA PHƯƠNG TIỆN
TẠI HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0
Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số : 9.14.01.14
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Trần Công Phong
2. TS. Trịnh Thị Anh Hoa
Hà Nội, 2023
I
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, các kết
quả nghiên cứu được trình bày trong Luận án là trung thực, khách quan và chưa từng
được bảo vệ ở bất kỳ học vị nào, các thông tin trích dẫn trong Luận án này đều được
chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả luận án
Trần Quốc Trung
II
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự
hướng dẫn giúp đỡ, động viên của quý Thầy Cô và bạn bè, đồng nghiệp, gia đình.
Trước hết, với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
GS.TS Trần Công Phong và TS. Trịnh Thị Anh Hoa, là những người thầy, người
hướng dẫn khoa học đã thường xuyên chỉ bảo, tận tình hướng dẫn giúp đỡ tôi trong
suốt quá trình thực hiện cho đến khi hoàn thành luận án.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, tập thể
phòng Quản lí Khoa học, Đào tạo và Hợp tác Quốc tế, Thầy, Cô giáo đã giảng dạy,
hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu và thực hiện Luận án tại Viện.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Tập thể lãnh đạo Trường, các chuyên gia,
viên chức quản lí, giảng viên, sinh viên tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông
và các đồng nghiệp đã hỗ trợ, đóng góp những thông tin liên quan đến quá trình nghiên
cứu.
Cuối cùng, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc và cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã luôn
động viên, khích lệ, chia sẻ và đồng hành với tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu và hoàn thành Luận án.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả luận án
Trần Quốc Trung
III
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................................I
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................................II
MỤC LỤC...............................................................................................................................III
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...........................................................................................VIII
DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................................IX
MỞ ĐẦU....................................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................................3
4. Giả thuyết khoa học..............................................................................................................4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................................4
6. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................................................5
7. Tiếp cận và phương pháp nghiên cứu.................................................................................5
8. Những luận điểm bảo vệ.......................................................................................................9
9. Những đóng góp mới của Luận án.....................................................................................10
10.Cấu trúc luận án.................................................................................................................12
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC NGÀNH CÔNG NGHỆ ĐA PHƯƠNG TIỆN TRONG BỐI CẢNH CÁCH
MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0..................................................................................................13
1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề...........................................................................................13
1.1.1 Phát triển chương trình đào tạo đại học và chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa
phương tiện trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0..........................................................13
1.1.2 Quản lý phát triển chương trình đào tạo đại học và chương trình đào tạo ngành Công
nghệ đa phương tiện..................................................................................................................16
1.1.3 Đánh giá chung.................................................................................................................22
1.1.4 Những vấn đề luận án tiếp tục giải quyết.........................................................................24
1.2 Khái quát về ngành Công nghệ đa phương tiện..............................................................24
1.2.1 Khái niệm về Công nghệ đa phương tiện.........................................................................25
1.2.2 Đặc điểm của ngành Công nghệ đa phương tiện..............................................................26
1.3 Cách mạng công nghiệp 4.0 và yêu cầu đặt ra đối với phát triển chương trình đào tạo
đại học và chương trình đào tạo đại học ngành Công nghệ đa phương tiện.....................30
1.3.1 Bối cảnh của cách mạng công nghiệp 4.0.........................................................................30
IV
1.3.2 Yêu cầu đặt ra đối với phát triển chương trình đào tạo đại học ngành Công nghệ đa
phương tiện trong Cách mạng công nghiệp 4.0.........................................................................31
1.4 Phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận
CDIO trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0...............................................................35
1.4.1 Chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện..................................................35
1.4.2 Khái niệm và quy trình phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ Đa phương
tiện theo tiếp cận CDIO trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0.......................................39
1.5 Quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp
cận phối hợp CDIO và PDCA trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0.......................53
1.5.1 Tiếp cận trong quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện
53
1.5.2 Khái niệm về quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành công nghệ đa phương tiện
theo tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0...............54
1.5.3 Nội dung quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành công nghệ đa phương tiện theo
tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0.......................55
1.6 Những yếu tố tác động đến quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành Công
nghệ đa phương tiện theo tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA trong bối cảnh cách mạng
công nghiệp 4.0…....................................................................................................................72
1.6.1 Xu thế hội nhập quốc tế, sự phát triển của khoa học, kỹ thuật trong lĩnh vực công nghệ
đa phương tiện...........................................................................................................................72
1.6.2 Hệ thống các văn bản pháp lý...........................................................................................73
1.6.3 Nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên về công tác quản lý phát triển chương trình
đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận phối hợp CDIO và
PDCA........................................................................................................................................73
1.6.4 Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên tham gia phát triển chương trình đào
tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận CDIO........................................................74
1.6.5 Cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo.........................................................................................75
1.6.6 Sự phối hợp của các đơn vị nghề nghiệp trong công tác xây dựng và phát triển chương
trình đào tạo đại học ngành Công nghệ đa phương tiện............................................................75
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................................................76
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
NGÀNH CÔNG NGHỆ ĐA PHƯƠNG TIỆN TẠI HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU
CHÍNH VIỄN THÔNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 77
2.1 Giới thiệu về Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông và ngành Công nghệ Đa
V
phương tiện..............................................................................................................................77
2.1.1 Giới thiệu về Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông...............................................77
2.1.2 Quy mô đào tạo của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông...................................77
2.1.3 Giới thiệu về ngành công nghệ đa phương tiện tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn
thông..........................................................................................................................................79
2.2 Tổ chức khảo sát, đánh giá thực trạng............................................................................81
2.2.1 Mục đích khảo sát.............................................................................................................83
2.2.2 Đối tượng, phạm vi khảo sát.............................................................................................83
2.2.3 Nội dung khảo sát.............................................................................................................83
2.2.4 Phương pháp khảo sát.......................................................................................................83
2.3 Thực trạng phát triển chương trình đào tạo ngành công nghệ đa phương tiện theo
tiếp cận CDIO tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông...........................................85
2.3.1 Thực trạng phương pháp phát triển chương trình đào tạo trình độ đại học tại Học viện
Công nghệ Bưu chính Viễn thông.............................................................................................85
2.3.2 Thực trạng về quy trình thiết kế và phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa
phương tiện theo CDIO.............................................................................................................84
2.3.3 Thực trạng mức độ hiệu quả công tác xây dựng và phát triển chương trình đào tạo ngành
Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận CDIO........................................................................86
2.4 Thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành công nghệ đa phương tiện
theo tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông
trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0..........................................................................100
2.4.1 Quản lý quá trình để hình thành ý tưởng thiết kế chương trình đào tạo ngành Công nghệ
đa phương tiện theo tiếp cận PDCA........................................................................................102
2.4.2 Quản lý quá trình thiết kế chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo
tiếp cận PDCA.........................................................................................................................111
2.4.3 Quản lý quá trình thực thi chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo
tiếp cận PDCA.........................................................................................................................123
2.4.4 Quản lý đánh giá cải tiến chương trình đào tạo và nội dung đào tạo ngành Công nghệ đa
phương tiện theo tiếp cận PDCA.............................................................................................135
2.5 Thực trạng những yếu tố tác động đến quản lý phát triển chương trình đào tạo
ngành Công nghệ Đa phương tiện theo tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA tại Học viện
Công nghệ Bưu chính Viễn thông trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0................144
2.6 Đánh giá chung thực trạng quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành Công
nghệ Đa phương tiện tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông trong bối cảnh cách
VI
mạng công nghiệp 4.0............................................................................................................146
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................................150
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
NGÀNH CÔNG NGHỆ ĐA PHƯƠNG TIỆN TẠI HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU
CHÍNH VIỄN THÔNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0… 158
3.1 Nguyên tắc đề xuất xây dựng giải pháp giải pháp quản lý phát triển chương trình
đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện 4.0 tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn
thông trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0...............................................................158
3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu..................................................................................158
3.1.2 Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ..................................................................................158
3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và toàn diện.............................................................158
3.1.4 Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.................................................................................159
3.1.5 Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển...............................................................159
3.1.6 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi....................................................................................159
3.2 Các giải pháp quản lý phát triển chương trình đào tạo ngành công nghệ đa phương
tiện tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông trong bối cảnh cách mạng công
nghiệp 4.0...............................................................................................................................
160
3.2.1 Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giảng viên về quản lý phát triển
chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận phối hợp CDIO và
PDCA trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 với sự tham gia của các bên
liên quan..............................................................................................................................
160
3.2.2 Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực về phát triển chương trình đào tạo ngành Công nghệ
đa phương tiện theo hướng tiếp cận CDIO trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 cho đội
ngũ cán bộ quản lý và giảng viên............................................................................................165
3.2.3Tổ chức xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bên liên quan trong xây dựng và phát triển
chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận CDIO...............................174
3.2.4 Chỉ đạo xây dựng quy trình thu thập và phân tích dữ liệu về nhu cầu nguồn nhân lực từ
thị trường lao động đối với ngành Công nghệ đa phương tiện trong bối cảnh cách mạng công
nghiệp 4.0 dựa trên nền tảng công nghệ thông tin...................................................................183
3.2.5Tổ chức xây dựng quy trình xây dựng, rà soát, điều chỉnh chuẩn đầu ra và học phần
chương trình đào tạo ngành Công nghệ đa phương tiện theo tiếp cận CDIO trong bối cảnh
cách mạng công nghiệp 4.0 với sự tham gia của các bên liên quan........................................190
VII
3.3 Mối quan hệ giữa các giải pháp......................................................................................198
3.4 Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các giải pháp............................................198
3.4.1 Mục đích khảo nghiệm....................................................................................................198
3.4.2 Nội dung khảo nghiệm....................................................................................................199
3.4.3 Đối tượng khảo nghiệm..................................................................................................199
3.4.4 Phương pháp khảo nghiệm..............................................................................................199
3.4.5 Kết quả khảo nghiệm......................................................................................................201
3.5 Thử nghiệm giải pháp......................................................................................................205
3.5.1 Mục đích thử nghiệm......................................................................................................205
3.5.2 Đối tượng thử nghiệm.....................................................................................................205
3.5.3 Nội dung thử nghiệm......................................................................................................206
3.5.4 Quy trình thử nghiệm......................................................................................................206
3.5.5 Kết quả thử nghiệm.........................................................................................................208
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................................217
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................................219
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................223
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU..........................................................228
PHỤ LỤC...............................................................................................................................229
VIII
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Chữ viết đầy đủ
CN ĐPT Công nghệ đa phương tiện
HV CNBCVT Học viện Công nghệ Bưu chính VIễn thông
CBQL Cán bộ quản lý
CDIO Conceive – Design – Implement – Operate
CĐR Chuẩn đầu ra
CMCN 4.0 Cách mạng công nghiệp 4.0
CN ĐPT Công nghệ đa phương tiện
CNTT Công nghệ thông tin
CTĐT Chương trình đào tạo
CTMH Chương trình môn học
ĐH Đại học
ĐVSDLĐ Đơn vị sử dụng lao động
GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo
GDĐH Giáo dục đại học
GV Giáo viên, giảng viên
MHDH Mô hình dạy học
NNL Nguồn nhân lực
PCDA Plan - Do - Check - Act
CDIO Context – Design – Implement – Operation
QL Quản lý
SPSS Statistical Package for the Social Sciences
SV Sinh viên
XH Xã hội
KHCN Khoa học Công nghệ
IX
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1-1. Các lĩnh vực sản phẩm đa phương tiện....................................................................30
Bảng 1-2. Bộ tiêu chuẩn CDIO gắn với bối cảnh CMCN 4.0..................................................40
Bảng 1-3.Cấu trúc chuẩn đầu ra CTĐT ngành CN ĐPT..........................................................51
Bảng 2-1. Giới thiệu về ngành CN ĐPT tại HV CNBCVT......................................................80
Bảng 2-2. Thống kê đối tượng tham gia khảo sát.....................................................................83
Bảng 2-3. Bảng mức độ đánh giá khảo sát theo 5 cấp độ.........................................................84
Bảng 2-4. Mức độ đánh giá kết quả lựa chọn từng nội dung theo điểm trung bình.................84
Bảng 2-5. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ thực hiện hình thức phát triển CTĐT ngành CN
ĐPT...........................................................................................................................................85
Bảng 2-6. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ thực hiện quy trình thiết kế CTĐT ngành CN
ĐPT theo tiếp cận CDIO...........................................................................................................86
Bảng 2-7. Kết quả khảo sát về thực hiện hình thành ý tưởng thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT
theo tiếp cận CDIO...................................................................................................................88
Bảng 2-8. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ thực hiện thiết kế chuẩn đầu ra CTĐT ngành CN
ĐPT theo tiếp cận CDIO...........................................................................................................91
Bảng 2-9. Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng mức độ tích hợp trong thiết kế CTĐT ngành
CN ĐPT theo tiếp cận CDIO....................................................................................................94
Bảng 2-10. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ thực thi CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận
CDIO.........................................................................................................................................98
Bảng 2-11. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ thực hiện đánh giá cải tiến CTĐT và nội dung
đào tạo CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO...............................................................100
Bảng 2-12. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ lập kế hoạch thực hiện để hình thành ý tưởng
thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT...............................................................................................102
Bảng 2-13. Kết quả khảo sát, đánh giá mức độ tổ chức thực hiện để hình thành ý tưởng thiết
kế CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO.......................................................................105
Bảng 2-14.Kết quả khảo sát, đánh giá mức độ kiểm tra và đánh giá kết quả tổ chức thực hiện
kế hoạch để hình thành ý tưởng thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO............109
Bảng 2-15. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ điểu chỉnh, bổ sung kế hoạch thực hiện để hình
thành ý tưởng thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT........................................................................111
Bảng 2-16. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ lập kế hoạch thực hiện thiết kế CTĐT ngành
CN ĐPT..................................................................................................................................113
Bảng 2-17. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ tổ chức thực hiện thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT
................................................................................................................................................ 116
Bảng 2-18. Kết quả khảo sát, đánh giá mức độ kiểm tra và đánh giá việc tổ chức thực hiện
thiết kế CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO...............................................................120
Bảng 2-19. Kết quả khảo sát, đánh giá mức độ điều chỉnh và bổ sung kế hoạch thực hiện thiết
kế CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO.......................................................................123
Bảng 2-20. Kết quả khảo sát, đánh giá mức độ lập kế hoạch thực thi CTĐT ngành CN ĐPT
................................................................................................................................................ 126
Bảng 2-21. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ tổ chức thực thi CTĐT...................................128
Bảng 2-22. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ kiểm tra đánh giá kế hoạch thực thi CTĐT
ngành CN ĐPT........................................................................................................................131
X
Bảng 2-23. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ điều chỉnh bổ sung kế hoạch thực thi CTĐT
ngành CN ĐPT........................................................................................................................135
Bảng 2-24. Đánh giá mức độ thực hiện thiết lập kế hoạch đánh giá và cải tiến CTĐT ngành
CN ĐPT..................................................................................................................................138
Bảng 2-25. Kết quả khảo sát mức độ tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá cải tiến CTĐT và
nội dung đào tạo ngành CN ĐPT............................................................................................140
Bảng 2-26. Kết quả khảo sát mức độ tổ chức thực hiện kiểm tra đánh giá tổ chức thực hiện
đánh giá cải tiến CTĐT và nội dung đào tạo ngành CN ĐPT................................................142
Bảng 2-27. Kết quả khảo sát đánh giá mức độ điều chỉnh và bổ sung kế hoạch đánh giá và cải
tiến chương trình và nội dung đào tạo ngành CN ĐPT..........................................................144
Bảng 2-28. Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng đánh giá những yếu tố tác động đến công tác
quản lý phát triển CTĐT ngành CN ĐPT...............................................................................146
Bảng 3-1.Bảng mô ta nhóm năng lực phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO đối
với CBQL và GV....................................................................................................................169
Bảng 3-2. Quy trình rà soát, điều chỉnh, bổ sung chuẩn đầu ra CTĐT....................................193
Bảng 3-3. Quy trình rà soát, điều chỉnh, bổ sung học phần CTĐT........................................194
Bảng 3-4. Mức độ đánh giá theo phân loại Bloom.................................................................197
Bảng 3-5. Thống kê khách thể tham gia khảo sát...................................................................199
Bảng 3-6. Mức độ đánh giá kết quả khảo sát theo điểm trung bình.......................................199
Bảng 3-7. Mức độ đánh giá kết quả khỏa sát theo ĐTB........................................................200
Bảng 3-8. Kết quả khảo nghiêm đánh giá mức độ cần thiết của các giải pháp quản lý phát
triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận CDIO và PDCA...................................................201
Bảng 3-9. kết quả khảo nghiệm đánh giá mức độ khả thi của các giải pháp quản lý phát triển
CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận phối hợp CDIO và PDCA............................................203
Bảng 3-5. Thống kê khách thể tham gia khảo sát...................................................................205
Bảng 3-10. Nội dung tập huấn năng cao năng lực phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp
cận CDIO................................................................................................................................207
Bảng 3-11. Kết quả khảo sát thực trạng năng lực phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp
cận CDIO trong bối cảnh CMCN 4.0 của CBQL và GV trước khi thử nghiệm.....................208
Bảng 3-12. So sánh kết quả khảo sát năng lực phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận
CDIO của CBQL và GV trước sau thử nghiệm......................................................................211
XI
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1-1. Mô hình phát triển CTĐT.......................................................................................17
Sơ đồ 1-2. Mô hình phân tích nghề DACUM...........................................................................19
Sơ đồ 1-3. Quy trình quản lý phát triển CTĐT GDQP-AN......................................................21
Sơ đồ 1-4. Mô hình khái niệm Đa phương tiện........................................................................25
Sơ đồ 1-5. Các loại hình sản phẩm Đa phương tiện.................................................................26
Sơ đồ 1-6. Sơ đồ quy trình thiết kế lấy người dùng làm trung tâm UCD.................................28
Sơ đồ 1-7. Mô hình tiếp cận liên ngành dựa trên UCD............................................................28
Sơ đồ 1-8. Mô tả vị trí nghề nghiệp của Sinh viên tốt nghiệp ngành CN ĐPT........................43
Sơ đồ 1-9.Khung năng lực đối với kỹ sư công nghệ ĐPT trong bối cảnh CMCN 4.0.............44
Sơ đồ 1-10.Mô hình CDIO đối với ngành CN ĐPT.................................................................47
Sơ đồ 1-11.Mô hình đào tạo theo định hướng sản phẩm đa phương tiện[87]..........................50
Sơ đồ 1-12. Mô hình quản lý phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận phối hợp CDIO
và PDCA...................................................................................................................................57
Sơ đồ 2-1. Sơ đồ chiến lược HV CNBCVT 2020-2025 tầm nhìn 2030..................................78
Sơ đồ 2-2. Giới thiệu về các CTĐT trình độ đại học tại Học viện...........................................79
Sơ đồ 3-1 Sơ đồ khung khái niệm về năng lực nghề nghiệp của Spencer..............................180
Sơ đồ 3-2. Quy trình quản lý dữ liệu......................................................................................189
Sơ đồ 1-1. Mô hình phát triển CTĐT.......................................................................................17
Sơ đồ 1-2. Mô hình phân tích nghề DACUM...........................................................................19
Sơ đồ 1-3. Quy trình quản lý phát triển CTĐT GDQP-AN......................................................21
Sơ đồ 1-4. Mô hình khái niệm Đa phương tiện........................................................................25
Sơ đồ 1-5. Các loại hình sản phẩm Đa phương tiện.................................................................26
Sơ đồ 1-6. Sơ đồ quy trình thiết kế lấy người dùng làm trung tâm UCD.................................28
Sơ đồ 1-7. Mô hình tiếp cận liên ngành dựa trên UCD............................................................28
Sơ đồ 1-8. Mô tả vị trí nghề nghiệp của Sinh viên tốt nghiệp ngành CN ĐPT........................43
Sơ đồ 1-9.Khung năng lực đối với kỹ sư công nghệ ĐPT trong bối cảnh CMCN 4.0.............44
Sơ đồ 1-10.Mô hình CDIO đối với ngành CN ĐPT.................................................................47
Sơ đồ 1-11.Mô hình đào tạo theo định hướng sản phẩm đa phương tiện[87]..........................50
Sơ đồ 1-12. Mô hình quản lý phát triển CTĐT ngành CN ĐPT theo tiếp cận phối hợp CDIO
và PDCA...................................................................................................................................57
Sơ đồ 2-1. Sơ đồ chiến lược HV CNBCVT 2020-2025 tầm nhìn 2030..................................78
Sơ đồ 2-2. Giới thiệu về các CTĐT trình độ đại học tại Học viện...........................................79
Sơ đồ 3-1 Sơ đồ khung khái niệm về năng lực nghề nghiệp của Spencer..............................180
Sơ đồ 3-2. Quy trình quản lý dữ liệu......................................................................................189
1
1. Lý do chọn đề tài
MỞ ĐẦU
Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) với nền tảng là trí tuệ nhân tạo, công
nghệ cao sẽ đi vào phát triển mạnh những lĩnh vực mới, các phương thức sản xuất mới
(như trong lĩnh vực giáo dục & đào tạo, thương mai điện tử, truyền hình - giải trí, nông
nghiệp công nghệ cao, …), các phương thức tương tác mới giữa con người với tự
nhiên, con người với con người, con người với máy móc (như ứng dụng thực tại ảo của
ngành công nghệ đa phương tiện…), làm thay đổi cơ bản cơ cấu của nền kinh tế,
xuất hiện những ngành nghề mới, những ngành nghề truyền thống có thể bị thu hẹp
lại, hoặc mất đi, hoặc được hiện đại hóa. Từ đó đặt ra đối với giáo dục đại học một
sứ mệnh mới - đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao cả về phẩm chất,
kiến thức, kỹ năng đáp ứng với yêu cầu phát triển phát triển nhanh, liên tục thay đổi
trong môi trường mới. Chương trình đào tạo (CTĐT) là công cụ để tổ chức đào tạo, là
yếu tố tiên quyết,
điều kiện để duy trì chất lượng đào tạo, phát triển bền vững của một ngành đào tạo và
cơ sở giáo dục, giúp cơ sở giáo dục đào tạo ra sản phẩm phù hợp với yêu cầu của bối
cảnh và đáp ứng với nhu cầu thị trường lao động và của xã hội. Đặc biệt trong bối
cảnh CMCN 4.0, đặt ra ra những yêu cầu mới cao hơn và đa dạng hơn với đối với giáo
dục đại học đó là đào tạo ra những con người năng động sáng tạo, tự chủ, có tư duy
phê phán, có năng lực giải quyết vấn đề mới nảy sinh, có khả năng tiến thân, lập
nghiệp. Chương trình đào tạo mang tính chất liên ngành, liên lĩnh vực rất cao, ranh
giới giữa các ngành, lĩnh vực rất mỏng manh hoặc liên kết hữu cơ với nhau trong thực
tiễn ứng dụng (công nghệ tài chính là sự kết hợp giữa tài chính với công nghệ thông
tin, công nghệ đa phương tiện là sự kết hợp giữa công nghệ thông tin, mỹ thuật ứng
dụng). Trong bối cảnh kiến thức về công nghệ thay đổi rất nhanh, người có trình độ
đại học phải có năng lực tự học và sáng tạo, biết tổ chức nghiên cứu và triển khai các ý
tưởng khoa học và phát triển những năng lực và phẩm chất tốt của một chuyên gia.
Do đó, để cụ thể hoá được các mục tiêu và định hướng trên vào trong CTĐT, vai
trò của công tác quản lý và phát triển chương trình đào tạo trong cơ sở giáo dục đại
học là yếu tố quan trọng tại mỗi cơ sở đào tạo. Vì vậy điều này cần sự quan tâm của
các cấp lãnh đạo nhà trường và của từng cán bộ giảng viên (GV), cũng như phải thu
hút được sự tham gia tích cực của các bên liên quan ngoài nhà trường (đơn vị sử dụng
lao động, chuyên gia, cựu sinh viên, nhà khoa học…).
2
Hiện nay, nhiều phương pháp tiếp cận để phát triển và quản lý phát triển CTĐT
trình độ đại học đã và đang được nghiên cứu, áp dụng tại các cơ sở đào tạo để thích
ứng với những yêu cầu đặt ra về việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của lĩnh
vực kỹ sư công nghệ trong bối cảnh CMCN 4.0. Phương pháp tiếp cận CDIO
(Conceive – Design – Implement – Operate: hình thành ý tưởng, thiết kế ý tưởng,
thực hiện và vận hành) là một trong những tiếp cận đang được áp dụng để triển khai
phát triển CTĐT tại các cơ sở đào tạo đại học trên thế giới và Việt Nam. Đây là
phương pháp phát triển CTĐT theo tiếp cận hiện đại – đào tạo theo yêu cầu của thị
trường lao động, chuẩn đầu ra (CĐR) chương trình đào tạo sẽ là cơ sở để định hướng
cho việc xây dựng và phát triển CTĐT. Khung chương trình, nội dung các học phần,
kế hoạch đào tạo, các hoạt động đào tạo trong và ngoài nhà trường sẽ phải tập trung
hướng tới “chuẩn đầu ra” này.
Chương trình đào tạo ngành Công nghệ Đa phương tiện được hình thành từ nhu
cầu thực tiễn của sự phát triển các nền tảng công nghệ số hiện đại, theo định hướng mô
hình đào tạo thiên về thực hành ứng dụng nghề nghiệp gắn với quá trình phát triển các
loại hình sản phẩm ĐPT trong nhiều lĩnh vực khác nhau (truyền hình, quảng cáo,
truyền thông, giải trí, trò chơi điện tử, xuất bản điện tử,..). Có thể coi công nghệ đa
phương tiện là một lĩnh vực được hình thành và phát triển theo xu thế phát triển của
khoa học & công nghệ trong bối cảnh CMCN 4.0. Do đó, để quản lý và điều hành việc
phát triển CTĐT ngành CN ĐPT thích ứng nhanh với những yêu cầu đặt ra đối với kỹ
sư công nghệ tương lai, mô hình cải tiến liên tục PDCA (Plan-Do-Check-Act: Lập kế
hoạch – Thực hiện – Kiểm tra – Cải tiến) cần phải được xem xét và nghiên cứu để
hình thành các nội dung quản lý phát triển CTĐT một cách có hệ thống, khoa học và
để thích ứng với những yêu cầu đặt ra trong bối cảnh CMCN 4.0, theo đó các vấn đề
quản lý điều hành phát triển CTĐT được đặt trong một quá trình cải tiến liên tục để kịp
thời có những điều chỉnh và bổ sung theo định hướng phát triển ngành CN ĐPT của
nhà trường và yêu cầu về nguồn nhân lực của thị trường lao động trong lĩnh vực Công
nghiệp sáng tạo.
Tại các trường đại học tại Việt Nam nói chung và tại Học viện Công nghệ Bưu
chính Viễn thông (HV CNBCVT) nói riêng đều nhận thức được vai trò quan trọng của
đổi mới CTĐT đại học, đều quan tâm đến chất lượng của các CTĐT, tuy nhiên việc
phát triển CTĐT, quản lí phát triển CTĐT còn lúng túng và có nhiều hạn chế. Đặc biệt
trong sự nhìn nhận và hiểu biết về định hướng phát triển của CTĐT ngành CN ĐPT
trong bối cảnh CMCN 4.0 theo mô hình CTĐT ứng dụng nghề nghiệp; khung năng lực